Свет
Научници за носењето маски на отворено: Престојот надвор е многу побезбеден
Пандемијата предизвика позната глетка во многу градови низ светот – луѓе кои шетаат, возат велосипед или седат во парк со маски на лицето, дури и ако се далеку од другите. Што вели науката за тоа? Дали е нужност или луѓето се повнимателни отколку што треба?
Од почетокот на пандемијата на коронавирус, научниците дознаа многу нови работи. Денеска, на пример, се знае дека површините не се толку важен фактор за ширење на болеста и дека прекумерната дезинфекција е непотребно губење време и трошење ресурси.
Второ, врвните експерти се убедени дека вирусот првенствено се шири преку аеросоли, ситни честички кои се задржуваат некое време во воздухот, наспроти големите капки исфрлени со кивање и кашлање кои брзо паѓаат на земја.
„Тоа значи дека седењето надвор е многу побезбедно отколку во затворени простори“, вели Хозе-Луис Хименез, водечки експерт за аеросоли на Универзитетот во Колорадо.
„Во затворен простор е многу поопасно бидејќи sидовите, таванот и подот го заробуваат воздухот, особено ако вентилацијата е слаба. Надвор ризикот е мал бидејќи има многу проток на воздух и издишаниот воздух брзо се крева, особено ако е потопло“, додава Хименез, според кого маските се неопходност во затворен простор.
Но, Хименез забележува дека нискиот ризик не значи дека воопшто не постои. Исто како што на отворено може да вдишете малку чад ако сте многу близу до пушач, постои можност да го вдишите вирусот ако сте премногу блиску до неговиот носител подолго време.
Кинески научници минатиот октомври објавија анализа на 7.324 случаи во списанието Indoor Air во која со сигурност се знаело каде пациентите се заразиле. Тие имале информации за само едно документирано ширење на отворено, во едно село во провинцијата Хенан, каде 27-годишник го префатил вирусот во разговор со носач.
Irish Times неодамна објави информација од ирската влада за 232.164 случаи на инфекција во земјата до 14 март, од кои биле пријавени само 262 преноси на отворено, или 0,1 процент од вкупниот број. Можно е дури и оваа проценка да е превисока затоа што владината агенција што ги собрала податоците се потпирала и на неверификувани активности на отворено, како спортување.
Доналд Милтон, професор на Универзитетот во Мериленд и еден од пионерите во науката за аеросоли, ги советува луѓето да избегнуваат метеж дури и на отворено, особено ако во активностите е вклучено викање и има слаб проток на воздух. Но, тој не смета дека маска треба да се носи цело време.
„Ако џогирам и нема никој околу мене не носам маска. Но, ако застанам за да поразговарам со некого, тогаш ја ставам“, објаснува тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Саудиска Арабија го бомбардираше Јемен
Саудиска Арабија го бомбардираше јеменскиот пристанишен град Мукала поради, како што наведува, пратка оружје наменето за сепаратистичките сили, кое пристигнало во градот од Обединетите Арапски Емирати.
Нападот сигнализира нова ескалација на тензиите меѓу кралството и сепаратистичките сили на Јужниот преоден совет, поддржани од Емиратите. Односите меѓу Ријад и Абу Даби, кои ги поддржуваат спротивставените страни во децениската војна во Јемен, исто така се затегнуваат.
BREAKING
Saudi Arabia announces it has launched airstrikes against a boat that allegedly came from the UAE & dropped off weapons in the STC-controlled port of Mukalla in Yemen
The anti-Muslim Brotherhood STC forces recently took territory from the Muslim Brotherhood-linked PLC pic.twitter.com/dyamROY1nE
— Visegrád 24 (@visegrad24) December 30, 2025
Саудиската војска се огласи
Во соопштението од војската објавено од државната Саудиска новинска агенција се вели дека нападите следеле по пристигнувањето на бродовите од Фуџаира, пристанишен град на источниот брег на ОАЕ. „Екипажите на бродовите ги имале исклучени уредите за следење, а голема количина оружје и борбени возила биле истоварени од бродовите во поддршка на силите на Јужниот преоден совет“, се вели во соопштението.
„Со оглед на тоа што оружјето за кое станува збор претставува непосредна закана и ескалација што го загрозува мирот и стабилноста, воздухопловните сили на Коалицијата утрово спроведоа ограничен воздушен напад насочен кон оружје и воени возила истоварени од два брода во Мукала“, се додава во соопштението.
