Свет
Почина најопасниот човек во Америка кој ги разоткри тајните на Вашингтон за Виетнам
Даниел Елсберг, таткото на сите свиркачи кои го разоткри вистинскиот обем на вмешаноста на американската војска во Виетнам, и поради што беше прогласен за „најопасниот човек во Америка“, почина на 93-годишна возраст.
Тој стана познат кога во 1971 година ги даде документите на Пентагон на „Тајмс“.
Во текот на неколку месеци во 1969 и 1970 година, тој копирал илјадници страници тајни документи кои откриле како четворица претседатели, од Труман до Џонсон, ја лажеле јавноста за американската политика во Виетнам.
Во исто време, Елсберг планирал уште поголемо откритие – неколку илјади страници, кои никогаш не беа објавени во јавноста, а ги откриваа наводните планови на Вашингтон за нуклеарна војна со Советскиот Сојуз и Кина, објави Њујоркер.
Работел за огранокот „Корпорација“, огранок на воздухопловните сили со седиште во Лос Анџелес, за време на Студената војна во 1959 година, како и за елитна единица која се занимавала со обликување на американската нуклеарна стратегија и начини за контрола на нуклеарното оружје.
Неговата работа вклучуваше редовни консултации со Пентагон. Откако Џон Кенеди беше избран за претседател во 1961 година, Елсберг брзо стана ѕвезда во подем, наведува Њујоркер, додавајќи дека Елсберг работел за Роберт Мекнамара, секретар за одбрана на Кенеди.
„Документите на Пентагон“ доведоа до забрзан крај на војната во Виетнам, пад на популарноста на администрацијата на Никсон, која на секој начин се обидуваше да го блокира нивното објавување во „Њујорк тајмс“, како и многу влијателните пресуди на Врховниот суд на САД и инспирираа други свиркачи во иднина.
Знаењето кое го стекнал во тој период, како што повеќепати има кажано, му било исклучително тешко. Тој знаел сè за „класифицираните информации што американската јавност има право да ги знае“.
„Тоа е единствената вистинска работа. Ако јавноста знаеше, политичкиот притисок за завршување на војната би бил преголем“, смета Елсберг. Овој заклучок го принуди да ги објави „Документите на Пентагон“ во 1971 година – 7.000 страници документи кои открија бројни лаги и измами на администрациите на неколку американски претседатели – Хари Труман, Двајт Ајзенхауер, Џон Кенеди и Линдон Б. Џонсон.
Документите го покажаа степенот на политичко и воено учество на САД во Виетнам од 1945 до 1967 година. „Документите на Пентагон“ без сомнение докажаа дека администрацијата на Линдон Б. Џонсон, како и другите претседатели, систематски го лажеле народот и Конгресот.
Вашингтон тајно го прошируваше учеството во своите операции во Виетнам, како и нападите во крајбрежните области на Северен Виетнам. Покрај тоа, беше скриен и бројот на американските жртви во војната. Иако функционерите зборуваа оптимистички за војната и најавуваа победа, знаеја дека всушност губат. Во 1967 година, министерот за одбрана Роберт Мекнамара го советуваше Џонсон да ја прекине војната.
Храброста на Елсберг придонесе за несомнената промена на мислењето на јавното мислење за војната во Виетнам и нејзиниот забрзан крај, но и го означи почетокот на крајот на режимот на Никсон.
Затоа многумина го нарекуваат „татко на свиркачите“ и инспирација за многумина по него да дејствуваат во општ интерес и да откриваат државни тајни и покрај тоа што тоа е незаконско. Поранешниот главен уредник на „Гардијан“ Алан Расбриџер вели дека Елсберг ги обликувал Едвард Сноуден и Џулијан Асанж.
И покрај тоа што беше обвинет пред федералниот суд во Лос Анџелес за кражба на документи, шпионажа и завера, судијата го отфрли целиот случај пред да изрече казна поради сериозни и флагрантни прекршувања на судскиот процес од страна на властите, вклучително и нелегалното прислушување.
