Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Полицијата го идентификуваше напаѓачот во Манчестер: уште тројца уапсени
Полицијата за борба против тероризмот потврди дека напаѓачот во утринскиот напад врз синагогата во Манчестер е 35-годишниот Џихад ал Шами, британски државјанин од сириско потекло.
„Врз основа на она што го знаеме во моментов, нашите евиденции не укажуваат на какви било претходни антитерористички истраги во врска со ова лице“, соопшти полицијата.
Тие додадоа дека три лица – двајца мажи на возраст од 30 години и една жена на возраст од 60 години – се уапсени и се приведени под сомнение за извршување, подготовка и поттикнување терористички акти.
Двајца мртви на местото на настанот, тројца тешко повредени
Полицијата потврди дека двајца мажи се прогласени за мртви на местото на нападот, додека тројца други мажи се во болница со сериозни повреди. Еден од нив претрпел убодна рана, друг бил удрен од автомобил вклучен во нападот, а трет подоцна сам отишол во болница со повреда за која се сомнева дека ја здобил додека полицијата го запирала напаѓачот.
Европа
(Видео) Орбан: Посилни сме од Русија; Туск: Ми се допаѓа кога ги користи моите аргументи
Унгарскиот премиер Виктор Орбан повтори дека Европската Унија не треба да се плаши од Русија бидејќи е посилна од неа во однос на капацитетите. „Вистинската опасност е економската стагнација и губењето на конкурентноста“, рече Орбан.
Додека полскиот премиер Доналд Туск разговараше со група полски новинари на маргините на состанокот на Европската политичка заедница во Копенхаген, еден од нив реши да му постави прашање на Орбан, кој беше во близина и даваше коментари на унгарските новинари.
„Кој претставува главна закана за Европа“, извика новинарот, очекувајќи коментар од унгарскиот политичар.
Туск потоа му рече на Орбан: „Ова е провокација“.
Сепак, Орбан остана смирен и му одговори на новинарот: „Вистинската опасност? Економска стагнација и губење на конкурентноста“.
„Не Русија?“, праша потоа полскиот новинар.
😅Best dialogue at the Copenhagen summit!
– Orban: “We all spend more on armaments than Russia, so why are we afraid? We are stronger than them.”
– Tusk (tugging Orban by the sleeve): “I love it when he uses my arguments.” pic.twitter.com/7YF9Hs3Wfs
— NEXTA (@nexta_tv) October 2, 2025
„Ние сме посилни од Русија. Направете некои споредби и засновајте го вашето мислење на факти. Имаме повеќе од 400 милиони луѓе, а Русија има околу 130. Погледнете го европскиот БДП, толку е голем. Русија е толку мала. Сè заедно, 27 земји, трошиме повеќе за војската отколку Русите. Па зошто се плашиме? Ние сме посилни од нив“, нагласи Орбан.
„Ми се допаѓа кога ги користи моите аргументи“, се вмеша Туск. Орбан додаде дека европските земји мора „да се обединат и заедно да ги бранат своите интереси“.
Пред неколку дена, Орбан изјави дека Русија „веќе ја добила“ војната против Украина, иако е воено и економски слаба. Орбан, исто така, рече дека руските беспилотни летала ќе бидат соборени ако влезат во унгарскиот воздушен простор.
Свет
(Видео) Хамас испали пет ракети врз израелскиот град Ашдод
Пет ракети беа испукани од северниот дел на Појасот Газа кон крајбрежниот град Ашдод во ноќта за Јом Кипур, во напад за кој подоцна одговорност презеде терористичката организација Хамас, објави „Тајмс оф Израел“.
Во меѓувреме, еден офицер беше сериозно ранет, а двајца војници беа полесно повредени во напад врз воен пункт во централна Газа денес, соопшти војската.
Video from today's launch of rockets by the resistance in Gaza from the devastated north of Beit Hanoun at Ashdod, north of occupied Palestine. pic.twitter.com/rt5M1OK04k
— Abubaker Abed (@AbubakerAbedW) October 1, 2025
Според Израелските одбранбени сили (ИДФ), четири од ракетите испукани кон Ашдод беа пресретнати од противвоздушен оган, додека една падна на отворено. Немаше извештаи за повредени или штети.
