Свет
Нобеловата награда за физика за Алан Аспект, Џон Ф. Клаузер и за Антон Цајлингер

Кралската шведска академија на науките одлучи да им ја додели Нобеловата награда за физика за 2022 година на Алан Аспект, Џон Ф. Клаузер и Антон Зелингер.
Тие ја добија наградата „за експерименти со заплеткани фотони, утврдување на прекршувања на Беловите нееднаквости и пионерска квантна информатичка наука“.
Ален Аспект, Џон Клаузер и Антон Цајлингер спроведоа револуционерни експерименти користејќи заплеткани квантни состојби, каде што две честички се однесуваат како една единица, дури и кога се разделени.
BREAKING NEWS:
The Royal Swedish Academy of Sciences has decided to award the 2022 #NobelPrize in Physics to Alain Aspect, John F. Clauser and Anton Zeilinger. pic.twitter.com/RI4CJv6JhZ— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 4, 2022
Нивните резултати го отворија патот за нова технологија базирана на квантни информации.
Неописливите ефекти на квантната механика почнуваат да се применуваат. Сега постои големо поле на истражување, кое вклучува квантни компјутери, квантни мрежи и безбедна квантна шифрирана комуникација.
Еден од клучните фактори во овој развој е како квантната механика дозволува две или повеќе честички да постојат во таканаречена заплеткана состојба.
Она што се случува со една од честичките во заплетканиот пар одредува што ќе се случи со другата честичка, дури и ако тие се далеку.
Долго време беше доведено во прашање дали корелацијата се должи на фактот што честичките во заплетканиот пар содржат скриени променливи, инструкции што им кажуваат каков резултат треба да дадат во експериментот.
Во 60-тите Џон Стјуарт Бел разви математичка нееднаквост што го носи неговото име.
Тоа значи дека ако има скриени променливи, корелацијата помеѓу резултатите од голем број мерења никогаш нема да надмине одредена вредност. Сепак, квантната механика предвидува дека одреден тип на експеримент ќе ја наруши нееднаквоста на Бел, што ќе резултира со посилна корелација отколку што инаку би била можна.
Џон Клаузер ги развил идеите на Џон Бел, што доведе до практичен експеримент. Кога правел мерења, тие ја поддржувале квантната механика со јасно кршење на нееднаквоста на Бел. Ова значи дека квантната механика не може да се замени со теорија што користи скриени променливи.
Некои пропусти останаа по експериментот на Џон Клаузер.
Ален Аспект ја разви поставката користејќи ја на начин што затвори важна дупка. Тој можеше да ги промени поставките за мерење откако заплетканиот пар го напушти изворот, така што поставката што постоеше кога се емитуваа не може да влијае на резултатот.
Користејќи софистицирани алатки и долга серија експерименти, Антон Цајлингер почнал да ги искористува заплетканите квантни состојби. Меѓу другото, неговата истражувачка група демонстрира феномен наречен квантна телепортација, кој овозможува квантната состојба да се движи од една до друга честичка на растојание.
„Станува сè појасно дека се појавува нов вид квантна технологија. Гледаме дека работата на лауреатот со заплетканите состојби е од големо значење, дури и надвор од основните прашања за толкувањето на квантната механика“, вели Андерс Ирбек, претседател на Нобеловиот комитет за физика.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Масовен напад врз Русија: Украинските дронови направија хаос во три региони, има загинати

Најмалку три лица ги загубија животите во серија напади од украински беспилотни летала на територијата на Русија. Инциденти беа регистрирани во Самара, Ростов и Пензенска област, додека руските воздушни одбранбени сили соборија вкупно 112 беспилотни летала. Пожарите и оштетувањата на инфраструктурата дополнително ја влошија ситуацијата.
– Во нападите со беспилотни летала на територијата на Русија, маж загина во Самара кога неговата куќа во Кујбишевската област беше зафатена од пожар откако паднаа остатоци од беспилотното летало – објави гувернерот Вјачеслав Федоришев.
Итните служби работат на терен.
Unidentified drones reportedly attacked Taganrog in southern Russia overnight, with witnesses reporting approximately 10 explosions and air defense activation #Taganrog #DroneAttack #Breaking pic.twitter.com/zBi3yL8rVA
— Conflicts Tracker (@ConflictsT) August 1, 2025
Сличен инцидент се случил во селото Углеродовски во Ростовскиот регион, каде што пожар зафатил зграда на компанија за време на напад со беспилотно летало, при што загинал вработен кој го обезбедувал објектот.
Тој додаде дека во селото Углеродовски во Красносулинскиот округ имало пожар во една фирма и дека е изгаснат, објави РИА Новости.
Вршителот на должноста гувернер на Ростовскиот регион Јуриј Сљусар објави дека украинскиот масовен напад со беспилотни летала бил одбиен во седум области.
„Една жена е убиена, а две лица се ранети во напад на украински беспилотни летала во Пензенскиот регион“, објави гувернерот на овој руски регион, Олег Мелниченко, на Телеграм каналот.
Several Russian regions were hit by drone attacks overnight, including oil refineries in Samara and Ryazan, a facility in Penza, an airfield area in Lipetsk, and a fuel depot in Feodosia, Crimea. Fires were also reported near military sites in Rostov and Krasnodar regions—key… pic.twitter.com/YsvgkEOYQA
— WarTranslated (@wartranslated) August 2, 2025
Во текот на ноќта, руските воздушни одбранбени сили соборија вкупно 112 украински дронови над различни региони на Русија, соопшти Министерството за одбрана на земјата.
Меѓу погодените области се Ростовската област – 34 дронови, Краснодарскиот крај – 31, Воронежската област – 12, Рјазан – 11, Самара – пет дронови, Пенза – четири, Белгород – два дрона, како и по еден дрон во Крим и Липецка област.
Исто така, 11 беспилотни летала беа уништени над водите на Црното Море и Азовското Море.
Свет
Извештај: Бројот на ХИВ-позитивни руски војници пораснал за 2.000%

