Свет
Продолжува судењето за шпанските „украдени бебиња“ во времето на Франко

Првото судење во Шпанија поврзано со илјадници случаи на бебиња украдени од нивните мајки за време на диктатирата на Франко продолжи денес во судот во Мадрид, неколку децении по избивањето на скандалот, пренесува „Локал“. Едуардо Вела (85), поранешен гинеколог на клиниката во Сан Марион во Мадрид, е обвинет дека во 1969 година ја одзел Инес Мадригал, сега на возраст од 49 години, од нејзината биолошка мајка и ѝ ја дал на друга жена која била лажно запишана како нејзина мајка.
„Ова е важен ден. Се надеваме дека судењето ќе заврши денес и ќе почне фазата на изрекување казни”, изјави Мадригал.
Активистите велат дека стотици слични случаи кои датираат од десничарската диктатура од 1939 до 1975 година не успеаја да стигнат до судот во Шпанија поради недостиг од докази или зашто рокот за поднесување обвиненија е поминат. Во темното и често игнорирано поглавје од диктатурата на генералот Франциско Франко, новороденчињата на некои левичарски противници на режимот, како и на невенчаните или сиромашните двојки, им биле одземени на нивните мајки и дадени на посвојување. На мајките им било кажувано дека нивните деца ненадејно умреле неколку часа по раѓањето и дека болницата се погрижила за нивниот погреб, но всушност биле дадени или продадени на друго семејство.
Крадењето на бебињата почнало во 1950-тите откако Франко дојде на власт по граѓанската војна од 1936-1939 година меѓу левоориентираните републиканци и конзервативните националисти лојални на генералот. Тоа беше дел од напорите за прочистување на Шпанија од марксистичкото влијание. Практиката подоцна била проширена и кај новороденчињата од сиромашните семејства, како и вонбрачните бебиња. Енрике Вила, адвокат кој детално пишуваше за скандалот со „украдените бебиња”, рече дека судењето на Вела може да обезбеди морално охрабрување за другите жртви да покренат судски парници.
„Има десетици лекари и калуѓерки низ Шпанија кои се виновни, а кои сè уште се живи“, изјави тој за „Франс прес“.
За време на воведното испрашување на судењето на 26 јуни, Вела изјави дека не може да се сети на деталите за тоа како работела клиниката што тој ја водел 20 години, до 1982 година, и за која се верува дека била центар за трговијата со бебиња, и тврдеше дека потписот на изводот на Мадригал не е негов. Вела пристигна во судот во инвалидска количка. Сè уште нема датум за изрекување пресуда иако адвокатот на Мадригал, Гилјермо Пена, изјави дека тоа може да потрае и еден месец.
„Сега можеме да кажеме дека ќе имаме пресуда со докажани факти. Досега имавме само обвинувања”, додаде тој.
Освен Вела, треба да сведочат уште шест други лица, меѓу кои и новинар од француската државна телевизиска станица „Франс 2“, кој со скриена камера го снимил Вела кога признал дека ја дал Мадригал како „подарок”. Обвинителите бараат 11-годишна затворска казна за фалсификување официјални документи, незаконско посвојување, незаконско притворање и потврдување непостоечко раѓање.
Системот за кражба на бебиња ја надживеа и смртта на Франко во 1975 година и продолжи како нелегална мрежа за шверц со бебиња до 1987 година, кога беше воведен нов закон со кој се регулираше посвојувањето. Активистите проценуваат дека со него десетици илјади бебиња биле украдени од своите родители. Случаите потсетуваат на настаните што се случија за време на воената диктатура во Аргентина од 1976-1983 година, каде што судовите изрекоа долги затворски казни за системската кражба на бебиња од политичките затвореници.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Естонија го воведува моделот на вештачка интелигенција Chat GPT во својот образовен систем

