Свет
Излегуваат детали за клучниот договор меѓу Украина и САД
Киев се согласи со условите на договорот за минерали за ретки земји со САД и украинскиот претседател Володимир Зеленски би можел да го потпише веќе задутре во Вашингтон, а Европејците ќе се состанат денеска во Брисел за да се обидат да влијаат на решавање на конфликтот во Украина. Нови детали од договорот излегоа во текот на ноќта.
Што вели договорот?
Извор запознаен со содржината на нацрт-договорот рече дека договорот не вклучува никакви американски безбедносни гаранции ниту, пак, продолжување на испораките на оружје, но наведува дека САД сакаат Украина да биде слободна, суверена и безбедна, пренесува „Ројтерс“.
Друг извор изјави за „Ројтерс“ дека идните испораки на оружје сè уште се разговараат меѓу Вашингтон и Киев.
„Украинска правда“: Суровини во замена за поддршка
Украинскиот онлајн-портал „Украинска правда“ објави дека е постигнат договор за американски пристап до суровини во земјата погодена од конфликтот во замена за поддршката од Вашингтон додавајќи дека видел нацрт-договор, пренесува ДПА.
Висок украински функционер синоќа за АФП изјави дека Американците ги „отстранија сите клаузули што не ни одговараат, особено онаа за 500 милијарди долари“, со која минералите требаше да ги донесат во САД.
Приходите ќе одат во заеднички фонд
Истиот извор изјави за АФП дека Вашингтон ќе развие рудно богатство со Украина, а приходите од тоа ќе одат во нов фонд со кој заеднички ќе управуваат Украина и САД.
„Слушнав дека доаѓа в петок. Тоа е сосема во ред за мене. Тој би сакал да го потпише со мене и го разбирам тоа – тоа е голема работа, многу голема работа“, им рече Доналд Трамп на новинарите во вторникот во Белата куќа.
„Белата куќа предложи посета на Зеленски“
Изворот, кој сакаше да остане анонимен, изјави за „Ројтерс“ дека Белата куќа предложила посета на Зеленски. Официјални лица од двете страни се согласија со нацрт-договорот за минерални суровини и советуваа тој да биде потпишан, рече изворот.
Состанокот во Белата куќа може да му даде можност на Зеленски директно да му го претстави на Трамп случајот за континуирана американска поддршка за Украина откога американскиот претседател минатата недела го обвини Киев за почнување на војната.
Американскиот претседател побара од Украина да му дозволи пристап до минералните суровини како компензација за помошта од милијарди долари доделена на Украина од администрацијата на неговиот претходник Џо Бајден.
Клучни минерали
Украина има наоѓалишта на 22 од 34 минерали идентификувани од Европската Унија како критични суровини, според украинските податоци. Тие вклучуваат индустриски и градежни материјали, феролегури, благородни и обоени метали и некои ретки земни метали.
Украинските резерви на графит, клучна компонента во батериите на електричните возила и нуклеарните реактори, претставуваат 20 отсто од светските ресурси.
Во пресрет на евентуалното потпишување на договорот в петок во Вашингтон лидерите на 27-те членки на Европската Унија в среда ќе се сретнат на вонредна видеоконференција на тема Украина.
Што сакаат Русите?
Во исто време руските сили продолжуваат со нападите.
Русија, која окупира речиси 20 отсто од територијата на Украина, инсистира дека ќе ги прекине непријателствата само кога мировните преговори ќе дадат резултат што ја задоволува. Таа бара Украинците да се откажат од можното членство во НАТО и да отстапат пет региони, кои целосно или делумно ги окупирала.
„Балансиран став“
Од телефонскиот разговор меѓу Доналд Трамп и неговиот руски колега Владимир Путин на 12 февруари Европејците се обидуваат да подготват одговор на овие разговори од кои досега беа исклучени. Францускиот претседател Емануел Макрон во Белата куќа инсистира на безбедносни гаранции за да се спречи Русија повторно да нападне во иднина.
Паралелно со средбата во Вашингтон пукнатините меѓу Европејците и Американците се материјализираа на спектакуларен начин во Обединетите нации, каде што САД, заедно со Русите и Севернокорејците, гласаа против резолуцијата со која се потврдува поддршката за Украина и нејзиниот територијален интегритет.
