Свет
Виткоф и Рубио во Париз ќе се сретнат со европски претставници: темите се прекинот на огнот и извештајот по средбата со Путин

Американскиот пратеник Стив Виткоф и американскиот државен секретар Марко Рубио денеска во Париз ќе се сретнат со европски претставници за да разговараат за напорите за запирање на војната во Украина. На состаноците ќе учествуваат и францускиот претседател Емануел Макрон и британскиот министер за надворешни работи Дејвид Лами, со што средбата ќе биде највисоко ниво на трансатлантскиот дијалог за Украина од февруари оваа година.
Прва сериозна средба по долга пауза
Состаноците се значајни само затоа што се одржуваат, имајќи предвид дека во последните месеци американската администрација не вложи многу напори да ги консултира европските сојузници за Украина.
Виткоф и Рубио ќе се сретнат со францускиот претседател Емануел Макрон и неговиот тим, а потоа американскиот дипломат ќе има посебна средба со Лами, како и со францускиот и германскиот колега. Во разговорите ќе бидат вклучени и европски советници за национална безбедност.
Темите се прекинот на огнот и извештајот по средбата со Путин
Американскиот Стејт департмент објави дека главниот фокус ќе биде ставен на можностите за прекин на борбите во Украина. Пратеникот Виткоф на европската страна ќе и пренесе и детали од неговата средба со рускиот претседател Владимир Путин, одржана минатата недела.
Европските дипломати велат дека ќе побараат од САД да заземат посилен пристап кон Москва. „Сакаме САД да користат малку помалку морков и малку повеќе стап“, рече еден висок европски функционер.
Обидите на Трамп за брз прекин на огнот досега беа неуспешни
Откако Доналд Трамп се врати во Белата куќа, американската политика кон Украина значително се промени. Додека претходната администрација инсистираше на цврст воен одговор и силна координација со сојузниците, сегашната Бела куќа се повеќе покажува подготвеност за компромис со Москва без консултации со нејзините европски партнери.
Претставниците на Трамп со месеци водат тивки разговори со руската страна, а неодамна успеаја да лобираат во Украина да се согласи на привремен прекин на огнот, што, сепак, Кремљ никогаш не го прифати. Иако Киев повеќе не спроведува големи контраофанзиви, руските сили продолжуваат секојдневно да напаѓаат цивилни цели, вклучувајќи енергетски објекти, пазари и станбени населби.
Во Брисел и Берлин се почесто се слуша фрустрација поради американското однесување, кое многумина го опишуваат како „смирување кон Москва на штета на начелата“. Европските дипломати предупредуваат дека ваквиот пристап не само што не води кон мир, туку го охрабрува Кремљ да продолжи со уцените тактики и агресија.
Меѓутоа, САД инсистираат на тоа дека „вистинската дипломатија“ е единствениот пат напред, а претседателот Трамп е уверен дека може да го постигне преку лични канали она што сојузниците го комплицираат со непотребниот мултилатерализам. Европа, од друга страна, стравува дека таквиот став може да ги продлабочи поделбите во НАТО и да го ослабне обединетиот фронт кон Русија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Европа
Естонија се повлекува од Конвенцијата за забрана на противпешадиски мини, стравува од Русија

Парламентот на Естонија денес гласаше за повлекување од Конвенцијата од Отава со која се забранува употребата на противпешадиски мини, поради загриженост за потенцијална воена закана од соседна Русија.
Осумдесет и еден од 101 пратеници го поддржаа предлогот, соопшти прес-службата.
Сите пет земји од Европската Унија и НАТО што граничат со Русија – Литванија, Латвија, Естонија, Полска и Финска – објавија планови за повлекување од меѓународниот договор поради воената закана што ја претставува нивниот многу поголем сосед.
Русија не е членка на Конвенцијата од Отава и користеше мини при инвазијата на Украина. Гласањето на Естонија следеше по гласањето на Латвија и Литванија, чии парламенти веќе го одобрија повлекувањето. Земјите ќе можат да складираат и распоредуваат мини шест месеци откако ќе ги известат другите членки на договорот и Обединетите нации за нивната одлука. Ниту една од петте земји сè уште не го сторила тоа.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.