The Saudi-led Coalition to Support Legitimacy in Yemen has announced that it carried out “limited” airstrikes in the last few hours on the Port of Mukalla in Southern Yemen, targeting military equipment and vehicles for the Southern Transitional Council (STC) that has arrived via… pic.twitter.com/34wsv0PG0e
— OSINTdefender (@sentdefender) December 30, 2025
Не беше веднаш јасно дали имало жртви во нападот или дали во операцијата биле вклучени и други сили освен Саудијците. Саудиската војска соопшти дека нападот бил извршен преку ноќ за да се осигури дека „нема колатерална штета“.
Обединетите Арапски Емирати не одговорија веднаш на барањето за коментар од АП. Сателитскиот новински канал AIC, поврзан со Јужниот преоден совет, го потврди нападот, без да даде дополнителни детали.
Регион
До кога Бугарите ќе можат да плаќаат и во лева и во евра по 1 јануари 2026 година
За разлика од неограничената размена на лева за евра, плаќањата во обете валути, познати како период на двојна циркулација, се ограничени од 1 јануари до 31 јануари 2026 година.
Во текот на овој едномесечен период, левото и еврото ќе бидат во оптек истовремено, при што обете валути ќе имаат статус на законско средство за плаќање. Ова го објави Бугарската народна банка, пренесе бугарски „Фокус“.
После тоа, од 1 февруари 2026 година, еврото ќе остане единствена валута на Бугарија.
Луѓето ќе можат да продолжат да менуваат лева, доколку сè уште ги имаат, во БНБ, во комерцијални банки или во пошти (во населби каде што нема канцеларии на комерцијални банки).
Бугарија од 1 јануари влегува во еврозоната, и почнува да го користи еврото за плаќања во земјата.
Фото: pexels
Регион
Уапсен напаѓачот кој во Белград избоде жена пред внукот
Тихомир Крстиќ (44), повеќекратен повратник во извршување кривични дела, е уапсен под сомнение дека во саботата, 27 декември, во влез од зграда во Нов Белград нападнал жена и ѝ нанел девет убодни рани. Крстиќ има долга криминална историја и најчесто бил осудуван за разбојништва и кражби, при што чести негови жртви биле и деца, пишува „Телеграф.рс“.
Според сомневањата, Крстиќ ја нападнал жената околу 13 часот во станбена зграда во Нов Белград, и тоа пред нејзиниот внук. Ѝ задал повеќе убоди со нож, по што ја ограбил и побегнал. Според информациите на „Блиц“, повредената жена е во стабилна состојба и не е животно загрозена.
Таа здобила три убодни рани во пределот на десната клучна коска, една на левата страна, четири во левото рамо и една во главата. Лекарите констатирале и повреда на белите дробови. Жената е сместена на Одделот за интензивна нега, каде што нејзината состојба и понатаму се следи.
Криминалното досие на Крстиќ покажува дека ова не му е првпат да користи нож при закани. Уште во август 2011 година, од двајца малолетници одзел два мобилни телефони и 200 динари, заканувајќи им се: „Извадете од џебовите сè што имате, ќе ве избодам со нож и ќе пукам во вас!“
Само два месеца подоцна, во октомври истата година, повторно нападнал две момчиња. Им пришол и побарал да му позајмат мобилен телефон, а кога му рекле дека немаат кредит, ги замолил да му го покажат патот. Откако прифатиле да му покажат каде е автобуската станица, ги запрел на крстосница, извадил нож од левата патика и им наредил сè што имаат да го извадат од џебовите и да го остават, заканувајќи се дека ќе ги избоде. Едното момче му предало мобилен телефон, додека другото останало без пари, телефон, сребрено ланче, нараквица и рачен часовник.
По грабежот, Крстиќ им наредил: „Трчајте надолу, ако ве чујам, ќе ве стигнам и ќе ве избодам!“, по што момчињата побегнале. Само пет дена подоцна, украл мобилен телефон и од една жена, приоѓајќи ѝ одзади и истргнувајќи ѝ го уредот од рака додека разговарала.
Полицијата по Крстиќ трагала повеќе од 24 часа. Министерството за внатрешни работи во два наврати објавило негови фотографии, апелирајќи до граѓаните да пријават доколку имаат информации. Уапсен е на автобуска станица во Раковица, недалеку од зградата во која живеел.
Според неофицијални информации, Тихомир бил пуштен од затворот Забела пред околу два месеца. Живеел во Раковица со девојка која изнајмила стан. Соседите раскажале дека секогаш ја спуштал главата кога минувал покрај нив и дека постојано носел капа.