Естонската влада соработува со компанијата за вештачка интелигенција со седиште во Калифорнија Open AI за да го воведе моделот на вештачка интелигенција Chat GPT Edu во својот средношколски образовен систем, при што првите генерации на наставници и ученици ќе имаат пристап до алатката уште во септември.
„Отворената вештачка интелигенција ќе и обезбеди на естонската влада употреба на ChatGPT Edu, приспособена верзија на алатката изградена за образовни системи и API услуги“, објави компанијата денес.
Како што е наведено, соработката ќе вклучува и техничка поддршка и споделување знаење за случаи на наменска употреба, како што се приспособени алатки фокусирани на наставата и учењето кои ќе заштедат време на наставниците со отстранување на административните задачи, како и ќе ги поддржат учениците да ја изградат својата креативност и вештини за критичко размислување.
„Образовните институции имаат клучна улога во обезбедувањето дека сите ученици и наставници имаат пристап до вештачката интелигенција и ја добиваат потребната обука за искористување на нејзиниот потенцијал. Естонија целосно го прифати овој предизвик и ќе биде една од првите земји во светот што ќе ја интегрира вештачката интелигенција во својот образовен систем“, се вели во објавата на Open AI на својата веб-страница.
Естонската министерка за образование и истражување Кристина Калас смета дека конкурентноста на земјата зависи од тоа колку добро може да ги подготви младите за ерата на вештачката интелигенција, пренесува Танјуг.
Регион
Санторини стравува од колапс на туристичката сезона

На еден месец од почетокот на серијата од 20.000 земјотреси, ситуацијата на Санторини не е многу подобра. Не престануваат земјотресите со среден интензитет, не е исклучена опасноста од најголемиот од шест степени според Рихтеровата скала, тимови од сеизмолози и геолози ги следат промените во структурата на островот и морското дно каде „спијат“ вулканите.
Што понатаму, се прашуваат неколкуте што останаа по егзодусот на 12.000 жители кои во паника го напуштија Санторини првите денови. Признаваат замор, исцрпеност од непроспиените ноќи и денови, страв од очекување на најголемиот земјотрес, вознемиреност поради збунетоста на експертите кои и самите се во недоумица за зачестеноста и бројот на земјотреси, феномен со кој никогаш во пракса не се сретнале – а самите талкаат со понудените теории.
Загрижени се и за туристичката сезона која требаше да започне во март, но која е се понеизвесна. Првиот удар е откажувањето на приклучувањето на бродовите за крстарење, кои избраа други пристаништа поради ситуацијата на островот. Досега имало три брода за крстарење, но тешко дека нешто ќе се промени до Велигден, кој е голем празник за Санторини. До јуни, 170 бродови за крстарење беа планирани да се закотват и над 800 во текот на целата сезона, што отсекогаш бил најголемиот извор на приход на островот, бидејќи вклучува најмалку 1,5 милиони гости кои ќе се симнат накратко во текот на сезоната. Дополнително ја влошува состојбата и фактот што поради лизгање на земјиштето е блокиран пристапот кај пристаништето Антинис и што е прекината жичницата која е главното превозно средство од пристаништето до Фира.
Во моментов се повеќе агенции „замрзнуваат“ нови резервации, а во исто време се зголемува бројот на откажувања за периодот околу Велигден. Интересот од тур-операторите е значително намален, особено за резервации од САД, кој е еден од најважните пазари за островот.
На островот има 17.000 хотелски кревети и уште 40.000 во приватно сместување, со работна сила од околу 70.000 луѓе, што сега е под знак прашалник. Само угостителскиот сектор кој опфаќа 712 кафулиња и ресторани има потреба од илјадници работници, а како што стојат работите оваа сезона ќе има недостиг од работна сила. Засега нема луѓе кои изразиле желба да се вратат и да работат во Санторини во текот на летото.
Регион
Брнабиќ: Оставката на Вучевиќ ќе биде констатирана на крајот од претстојната седница

Претседателката на српското Собрание Ана Брнабиќ денеска изјави дека оставката на премиерот Милош Вучевиќ ќе биде последната точка на дневниот ред на претстојната редовна седница на Народното собрание.
Брнабиќ претходно изјави дека седницата за разгледување на Предлогот за изменување и дополнување на Законот за високо образование ќе започне на 4 март.
Таа на прес-конференција во српското Собрание рече дека оставката на Вучевиќ ќе биде последната точка, бидејќи некој треба да ги брани предложените закони.
Брнабиќ изјави и дека на продолжениот ректорски колегиум и на експертската работна група двапати им понудила писмо во кое ги замолила да дојдат и да расправаат за измените на Законот за високо образование во парламентот бидејќи тоа можело да го предложи парламентот и тогаш владата немало да биде таму за да го образложи законот.