Свет
ОН: Едно мртвороденче на секои 16 секунди
Речиси 2 милиони бебиња се мртвородени секоја година – или по едно на секои 16 секунди – според првите заеднички проценки за мртвородени деца објавени од УНИЦЕФ, Светската здравствена организација (СЗО), Групацијата на Светска банка и Одделот за население при Одделот за економија и социјални работи на Обединетите нации.
Според новиот извештај „Запоставена трагедија: Глобалниот товар на мртвороденчињата најголемиот број мртвороденчиња“, 84 проценти, се јавува во земји со ниски и пониски средни приходи, Во 2019 година 3 четвртини од мртвородените деца беа во Супсахарска Африка или во Јужна Азија. Во извештајот, мртвороденчето се дефинира како бебе родено без знаци на живот во 28-та или повисока недела од бременоста.
„Губењето на дете при раѓање или за време на бременоста е разорна трагедија за секое семејство, која честопати се преживува тивко, но се случува премногу често низ светот“, рече Хенриета Фор, извршен директор на УНИЦЕФ.
„На секои 16 секунди, некоја мајка некаде ќе претрпи неискажлива трагедија на мртвородено дете. Покрај загубата на живот, сериозни и долготрајни се психолошките и финансиските последици за жените, семејствата и општествата. За многу од овие мајки, едноставно не морало да биде така. Повеќето случаи на мртвородени деца можеле да се спречат со висококвалитетно следење, соодветна антенатална грижа и квалификуван придружник при породувањето“.
Во извештајот се предупредува дека пандемијата со Ковид-19 може да го влоши глобалниот број на мртвороденчиња. Намалување од 50% на здравствените услуги поради пандемијата може да предизвика уште речиси 200.000 мртвородени деца во период од 12 месеци во 117 земји со низок и со среден приход. Ова одговара на зголемување на бројот на мртвородени деца за 11,1 процент. Според моделирањето направено за извештајот од истражувачите при Факултетот за јавно здравство „Џонс Хопкинс Блумберг“, 13 земји може да забележат пораст од 20% или повеќе на бројот на мртвороденчиња во период од 12 месеци.
Повеќето случаи на мртвородени деца се должат на слаб квалитет на грижа за време на бременоста и породувањето. Недостигот на инвестиции во антенатални и интрапартални услуги и во оспособување на медицински сестри и акушерки се клучните предизвици, се вели во извештајот.
Над 40 проценти од мртвороденчињата се јавуваат при породувањето – загуба што може да се избегне доколку има обучен здравствен работник при породување и навремена итна акушерска нега. Околу половина од случаите на мртвородени деца во Супсахарска Африка и Централна и Јужна Азија настапуваат при породувањето, во споредба со 6 проценти во Европа, Северна Америка, Австралија и Нов Зеланд.
И пред пандемијата да предизвика големи нарушувања во здравствените услуги, малку жени во земјите со ниски и средни приходи добиваа навремена и квалитетна грижа со која би се спречиле мртвородени деца. Половина од 117 земји анализирани во извештајот имаат покриеност што се движи од најмалку 2% до најмногу 50% за 8 важни здравствени интервенции кај мајките, како што се царски рез, превенција на маларија, контрола на хипертензија во бременоста и откривање и лекување на сифилис. Се проценува дека помалку од половина од бремените жени, на кои тоа им е потребно, се опфатени со асистирано вагинално породување – критична интервенција за спречување на мртвородени деца при породувањето.
Како резултат, и покрај напредокот на здравствените услуги за спречување или лекување на причините за смрт на дете, намалувањето на стапката на мртвороденчиња оди бавно. Од 2000 до 2019 година годишната стапка на намалување изнесуваше само 2,3 проценти, во споредба со 2,9 проценти намалување на неонаталната смртност и 4,3 проценти на смртноста кај децата на возраст од 1 до 59 месеци. Сепак, можен е напредок со цврсти политики, програми и инвестиции.
„Донесувањето бебе на свет треба да претставува оргомна радост, но секојдневно, илјадници родители доживуваат неподнослива тага зашто бебињата им се родиле мртви“, рече д-р Тедрос Адханом Гебрејесус, генерален директор на СЗО.
„Трагедијата на мртвородено дете покажува колку е суштински важно да се зајакнат и да се одржат неопходните здравствени услуги и колку е критично да се инвестира повеќе во медицински сестри и акушерки“.
