Свет
Полска утре излегува на избори, за опозицијата ова е последна шанса за останување во ЕУ
Повеќе од 29 милиони Полјаци беа поканети да гласаат на парламентарните избори во недела кои ќе одлучат за демократската иднина на земјата и нејзиното место во Европската Унија по жестоката кампања во која доминираат прашањата за суверенитетот и безбедноста на земјата.
Откако дојде на власт во 2015 година, националистичката партија Право и правда (ПиС), која сега се бори за трет мандат, се судри со Брисел околу реформите во правосудниот систем кои навлегуваат во независноста на судството и за законот за медиуми кој е прилагоден за потребите на власта.
Изборите се последната шанса да се запре оддалечувањето на Полска од европските вредности и нејзиното приближување кон полуавторитарен систем, тврди полската опозиција.
„Знам дека планираат систематски и ладнокрвно да ја извадат Полска од Европската Унија“, им порача на своите поддржувачи Доналд Туск, лидерот на најголемата опозициска партија Граѓанска коалиција (КО). ПиС негира дека има таков план.
Со војната во соседна Украина и мигрантската криза на границата, националната безбедност и миграцијата доминираа во кампањата, што се совпадна со раскинувањето на претходно одличните односи со Киев поради напорите на Полска да ги заштити своите земјоделци од увоз на поевтино украинско жито.
ПиС ги претставува овие парламентарни избори како избор помеѓу опозиција која е предмет на странски интереси, особено Германија, која има мека политика за миграцијата, и влада која цврсто го брани суверенитетот на Полска и нејзините граници.
„Für Deutschland, што значи за Германија, многу често ги повторуваше тие зборови“, рече лидерот на ПиС Јарослав Качински за време на кампањата, повторувајќи ја пораката на неговата партија дека Туск е германска марионета.
„Тој сигурно нема да ве заштити од приливот на украинско жито, бидејќи за такво нешто треба да имате храброст – да се спротивставите на Германија, да се спротивставите на Европската Унија“, рече Качински.
ПиС во кампањата ја истакна својата грижа за граѓаните, социјалните програми што ги спроведува и зголемувањето на минималната плата, што позитивно се одрази на животниот стандард, а ги исплаши гласачите со тврдењата дека Туск, кој беше премиер од 2007 г. до 2014 година, пред кој стана претседател на Европскиот совет, ќе ги загрози сите овие бенефиции доколку дојде на власт.
Туск во текот на кампањата вети дека нема да укине ниту една од овие програми и најави дека брзо ќе ги зголеми детските додатоци.
Понатаму, со доаѓањето на власт, КО, тврди Туск, ќе деблокира милијарди евра од средствата што Европската Унија и ги замрзна за Полска поради непочитување на владеењето на правото. Претставниците на Европската Унија велат дека тоа не е сосема сигурно бидејќи за сите измени изгласани од ПиС, според полскиот устав, потребен е потпис од претседателот Анджеј Дуда, сојузник на ПиС.
Полскиот електорат треба да избере 460 членови на Долниот дом на парламентот (Сејм) и 100 членови на Горниот дом (Сенатот).
Полјаците на денот на парламентарните избори гласаат и за четири референдумски прашања: приватизација на државните компании, зголемување на старосната граница за пензионирање, изградба на ограда на границата со Белорусија и прифаќање мигранти според договорот со Европската Унија.
Опозицијата го обвинува ПиС за злоупотреба на јавните пари за кампања во која сакаше да ги зајакне своите поддржувачи, а во исто време ја демонизира опозицијата со реторички водечки прашања. Анкетите предвидуваат дека ПиС ќе остане најсилната партија во парламентот, но нема да може да постигне мнозинство.
Нерешениот резултат може да предизвика парализа на работата на парламентот во земјата, која е важен член на НАТО и клучна за продолжување на помошта за Украина во одбраната од руската агресија.
Влада на ПиС која би се потпирала на гласовите на Конфедерацијата (екстремната десница), партија која се обиде да го искористи антиукраинското расположение кај гласачите, веројатно би била многу помалку подготвена да му помогне на Киев, според аналитичарите.
Клучен играч за конечниот исход од изборите ќе биде третата партија, коалицијата Трет пат (политички позиционирана централно-десно).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Снимен момент кога силниот земјотрес ги погоди Филипините
Најмалку 60 лица загинаа, а повеќе од 140 се повредени во силен земјотрес со јачина од 6,9 степени по Рихтер во централните Филипини, а официјалните лица стравуваат дека бројот на жртви може да се зголеми додека спасувачите ги пребаруваат урнатините на зградите утрово.