Дури и по „Документите на Пентагон“, Елсберг продолжи со својата мисија да ја контролира владата и да ги повикува идните администрации на одговорност. Во декември минатата година тој откри дека бил во контакт со Џулијан Асанж во врска со објавите на Викиликс.
Кога во февруари годинава му беше дијагностициран рак на панкреасот, му беше кажано дека има уште три до шест месеци живот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
„Тој се занимава со избори, а не со војна“: Зеленски критикуван, обвинет дека се обидува да ја спаси сопствената популарност
Зимскиот пакет за поддршка предложен од администрацијата на украинскиот претседател Володимир Зеленски наиде на остри критики, пишува Киев Индепендент.
Владата подготвува серија мерки за ублажување на економскиот притисок врз граѓаните додека земјата влегува во уште една тешка зимска сезона обележана со руски напади. Планот вклучува еднократна исплата од 1.000 гривни (околу 24 евра) за сите граѓани, 3.000 километри бесплатно патување со воз во Украина вон сезона и дополнителни 6.500 гривни (околу 154 евра) за најранливите групи, како што се внатрешно раселените лица и семејствата со ниски приходи.
Сепак, критичарите се прашуваат дали таквото трошење државни пари додека војната сè уште трае има смисла.
„Нема финансиска логика да се даваат 1.000 гривни на секој граѓанин без оглед на околностите, наместо да се помага на оние на кои навистина им е потребна помош“, изјави за „Киев Индепендент“ Володимир Ланда, раководител на одделот за проценка на инвестициите во Советот за економска безбедност на Украина.
Државниот буџет е под притисок
Според проценките, најмалку 450 милиони долари ќе бидат издвоени од државниот буџет за програмата. Владата даде спротивставени информации за бројот на граѓани кои би можеле да побараат исплата – премиерот споменува 10 милиони, додека другите министри наведуваат 15 милиони.
Во посебно соопштение, владата објави и 4,4 милијарди гривни (околу 104 милиони долари) за исплата на помош од 6.500 гривни за најранливите. Сè уште не е познато колку ќе чини бесплатниот воз.
„Сите државни приходи одат за финансирање на војната, а буџетот се одржува благодарение на странските партнери, кои нема да бидат задоволни ако Киев ги троши своите средства на овој начин“, предупреди Ланда. „Ова не е ефикасен начин за трошење пари. Само на оние на кои навистина им е потребна помош треба да им се помогне.“
Пакетот доаѓа во време кога Украинците очекуваат тешка зима со можни прекини во снабдувањето со електрична енергија и нови руски напади врз енергетската инфраструктура. Стапката на сиромаштија во земјата се искачи на 37 проценти. Во исто време, незадоволството на јавноста расте поради слабите подготовки за одбрана на енергетскиот систем.
„Ова е катастрофален популизам“, изјави за Киев Индепендент пратеникот на партијата Холос, Јарослав Железњак, оценувајќи дека владата се обидува да ја врати популарноста.
„Владата гледа кон изборите, а не кон бојното поле“
Сличен став изрази и Јевген Махда, извршен директор на Институтот за светска политика, кој тврди дека владата е повеќе загрижена за изборите отколку за војната.
„Наместо да се фокусира на бојното поле, каде што се водат тешки борби во близина на Покровско, владата размислува за избори кои се уште се далеку“, рече Махда.
Премиерката Јулија Свириденко ги отфрли обвинувањата за популизам на брифингот на 3 ноември, велејќи дека владата го гледа пакетот како мерка за поддршка на граѓаните во текот на зимата. Таа додаде дека граѓаните можат да ги донираат добиените пари на вооружените сили, наместо да ги трошат на сметки или други трошоци.
Само 4 проценти од парите завршиле кај армијата
Според владините податоци, само 4 проценти од корисниците ја донирале уплатата на армијата. Мнозинството, 63 проценти, потрошиле пари за комунални услуги, а 17 проценти за сметки за мобилни телефони.