Ова беше можност Кремљ во вторникот преку портпаролот Дмитриј Песков да ја поздрави целосно балансираната позиција на САД и да каже дека не гледа знак на рамнотежа меѓу Европејците.
Макрон: Крајот на војната можен за неколку недели
Макрон се обиде да влијае на позицијата на Доналд Трамп во понеделникот, а британскиот премиер Кир Стармер ќе се обиде да го стори тоа в четврток.
„Ние цениме дека нашите партнери се подготвени не само да продолжат туку и да ја зголемат поддршката за нашата земја и нашиот народ“, рече Зеленски во вторникот вечерта по телефонскиот разговор со Макрон.
Со доаѓањето на власт на 20 јануари републиканскиот милијардер ја промени американската политика кон Украина. Војната во Украина може да заврши за неколку недели, увери Трамп во понеделникот.
Набргу доаѓа нова американско-руска средба
Нова средба меѓу руски и американски дипломати е планирана за крајот на неделата, според Москва. Првите средби меѓу министрите за надворешни работи Сергеј Лавров и Марко Рубио се одржаа во Саудиска Арабија на 18 февруари.
Во меѓувреме, Обединетото Кралство и Франција работат на план за распоредување европски сили во Украина откога ќе се постигне мировен договор за да се одврати Русија од понатамошни напади.
А Трамп рече дека верува оти е потребна некаква форма на мировни сили во Украина доколку се постигне договор за ставање крај на конфликтот. Американскиот претседател во понеделникот рече дека Москва ќе прифати такви мировни сили, но Кремљ следниот ден го негира тоа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Орбан: Срамно е како ЕУ се однесува кон Србија
Унгарскиот премиер Виктор Орбан денес изјави дека Србија е клучна земја во Западен Балкан и дека начинот на кој Европската унија се однесува кон Белград е срамен и неправеден.
Орбан го изјави ова пред самитот на Европската унија и земјите од Западен Балкан во Брисел, одговарајќи на прашање за отсуството на Србија од состанокот, објавија регионалните медиуми.
Тој изјави дека Западен Балкан претставува економска резерва на злато за Европската Унија и дека Србија игра клучна улога во регионалната стабилност и заштитата на Европа од мигрантските текови.
„Не можеме ништо да направиме без Србија. Она што се случува тука, мислам на третманот и однесувањето кон Србија, е срамно. Тоа е целосно неправедно и неприфатливо“, рече Орбан.
Унгарскиот премиер истакна дека Србија сочинува повеќе од една третина од вкупното население на Западен Балкан, додека, според него, најмалку половина од економијата на регионот е поврзана со таа земја. Тој додаде дека околу две третини од извозот на Западен Балкан е поврзан со Србија.
„Без Србија, невозможно е да се направи нешто на Западен Балкан“, тврди Орбан.
Тој оцени дека, за да се најдат решенија за постојните предизвици, Европската унија прво треба да ја прифати Србија како членка, а дури потоа да го продолжи процесот на проширување со другите земји во регионот.
„Ние го правиме токму спротивното. Не е добро. Лошо е, неправедно и срамно. Затоа ние Унгарците мора да ја поддржиме Србија да продолжи напред“, заклучи Орбан.
Српскиот претседател Александар Вучиќ изјави доцна синоќа дека Србија нема да присуствува на денешниот самит ЕУ-Западен Балкан во Брисел, наведувајќи дека не сака владата на земјата да трпи притисок, но повтори дека Белград останува посветен на членството во ЕУ.
фото/депозитфотос
Свет
Убиен почитуван професор од МИТ, бил застрелан пред неговиот дом
Шок и неверување владееше во престижниот Масачусетски институт за технологија (МИТ) и во мирното бостонско предградие Бруклин по веста за бруталното убиство на почитуван професор.
Нуно Ф.Г. Луреиро, 47, професор по нуклеарни науки, инженерство и физика и директор на Центарот за наука за плазма и фузија на МИТ, беше застрелан повеќе пати во понеделникот вечерта во својот дом на улицата Гибс. Починал од повредите во болница рано наутро во вторник, потврди канцеларијата на окружниот обвинител на округот Норфолк, Мајкл В. Морисеј, според „Бостон тајмс“.