Nahulicam sa Cebu bridge during earthquake.. Sep 30, 2025 at 9:59pm! Credits to the owner. Not my cam. #earthquake #cebu pic.twitter.com/Q4Cj47glsk
— _mockingjay (@dadnxtdoor_) September 30, 2025
Земјотресот го погоди брегот на градот Бого во покраината Себу во централниот регион Висајас, кратко пред 22 часот по локално време во вторник, предизвикувајќи прекини во електричната енергија и уривање на згради, вклучувајќи и црква стара повеќе од 100 години.
I can't imagine feeling this!
More CCTV from Cebu as the M6.9 earthquake hit 👀 pic.twitter.com/AvxL9le6nI
— Volcaholic 🌋 (@volcaholic1) September 30, 2025
Моментот на земјотресот е снимен од камера од автомобил.
Европа
Орбан: Европа е посилна од Русија, не знам зошто глумиме дека сме слаби
Унгарскиот премиер Виктор Орбан порача дека Унгарија би соборила руски беспилотни летала доколку влезат во нејзиниот воздушен простор.
Еден новинар го праша дали Унгарија ќе го брани својот воздушен простор доколку руски беспилотни летала го нарушат, намерно или случајно. „Колку што знам, да. Не се плашиме од тоа. Секако дека ќе ги собориме“, одговори унгарскиот премиер.
Орбан го критикуваше „ставот на Западноевропејците“. „Ние (Европа) сме посилни во секоја димензија. Никогаш не сум разбрал зошто, ако сме посилни, зборуваме како да сме слаби. Русија е слаба во споредба со нас, воено слаба, економски слаба и бројно слаба“, рече Орбан во провладино политичко ток-шоу.
Тензиите меѓу НАТО и Москва се зголемија во последните недели. На 10 септември, Полска собори неколку руски беспилотни летала над својата територија. Руски беспилотни летала и ракети ги преминаа границите на европските членки на НАТО неколку пати од почетокот на целосната инвазија на Украина, но овој инцидент го означи првиот пат кога сојузничките сили соборија руски беспилотни летала.
фото: принтскрин
Свет
Трамп: Блиску сме до договор со Харвард, ќе платат 500 милиони долари
Американскиот претседател Доналд Трамп вчера изјави дека неговата администрација е блиску до договор со Универзитетот Харвард и рече дека таа институција Ivy League треба да плати 500 милиони долари, по месеци преговори за образовните политики.
Администрацијата е во конфликт со неколку престижни универзитети и се закани дека ќе го скрати федералното финансирање поради прашања, меѓу кои се пропалестинските протести против израелската војна во Газа, различноста на кампусот и трансродовите политики. „Линда ги завршува последните детали“, им рече Трамп на новинарите на настанот во Овалната соба, осврнувајќи се на министерката за образование Линда Мекмахон.
„И тие ќе платат околу 500 милиони долари и ќе водат стручни училишта. Ќе ги учат луѓето како да користат вештачка интелигенција и многу други работи, мотори, многу работи“, рече тој. Трамп ги критикуваше Харвард и другите универзитети за дозволување на антисемитизам на пропалестинските протести.
Демонстрантите и некои еврејски групи велат дека владата погрешно ги изедначува критиките за израелскиот напад врз Газа и окупацијата на палестинските територии со антисемитизам, а застапувањето на палестинските права со поддршка на екстремизмот.
Неколку други универзитети од Ајви лигата постигнаа спогодби со администрацијата на Трамп во последните месеци, вклучувајќи го Универзитетот Колумбија и Универзитетот Браун. Колумбија се согласи да ѝ плати на владата повеќе од 220 милиони долари, а Браун објави дека ќе издвои 50 милиони долари за поддршка на развојот на локалната работна сила.
Администрацијата на Трамп се фокусираше на пропалестинското протестно движење кое го зафати кампусот на Харвард, преземајќи чекори за задржување на повеќе од 2 милијарди долари финансирање за истражување за универзитетот.
Исто така, се обиде да им забрани на меѓународните студенти да го посетуваат училиштето, го загрози статусот на акредитација на Харвард и отвори врата за понатамошни намалувања на финансирањето со тоа што утврди дека го крши федералниот закон за граѓански права.
Претседателот на Харвард, Алан Гарбер, рече дека разни федерални мерки откако Трамп се врати на функцијата во јануари би можеле да го чинат Харвард речиси 1 милијарда долари годишно, принудувајќи го да отпушти персонал и да ги замрзне вработувањата.
фото: принтскрин
Додека светот ги забранува, ароматичните електронски цигари се помасовни кај нас: деветгодишни „вејпаат“ и бројат хитови
Повикот на Светската здравствена организација (СЗО) од мај годинава итно да се забранат ароматичните цигари за да се заштитат младите...
