Свет
Почина најопасниот човек во Америка кој ги разоткри тајните на Вашингтон за Виетнам

Даниел Елсберг, таткото на сите свиркачи кои го разоткри вистинскиот обем на вмешаноста на американската војска во Виетнам, и поради што беше прогласен за „најопасниот човек во Америка“, почина на 93-годишна возраст.
Тој стана познат кога во 1971 година ги даде документите на Пентагон на „Тајмс“.
Во текот на неколку месеци во 1969 и 1970 година, тој копирал илјадници страници тајни документи кои откриле како четворица претседатели, од Труман до Џонсон, ја лажеле јавноста за американската политика во Виетнам.
Во исто време, Елсберг планирал уште поголемо откритие – неколку илјади страници, кои никогаш не беа објавени во јавноста, а ги откриваа наводните планови на Вашингтон за нуклеарна војна со Советскиот Сојуз и Кина, објави Њујоркер.
Работел за огранокот „Корпорација“, огранок на воздухопловните сили со седиште во Лос Анџелес, за време на Студената војна во 1959 година, како и за елитна единица која се занимавала со обликување на американската нуклеарна стратегија и начини за контрола на нуклеарното оружје.
Неговата работа вклучуваше редовни консултации со Пентагон. Откако Џон Кенеди беше избран за претседател во 1961 година, Елсберг брзо стана ѕвезда во подем, наведува Њујоркер, додавајќи дека Елсберг работел за Роберт Мекнамара, секретар за одбрана на Кенеди.
„Документите на Пентагон“ доведоа до забрзан крај на војната во Виетнам, пад на популарноста на администрацијата на Никсон, која на секој начин се обидуваше да го блокира нивното објавување во „Њујорк тајмс“, како и многу влијателните пресуди на Врховниот суд на САД и инспирираа други свиркачи во иднина.
Знаењето кое го стекнал во тој период, како што повеќепати има кажано, му било исклучително тешко. Тој знаел сè за „класифицираните информации што американската јавност има право да ги знае“.
„Тоа е единствената вистинска работа. Ако јавноста знаеше, политичкиот притисок за завршување на војната би бил преголем“, смета Елсберг. Овој заклучок го принуди да ги објави „Документите на Пентагон“ во 1971 година – 7.000 страници документи кои открија бројни лаги и измами на администрациите на неколку американски претседатели – Хари Труман, Двајт Ајзенхауер, Џон Кенеди и Линдон Б. Џонсон.
Документите го покажаа степенот на политичко и воено учество на САД во Виетнам од 1945 до 1967 година. „Документите на Пентагон“ без сомнение докажаа дека администрацијата на Линдон Б. Џонсон, како и другите претседатели, систематски го лажеле народот и Конгресот.
Вашингтон тајно го прошируваше учеството во своите операции во Виетнам, како и нападите во крајбрежните области на Северен Виетнам. Покрај тоа, беше скриен и бројот на американските жртви во војната. Иако функционерите зборуваа оптимистички за војната и најавуваа победа, знаеја дека всушност губат. Во 1967 година, министерот за одбрана Роберт Мекнамара го советуваше Џонсон да ја прекине војната.
Храброста на Елсберг придонесе за несомнената промена на мислењето на јавното мислење за војната во Виетнам и нејзиниот забрзан крај, но и го означи почетокот на крајот на режимот на Никсон.
Затоа многумина го нарекуваат „татко на свиркачите“ и инспирација за многумина по него да дејствуваат во општ интерес и да откриваат државни тајни и покрај тоа што тоа е незаконско. Поранешниот главен уредник на „Гардијан“ Алан Расбриџер вели дека Елсберг ги обликувал Едвард Сноуден и Џулијан Асанж.
И покрај тоа што беше обвинет пред федералниот суд во Лос Анџелес за кражба на документи, шпионажа и завера, судијата го отфрли целиот случај пред да изрече казна поради сериозни и флагрантни прекршувања на судскиот процес од страна на властите, вклучително и нелегалното прислушување.
Дури и по „Документите на Пентагон“, Елсберг продолжи со својата мисија да ја контролира владата и да ги повикува идните администрации на одговорност. Во декември минатата година тој откри дека бил во контакт со Џулијан Асанж во врска со објавите на Викиликс.
Кога во февруари годинава му беше дијагностициран рак на панкреасот, му беше кажано дека има уште три до шест месеци живот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп ги третира европските лидери како марионети во својот „куклен театар“, вели Карпович

