Свет
„На демократијата потребни ѝ се шампиони“, рече Бајден, кој не ги покани Русија и Кина на Самитот за демократија

Американскиот претседател, Џо Бајден, на виртуелен самит на кој присуствуваа стотици земји изјави дека на демократијата ѝ се потребни шампиони.
„На демократијата во светот ѝ се потребни шампиони за да се соочи со големи и загрижувачки предизвици“, рече Бајден од Белата куќа. Тој рече дека дури и САД мора постојано да се борат за да останат на врвот на своите демократски идеали и додаде дека ниту една поканета земја не е совршена.
Претседателот на САД ги повика земјите да работат заедно за да се спротивстават на автократите кои ги оправдуваат нивните репресивни политики и практики како најефективно средство за соочување со предизвиците во моментот. Со тоа, рече тој, тие сеат семе на сомнеж во капацитетите на демократските држави, во нивната ефикасност во грижата за своите граѓани.
Самитот предизвика бурни реакции, а потоа беа вклучени и Косово и Србија
Самитот на Бајден за демократија предизвика контроверзии и бурни реакции бидејќи од листата, меѓу другите, беа изоставени Русија, Кина и Унгарија, а на прелиминарната листа не беа ниту Србија, Косово и Босна и Херцеговина. Сепак, беа поканети земји како Филипините и Конго, кои се рангирани многу ниско според индексите на демократијата. Косово и Србија потоа беа вклучени.
Русија и Кина ја критикуваа произволната листа, велејќи дека САД си дозволуваат да дефинираат која земја е демократска, а која не се квалификува за статусот, што тие го гледаат како дел од менталитетот на Студената војна.
Поканата до Тајван да учествува на самитот дополнително ја иритира Кина. Бајден најави и дека нема да испрати никаква официјална делегација на Зимските олимписки игри во Пекинг, а кон дипломатскиот бојкот се приклучија и Австралија, Велика Британија и Канада. Но, на игрите ќе учествуваат спортисти од тие земји. Покрај Кина, САД во моментов минуваат низ многу тензични односи со Русија.
Правен експерт: САД сакаат да мислат дека се светилник за другите земји
Стејт департментот најави искреност во преземањето на својата нова улога, велејќи дека мора да ја искористи можноста да слуша, учи и зборува за предизвиците со кои се соочува демократијата во Соединетите Држави и да учи од другите. Ерик Вотен, професор по геополитика и право тврди дека САД обично не се подготвени да учат од други земји.
„САД сакаат да мислат дека се светилник за другите земји“, рече Вотен. Коментирајќи го списокот од околу 110 поканети земји, институции и невладини организации, Вотен тврди дека не постои начин да се направи список на кој демократијата ќе биде неспорна бидејќи таа секогаш ќе биде субјективна.
„Со цел да се спротивстави на Кина и Русија, администрацијата на Бајден создаде самит во контекст на засилена борба за превласт. Разликата во тоа како Европа и САД ја перципираат оваа голема борба за моќ е нешто на кое треба да се обрне внимание“, заклучи тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Европските министри за надворешни работи до Израел: Веднаш дозволете хуманитарна помош во Газа

Министрите за надворешни работи од повеќе од 20 земји, вклучувајќи ги Германија, Франција и Велика Британија, денес го повикаа Израел целосно да отвори хуманитарен пристап до Појасот Газа.
„Иако гледаме знаци на ограничен хуманитарен пристап, Израел го блокираше влегувањето на хуманитарната помош во Газа повеќе од два месеци. Храната, лековите и основните потреби се исцрпени. Населението се соочува со глад. Луѓето во Газа мора да ја добијат помошта што им е очајно потребна“, се вели во заедничкото соопштение.
Во соопштението, потпишано од министрите за надворешни работи на 22 земји, остро се критикува одлуката на Израел во понеделник да дозволи само пет камиони што превезуваат основни залихи во затворената крајбрежна енклава. Министрите упатија две јасни барања до Израел: „Веднаш да се дозволи целосен хуманитарен пристап до Газа и да се овозможи на ОН и хуманитарните организации да работат независно и непристрасно за да спасат животи, да го намалат човечкото страдање и да го зачуваат достоинството“.
Според израелски извори, ова е прв влез на помош во Газа по речиси тримесечна блокада. Сепак, само пет камиони влегоа во крајбрежната енклава.
Свет
Сателитските снимки откриваат детали за инцидентот што го налути Ким, се преврте разорувачот

Нови сателитски снимки открија сериозен инцидент во севернокорејско воено бродоградилиште – најновиот воен брод на режимот на Ким Џонг Ун, разорувач од 5.000 тони, беше оштетен за време на лансирањето и моментално се наоѓа навален и делумно потопен на рампата на бродоградилиштето во градот Чонгџин.
Инцидентот се случил во четврток, за време на церемонијалното спуштање на бродот, на кое лично присуствувал севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун.
Сателитските снимки објавени од „Планет“ и „Ербас Дифенс енд Спејс“ потврдуваат дека бродот е во неприродна положба, покриен со сини церади кои го кријат обемот на штетата.
North Korea’s latest naval destroyer has been significantly damaged prior to its launch. In a rare acknowledgment, North Korea's state news agency KCNA reported yesterday an incident occurred with a new destroyer in Chongjin, which was close to being launched. pic.twitter.com/0PfuqehYnF
— Open Source Centre (@osc_london) May 22, 2025
Аналитичарот на Меѓународниот институт за стратешки студии, Џозеф Демпси, објави дека снимката сугерира дека бродот е навален на десната страна и можеби е делумно потопен.
„Со оглед на аголот на наклон и очигледната положба, бродот веројатно е на страна или барем делумно потопен“, напиша тој на платформата Икс.
Севернокорејскиот режим ретко јавно признава технички дефекти, но овој инцидент тешко можеше да остане скриен откако беа објавени сателитските снимки. Сепак, КЦНА соопшти дека „штетата не е сериозна“, наведувајќи дека трупот на бродот не е пробиен и дека испумпувањето на водата би можело да го стабилизира бродот во рок од два до три дена. Експертите проценуваат дека целосната поправка ќе трае најмалку десет дена.

Сателитска снимка од разурнувачот пред инцидентот
Севернокорејскиот лидер Ким Џонг Ун не го криеше својот гнев поради несреќата.
„Ова е сериозен инцидент и кривично дело предизвикано од екстремна невнимание, неодговорност и ненаучен емпиризам, што е неприфатливо и не смее да се толерира“, рече тој, според извештајот на КЦНА.
Свет
Трамп воведува царини и за „Самсунг“

Зборувајќи со новинарите во Овалната соба, Трамп рече дека царините од 25% ќе важат за јужнокорејскиот „Самсунг“, како и за која било друга компанија што произведува паметни телефони.
„Или не би било фер“, рече тој, додавајќи дека Белата куќа „соодветно ќе го спроведе до крајот на јуни“.
„Кога ќе ја градат својата фабрика тука, нема царини. Значи, тие ќе градат фабрики тука“, рече Трамп.
Кога првпат ги објави царините утрово, тој конкретно се осврна на извршниот директор на „Епл“, Тим Кук, кој неодамна изјави дека компанијата го зголемува производството во Индија.
„Реков дека е во ред да се оди во Индија, но нема да продавате тука без царина“, рече Трамп.