Свет
Објавен планот на Трамп за Украина: Безбедносни гаранции, тампон-зона, амнестија…
Планот на американскиот претседател Доналд Трамп за завршување на војната во Украина би барал од Украина да се откаже од дополнителна територија на исток, да ја ограничи големината на своите вооружени сили и да се согласи никогаш да не се приклучи на НАТО, според нацрт-документот до кој дојде „Аксиос“ и кој го потврдија украински функционер, американски функционер и извор запознаен со предлогот.
САД вршат притисок врз Украина наскоро да постигне договор. Иако планот вклучува предлози што Украина постојано ги отфрла, претседателот Володимир Зеленски не ја исклучи можноста за дискусија за него.
Висок функционер на Белата куќа призна дека планот „не е лесен“ за Украина, но истакна дека САД веруваат дека војната мора да заврши и дека Украина би можела да изгуби уште поголема територија ако не го стори тоа.

Кои се клучните делови од планот?
Покрај територијалните отстапки на Украина, во документот се наведува дека доколку Русија продолжи понатаму, ќе има „решителен координиран воен одговор“. Не е наведено каква улога ќе играат САД во тој одговор.
Планот има и економски елементи: дел од замрзнатите руски средства ќе бидат искористени за обнова на Украина, санкциите против Русија ќе бидат укинати, САД и Русија ќе соработуваат во области како што се вештачката интелигенција и истражувањето на минерали, а Русија ќе се врати во Г8.
Сите страни ќе добијат амнестија за дејствија за време на војната, што значи дека руските функционери и војници нема да можат да бидат гонети за воени злосторства. Планот, исто така, бара Украина да одржи избори во рок од 100 дена од договорот. Зеленски во септември изјави дека сака избори по воведувањето на прекин на огнот.
The full 28-point U.S. peace plan for Ukraine, reportedly backed by Trump, has been published by MP Honcharenko. This thread outlines the key points. What’s clear is that the so-called Witkoff plan heavily favors Russia while offering little to nothing for Ukraine.
1/9 pic.twitter.com/EzuCTiQNRB
— NOELREPORTS 🇪🇺 🇺🇦 (@NOELreports) November 20, 2025
Детален список од 28 точки
1. Ќе биде потврден суверенитетот на Украина.
2. Ќе биде склучен сеопфатен пакт за ненапаѓање меѓу Русија, Украина и Европа. Сите двосмислености од изминатите 30 години ќе се сметаат за решени.
3. Од Русија се очекува да не ги напаѓа соседните земји, а НАТО нема дополнително да се шири.
4. Ќе се води дијалог меѓу Русија и НАТО, со посредство на САД, за решавање на безбедносните прашања и создавање услови за деескалација и идна економска соработка.
5. Украина ќе добие сигурни безбедносни гаранции. Американски функционер истакна дека ова би била експлицитна безбедносна гаранција на САД за Украина, за прв пат официјално.
6. Вооружените сили на Украина ќе бидат ограничени на 600.000 лица. Украинската армија сега има 800.000–850.000 лица, во споредба со околу 250.000 пред војната.
7. Украина ќе вклучи во својот устав дека никогаш нема да се приклучи на НАТО, а НАТО ќе додаде во своите статути дека Украина нема да биде примена во иднина.

8. НАТО ветува дека нема да распоредува трупи во Украина.
9. Европските борбени авиони ќе бидат стационирани во Полска.
10. Безбедносната гаранција на САД вклучува:
- САД добиваат надомест за гаранцијата;
- ако Украина ја нападне Русија, гаранцијата се прекинува;
- ако Русија ја нападне Украина, се воспоставува решителен воен одговор, сите глобални санкции се обновени и сите придобивки од договорот се прекинуваат;
- ако Украина лансира ракета кон Москва или Санкт Петербург без причина, гаранцијата престанува да важи.
11. Украина ќе има право на членство во ЕУ и ќе добие краткорочен преференцијален пристап до европскиот пазар.
12. Глобалниот пакет за реконструкција на Украина вклучува:
- Фондот за развој на Украина (технологија, центри за податоци, вештачка интелигенција);
- реконструкција и модернизација на инфраструктурата на гасоводот;
- реконструкција на областите погодени од војната;
- развој на инфраструктурата;
- експлоатација на минерали и природни ресурси;
- посебен пакет за финансирање од Светската банка.
13. Русија ќе биде реинтегрирана во глобалната економија:
- постепено укинување на санкциите;
- долгорочни договори меѓу САД и Русија за енергија, инфраструктура, вештачка интелигенција, Арктик итн.;
- Русија се враќа во Г8.