Мицкоски: СДС и ДУИ бараат спас во корумпираното судство, тоа им е последно танго за избегнување одговорност
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски на денешниот митинг во Струга, посочи дека една од картите на кои игра опозицијата, СДС...
Коцевски: Објавените пораки за пожарот во Кочани се дел од доказите
Обвинителството води предистражна постапка за вработени во УЈП и други институции за повеќе кривични дела поврзани со пожарот во дискотеката...
Рекет во Скопје: Изнудувале пари со закани за убиство, организаторот од Дубаи
Обвинителството отвори истрага против тројца турски државјани за кои постојат сомненија за изнуда. Тројцата осомничени во група, со сериозна закана...
Детали за пукањето во Белград: Напаѓачите дошле со комбе до кафулето и почнале да пукаат кон гостите
Репортерка на „Н1 Белград“ од Вишњичка бања, каде денеска околу 14:30 часот се случи пукање во кое пет лица беа...
„Се пукаше од повеќе страни, луѓето се разбегаа“: Во пукање во Белград петмина ранети
Пет лица се повредени во пукање што се случи околу 14:25 часот во белградската населба Вишњичка бања. Според официјалните информации, повредени...
Извештај на Стејт департментот: Македонија отворена за инвестиции, корупцијата кочница за бизнисот
Водењето бизнис во Македонија е генерално лесно, а законската рамка е во голема мера усогласена со меѓународните стандарди, иако корупцијата...
Мицкоски: Нека ме наречат заостанат, но формирањето многудентно семејство е највисок патриотски чин
Премиерот, Христијан Мицкоски, упати порака до граѓаните дека формирањето семејство, формирањето многудентно семејство е највисок патриотски чин на еден народ...
Јаневска: Државата целосно го финансира учеството на талентираните ученици на меѓународни натпревари
Од оваа година, Министерството за образование и наука целосно ги покрива трошоците за пат и котизација на учениците и нивните...
Уапсени двајца турски државјани во Скопје, му се заканувале на едно лице дека ќе го убијат ако не му дадат пари
Вчера во 18:40 часот на подрачјето на Центар во Скопје, полициски службеници од Единицата за насилен криминал и Единицата за...
(Фото) Голем портрет од Нетанјаху и од Трамп на плажа во Тел Авив: израелскиот премиер како Пинокио
Израелските демонстранти ја искористија средбата меѓу Доналд Трамп и Бенјамин Нетанјаху во Белата куќа за да испратат порака од плажа...
Зеленски: Ослободивме повеќе од 174 квадратни километри од Украина
Украина повторно освои повеќе од 170 квадратни километри територија во близина на источниот град Добропил во неодамнешните контраофанзиви, изјави синоќа...
Нова ескалација – Мадуро вели дека САД подготвуваат напад, си даде поголеми овластувања
Венецуелскиот претседател Николас Мадуро потпиша декрет со кој му се даваат дополнителни безбедносни овластувања во случај на воен упад на...
(Фото/Видео) Белата куќа го објави мировниот план на Трамп за Газа, Нетанјаху го прифати
Американскиот претседател Доналд Трамп и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху вчера одржаа клучна средба во Белата куќа, на која Трамп го...
Путин: Победуваме во Украина, нашите борци и команданти тргнуваат во напад
Рускиот претседател Владимир Путин во понеделникот изјави дека руските сили ја добиваат она што тој ја нарече „праведна битка“ во...
Мерц: Не сме во војна, но веќе не сме ни во мир
Германскиот канцелар Фридрих Мерц вчера изјави дека Европа „не е во војна, но повеќе не е во мир“ со Русија....
Ѓорѓиевски: Имаме визија за просторно планирање, зелена инфраструктура и енергетска ефикасност за поубаво Скопје
На вечерашниот митинг во Скопје, со кој започна кампањата за претстојните локални избори, имаше свое обраќање Орце Ѓорѓиевски, кандидат за...
Мицкоски: Правдата не може да чека, нема толеранција за длабоката држава
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, имаше свое обраќање на денешниот митинг, со кој се започна кампањата за претстојните локални избори,...
Судот оваа недела ја завршува оценката на обвинението за „Пулс“
Скопскиот Кривичен суд најави дека до петок ќе ја донесе одлуката дали обвинението за пожарот во кочанската дискотека ќе биде...
Само 42 отсто од институциите доставија податоци за службени возила пред локалните избори
Само 42 % од институциите доставија податоци за службени возила пред локалните избори, соопшти Државната комисија за спречување на корупцијата....
