Свет
Меркел: Путин треба да се сфати сериозно, подготвена сум да бидам посредник

Поранешната германска канцеларка Ангела Меркел изјави дека постои можност таа да биде посредник во решавањето на конфликтот меѓу Русија и Украина.
Меркел не ја отфрли можноста да биде посредник, но не сега, туку во подоцнежна фаза, додавајќи дека од неа „не било ни побарано да интервенира“.
Таа посочи дека војната во Украина претставува „пресвртница во европската историја“ и дека рускиот претседател Владимир Путин мора да се сфати сериозно.
Меркел оценува дека нејзините одлуки додека била на позицијата германска канцеларка и нејзиното заминување од таа позиција можеби влијаеле на Путин да донесе одлука за започнување специјална воена операција во Украина.
Меркел ја призна и сопствената немоќ на крајот на нејзиниот мандат.
„Јасно беше дека нема да бидам долго време на функцијата и затоа едноставно морам да констатирам дека различните обиди во изминатата година немаа ефект.
Бидејќи одамна го познава Путин, ја прашале каков човек е тој.
„Неговите зборови треба да се сфатат сериозно“ рече кратко Меркел, пишува „РНД“.
Во одличното интервју за германската медиумска мрежа „РНД“, едно од ретките по нејзиното политичко пензионирање, Меркел изјави дека минатата година се обидела да разговара со Путин за европскиот безбедносен поредок, но дека рускиот лидер не бил заинтересиран.
„Од една страна, Путин повеќе не беше подготвен за нов самит во стилот на Нормандиската четворка, а од друга страна, не успеав да започнам дополнителен руско-европски формат за дискусија за европскиот безбедносен поредок“, рече Меркел, мислејќи на германските средби со Франција, Русија и Украина, што резултираше со договорите од Минск во 2014 и 2015 година.
Таа повтори дека стои зад нејзината одлука да го блокира барањето на Украина за влез во НАТО во 2008 година, бидејќи слична акција би предизвикала конфликт со Русија.
Таа го поддржа курсот на нејзиниот наследник Олаф Шолц (СПД).
„Мислам дека е правилно Западот да работи за опстанок на Украина, без да стане дел од директен воен конфликт“.
Прашана дали знаела дека конфликтот ќе започне, таа рече дека американскиот претседател Џо Бајден и’ ги дал првите индикации за тоа на самитот на Г-20 во Рим на крајот на октомври минатата година.
Рече и дека Путин не сака успешна Украина, која на крајот станала заложник на спротивностите меѓу Русија и Западот, поради што НАТО и ЕУ се дел од оваа борба.
„Гасот како оружје“
Ангела Меркел истакна дека Путин ја нападнал Украина на 24 февруари, во време кога Северен тек 2 сè уште не работи и дека Путин не може да користи гас како оружје во таа смисла.
„Станав канцелар во 2005 година. На самиот крај на мојот мандат, мојот претходник Герхард Шредер ја донесе одлуката за гасоводот Северен тек 1. Одлуката во корист на Северен тек 2 беше донесена во 2015 година. Оправдано е прашањето зошто продолживме да го правиме тоа по анексијата на Крим. Тоа не беше лесна одлука. Пред сè: дури и за време на Студената војна, имаше сигурен извоз на гас од поранешниот Советски Сојуз во Западна Европа. Не верував во промени преку трговија, туку во поврзаност преку трговија со втората по големина нуклеарна сила во светот. Во тој контекст, по преговорите за Договорот од Минск, сметав дека Северен тек 2 е оправдан, а не пречка за одржливиот развој на Украина.
Во времето кога се преговараше за „Северен тек 2“, имаше теза дека кога ќе профункционира, Путин ќе престане да испорачува гас преку Украина, па дури и ќе ја нападне. Сепак, се погриживме гасот да продолжи да се испорачува преку Украина и обезбедивме Украина да продолжи да добива надоместок за испораката на руски гас на Запад. Путин потоа ја нападна Украина на 24 февруари, иако низ Северен тек 2 се уште не поминал ниту еден кубен метар гас. Во таа смисла, гасот не беше оружје“ изјави таа.
Зошто Западот никогаш не се запрашал дали би било подобро да не купува гас?