14. Замрзнатите средства ќе се користат на следниов начин:
- 100 милијарди долари од руските замрзнати средства ќе бидат инвестирани во реконструкцијата на Украина;
- САД добиваат 50% од профитот;
- Европа додава 100 милијарди долари;
- остатокот од замрзнатите средства оди во заеднички американско-руски инвестициски фонд.
15. Ќе се формира заедничка работна група за безбедност меѓу САД и Русија.
16. Русија законски ќе потврди политика на неагресија кон Европа и Украина.
17. САД и Русија ќе ја продолжат важноста на договорот за контрола на нуклеарно оружје.
18. Украина се обврзува да остане ненуклеарна држава.
19. Нуклеарната централа Запорожје ќе биде пуштена во употреба под надзор на МААЕ, со енергија поделена 50:50.

20. Двете земји ќе спроведат програми за промовирање на толеранција и заштита на малцинствата.
- Украина ќе ги усвои правилата на ЕУ за верска толеранција и јазик;
- двете земји ќе ги укинат дискриминаторските мерки;
- „Нацистичката идеологија“ ќе биде забранета.
21. Територии:
- Крим, Луганск и Донецк ќе бидат признати како де факто руски, вклучително и од САД;
- Сегашната линија во Херсон и Запорожје ќе биде „замрзната“
- Русија ќе се повлече од другите договорени области;
- Украинските сили ќе се повлечат од делот од Донецката област што ја контролираат; оваа област ќе стане демилитаризирана тампон зона, меѓународно призната како територија на Руската Федерација;
- На руските сили нема да им биде дозволено да влезат во тампон зоната.
22. Русија и Украина се обврзуваат да не ги менуваат новите територијални аранжмани со сила.
23. Русија нема да ја попречува украинската трговија на Днепар; ќе се постигне договор за извоз на жито преку Црното Море.
24. Ќе се формира хуманитарен комитет:
- размена на сите затвореници и тела („сите за сите“);
- враќање на сите цивили и деца;
- програми за повторно обединување на семејствата;
- мерки за ублажување на страдањата на жртвите.
25. Украина ќе одржи избори во рок од 100 дена.
26. Сите страни ќе добијат целосна амнестија за дејствијата за време на војната.
27. Договорот ќе биде правно обврзувачки, а неговото спроведување ќе го надгледува Мировен совет предводен од претседателот Трамп.
28. Прекинот на огнот ќе стапи на сила веднаш откако двете страни ќе се повлечат кон договорените точки.
Кој го состави планот?
Планот го состави претставникот на Трамп, Стив Виткоф, со придонес од државниот секретар на САД, Марко Рубио, и зетот на Трамп, Џаред Кушнер.
Виткоф се консултираше и со рускиот претставник Кирил Дмитриев. Дмитриев за „Аксиос“ изјави дека е оптимист бидејќи, за разлика од претходните обиди, „чувствува дека овој пат навистина се слуша руската позиција“. Претседателот Владимир Путин сè уште јавно не го одобрил планот.
По средбата со Дмитриев, Виткоф и Кушнер разговараа за планот и со украинскиот советник за национална безбедност, Рустам Умеров. Американскиот секретар на армијата, Ден Дрискол, вчера му предаде писмен план на Зеленски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Германските разузнавачи истражуваа мистериозни дронови, трагите ги доведоа до три брода
Речиси 2.000 неидентификувани дронови се забележани над Германија од почетокот на годината, според безбедносните извештаи што ги виделе Die Welt, Bild и Axel Springer Academy. Во заедничка истрага, овие медиуми воспоставија шема што поврзува голем број дронови со движењето на три брода поврзани со Русија, кои дејствуваат во Балтичкото и Северното Море.
Германските власти документираа 1.072 инциденти во кои беа вклучени 1.955 непознати дронови. Најчесто, тие летаа над воени локации на Бундесверот, полигони за обука на НАТО и критични инфраструктурни објекти. Анализата на податоците за поморскиот сообраќај покажа дека мал број бродови биле во непосредна близина на снимените летови и во истите часови кога биле пријавени инцидентите.
Еден пример се седумте дронови забележани на 16 мај во близина на товарниот брод Лауга, кој плови под руско знаме и е со екипаж целосно составен од руски државјани.
Кога бродот подоцна вплови во Белгија, властите го пребараа, но не пронајдоа ништо. Пред да влезе во германските води, Лауга се закотви во сириското пристаниште Тартус, каде што се наоѓа руската воена база, а потоа во Санкт Петербург, на терминал поврзан со државната нуклеарна корпорација Росат.
Според истрагата, Росатом поседува дронови со дострел до 200 километри, опремени со видео и термални камери. Тие официјално се користат за следење на операциите во Арктикот.