Претседателот на САД, Доналд Трамп, гледа дека европските лидери му се целосно потчинети и се подготвени да реагираат на секој негов збор, изјави Олег Карпович, проректор на Дипломатската академија на Министерството за надворешни работи на Русија.
„Самитот во Шарм ел Шеик покажа дека Доналд Трамп е еден вид режисер на настаните – тој има свои омилени и непосакувани актери. Затоа повеќето европски лидери се обидуваат да го привлечат неговото внимание и наклонетост, но за некои тоа е веќе изгубена битка“, изјави Карпович за ТАСС.
„Постојат неколку европски политичари што му се допаѓаат на Трамп – тоа се премиерот на Унгарија и премиерот на Италија. Секако, и турскиот претседател ужива во негова наклонетост. Од друга страна, има лидери, како што се францускиот претседател, германскиот канцелар и британскиот премиер, кон кои Трамп е рамнодушен.“
Тој додаде дека Трамп многу добро знае дека ја има Европа „под палецот“.
„Затоа се однесува како мајстор на овој „куклен театар“ – може да го користи овој или оној политичар, бидејќи тие немаат друг избор освен да го слушаат“, рече Карпович.
„Ова е сегашниот модел на односи меѓу Соединетите Американски Држави и нивните европски сателити. Рамноправните односи, што поранешниот американски претседател, Џо Бајден, се обидуваше да ги негува, повеќе не постојат. Секој европски лидер добива онолку почит колку што американскиот претседател мисли дека заслужува.“
Според Карпович, современиот свет „стана лулашка што може да се преврти во секој момент“ поради политиките на одредени европски лидери.
„Неопходна е консолидација на напорите и усогласување на ставовите меѓу Русија и САД. Резервите на стабилност создадени за време на самитот во Анкориџ мора да се искористат и да доведат до одредени промени и резултати во украинската криза. Како бизнисмен, Трамп користи политички инструменти кои не се вообичаени во дипломатијата. Сите негови пристапи се земени предвид од страна на рускиот претседател и надворешнополитичкиот блок на Русија. Ова ќе ни овозможи да постигнеме напредок во решавањето на прашањата поврзани со украинската криза и да постигнеме долгорочен и целосен мир, пред сè со почитување на руските интереси“, заклучи Карпович.
Фото: принтскрин
Свет
Американски генерал: „Русија нема шанси во директен конфликт со НАТО“

Пензионираниот генерал Бен Хоџис, поранешен командант на американските сили во Европа, предупреди дека ако Русија започне војна против членка на НАТО, воениот одговор би бил моментален и разорен.
Тој истакна дека НАТО ќе ги уништи клучните руски воени објекти, вклучувајќи ги и оние во Калининград и Севастопол, за само неколку часа.
Хоџис зборуваше за ова во интервју за проектот „Вот Так“, нагласувајќи дека таквото сценарио не може да се спореди со војната што Русија ја води против Украина.
„Русија нема шанси во директен конфликт со НАТО. Замислете ако Русија ја нападне Полска во 2025 година по истиот образец како што ја нападна Украина. НАТО би реагирал веднаш. Воздухопловните сили и копнените сили на Алијансата би ги уништиле нејзините трупи. Калининград би бил елиминиран во првите часови од конфликтот – нема да остане ништо. Сите руски воени објекти во таа енклава би биле уништени“, рече Хоџис.
Како што додаде, истото важи и за Севастопол.
„Руските воени бази таму исто така нема да ги преживеат првите часови од непријателствата“, додаде тој.
Хоџис тврди дека Русија нема шанси во отворен конфликт со НАТО и дека затоа е погрешно да се споредува такво сценарио со војната во Украина.
Според него, на самиот почеток на големата инвазија во 2022 година, НАТО требало да заземе поцврст став, односно отворено да изјави дека целта на Западот е целосно враќање на украинската контрола врз меѓународно признатите територии и дека на украинската армија треба да ѝ се обезбедат сите потребни ресурси за ова.
„Доколку тоа беше прогласено за заедничка стратешка цел од самиот почеток, ситуацијата денес би изгледала сосема поинаку. Украина би била во подобра позиција“, вели Хоџис.
Фото: принтскрин
Свет
Либерман: Ќе го затвориме клучниот премин за помош за Газа додека Хамас не ги врати телата

Израелскиот опозициски лидер Авигдор Либерман рече дека сите премини за доставување хуманитарна помош во Газа треба да бидат затворени бидејќи Хамас не ги предал преостанатите тела на израелските заложници.
На платформата X, Либерман напиша дека Хамас одлучил да ги „тестира своите граници“ со кршење на договорот за прекин на огнот, кој предвидуваше сите заложници, мртви или живи, да бидат вратени до пладне вчера.
„Израел не смее да се двоуми или да губи време“, рече Либерман. „Потребен е итен и решителен одговор, вклучително и затворање на сите премини кон Газа додека нашите заложници и мртви не бидат вратени во Израел“.
Претходно, израелските власти објавија дека преминот Рафах ќе остане затворен, а протокот на помош кон Појасот Газа ќе биде дополнително намален, бидејќи Хамас сè уште не ги предал сите тела, пренесуваат светските медиуми.
Фото: принтскрин