„Да ја погледнеме ситуацијата во тоа време: Обемот на испораки, на пример преку цевководи од Велика Британија, паѓаше од година во година. И тогаш имавме многу високи цени на енергијата поради промоцијата на обновливите извори на енергија, постепеното исклучување на нуклеарната енергија и почетокот на постепената емисија на јаглен. Германската економија се одлучи за гасоводен транспорт на гас од Русија, бидејќи беше економски поевтин од течниот гас од Саудиска Арабија, Катар и Обединетите Арапски Емирати, а подоцна и од САД. Значи, требаше политички да се одлучи дали наместо да купуваме гас од Русија, да купуваме многу поскап и згора на тоа, еколошки контроверзен течен гас против желбите на германската економија. Бевме подготвени да ја поддржиме изградбата на два терминали за LNG во Германија со пари од данок“, рече Меркел.
Првпат за болеста
Меркел за првпат јавно проговори за нејзиното треперење на крајот од нејзиниот мандат, кое загрижи многу Германци. Покрај недостатокот на течност, таа наведе уште две причини.
Прво проговори за нервозата поради бројните камери насочени кон неа. На прашањето зошто наеднаш ја исфрлило од рамнотежа после толку години, таа вели:
„Кога видов големи камери низ кои може да се погледне одблизу, се загрижив – може да се забележи кога сте малку послаби. На крајот побарав поинаков формат и обврските ги извршував само седејќи. Тоа беше добро тогаш“.
Друга причина што ја наведе е исцрпеноста по смртта на нејзината мајка во април 2019 година. Набргу потоа, таа отиде на Самитот на ЕУ. Запрашана дали функцијата е толку немилосрдна што нема време ниту да ја оплакува нејзината родена мајка, Меркел одговори:
„Имав, но многу малку. Мора да бидете достапни 24 часа на ден. Ако не лежам во кревет со температура од 40 степени, тогаш одам во Советот на ЕУ. Тоа беше моето разбирање за сето тоа. Често настинував“, објасни Меркел
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Вучиќ е единствениот кој не ја потпиша декларацијата за поддршка на Украина

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги опиша денешните состаноци во Одеса на самитот „Украина-Југоисточна Европа“ како многу успешни, но тој беше единствениот кој не ја потпиша декларацијата, објавија белградските медиуми кои ја покриваат првата посета на Вучиќ на Украина од почетокот на руската инвазија во февруари 2022 година.
Земјите што учествуваат на 4-тиот самит „Украина-Југоисточна Европа“ денес потпишаа декларација со која ја повикуваат меѓународната заедница да обезбеди посилна поддршка за Украина и напори за наоѓање дипломатски пат кон траен мир, како и да ги одржуваат и зајакнуваат санкциите против Русија.
Србија се воздржа, а нејзиниот претседател беше единствениот кој не го потпиша документот со кој се бараат дополнителни санкции против Москва.
Неколку недели претходно, Вучиќ, кој балансира помеѓу Русија како историски сојузник на Србија и желбата на Белград да се приклучи кон Европската Унија, беше на Црвениот плоштад во Москва за да ја прослави 80-годишнината од победата над фашизмот во Втората светска војна.
„Им се заблагодарив на нашите украински домаќини, претседателот Зеленски, за целосно почитување на Повелбата на ОН и територијалниот интегритет на Србија. Приштина и претставниците на Приштина исто така не беа тука“, ја цитираше Танјуг изјавата на Вучиќ за време на неговата посета на Украина.
Вучиќ истакна дека ова е голем гест кон Србија, која, рече тој, ќе го цени тоа. Оваа посета доаѓа неколку дена откако Русија ги обвини компаниите на српската воена индустрија дека се обидуваат да „пукаат во грб на Москва“ со продажба на муниција на Украина.
Вучиќ повтори дека не ја предал Русија, негирајќи ги пишувањата на одредени медиуми во Србија и истакна дека повторно не ја потпишал декларацијата, но дека Србија е воздржана.
„И што и кого предадов? Русија? Со што? Со доаѓањето на самитот? Па, ова ми е четврти пат на самитот на Југоисточна Европа и Украина и повторно сум единствениот што не ја прифати декларацијата. За разлика од нив кои би прифатиле сè против Русија, сè што можат“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека Србија на тој начин ги штити интересите на меѓународното јавно право, секогаш водејќи се од сопствените интереси.
„Горд сум на политиката на Србија, на нашата независност и ќе продолжиме да го правиме тоа“, рече Вучиќ.