Свириденко, исто така, најави дополнителна државна субвенција за украинските железници во износ од 16 милијарди гривни (околу 380 милиони долари) следната година.
„Владата обезбедува финансиска поддршка на државните железници во овој тежок период, па затоа граѓаните треба да добијат нешто за возврат“, рече Свириденко, објаснувајќи ја програмата за бесплатни 3.000 километри патување.
Фото: принтскрин
Свет
Шок во Германија: Автомобили и куќи извалкани со човечка крв и кукасти крстови
Германската јавност беше потресена од ужасен случај од градот Ханау, каде што во текот на ноќта речиси 50 автомобили, фасади на куќи и поштенски сандачиња беа извалкани со човечка крв, во некои случаи во форма на свастики.
Полицијата соопшти дека сè започнало кога еден маж пријавил дека видел црвеникава течност на хаубата на неговиот паркиран автомобил со нацртана свастика на неа доцна во средата навечер. За време на претресот во областа, полицајците наишле на десетици слични случаи, објавува „Билд“.
Blut-Schock in Hanau Hakenkreuze aus Blut – Stadt unter Schock nach nächtlichem Horror-Fund https://t.co/QMQifC5yDO #Hanau #Hessen #Hakenkreuze #Polizei #Politik #Blut pic.twitter.com/Va1yUUzN2e
— FreiePresse (@PRESSECOP) November 6, 2025
Според првите резултати од посебен тест, станува збор за човечка крв, но нејзиното потекло засега е непознато. Полицијата истакнува дека нема траги од повредени лица во областа и дека мотивот и околностите на настанот се целосно нејасни. Покрената е истрага за оштетување на имот и употреба на симболи на забранети организации.
Ханау, град во сојузната покраина Хесен, е познат по терористичкиот напад во 2020 година, кога десничарскиот терорист Тобијас Ратјен уби девет лица во напад врз барови за наргиле, по што ја уби својата мајка и себеси, потсетува медиумот.
Фото: принтскрин
Свет
Се урна конструкција во електрана во Јужна Кореја: 7 лица останаа заробени
Властите во Јужна Кореја стравуваат дека седум лица се заробени откако се урна голема структура во електрана во градот Улсан во четврток, објави новинската агенција Јонхап.
Официјален претставник на противпожарната служба на округот не можеше веднаш да го потврди бројот на исчезнати. Претходно, Јонхап и други медиуми објавија дека шест лица се исчезнати, а две се спасени.
Спасувачката операција е во тек
Јужнокорејските медиуми објавија фотографија на која се гледа масивна челична структура во југоисточниот град Улсан која се урнала и се превртела.
Во тек е спасувачка операција.
Инцидентот се случил во подружница на државната комунална компанија „Ист-Вест Пауер Ко.“, соопштија официјални лица, според „Јонхап“.
Детали за причината за несреќата и состојбата на заробените работници засега не се познати.
фото: принтскрин
АХВ заплени небезбедна храна со непознато потекло по спроведен вонреден инспекциски надзор
По добиена пријава, со интервенција од Единицата за економски и компјутерски криминал при СВР Скопје, Агенцијата за храна и ветеринарство...
Црна Гора сè поблиску до Европската Унија: познат е можниот датум за влез
Црна Гора го доби својот најповолен извештај за напредокот во европската интеграција откако ги започна преговорите за пристапување со Европската...
Пронајдено безживотно тело на млада жена во Тетово, Обвинителството изврши увид
Дежурен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Тетово вчера изврши увид на лице место на локацијата каде беше пронајдено безживотно...
(Видео) Украина нападна клучна рафинерија длабоко во Русија, се шират снимки
Украинските војници наводно нападнале и оштетиле руска рафинерија за нафта во Волгоград преку ноќ, додека експлозии потресле неколку други енергетски...
