Свет
Седум клучни точки од договорот помеѓу САД и Украина

Соединетите Американски Држави и Украина потпишаа договор со кој на Вашингтон му се дава пристап до дел од природните ресурси на земјата разурната од војна. Договорот, кој се подготвува со месеци, формира инвестициски фонд за реконструкција за кој Украина верува дека ќе ја зајакне американската поддршка во третата година на отпорот на руската агресија.
Би-Би-Си го виде нацртот на договорот, но не и неговата конечна верзија. Врз основа на тој нацрт и изјавите од Киев и Вашингтон, еве седум клучни точки:
1. Украина нема да мора да враќа никаков долг кон САД
Американскиот претседател Доналд Трамп претходно побара Украина да врати 350 милијарди долари, што, според неговите тврдења, изнесува американска воена и финансиска помош од почетокот на војната. Украинскиот претседател Володимир Зеленски го одби тоа барање.
Но, се чини дека Вашингтон попушти. Украинскиот премиер Денис Шмихал изјави дека договорот не предвидува никаква обврска за враќање на наводниот „долг“.
Трамп сепак го претстави договорот како победа за неговата страна, велејќи дека САД „во теорија ќе добијат значително повеќе“ отколку што претходната администрација инвестираше во помагањето на Украина.
2. САД користат поостар тон кон Русија
Американската администрација употреби значително поостар јазик отколку што беше случај досега во изјавите на владата на Трамп.
Во соопштението на американското Министерство за финансии се наведува дека станува збор за „тотална руска инвазија“ и се додава: „Ниту една земја или поединец што ја финансирала или снабдувала руската воена машинeрија нема да има корист од обновата на Украина“.
Овој тон веројатно ќе го охрабри Киев, кој во преговорите меѓу Москва и Вашингтон инсистираше на поголем притисок врз Русија.
3. Договорот вклучува и проекти за нафта и гас
Иако најголемиот дел од јавните говори се однесуваат на рудното богатство на Украина, договорот вклучува и нови проекти поврзани со нафтата и гасот и поврзаната инфраструктура.
Во сите случаи, сопственоста на ресурсите останува украинска, иако САД ќе имаат заеднички пристап. Ова се смета за омекнување на претходната позиција на Украина, бидејќи таквите елементи не беа дел од првите верзии на договорот.
4. Договорот не го спречува пристапувањето на Украина во Европската унија
Украина со години се стреми кон членство во ЕУ, а преговорите беа официјално отворени минатиот јуни.
Имаше стравувања дека договорот со Вашингтон би можел да го отежне пристапот во ЕУ, особено ако американските инвеститори добијат повластен статус, имајќи предвид дека Украина веќе има стратешко партнерство со Брисел за суровини.
Но, во текстот на договорот се наведува дека САД ја признаваат намерата на Украина за влез во ЕУ и дека оваа цел не смее да биде доведена во прашање со овој договор.
Договорот, исто така, предвидува дека, доколку Украина треба да ги ревидира условите поради нејзините обврски за пристапување, САД се согласуваат да преговараат „со добра волја“. Киев, исто така, најави дека САД ќе поддржат трансфер на инвестиции и технологија од ЕУ и други земји.
5. Добивката за првите десет години се реинвестира во Украина
Според договорот, во првата деценија од работата на фондот за реконструкција, целата остварена добивка ќе биде целосно реинвестирана во украинската економија.
Би можело да биде од големо значење доколку се потврди дека САД не остваруваат директен финансиски бенефит во првите десет години. Украина очекува дека сите приходи од фондот ќе бидат насочени кон обнова на земјата и нови проекти.
По овој период, добивката ќе се дели меѓу партнерите. Американскиот министер за финансии Скот Бесент изјави за Фокс њуз дека договорот „испраќа порака до американскиот народ дека имаме можност да учествуваме, да надоместиме дел од трошоците и да станеме партнери во успехот на украинскиот народ“.
6. Американската воена помош е повторно на маса
Договорот е формулиран на тој начин што е претставен како предуслов за продолжување на американската воена помош за Украина.
Првиот вицепремиер на Украина Јулија Свириденко, која отпатува за Вашингтон за да го потпише договорот, рече дека тој предвидува нова американска поддршка, вклучително и испорака на системи за противвоздушна одбрана.
Ова може да претставува промена во политиката на Трамп, имајќи предвид дека неговата администрација претходно се залагаше за намалување на воената помош за Украина.
Не се знае како договорот ќе се одрази на ситуацијата на бојното поле. Москва се уште не даде официјална изјава.
7. Сепак, САД можат да се повлечат во секое време
Договорот не содржи цврсти безбедносни гаранции од САД, кои Украина и нејзините европски сојузници долго време ги бараат од Вашингтон. Трамп покажа неподготвеност да се заложи за воена помош со ист интензитет како и претходната администрација.
Американската поддршка за Украина во овој случај е условена исклучиво од економските компоненти на договорот. Поради ова, сè уште постои одредена неизвесност за трајноста на американската посветеност кон Киев.
Зеленски може да слави
Со оглед на тоа што договорот не вклучува отплата на долгот, предвидува десетгодишно реинвестирање на профитот, не ја попречува европската интеграција и повторно ја отвора вратата за американската воена помош, сето тоа без формални отстапки за Москва, кон која Америка зазема построг став, Киев навистина има причина да биде задоволен, особено во споредба со претходните предлози.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Путин е уверен дека ја добива војната: протече дел од разговорот меѓу Трамп и рускиот лидер