Тој рече дека Украина не направила ништо лошо против Србија.
„Украина е земја која не ги покани претставниците на Приштина тука. Дали сме должни да ви се заблагодариме за тоа? Мислам дека сме. И што можам да критикувам за тоа? Па, ми дозволија да бидам тука и да се воздржам и да не потпишам и да ја нема Србија како потписник на декларацијата. Што друго сакате? И од Украина и од нас. Што всушност некој сака од политиката на Србија?“, рече Вучиќ.
Тој е убеден дека ова е „врвот што може да го достигне една мала земја во спроведувањето на сопствената независна политика“, нагласувајќи дека е горд на тоа.
На самитот учествуваше и првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање, Изет Меџити, кој изрази благодарност за гостопримството на украинските власти и ја реафирмираше непоколебливата поддршка од страна на Северна Македонија за суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
„Обединети сме пред предизвиците кои го загрозуваат мирот, безбедноста и меѓународниот поредок. Силно ја осудуваме руската агресија и бараме итно запирање на војната“, – истакна тој.
Свет
(Видео) Првпат во историјата снимен јужниот пол на Сонцето

Јужниот пол на Сонцето, претходно неистражен регион, е за првпат снимен на зачудувачки слики од вселенското летало Solar Orbiter.
Заедничка мисија на Европската вселенска агенција (ESA) и НАСА го набљудуваше Сонцето надвор од рамнината во која орбитираат планетите и ја направи првата слика од неговите мистериозни поларни региони.
Револуционерните набљудувања открија хаотичен мозаик од магнетна активност на полот на Сонцето, за кој научниците веруваат дека е клучен за разбирање како магнетното поле на Сонцето се менува приближно на секои 11 години.
The First Glimpse of the Sun’s South Pole Ever.
ESA has just released the first ever images of one of the Suns Poles taken by its Solar Orbiter spacecraft . Taken in UV which highlights the Sun’s “atmosphere”.
A region not seen before from Earth or previous spacecraft.
This is… pic.twitter.com/jyRhQOqKQ9— Amazing Astronomy (@AmazAstro) June 11, 2025
„Денес, за првпат во историјата, им покажуваме на луѓето слики од половите на Сонцето“, рече професорката Керол Мандел, директорка за наука во ESA.
„Сонцето е нашата најблиска ѕвезда, извор на живот, но и потенцијална закана за современите вселенски и енергетски системи на Земјата, па затоа е клучно да разбереме како функционира и да научиме да го предвидиме неговото однесување. Овие уникатни слики од мисијата Solar Orbiter го означуваат почетокот на нова ера во соларната наука.“
Мисијата од 1,3 милијарди долари (околу 1,1 милијарда евра), која започна во 2020 година, направи слики од јужниот пол на Сонцето кон средината на март, кога вселенското летало беше 15 степени под екваторот на Сонцето, овозможувајќи го првото набљудување на половите на Сонцето од тој агол.
Иако Земјата има трајни магнетни полови, магнетното поле на Сонцето се менува на секои 11 години, или барем така се случува, и тогаш го достигнува својот врв на активност, со најмногу сончеви дамки и пламени.
Првите магнетни мерења од Солар Орбитер открија фрагментиран мозаик од региони со северни и јужни поларитети на површината на Сонцето. Овој модел беше предвиден со компјутерски симулации, но сè уште не е потврден со директно набљудување. Научниците велат дека следењето на драматичните промени во магнетното поле на половите ќе биде клучно за поточни прогнози за циклусот на Сонцето.
Регион
Претседателката на Хашкиот трибунал: Ратко Младиќ добива медицинска нега на високо ниво

Претседателката на Меѓународниот кривичен трибунал во Хаг, Грасиела Гати Сантана, денес пред Советот за безбедност на ОН во Њујорк изјави дека генералот Ратко Младиќ добива медицинска нега на „високо ниво“ во притвор.
Младиќ отслужува доживотна казна затвор за геноцидот во Сребреница и воените злосторства против муслиманите и Хрватите за време на војната во Босна и Херцеговина од 1992 до 1995 година.
Поднесувајќи го својот редовен извештај за работата на Трибуналот, Сантана ги информираше земјите-членки на Советот за безбедност дека одбраната на Младиќ неодамна побарала тој да биде ослободен од хуманитарни причини поради неговата неизлечива болест.