Во извештајот се забележува и дека мртвороденчињата не се предизвик само за сиромашните земји. Во 2019 година 39 земји со висок приход имале поголем број мртвородени деца од смртни случаи кај новороденчиња, а 15 земји имале поголем број мртвородени деца отколку смртни случаи кај мали деца. Степенот на образование на мајката е еден од најголемите двигатели на нееднаквост во земјите со висок приход.
Како во услови на низок, така и во услови на висок приход, стапките на мртвороденчиња се повисоки во руралните отколку во урбаните области. Социоекономскиот статус е поврзан и со поголема инциденца на мртвородени деца. На пример, во Непал, жените од малцинските касти имале стапки на мртвороденчиња од 40 до 60 проценти повисоки отколку жените од повисоките касти.
Етничките малцинства, особено во земјите со висок приход, може да немаат доволно квалитетна здравствена заштита. Во извештајот се цитира дека на пример, кај популацијата на Инуитите во Канада, забележани се стапки на мртвороденост скоро трипати поголеми во однос на остатокот од Канада, а Афроамериканките во Соединетите Американски Држави имаат скоро двојно поголем ризик од мртвородено во споредба со белите жени.
„Ковид-19 активира разорна второстепена здравствена криза за жените, децата и адолесцентите поради нарушувањата во здравствените служби кои спасуваат живот“, рече Мухамед Али Пате, глобален директор за здравство, исхрана и население при Светска банка и директор на Глобалниот финансиски инструмент за жени, деца и адолесценти.
„Бремените жени имаат потреба од постојан пристап до квалитетна грижа во текот на целата бременост и при породувањето. Ние ги поддржуваме земјите во зајакнување на нивните здравствени системи за да се спречат мртвородени деца, а секоја бремена жена да има пристап до квалитетни здравствени услуги“.
Северна Македонија е меѓу првите три земји во светот со најголем процентен пад на стапката на мртвородени деца (62) во периодот меѓу 2000 и 2019 година и покажува најдобри резултати во Европа, Северна Америка, Австралија и Нов Зеланд. Анализата на податоците вклучена во извештајот покажува дека стапката на мртвородени деца во Северна Македонија опаднала од 10,8 мртвородени на вкупно 1.000 раѓања во 2000 година, понатаму на 6,2 во 2009 година и на 4,1 во 2019 година.
Во Северна Македонија, УНИЦЕФ заедно со Светската здравствена организација (СЗО) и Фондот за население на ОН (УНФПА) го поддржуваат Министерството за здравство да ги зајакне капацитетите на здравствените работници за ефективна перинатална грижа, да го осовремени националниот систем за собирање податоци, и да обезбеди соодветна пренатална грижа, прегледи и посети за сите бремени жени низ земјата – особено за жените што живеат во руралните средини.
Во изминатите три години, земјата инвестираше во подобрување на системите за транспорт со цел да обезбеди пристап и брз трансфер до одделенијата за неонатална интензивна нега во случај на компликации и ја поддржа Националната работна група за перинатална смртност да спроведе систематски ревизии на случаите на перинатална смрт. Изработен е Генерален (мастер) план за перинатална грижа до 2030 г. кој вклучува планови за натамошно зајакнување на здравствениот систем и обезбедување најдобри услуги за бремените жени и новороденчињата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Паулина Луна: Политичарите од ЕУ покажуваат „социопатско“ однесување во желбта да го спречат секој обид за организирање мировни преговори меѓу Русија и Украина
Политичарите од ЕУ покажуваат „социопатско“ однесување во нивната желба да го спречат секој обид за организирање мировни преговори меѓу Русија и Украина, изјави американската претставничка во Претставничкиот дом, Ана Паулина Луна, обвинувајќи ги претставниците на ЕУ дека се „задоволни што ги испраќаат младите луѓе од двете земји во смрт ако тоа им служи на нивните сопствени интереси“.
„Ги гледам политичарите од ЕУ како ги осудуваат мировните преговори меѓу Русија и Украина, додека никој од нив не се бори на фронтот“, напиша таа.
„Тие се за бришење на цели крвни линии на руски и украински семејства. Тоа е социопатско“.
Во посебен пост, Луна му одговори на Марко Михкелсон, шеф на парламентарниот комитет за надворешни работи на Естонија, кој ја критикуваше конгресменката за нејзината средба со рускиот претседателски помошник Кирил Дмитриев минатата недела. Михкелсон ја обвини Луна, „инаку нормална личност од слободниот свет“, како што рече, дека станала „толку зависна од диктаторски начин на размислување“.