Според „Волстрит журнал“, американскиот претседател Доналд Трамп во приватен телефонски разговор со европските лидери рекол дека рускиот претседател Владимир Путин не сака да ја заврши војната бидејќи верува дека победува. Оваа информација според медиумот ја потврдиле три лица запознаени со разговорот.
„Во понеделникот, за време на телефонски разговор со европските лидери, претседателот Трамп изјави дека рускиот претседател Владимир Путин не е подготвен да ја заврши војната во Украина бидејќи мисли дека победува“, напиша WSJ, повикувајќи се на свои извори.
Како што известуваат, тоа е потврда за она во што европските лидери се сомневаат долго време, но ова е прв пат да го слушнат директно од Трамп. Неговата изјава е во спротивност со неговите претходни јавни тврдења дека Путин искрено сака мир, според написите.
По разговорот со Путин, Трамп извести за своите разговори за време на телефонскиот разговор со францускиот претседател Емануел Макрон, италијанскиот премиер Џорџо Мелони, финскиот претседател Александар Стабс, германскиот канцелар Фридрих Мерц и украинскиот претседател Володимир Зеленски, објави украинскиот UNN.
Според информациите на Аксиос, некои европски лидери изгледале изненадени или дури и шокирани од изјавите на Трамп.
Белата куќа одби да го коментира извештајот, цитирајќи ја објавата на Трамп на социјалните мрежи во која тој рече: „Тонот и духот на разговорот беа одлични. Да не беше така, веднаш ќе го кажев тоа.“
Свет
Трамп му забранува на Харвард да прима странски студенти: „Ова е предупредување“

Администрацијата на актуелниот американски претседател Доналд Трамп донесе одлука да го одземе правото на Харвард да запишува меѓународни студенти, дополнително интензивирајќи го конфликтот со најстариот американски универзитет.
Министерката за внатрешна безбедност на САД, Кристи Ноем, објави дека владата го повлекла сертификатот на Харвард за учество во Програмата за студенти и посетители на размена, поради, како што таа го нарече, „непочитување на законот“.
„Нека ова биде предупредување за сите универзитети и образовни институции низ целата земја“, рече Ноем.
Харвард ја нарече одлуката „нелегална“ во кратко соопштение до медиумите. Според официјалните универзитетски податоци, речиси 7.000 меѓународни студенти биле запишани на Харвард минатата академска година, што претставува 27,2 проценти од вкупната студентска популација.
Администрацијата на Трамп минатиот месец замрзна повеќе од 2,2 милијарди долари федерално финансирање за Харвард, откако универзитетот одби да исполни список барања на Белата куќа, вклучително и борба против антисемитизмот. Тие го обвинија Харвард за непочитување на законот, дозволување на пропалестински протести и ширење култура на привилегии, додека универзитетот го опиша потегот како нелегален обид за политичко мешање во академската автономија.
Спорот ескалираше откако Белата куќа побара промени во управувањето, вработувањето и запишувањето, вклучително и елиминирање на програмите за различност, вработување државен ревизор и пријавување на студенти како „непријателски настроени кон американските вредности“.
Харвард ги отфрли условите и рече дека нема да се откаже од својата независност, по што започна правна битка против владата, обвинувајќи ја за напад врз слободата на говорот и академската слобода.
Свет
„Многу е тешко да се спречи стампедо или грабеж“: Црвената полумесечина за испраќањето помош во Газа

Палестинската црвена полумесечина денес соопшти дека жителите на Газа сè уште не добиле помош што ја преминала границата оваа недела и дека испраќањето толку мал број камиони е покана за убивање поради ризикот од стампедо и насилни грабежи.
„Ниеден цивил сè уште не добил помош. Повеќето камиони сè уште се во Карем Шалом на границата, но не пристигнале во Газа“, изјави за новинарите Јунис Ал-Хатиб, претседател на Палестинската црвена полумесечина. „Многу е тешко да се спречи стампедо или грабеж што би можел да се случи“, додаде тој.
Шефот на палестинската црвена полумесечина денес изјави дека активностите на неговата организација во Газа би можеле да бидат прекинати за неколку дена поради недостаток на нова помош, како и недостаток на гориво, поради што капацитетот на амбулантните возила е намален на една третина.
Брашно и други залихи почнаа да пристигнуваат во некои од најранливите области во Газа откако Израел дозволи неколку камиони да поминат, но помошта не е ни приближно доволна за да го надомести недостигот предизвикан од 11-неделната блокада на Израел, соопштија палестински претставници.
На прашањето колку долго неговата организација може да продолжи да работи во крајбрежната енклава, претседателот на Палестинската црвена полумесечина им рече на новинарите во Женева дека тоа е прашање на време.
„Може да поминат денови. Ни снемува гориво. Капацитетот на амбулантните возила што ги користиме сега е една третина“, додаде тој, велејќи дека возилата на бензин веќе престанале да работат, но дека некои, обезбедени од Обединетите нации, користат сончева енергија.
Палестинската Црвена полумесечина е дел од најголемата хуманитарна мрежа во светот, Меѓународната федерација на друштвата на Црвениот крст и Црвената полумесечина, и обезбедува медицинска нега во Појасот Газа и во Западниот Брег, окупиран од Израел.