Присутните на настанот на кампусот на Универзитетот Јута Вали, каде што синоќа беше убиен американскиот конзервативен активист Чарли Кирк, ги опишаа сцените на паника што следеа по фаталната пукотница. Кирк (31), влијателен човек и близок сојузник на Доналд Трамп, беше убиен со еден куршум во вратот додека држеше говор пред околу 3.000 луѓе како дел од неговата „Американска турнеја за враќање“, објави „BBC News“.

„Го видовме телото како паѓа“

Полицијата верува дека истрелот бил испукан од покривот на блиската зграда, на околу стотина метри оддалеченост. Видеата од социјалните медиуми го покажуваат Кирк како зборува за насилство со оружје само неколку моменти пред да биде застрелан.

„Моите пријатели и јас се забавувавме само слушајќи што се случува. Одеднаш слушнавме гласен крик, силен тресок, а потоа го видов неговото тело како паѓа во забавена снимка“, изјави еден очевидец за „BBC News“.

Портер Лафербер, студент и „голем обожавател“ на Кирк, беше на околу петнаесет метри оддалеченост. „Седев таму снимајќи го, престанав да снимам и тогаш го слушнав тој истрел. Не разбираш што се случило сè додека не се случи. Чарли паѓа од столот, сите почнуваат да паничат“, изјави тој за „Би-Би-Си“. Лафербер додаде дека се скрил зад бетонска ограда, а потоа истрчал кон најблиската зграда.

„Не сакам да умрам“

Даниел беше уште поблиску, на помалку од пет метри од сцената. „Беше ужасно. Се што слушнав беше врескање. Видов луѓе како трчаат и си помислив: „Не е безбедно да се трча. Не е безбедно да се станува“… И се што велев беше: „Те молам Боже, те молам Боже, те молам Боже, затоа што не сакам да умрам“, изјави за Ројтерс.

Поранешниот американски конгресмен Џејсон Чафец, кој беше на настанот со својата ќерка, ги потврди сцените на хаос. „Куршумот отиде директно во него. Сите беа на подот и трчаа“, изјави тој за „Фокс њуз“.

Адам Бартоломеј, кој интервјуираше контра-протестанти на настанот, исто така го опиша општиот хаос. „Имаше хаос и луѓето трчаа кон излезите. Неколку луѓе беа во солзи“, изјави тој за „Би-Би-Си“.

Фил Лајман, поранешен конгресмен од Јута, ја делеше сцената со Кирк непосредно пред неговиот говор. „3.000 деца кои во основа гледаат како некој е застрелан пред нив, тоа е навистина трауматично. Навистина е тешко“, рече тој.

Ема Питс од „Дезерет њуз“, која известуваше од настанот, рече: „Никогаш нема да ја извадам таа слика од главата“. Питс додаде дека била изненадена од недостатокот на безбедност. „Никој не ја скенирал нашата опрема, никој не ги скенирал нашите торби, немало обезбедување“, рече таа. Бартоломеј се согласи, велејќи дека е и „изненаден“ што никој не му ја проверил торбата.

Универзитетот Јута Вали соопшти дека имало шест обезбедувачи за предавањето, покрај приватното обезбедување на Кирк.

Фото: принтскрин

Американската вселенска агенција НАСА почна да спроведува забрана за кинеските граѓани да работат на нејзините програми, дури и за оние со важечки визи, што дополнително го нагласува интензивирањето на вселенската трка меѓу САД и Кина, пишува Гардијан.

Оваа промена на политиката, која првпат ја објави Блумберг њуз, ја потврди самата НАСА.

„НАСА презеде внатрешни мерки поврзани со кинеските државјани, вклучително и ограничување на физичкиот и сајбер пристапот до нашите објекти, материјали и мрежа, за да се обезбеди безбедноста на нашата работа“, изјави портпаролката на агенцијата Бетани Стивенс.

Според Блумберг, на кинеските државјани претходно им било дозволено да работат како надворешни соработници или студенти кои придонесуваат за истражување, иако не можеле да бидат вработени. Сепак, ситуацијата драстично се промени на 5 септември, кога неколку лица, зборувајќи анонимно, потврдија дека одеднаш им е одбиен пристап до ИТ системи и им е забрането да присуствуваат на состаноци.

Оваа одлука доаѓа во услови на зголемена антикинеска реторика од администрацијата на претседателот Доналд Трамп, во време кога САД и Кина се натпреваруваат кој ќе биде прв што повторно ќе испрати човечки екипаж на Месечината.

Американската програма „Артемис“, наследник на легендарната програма „Аполо“, има за цел слетување во 2027 година, но се соочува со пречекорување на трошоците и значителни одложувања.

Од друга страна, Кина планира да ги спушти своите таиконаути на Месечината до 2030 година.

„Во моментов сме во уште една вселенска трка“, изјави минатата недела вршителот на должноста администратор на НАСА, Шон Дафи.

„Кинезите сакаат да се вратат на Месечината пред нас. Тоа нема да се случи. Америка водела во вселената во минатото и ќе продолжиме да водиме во вселената во иднина.“

Покрај Месечината, Кина има амбиции да стане првата земја што ќе донесе примероци од површината на Марс. Планира таа роботска мисија да се лансира во 2028 година, додека враќањето на Земјата треба да биде веќе во 2031 година.

Во исто време, со својот предлог за буџет, администрацијата на Трамп сигнализираше дека има намера да ја откаже планираната мисија за донесување примероци од Марс (MSR), што е заеднички проект со Европската вселенска агенција. Оваа задача би можела да ја изврши мисија со екипаж, но конкретните детали сè уште не се познати.

Фото: принтскрин

Екипа на „Проверено“ во Црна Гора ги посети Соња (57) и Марко Миротиќ (69) и нивното 5 и пол месечно девојче со симболично име Богдана.

Родителите достигнаа значителна возраст, што предизвика бројни реакции низ целиот регион, но не се грижат за тоа. Соња и Марко стојат зад осум спонтани абортуси, две процедури за инсеминација, години борба со неплодност, неуспеси, разочарувања.

„Ние сме исполнети како родители, нашите срца се полни. Ова е чудно чувство, задоволство. Сега би плачела, но нема да плачам. Цел живот сонував за ова“, открила гордата мајка за Проверено. Кога влегла во менопауза на 50 години, мислела дека тоа е крајот на нејзините соништа.

Сепак, тие успеале да го остварат својот сон благодарение на 24-годишен донор на јајце клетки, на приватна клиника во Македонија. За донорот, во видеото велат го знаат само основниот податок, дека не е од Црна Гора.

Со оглед на тоа што Соња се опоравува, Марко го презел поголемиот дел од грижата за малото девојче. Често му велат дека „Богдана изгледа исто како неговиот дедо“. „Потоа им велам – јас не сум нејзин дедо, јас сум нејзин татко. Па се засрамуваат“, се шегува Марко.

Тие имаат уште две замрзнати јајце клетки, но не планираат да имаат друго дете, иако би сакале.

„Доволно сме возрасни, би било убаво, но не сум сигурна дека би можела да издржам“, искрено рекла Соња.