Свет
По шест децении, ЕТА се распушти
Баскиската сепаратистичка организација ЕТА објави целосно распуштање на сите структури. Во писмото испратено до баскиските институции и невладини организации, кое го објави интернет-порталот eldiario.es, ЕТА ја признава одговорноста за неуспехот во решавањето на политичкиот конфликт во Баскија. Организацијата „Еускади та Аскатасуна“ (ЕТА), што значи „Баскиска татковина и слобода“, уби 853 луѓе за време на својата вооружена кампања за создавање независна баскиска држава во северна Шпанија и во јужна Франција.
Во писмо објавено од шпанскиот онлајн-весник групата ги извести баскиските институции и невладините организации дека престанува да постои. „ЕТА одлучи да објави крај на својот историски циклус и својата улога доведувајќи го својот пат кон крај. Таа целосно ги распушти сите свои структури и објави крај на својата политичка иницијатива“, се вели во писмото.
Групата, која ја напушти својата вооружена кампања пред седум години, рече дека потегот е дел од процес што треба да донесе нов политички циклус во баскиската татковина. „Оваа одлука го завршува 60-годишниот циклус на ЕТА, но не става крај на конфликтот помеѓу Баскија, Шпанија и Франција“, се вели во писмото.
ЕТА ќе одржи симболичен настан кој ќе го означува распуштањето во јужна Франција в петок. Шпанскиот министер за внатрешни работи, Хуан Игнасио Зоидо, реагира на писмото ветувајќи дека полицијата ќе продолжи да лови терористи каде и да се. Тој додаде дека членовите на ЕТА немаат ништо кога престанаа да убиваат и нема да добијат ништо со изјава за распуштање.
ЕТА е основана како културна организација во 1959 година. Нејзината цел беше воспоставување независна баскиска држава во северна Шпанија и јужна Франција. Таа презеде вооружена борба следната деценија и меѓу 1968 и 2010 година беа убиени 829 лица во бомбашки напади и престрелки, речиси половина од нив се цивили. Групата исто така ги нападна државните безбедносни сили и во 1973 година го уби шпанскиот премиер Луис Кареро Бланко со огромен автомобил бомба.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Трамп: Секој Евреин што ќе гласа за Мамдани е глупав човек
Американскиот претседател Доналд Трамп ги повика Евреите во Њујорк да не гласаат за кандидатот на левото крило на Демократската партија, Зохран Мамдани, нарекувајќи го „докажан мразител на Евреите“.
„Секој Евреин што ќе гласа за Зохран Мамдани е глупaв човек!“, напиша Трамп на својата платформа Truth Social, обвинувајќи го 34-годишниот кандидат дека „ги мрази Евреите“. Мамдани, муслимански демократски социјалист роден во Уганда, е познат поддржувач на палестинската кауза и застапник на кампањата за бојкот и санкции против Израел.
Во обид да ги смири реакциите, Мамдани во последните месеци јавно се изјаснува против антисемитизмот. Тој води во анкетите со 41 отсто поддршка, пред поранешниот гувернер Ендру Куомо, кој има 34 отсто и ја има поддршката на Трамп.
Трамп претходно се закани дека ќе му ги ускрати федералните средства на Њујорк ако Мамдани победи на изборите за градоначалник.
Свет
Глобалното затоплување ќе ја надмине границата од 1,5 степени, предупредува ОН
Светот нема да го исполни климатскиот цел од ограничување на затоплувањето на 1,5 степени Целзиусови, соопшти Програмата на Обединетите нации за животна средина (UNEP). Според годишниот извештај, поради недоволните мерки за намалување на емисиите на стакленички гасови, глобалната температура во следната деценија ќе ја надмине целта утврдена со Парискиот договор од 2015 година.
UNEP предупредува дека сегашните политики водат кон раст на температурите од 2,3 до 2,5 степени, што ќе биде „тешко да се преобрати“. Иако е постигнат напредок во однос на пред десет години – кога прогнозите укажуваа на пораст до четири степени – емисиите и понатаму растат, бидејќи земјите се потпираат на јаглен, нафта и гас за производство на енергија.
Овие податоци, според агенцијата, дополнително ќе го засилат притисокот пред климатскиот самит COP30, на кој државите ќе разговараат за побрзо финансирање на мерките за ублажување на глобалното затоплување.
Свет
Германија им нуди пари на Авганистанците ако се откажат од доаѓање во земјата
Германската влада им понудила финансиска надомест на Авганистанците кои имаат одобрение за прием во Германија, доколку доброволно се откажат од тоа одобрение за влез во земјата.
Според документот на Германското друштво за меѓународна соработка, понудата се однесува на околу 660 лица кои сега се во Пакистан. Поединци што ќе прифатат, ќе добијат еднократна исплата — 1500 евра во Пакистан и дополнителни 5000 евра како „помош за нов почеток“, но со тоа ќе се откажат од сите идни побарувања кон германската влада.
Министерството за внатрешни работи објаснило дека не може да гарантира навремен завршеток на програмата за прием поради административни пречки и рокови што ги поставила пакистанската влада.
Хуманитарни организации ја осудија понудата, нарекувајќи ја „лоша“ и „недоволна“. Според нив, износот не го покрива ниту дел од трошоците што бегалците веќе ги направиле, а враќањето во Авганистан би значело ризик за нивниот живот под талибанскиот режим.
Во меѓувреме, неколку авганистански семејства што поднеле тужби против германската држава успеале да добијат дозвола за влез и пристигнале во Хановер.