Соседка која живее во станот над Луреиро рече дека слушнала повеќе истрели во понеделник вечерта. Кога ја отворила вратата, затекнала ужасна сцена – Лоуреиро лежел на грб на влезот од зградата.
Полициските службеници на местото на настанот пронашле чаури во лобито и куршуми во ѕидот. Информациите за убиецот се спротивставени; еден полицаец пријавил сив седан кој возел со исклучени светла, додека друг споменал син или црн седан.
Шефицата на полицијата во Бруклин, Џенифер Пастер, изјави дека истрагата за убиство е активна и во тек. „За да го заштитиме интегритетот на истрагата, ограничени сме во информациите што можеме да ги споделиме во овој момент и бараме разбирање и трпение од заедницата“, рече Пастер.
Иако ФБИ понуди помош на државните власти, таа во овој момент не е побарана. Специјалниот агент Тед Докс нагласи дека злосторството не изгледа поврзано со пукањето што се случи во саботата на Универзитетот Браун, каде што беа убиени двајца студенти.
Во вторник вечерта на улицата Гибс се одржа бдение во спомен на убиениот професор. Според соседите, Лоуреиро имал три деца, а неговата смрт ја потресе целата заедница.
Претседателката на МИТ, Сали Корнблут, изрази сочувство до семејството. „Соочени со оваа шокантна загуба, нашите мисли се со неговата сопруга и нивното семејство, како и со неговите многубројни посветени студенти, пријатели и колеги“, рече Корнблут, додавајќи дека универзитетот ги поддржува сите погодени од оваа трагедија.
Лоуреиро пораснал во малиот град Визеу, Португалија, и уште од мал знаел дека сака да биде научник. Тој дипломирал физика од Лисабон, докторирал од Империјал колеџ во Лондон и продолжил со постдокторски истражувања на престижниот универзитет Принстон и Националната лабораторија за истражување на фузија во Велика Британија.
По враќањето во Португалија, се приклучил на МИТ во 2016 година. Опишан како „признаен теоретски физичар и научник за фузија“, во 2024 година бил именуван за директор на Центарот за плазма и фузиска наука на МИТ, кој има повеќе од 250 истражувачи и студенти.
Неговото почитување во научната заедница се одразува во фактот дека ја добил Претседателската награда за научници и инженери во рана кариера, највисокото признание што владата на САД им го доделува на научниците во рана кариера.
Свет
Зеленски бара конкретни чекори против Русија
Украинскиот претседател Володимир Зеленски ги повика сојузниците на Украина да му дадат поддршка на Киев и да и покажат на Русија дека војната е бесмислена, пред клучниот самит на Европската унија на кој треба да се разговара за замрзнатите средства на Русија.
„Исходот од овие состаноци – исходот за Европа – мора да биде таков што Русија ќе почувствува дека нејзината желба да продолжи со борбите следната година ќе биде бесмислена бидејќи Украина ќе има поддршка“, рече Зеленски во своето вечерашно обраќање.
Тој ги повика украинските партнери да донесат одлука за користење на речиси 250 милијарди долари замрзнати руски државни средства во Европската унија, од кои повеќето се чуваат во белгискиот Euroclear, за поддршка на заем за Украина.
Владите на ЕУ минатата недела се согласија да ги задржат средствата замрзнати до понатамошно известување, наместо да гласаат на секои шест месеци дали да го продолжат статусот.
Некои европски лидери се спротивставија на планот, плашејќи се дека тоа би можело да претставува правни ризици за нив.
„Ни треба сите наши партнери да имаат храброст да ја видат вистината, да ја признаат вистината и да дејствуваат соодветно“, рече Зеленски. Тој додаде дека постапките на Русија покажуваат дека таа има намера да продолжи да се бори следната година.
„Сојузниците во Соединетите Американски Држави често велат дека се чини дека Русија сака да ја заврши војната. Но, Русија испраќа сосема поинаква реторика и сигнали, вклучително и официјални наредби до својата војска“, рече Зеленски.
фото/депозитфотос

