Свет
„На демократијата потребни ѝ се шампиони“, рече Бајден, кој не ги покани Русија и Кина на Самитот за демократија

Американскиот претседател, Џо Бајден, на виртуелен самит на кој присуствуваа стотици земји изјави дека на демократијата ѝ се потребни шампиони.
„На демократијата во светот ѝ се потребни шампиони за да се соочи со големи и загрижувачки предизвици“, рече Бајден од Белата куќа. Тој рече дека дури и САД мора постојано да се борат за да останат на врвот на своите демократски идеали и додаде дека ниту една поканета земја не е совршена.
Претседателот на САД ги повика земјите да работат заедно за да се спротивстават на автократите кои ги оправдуваат нивните репресивни политики и практики како најефективно средство за соочување со предизвиците во моментот. Со тоа, рече тој, тие сеат семе на сомнеж во капацитетите на демократските држави, во нивната ефикасност во грижата за своите граѓани.
Самитот предизвика бурни реакции, а потоа беа вклучени и Косово и Србија
Самитот на Бајден за демократија предизвика контроверзии и бурни реакции бидејќи од листата, меѓу другите, беа изоставени Русија, Кина и Унгарија, а на прелиминарната листа не беа ниту Србија, Косово и Босна и Херцеговина. Сепак, беа поканети земји како Филипините и Конго, кои се рангирани многу ниско според индексите на демократијата. Косово и Србија потоа беа вклучени.
Русија и Кина ја критикуваа произволната листа, велејќи дека САД си дозволуваат да дефинираат која земја е демократска, а која не се квалификува за статусот, што тие го гледаат како дел од менталитетот на Студената војна.
Поканата до Тајван да учествува на самитот дополнително ја иритира Кина. Бајден најави и дека нема да испрати никаква официјална делегација на Зимските олимписки игри во Пекинг, а кон дипломатскиот бојкот се приклучија и Австралија, Велика Британија и Канада. Но, на игрите ќе учествуваат спортисти од тие земји. Покрај Кина, САД во моментов минуваат низ многу тензични односи со Русија.
Правен експерт: САД сакаат да мислат дека се светилник за другите земји
Стејт департментот најави искреност во преземањето на својата нова улога, велејќи дека мора да ја искористи можноста да слуша, учи и зборува за предизвиците со кои се соочува демократијата во Соединетите Држави и да учи од другите. Ерик Вотен, професор по геополитика и право тврди дека САД обично не се подготвени да учат од други земји.
„САД сакаат да мислат дека се светилник за другите земји“, рече Вотен. Коментирајќи го списокот од околу 110 поканети земји, институции и невладини организации, Вотен тврди дека не постои начин да се направи список на кој демократијата ќе биде неспорна бидејќи таа секогаш ќе биде субјективна.
„Со цел да се спротивстави на Кина и Русија, администрацијата на Бајден создаде самит во контекст на засилена борба за превласт. Разликата во тоа како Европа и САД ја перципираат оваа голема борба за моќ е нешто на кое треба да се обрне внимание“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Долгиот прекин на струјата во Шпанија и Португлија предизвика хаос

Сообраќаен хаос низ Шпанија и Португалија предизвика долгиот прекин на електричната енергија. Прекинот на струја зафати големи области од овие две држави, а меѓу погодените градови се Барселона, Лисабон, Мадрид, Порто и Севиља. Делови од Баскија исто така накратко беа погодени од прекинот.
Хаос има на метри станиците, улиците, аеродромите, семафорите се исклучени. Оневозможена е интернет и мобилната мрежа, банкоматите за плаќања, лифтовите се заглавени. Не се во функција ниту полначите за електрични возила и бензинските пумпи.
Градоначалникот на Мадрид, Хозе Луис Мартинез-Алмеида ги повика граѓаните да останат таму каде што се и да го намалат движењето на апсолутен минимум.
„Ги замолувам сите жители на Мадрид да излегуваат што е можно помалку и, ако воопшто е можно, да останат таму каде што се во моментов. Сакаме да ги задржиме сите патишта слободни“, рече Мартинез-Алмеида во видео пораката објавена на социјалните мрежи.
Говорејќи од интегрираниот центар за вонредни ситуации во Мадрид, тој рече дека покрај исклучувањето на семафорите, морале да ги затворат и тунелите на некои автопати.
Мрежите на мобилната телефонија исто така беа погодени.
Новинарите на АФП од Мадрид и Барселона известија дека луѓето излегле на улиците, држејќи ги мобилните телефони високо во воздухот за да се обидат да фатат сигнал.
Според агенцијата, многумина ги следеле вестите преку радио, а не преку мобилни уреди.
Се појави и видео од жичница во Билбао, Шпанија, каде луѓето морале да слезат и да продолжат пеш.
Gente bajando a pie del funicular de Artxanda en Bilbao#apagon pic.twitter.com/PthoY01CNq
— Javi Regalado (@djobi71) April 28, 2025
Португалската авиокомпанија ТАП Ер Португалија ги предупреди патниците да не се упатуваат кон аеродромите до понатамошно известување.
Во соопштението објавено на својата Фејсбук страница, ТАП наведува дека некои летови не се одвиваат според распоредот и бара од патниците да чекаат нови информации.
Пристигнуваат бројни извештаи дека многу граѓани на Шпанија и Португалија останале без вода.
Неколку луѓе изјавија за „Скај њуз“ дека забележале панично купување вода и други потреби во супермаркетите во Лисабон.
Свет
Белата куќа: Трамп сака трајно, а не привремено примирје

Американскиот претседател, Доналд Трамп, јасно стави до знаење дека сака трајно примирје во Украина, а не привремен прекин на непријателствата, изјави портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит.
Таа зборуваше откако рускиот претседател Владимир Путин објави тридневно примирје од 8 до 11 мај, по повод 80-годишнината од крајот на Втората светска војна.
„Претседателот сака да види трајно примирје што ќе ги запре убиствата и крвопролевањето“, рече Левит.
Таа додаде дека Трамп останува оптимист за можноста за постигнување договор, но дека е сè повеќе фрустриран од лидерите на двете страни, кои, како што рече, мора да седнат на маса и да преговараат за излез од конфликтот.
Левит, исто така, нагласи дека недамнешната средба меѓу Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски во базиликата Свети Петар покажала дека Трамп сака повторно да биде претседател кој носи мир, како што беше во неговиот прв мандат.
Свет
Пристигна првата реакција на Украина на најавата на Путин за тридневно примирје

Украина реагираше на предлогот на Русија за тридневно примирје следниот месец.
Министерот за надворешни работи Андриј Сибиха на платформата „Икс“ порача дека ако Русија навистина сака мир, борбите треба веднаш да престанат.
„Зошто да чекате до 8 мај? Ако огнот може да престане сега и да продолжи без прекин најмалку 30 дена, тоа би покажало дека примирјето е реално, а не само заради парада“, напиша Сибиха.
Тој додаде дека Украина е подготвена да поддржи траен, стабилен и целосен прекин на огнот, кој, како што нагласи, постојано го предлага.
Рускиот претседател Владимир Путин претходно објави таканаречен хуманитарен прекин на огнот од 8 мај до полноќ на 11 мај по повод 80-годишнината од крајот на Втората светска војна, соопшти Кремљ.