Свет
Почина најопасниот човек во Америка кој ги разоткри тајните на Вашингтон за Виетнам

Даниел Елсберг, таткото на сите свиркачи кои го разоткри вистинскиот обем на вмешаноста на американската војска во Виетнам, и поради што беше прогласен за „најопасниот човек во Америка“, почина на 93-годишна возраст.
Тој стана познат кога во 1971 година ги даде документите на Пентагон на „Тајмс“.
Во текот на неколку месеци во 1969 и 1970 година, тој копирал илјадници страници тајни документи кои откриле како четворица претседатели, од Труман до Џонсон, ја лажеле јавноста за американската политика во Виетнам.
Во исто време, Елсберг планирал уште поголемо откритие – неколку илјади страници, кои никогаш не беа објавени во јавноста, а ги откриваа наводните планови на Вашингтон за нуклеарна војна со Советскиот Сојуз и Кина, објави Њујоркер.
Работел за огранокот „Корпорација“, огранок на воздухопловните сили со седиште во Лос Анџелес, за време на Студената војна во 1959 година, како и за елитна единица која се занимавала со обликување на американската нуклеарна стратегија и начини за контрола на нуклеарното оружје.
Неговата работа вклучуваше редовни консултации со Пентагон. Откако Џон Кенеди беше избран за претседател во 1961 година, Елсберг брзо стана ѕвезда во подем, наведува Њујоркер, додавајќи дека Елсберг работел за Роберт Мекнамара, секретар за одбрана на Кенеди.
„Документите на Пентагон“ доведоа до забрзан крај на војната во Виетнам, пад на популарноста на администрацијата на Никсон, која на секој начин се обидуваше да го блокира нивното објавување во „Њујорк тајмс“, како и многу влијателните пресуди на Врховниот суд на САД и инспирираа други свиркачи во иднина.
Знаењето кое го стекнал во тој период, како што повеќепати има кажано, му било исклучително тешко. Тој знаел сè за „класифицираните информации што американската јавност има право да ги знае“.
„Тоа е единствената вистинска работа. Ако јавноста знаеше, политичкиот притисок за завршување на војната би бил преголем“, смета Елсберг. Овој заклучок го принуди да ги објави „Документите на Пентагон“ во 1971 година – 7.000 страници документи кои открија бројни лаги и измами на администрациите на неколку американски претседатели – Хари Труман, Двајт Ајзенхауер, Џон Кенеди и Линдон Б. Џонсон.
Документите го покажаа степенот на политичко и воено учество на САД во Виетнам од 1945 до 1967 година. „Документите на Пентагон“ без сомнение докажаа дека администрацијата на Линдон Б. Џонсон, како и другите претседатели, систематски го лажеле народот и Конгресот.
Вашингтон тајно го прошируваше учеството во своите операции во Виетнам, како и нападите во крајбрежните области на Северен Виетнам. Покрај тоа, беше скриен и бројот на американските жртви во војната. Иако функционерите зборуваа оптимистички за војната и најавуваа победа, знаеја дека всушност губат. Во 1967 година, министерот за одбрана Роберт Мекнамара го советуваше Џонсон да ја прекине војната.
Храброста на Елсберг придонесе за несомнената промена на мислењето на јавното мислење за војната во Виетнам и нејзиниот забрзан крај, но и го означи почетокот на крајот на режимот на Никсон.
Затоа многумина го нарекуваат „татко на свиркачите“ и инспирација за многумина по него да дејствуваат во општ интерес и да откриваат државни тајни и покрај тоа што тоа е незаконско. Поранешниот главен уредник на „Гардијан“ Алан Расбриџер вели дека Елсберг ги обликувал Едвард Сноуден и Џулијан Асанж.
И покрај тоа што беше обвинет пред федералниот суд во Лос Анџелес за кражба на документи, шпионажа и завера, судијата го отфрли целиот случај пред да изрече казна поради сериозни и флагрантни прекршувања на судскиот процес од страна на властите, вклучително и нелегалното прислушување.
Дури и по „Документите на Пентагон“, Елсберг продолжи со својата мисија да ја контролира владата и да ги повикува идните администрации на одговорност. Во декември минатата година тој откри дека бил во контакт со Џулијан Асанж во врска со објавите на Викиликс.
Кога во февруари годинава му беше дијагностициран рак на панкреасот, му беше кажано дека има уште три до шест месеци живот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
(Видео) Дронови над Москва – прекинат авионскиот сообраќај

