Свет
Нобеловата награда за физика за Алан Аспект, Џон Ф. Клаузер и за Антон Цајлингер

Кралската шведска академија на науките одлучи да им ја додели Нобеловата награда за физика за 2022 година на Алан Аспект, Џон Ф. Клаузер и Антон Зелингер.
Тие ја добија наградата „за експерименти со заплеткани фотони, утврдување на прекршувања на Беловите нееднаквости и пионерска квантна информатичка наука“.
Ален Аспект, Џон Клаузер и Антон Цајлингер спроведоа револуционерни експерименти користејќи заплеткани квантни состојби, каде што две честички се однесуваат како една единица, дури и кога се разделени.
BREAKING NEWS:
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2022 #NobelPrize in Physics to Alain Aspect, John F. Clauser and Anton Zeilinger. pic.twitter.com/RI4CJv6JhZ— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2022
Нивните резултати го отворија патот за нова технологија базирана на квантни информации.
Неописливите ефекти на квантната механика почнуваат да се применуваат. Сега постои големо поле на истражување, кое вклучува квантни компјутери, квантни мрежи и безбедна квантна шифрирана комуникација.
Еден од клучните фактори во овој развој е како квантната механика дозволува две или повеќе честички да постојат во таканаречена заплеткана состојба.
Она што се случува со една од честичките во заплетканиот пар одредува што ќе се случи со другата честичка, дури и ако тие се далеку.
Долго време беше доведено во прашање дали корелацијата се должи на фактот што честичките во заплетканиот пар содржат скриени променливи, инструкции што им кажуваат каков резултат треба да дадат во експериментот.
Во 60-тите Џон Стјуарт Бел разви математичка нееднаквост што го носи неговото име.
Тоа значи дека ако има скриени променливи, корелацијата помеѓу резултатите од голем број мерења никогаш нема да надмине одредена вредност. Сепак, квантната механика предвидува дека одреден тип на експеримент ќе ја наруши нееднаквоста на Бел, што ќе резултира со посилна корелација отколку што инаку би била можна.
Џон Клаузер ги развил идеите на Џон Бел, што доведе до практичен експеримент. Кога правел мерења, тие ја поддржувале квантната механика со јасно кршење на нееднаквоста на Бел. Ова значи дека квантната механика не може да се замени со теорија што користи скриени променливи.
Некои пропусти останаа по експериментот на Џон Клаузер.
Ален Аспект ја разви поставката користејќи ја на начин што затвори важна дупка. Тој можеше да ги промени поставките за мерење откако заплетканиот пар го напушти изворот, така што поставката што постоеше кога се емитуваа не може да влијае на резултатот.
Користејќи софистицирани алатки и долга серија експерименти, Антон Цајлингер почнал да ги искористува заплетканите квантни состојби. Меѓу другото, неговата истражувачка група демонстрира феномен наречен квантна телепортација, кој овозможува квантната состојба да се движи од една до друга честичка на растојание.
„Станува сè појасно дека се појавува нов вид квантна технологија. Гледаме дека работата на лауреатот со заплетканите состојби е од големо значење, дури и надвор од основните прашања за толкувањето на квантната механика“, вели Андерс Ирбек, претседател на Нобеловиот комитет за физика.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Рутe: Русите произведуваат четири пати повеќе муниција од НАТО

Генералниот секретар на САД, Марк Руте, предупреди дека военото производство на Русија е значително поголемо од она на НАТО, повикувајќи ги западните земји да ги зголемат воените трошоци.
Во интервју за „Њујорк тајмс“, Руте предупреди за воените капацитети на Русија, истакнувајќи дека земјата е „реконституирана со темпо и брзина што е неспоредлива во поновата историја“.
Тој рече дека Москва „произведува три пати повеќе муниција за три месеци отколку што целиот НАТО произведува за една година“.
Руте посочи на предлогот за зголемување на воените трошоци на НАТО на 5% од БДП – бројка на која инсистира американскиот претседател Доналд Трамп – при што 3,5% би оделе во основни воени буџети, а дополнителни 1,5% би биле наменети за области како што се сајбер одбраната и подготовката на цивилната инфраструктура.
„Да, ова е огромна сума на трошоци. Но, ако не го направиме тоа, ќе мора да научиме руски“, рече генералниот секретар на НАТО.
На прашањето дали зголемените трошоци за одбрана ризикуваат да поттикнат трка во вооружување со Русија, Руте рече: „Мора да се осигураме дека има одвраќање“, истакнувајќи ги големите инвестиции на Русија во тенкови, артилерија, воздушна одбрана и муниција.
Свет
Пропалестински активисти протестираат пред Белата куќа пред посетата на Нетанјаху

Демонстранти се собраа пред Белата куќа во знак на протест против посетата на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху на Вашингтон.
View this post on Instagram
Носејќи палестински знамиња и транспаренти, демонстрантите ги осудија воените акции на Израел во Газа и повикаа на прекин на американската поддршка за Израел.
🛑 Pro-Palestinian groups gather outside White House to protest Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu’s visit https://t.co/dhuyUDnveK pic.twitter.com/FeRhGeQKzh
— Anadolu English (@anadoluagency) July 7, 2025
Нетанјаху и американскиот претседател Доналд Трамп ќе разговараат за преговорите со Хамас за прекин на огнот, кој се очекува да трае најмалку 60 дена.
Свет
(Видео) Лав избега од куќа во Пакистан, нападна жена и деца, сопствениците уапсени

Драматичен инцидент се случи во источниот пакистански град Лахор кога лав избега од семејна куќа и нападна жена со три мали деца на улица. Според официјалните информации од властите, нападот се случил кога лавот скокнал преку бетонски ѕид и одеднаш се стрчал кон семејството, пишува Би-би-си.
Снимката го покажува лавот како брза кон жената додека минувачите бегаат во паника во обид да избегнат опасност. Жената и нејзините деца, на возраст од пет и седум години, претрпеле повреди на рацете и лицето. Тие се во стабилна состојба и се надвор од опасност.
A #pet #lion escaped in Lahore, Pakistan yesterday, attacking a woman and two children on a busy street. Shocking footage shows the big cat leaping over a wall before pouncing on them. The lion was captured and sent to #wildlife park. The owner was arrested. While people can… pic.twitter.com/L8qiWgNag1
— Raza Ahmad Rumi (@Razarumi) July 4, 2025
Полицијата ги уапси сопствениците, кои, според извештаите, ги држеле лавовите без дозвола. Тие се обвинети за небрежност и нелегално поседување диво животно во границите на градот. Лавот што го предизвикал инцидентот е фатен и преместен во блискиот парк за диви животни.
„Тие само стоеја таму и гледаа како лавот го напаѓа моето семејство“, рече таткото на повредените деца додавајќи дека сопствениците не се обиделе да го спречат животното или да им помогнат на жртвите.
Пакистанскиот закон дозволува чување големи мачки, како што се лавови, тигри, пуми, гепарди и јагуари, но само ако се регистрирани и се чуваат надвор од урбаните средини. Потребна е и еднократна дозвола, која чини 50.000 пакистански рупии, што е речиси 176 американски долари.
По овој напад, властите во пакистанската покраина Пенџаб почнаа со зголемен надзор врз чување диви животни. За само неколку дена беа уапсени пет лица, а вкупно 13 лава беа запленети.
Во јануари оваа година пакистанскиот јутјубер Раџаб Бута, кој има повеќе од 5,6 милиони претплатници, доби свадбен подарок лавче. За нелегално чување на животното му беше наредено да снима едукативни видеа за благосостојбата и заштитата на животните.