Бројот на случаи на ХИВ кај руските војници се зголемил за 2.000 проценти од почетокот на инвазијата на Украина, според нов извештај, кој го припишува порастот и на незаштитен секс и употреба на дрога меѓу војската, како и на политичките одлуки на Кремљ.
Според извештајот на весникот „Carnegie Politika“, бројот на откриени случаи на ХИВ во руските вооружени сили се зголемил 13 пати до крајот на 2022 година, а 20 пати до крајот на 2024 година.
„Демографските и економските загуби кои Русија ќе ги претрпи како резултат на оваа епидемија ќе имаат последици со децении, и би можеле дури и да ја надминат штетата која ја претрпе од инвазијата на Украина“, се наведува во извештајот.
Зголемувањето на бројот на заразени се должи на неколку фактори, меѓу кои се:
– трансфузија на крв за ранети војници
– повеќекратна употреба на истиот шприц во болниците на првата линија
– незаштитен сексуален однос
– употреба на дрога меѓу војниците.
Извештајот, исто така, ја истакнува пошироката ситуација со ХИВ во Русија, која од 2022 година е меѓу петте земји во светот по број на нови случаи на ХИВ , веднаш зад Јужна Африка, Мозамбик, Нигерија и Индија.
„Нема објективна причина зошто бројот на заболени од ХИВ опаѓа низ целиот свет – освен во Русија. Причините за ова се чисто политички“, се наведува во извештајот.
Кремљ презеде голем број чекори што придонесоа за зголемување на бројот на ХИВ- позитивни лица, честопати во име на одбрана на она што го нарекува „традиционални вредности“, пишува „Киев Индепендент“.
Русија ја стави хуманитарната организација на британскиот музичар Елтон Џон , која се занимава со превенција, грижа и подигнување на свеста за ХИВ и СИДА, на листата на „непожелни организации“ поради наводно „промовирање на нетрадиционални сексуални односи“, објави руското обвинителство на 3 април.
Непрофитната организација, основана во 1992 година и со седиште во Соединетите Американски Држави и Обединетото Кралство, вели дека работи во повеќе од 90 земји „со цел зголемување на пристапот до здравствена заштита, борба против стигмата кон ЛГБТК+ луѓето и искоренување на СИДА-та“.
Во својата изјава, руските обвинители тврдат дека мисијата на оваа фондација е „насочена кон промоција на нетрадиционални сексуални односи, западни семејни модели и промена на полот“.
Свет
Трамп нареди две нуклеарни подморници да се преместат поблиску до Русија

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека наредил две нуклеарни подморници да бидат „позиционирани во соодветните региони“ како одговор на „многу провокативните“ коментари на поранешниот руски претседател Дмитриј Медведев.
Трамп рече дека дејствувал „за секој случај“, пишува Би-Би-Си.
„За секој случај, ако овие глупави и провокативни изјави се повеќе од тоа. Зборовите се многу важни и честопати можат да доведат до несакани последици, се надевам дека ова нема да биде еден од тие случаи“.
Тој не кажа каде се распоредени двете подморници, во согласност со американскиот воен протокол.
Дмитриј Медведев неодамна им се закани на САД како одговор на ултиматумите на Трамп до Москва да се согласи на прекин на огнот во Украина или да се соочи со строги санкции.
Медведев го обвини Трамп дека игра „ултиматум со Русија“.
Во објава на X, тој рече дека „секој нов ултиматум е закана и чекор кон војна“.
Тој, исто така, го опиша ултиматумот на Трамп како „театарски“ претходно во јули, велејќи дека „на Русија не ѝ е гајле“.
Пишувајќи на Телеграм во четврток, Медведев предупреди на заканата од „мртва рака“ – што некои воени аналитичари го протолкуваа како референца на кодното име на рускиот систем за контрола на нуклеарни напади за одмазда.
Трамп одговори на коментарите на Медведев. Во четврток, тој го опиша Медведев како „неуспешен поранешен претседател на Русија кој мисли дека е сè уште претседател“.
Трамп, исто така, го предупреди Медведев да „внимава на своите зборови“, додавајќи дека „стапнува во многу опасна територија!“