Израелски заложник за држењето во Газа: Бев гол, само му се молите на Бога да престане
Ром Браславски, неодамна ослободен израелски заложник, тврди дека бил подложен на „ужасна“ и понижувачка сексуална злоупотреба додека бил во заробеништво...
Итен состанок во Белгија за беспилотните летала: „Тие се видени над воени бази“
Советот за национална безбедност на Белгија денес ќе одржи итен состанок откако мистериозни дронови предизвикаа хаос во воздушниот сообраќај и...
САД во ОН ја претстави нацрт-резолуцијата за планот на Трамп за Газа
САД им претставија на своите партнери во Советот за безбедност на ОН нацрт-резолуција со која се обидуваат да го поддржат...
Хамас предаде уште едно тело на Црвениот крст во Појасот Газа
Хамас ги предаде останките на уште еден заложник на Меѓународниот комитет на Црвениот крст во Појасот Газа. Според Хамас, останките...
Летовите привремено запрени во Хановер по забележување дрон
Летовите на аеродромот во Хановер беа привремено прекинати синоќа откако беше забележан дрон во близина на аеродромот, потврди полицијата. Аеродромот...
Путин: Она што Трамп го објави е сериозно, принудени сме да реагираме
Русија ја има најсовремената нуклеарна тријада во светот, изјави во среда портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков. Тој нагласи дека е...
(Видео) Филипче: ВМРО-ДПМНЕ успеа за една и пол година да нѐ стави во групата со Косово, БиХ, Молдавија и со Украина
Претседателот на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Венко Филипче, на денешната прес-конференција порача дека Извештајот на Европската комисија за напредокот на...
Со 205 милиони евра од Британците изградбата на болниците во Штип, Тетово и во Кичево ќе почне најдоцна на почетокот на следната година
Градежните активности за изградба на болниците во Штип, Тетово и во Кичево ќе почнат до крајот на оваа или најдоцна...
Загинатите во тешката сообраќајна незгода кај Плетвар се од Кавадарци, објавен идентитетот на учесниците во несреќата
МВР објави информации за лицата кои загинаа и повредените во сообраќајната несреќа на патот Градско-Прилеп, во близина на Плетвар. При судир...
До ДИК поднесени приговори за резултатите во Брвеница, Шуто Оризари и Карпош
До претпладнево, во Државната изборна комисија (ДИК) се поднесени вкупно 16 приговори во врска со постапката за сумирање и утврдување...
Еден кат подолу од пеколот: фотографот зборуваше за човекот покрај прозорецот во домот во Тузла
Eдинаесет лица загинаа во пожарот што го зафати пензионерскиот дом во Тузла, а дополнително 35 побарале медицинска помош во Универзитетскиот...
Силен земјотрес во Грција, почувствуван и во Бугарија: „На 5. кат сме, се тресевме 10-ина секунди“
Земјотрес со магнитуда од 4,7 степени според Рихтеровата скала ја погоди Грција во 8.16 часот наутро, а беше почувствуван и...
Две жени намамиле човек во мотел во Скопје, каде што го пречекале двајца мажи: го удирале со боксови додека не паднал, па го ограбиле
Истрага против четири лица – двајца мажи и две жени поведе Основното јавно обвинителство Скопје за кривично дело – Разбојништво...
Вучиќ сака да продава муниција на Европа, реагира Кремљ: Не сакаме оружјето од братска Србија да биде употребено против нас
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, ја коментираше изјавата на српскиот претседател Александар Вучиќ дека Србија е подготвена да продава муниција...
(Видео) Бројот на загинати во Тузла се зголемува, 35 повредени, со месеци имало предупредувања за домот
Според најновите официјални информации, вкупно 11 лица загинаа во пожарот што синоќа зафати дел од зградата на Домот за стари...
(Видео) Мамдани: Трамп, знам дека ме гледаш, имам четири збора за тебе
Новиот градоначалник на Њујорк, Зохран Мамдани, одржа победнички говор во Бруклин, во кој на остар начин рече дека „градот што...