„Наивност? Пари? Глупост? Верување во теории на заговор?“, напиша тој.
Конгресменката возврати: „Со години, НАТО и ЕУ одбиваа да го платат својот фер дел – а сега сакаат ние да финансираме бесконечни странски војни? Нека ова биде предупредување: секој политичар, каде било во светот, кој бара другите да крварат додека седат безбедно зад говорницата, е несоодветен за функција, вклучително и ти, Марко Михкелсон“, напиша таа.
Фото: принтскрин
Свет
Израелски министер: Господине премиере нема веќе двоумење, Хамас мора целосно да се уништи, еднаш засекогаш
Израелските министри од крајната десница го повикаа премиерот Бенјамин Нетанјаху да дејствува за да се обезбеди уништување на Хамас.
Нивните изјави дојдоа откако израелските власти објавија дека останките што Хамас ги врати синоќа му припаѓаат на заложник кој веќе е погребан во Израел, а не на еден од 13-те починати заложници кои сè уште се во Газа.
„Фактот што Хамас продолжува да игра игри и не ги предава веднаш сите тела на нашите мртви е сам по себе доказ дека терористичката организација сè уште постои“, рече министерот за национална безбедност Итамар Бен Гвир, според „Тајмс оф Израел“.
„Сега мора да го лишиме Хамас од самото негово постоење и целосно да го уништиме, еднаш засекогаш, во согласност со централната цел на Војната за преродба. Господине премиере, нема повеќе двоумење. Дајте наредба“, нагласи тој.
Пишувајќи му на Нетанјаху, министерот за финансии Безалел Смотрич повика на итен состанок на кабинетот за безбедност за да се разговара за „силните одговори“ на кршењата на првата фаза од прекинот на огнот од страна на Хамас и да се продолжи со работата за уништување на терористичката група.
„Во контекст на повторените прекршувања на условите за прекин на огнот и првата фаза од планот на претседателот Трамп од страна на Хамас, како и во контекст на недостатокот на напредок во демонтирањето и демилитаризацијата на Газа, ве молам итно да го свикате безбедносниот кабинет денес на дискусија за да формулирате пакет силни и решителни одговори и да обезбедите наше придржување кон централната цел на војната: уништување на Хамас и елиминирање на заканата што доаѓа од Газа за граѓаните на Израел“, напиша Смотрич.
„На Хамас не смее да му се дозволи да ги провоцира граѓаните на Израел и сурово да си игра со чувствата на семејствата на паднатите заложници“, предупреди тој.
Фото: принтскрин
Свет
Маж со метална вилушка нападнал тинејџери а потоа удрил патник на лет за Германија: авионот принудно слетал
Драма во авион со лет од Чикаго за Германија откако патник нападнал двајца тинејџери со метална вилушка, принудувајќи го авионот да биде пренасочен кон Бостон, соопштија американските власти, објави NBC News.
Напаѓачот, идентификуван како 28-годишниот Пранит Кумар Усирипали, бил уапсен веднаш штом авионот слетал на меѓународниот аеродром Логан во Бостон.
Канцеларијата на државниот обвинител на Масачусетс го обвини за кривично дело напад со смртоносно оружје со намера да предизвика телесни повреди. Засега не е познато дали Усирипали има адвокат кој ќе го застапува, а авиокомпанијата сè уште не го коментирала инцидентот.
Детали за нападот врз авионот
Според федералните обвинители, инцидентот се случил во саботата откако бил послужен оброк. 17-годишен патник, кој спиел на средното седиште, се разбудил и го нашол Усирипали како стои над него со вилушка. Усирипали се нафрлил врз тинејџерот, удирајќи го во левата клучна коска, а потоа прободел друг 17-годишник во задниот дел од главата, соопштија официјални лица. Другиот млад човек претрпел посекотина.
Кога екипажот на авионот се обидел да го врзе, Усирипали направил пиштол со прстите, го ставил во уста и се преправал дека го повлекол чкрапалото. Обвинителите велат дека потоа тој удрил шлаканица на патничка и се обидел да удри член на екипажот.
Истрагата утврдила дека Усирипали е индиски државјанин кој претходно бил во САД со студентска виза и бил запишан на магистерска програма по библиски студии. Според Канцеларијата на американскиот обвинител, Усирипали моментално не е со легален престој во САД, пренесуваат медиумите.
Фото: принтскрин