Во раните утрински часови, Москва и околината беа погодени од голем напад со дронови. Жителите на Зеленград и други предградија пријавиле силни експлозии – неколку згради претрпеле оштетувања, а прозорците биле искршени од експлозиите.
Во едно маало се запалиле два автомобили, најверојатно од паднати делови од дрон. Луѓето во селото Голубво изјавиле дека ѕидовите и прозорците им се треселе од силните детонации.
🇷🇺💥🇺🇦The massive attack on Moscow continues: cars are burning in Zelenograd
▪️The Russian army destroyed 14 enemy UAVs that attacked Moscow, Sergey Sobyanin reported at 2:20.
▪️Another 3 UAVs were destroyed from 22:00 to 1:16.
▪️Emergency services are working at the sites of… pic.twitter.com/napqMJV3gY
— 𝐃𝐚𝐯𝐢𝐝 𝐙 🇷🇺 🇷🇺 (@SMO_VZ) July 19, 2025
Градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин, соопшти дека руската противвоздушна одбрана соборила најмалку 16 дронови кои се движеле кон градот. Поради нападот, сите аеродроми во Москва – Шереметјево, Домодедово, Внуково и Жуковски – привремено го прекинале авиосообраќајот.
Руското Министерство за одбрана соопшти дека за една ноќ се соборени вкупно 93 дронови во девет различни региони, од кои 19 само над Москва.
Свет
(Фото) Кабул на работ на катастрофа: прв главен град во светот што може да остане без вода

Главниот град на Авганистан се соочува со сериозна водна криза која станува се’ поопасна и неподнослива за локалното население. Со растечката популација и климатските промени, подземните води од кои Кабул зависи драстично се намалуваат, а околу 80% од нив се контаминирани, што доведува до здравствени проблеми кај граѓаните.
Според податоците на хуманитарната организација „Мерси Корпс“, во последната деценија нивото на подземните води во Кабул опаднало за околу 30 метри, предизвикувајќи пресушување на речиси половина од бунарите во градот. Годишната потрошувачка на вода надминува 44 милиони кубни метри повеќе отколку што природата може да ја надополни.
Многу семејства се принудени со часови да чекаат или да плаќаат високи цени за вода од приватни снабдувачи. Една од нив е и Рахила, мајка на четири деца, која секое утро излегува со канти за да обезбеди вода за пиење.
„Немаме вода, секоја голтка е скапа и мораме да штедиме дури и на храна“, вели Рахила.
Се проценува дека 80% од подземните води во Кабул се контаминирани со фекалии од импровизирани тоалети и индустриски отпад. Жителите редовно страдаат од дијареа и повраќање.
– Постојано сме болни. Доволно е да ги измиеме забите со таа вода – раскажува Сајед Хамед, државен службеник со тројца деца.
Климатските промени дополнително ја влошуваат состојбата – снегот кој порано ја одржуваше водата во подземните извори сега е заменет со краткотрајни, но интензивни врнежи, кои не го обновуваат нивото на водата, туку предизвикуваат поплави.
УНИЦЕФ предупредува дека доколку не се преземат итни мерки, Кабул може целосно да остане без подземна вода до 2030 година.
Политичката нестабилност и намалената меѓународна помош откако талибанците ја презедоа власта, дополнително ги отежнуваат напорите за справување со кризата. Хуманитарните организации имаат ограничени средства и потребни им се стотици милиони долари за обнова на системите за водоснабдување.
Свет
(Видео) Авион со 235 патници се запали додека леташе над Тихиот океан

Патнички авион на американската авиокомпанија „Делта ерлајнс“, кој летал кон Атланта, мораше итно да се врати на аеродромот во Лос Анџелес откако се појавил оган во левиот мотор веднаш по полетувањето. Станува збор за авион од типот „Боинг 767-400“, кој безбедно слета, а противпожарните служби веднаш интервенираа и го изгасија пожарот.
Инцидентот се случил додека леталото било над Тихиот Океан, набргу по напуштањето на меѓународниот аеродром во Лос Анџелес. Според изјавата од авиокомпанијата, пилотите забележале аларм за дефект на моторот и веднаш прогласиле вонредна состојба.
Контролата на летање му дала приоритет на авионот за враќање, а противпожарните и спасувачките екипи го очекувале на пистата.
На снимки кои беа објавени на социјалните мрежи, може да се види како од левиот мотор излегуваат пламени јазици.
Boeing 767 of Delta
Inbound for LAX
Engine caught fire, couple of hours agoBoeing, what’s going on? pic.twitter.com/pu3kRBoBFO
— Dr MJ Augustine Vinod 🇮🇳 (@mjavinod) July 19, 2025
Во авионот имало 235 патници, кои безбедно се евакуирани по слетувањето. Еден од патниците изјавил дека капетанот информирал оти противпожарните екипи проверуваат дали пожарот навистина е изгаснат.
Федералната авијациска управа на САД (FAA) ја започна истрагата за да го утврди точниот причинител на пожарот. Засега, конкретниот технички дефект кој довел до инцидентот сè уште не е официјално потврден.