Другите два брода споменати во извештајот – HAV Snapper и HAV Dolphin – формално се во сопственост на норвешка компанија, но и двата биле сервисирани неколку пати во бродоградилиштето Прегоља во Калининград, Русија, а екипажот на бродот HAV Dolphin е составен исклучиво од руски државјани.
Големи групи беспилотни летала се забележани над Килскиот Залив во југозападниот дел на Балтикот, точно во времето кога споменатите бродови се движеле во таа област.
Безбедносните агенции чии документи ги користеа медиумите велат дека е малку веројатно дека беспилотните летала биле управувани од приватни лица: „Одредени околности укажуваат на софистицирана операција што бара значителни финансиски и логистички ресурси“.
Во повеќето случаи, операторите на беспилотни летала не се идентификувани. Европските разузнавачки претставници им потврдија на новинарите дека веруваат дека HAV Snapper и HAV Dolphin „многу веројатно работат во интерес на Русија“.
Германското министерство за внатрешни работи соопшти дека има „причина да се верува дека странски државни актери биле вклучени во некои од летовите на беспилотните летала“.
Неидентификувани беспилотни летала се забележани и постојано над воените инсталации и критичната инфраструктура во други европски земји, вклучувајќи ги Данска, Норвешка, Белгија и Холандија.
Свет
Зеленски: Секој компромис со Русија мора да биде потврден со избори или референдум
Украинскиот претседател Володимир Зеленски денес нагласи дека секој компромис меѓу Украина и Русија во врска со контролата на нејзините источни региони мора да биде фер и потврден на избори или референдум.
„Верувам дека украинскиот народ ќе го даде одговорот на тоа прашање. Без разлика дали преку избори или референдум, тоа мора да биде став што доаѓа од украинскиот народ“, изјави Зеленски пред новинарите кога беше прашан за постигнување договор со Москва.
Украинскиот претседател потврди дека САД му предложиле на Киев да се повлече од територијата што сè уште ја контролира во регионот Донецк и да создаде слободна економска и демилитаризирана зона на тоа место, без присуство на руски сили.
Зеленски рече дека американската страна сè уште не знае кој ќе управува со демилитаризираната зона.
Тој додаде дека Вашингтон предлага повлекување на руските трупи од украинските региони Суми, Харков и Дњепропетровск, но и нивно останување во регионите Херсон и Запорожје.
фото/депозитфотос
Свет
ЕУ замрзнува 210 милијарди евра руски средства додека Москва не плати репарации
Европската Унија одлучи на неодредено време да ги замрзне средствата на Руската централна банка во вредност од 210 милијарди евра. Мерката, заснована на клаузула за економски вонредни состојби, има за цел да спречи надворешни обиди за ослободување на средствата пред Москва да му плати воени репарации на Киев, објавува Euronews.
Со овој потег, ЕУ сака да обезбеди контрола врз замрзнатите средства поради загриженоста дека САД би можеле да се обидат да ги користат овие средства во иден мировен договор со Москва.
Долгорочното замрзнување беше договорено од амбасадорите на земјите-членки денес, повикувајќи се на член 122 од Договорот за ЕУ. Овој член овозможува одлуката да се донесе со квалификувано мнозинство, заобиколувајќи го Европскиот парламент и потенцијалното вето на поединечните држави.
Новата регулатива забранува трансфер на 210 милијарди евра назад во Руската централна банка. Најголемиот дел од средствата, околу 185 милијарди евра, се чуваат во Euroclear, централниот депозитар за хартии од вредност во Брисел, додека преостанатите 25 милијарди евра се чуваат во приватни банки.
Досега, средствата беа замрзнати преку стандардниот режим на санкции, кој бараше едногласна одлука од сите 27 земји-членки и се обновуваше на секои шест месеци.
Минатата недела, Европската комисија предложи активирање на Член 122, кој претходно се користеше во кризи како што се пандемијата COVID-19 и енергетската криза. Комисијата тврди дека инвазијата на Русија во Украина предизвикала „сериозно економско влијание“ врз целата Унија.
„Постои итна потреба да се спречи трансферот на средства во Русија со цел да се ограничи штетата врз економијата на Унијата“, се вели во предлогот на Комисијата.
Според одлуката, средствата ќе бидат ослободени само откако активностите на Русија „објективно ќе престанат да претставуваат значителни ризици“ за европската економија и кога Москва ќе ѝ плати компензација на Украина „без економски и финансиски последици“ за ЕУ. Исто така, ќе биде потребно квалификувано мнозинство за да се деблокира.
фото/депозитфотос