🚨 BREAKING: The Global Sumud Flotilla is being intercepted by the Israeli navy.
So close to Gaza, yet so far.
The criminal entity will not allow a single vessel to reach the starving. Even mercy is blockaded.
A state so terrified of compassion it blockades bread & medicine.… pic.twitter.com/bMduEvJe8j
— Hala Jaber (@HalaJaber) October 1, 2025
Нападот се случил на Јом Кипур, најсветиот ден во еврејскиот календар, додека израелската морнарица се подготвуваше да ги пресретне групата бродови што се обидуваа да ја пробијат поморската блокада на Газа од страна на Израел. На крајот, Израелските одбранбени сили соопштија дека ниту еден брод не стигнал до брегот на Газа.
(Видео) Орбан: Посилни сме од Русија; Туск: Ми се допаѓа кога ги користи моите аргументи
Унгарскиот премиер Виктор Орбан повтори дека Европската Унија не треба да се плаши од Русија бидејќи е посилна од неа...
(Видео) Пронајдени и санкционирани лицата што дивееја со возило по „Партизанска“
Во врска со објавената снимка на социјалните мрежи на 30.09.2025 година на булеварот „Партизански Одреди“ во Скопје на која гледа...
(Видео) Филипче од Аеродром: Владата на ВМРО-ДПМНЕ ја води државата во економски колапс
Со катастрофални економски политики, Владата на ВМРО-ДПМНЕ ја води државата во целосен економски колапс, истакна Претседателот на СДСМ, д-р Венко...
Мицкоски: Димче и Левица обработуваат за новиот стопан Али, затоа имаат кандидати во Струга и Тетово, а не и во Велес и Штип
На денешниот народен митинг во Виница претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски посочи дека на отворена сцена се гледа една непринципиелна...
(Видео) Путин: Невозможно е да се користат ракети Томахавк без директно учество на американската војска, а тоа би ги ескалирало односите меѓу Русија и САД
Путин коментираше за можноста САД да испорачаат крстосувачки ракети со долг дострел „Томахавк“ на Украина. „Ова оружје нема да ја...
Камион излета од магистралниот пат Деве Баир – Крива Паланка, сообраќајот во прекин
Од 17:10 часот магистралниот пат Деве Баир – Крива Паланка кај место викано Самоков е во прекин за сите возила...
Извештајот, по сомневањата за непотребни операции на срце, ќе биде јавно достапен, но откога и нашите и странските експерти ќе го завршат
Странските експерти сѐ уште не се вклучени во анализата дали во 13 пријавени случаи имало непотребно направени операции на срце по...
Членка на Судскиот совет користела патни трошоци иако немала право: МВР поднесе кривична пријава
На 15.09.2025 Единицата за корупција при Секторот за криминалистички истраги во Одделот за сузбивање на организиран и сериозен криминал и...
Лекари од кај нас ќе одат на краток престој за обуки и во Италија и во Австрија, за Словенија веќе се дефинира соработката
Лекари од кај нас ќе одат на обуки и во Италија и во Австрија покрај Словенија за каде што веќе...
(Видео) Костовски и оваа изборна кампања ветува поликлиника во Бутел: За два месеца, ќе почне да се гради, за 18 месеци ќе да биде завршена
За два месеца, ќе биде поставен камен-темелник за нова поликлиника во Бутел, а ќе биде изградена за 18 месеци, најавија...
(Видео) Редиците пред шалтерите треба да бидат минато, целта ни е да станеме центар на дигитални иновации во регионот, најави Мицкоски
Живееме во време кога дигиталните решенија не се прашање на избор, туку на опстанок и на напредок. Западен Балкан не...
МВР го објави регистарот на напади врз новинари
Министерството за внатрешни работи на својата веб-страница постави линк до регистарот на напади врз новинари, кој води до страницата на...
Трамп бара универзитетите да го ограничат запишувањето странски студенти ако сакаат федерални пари
Администрацијата на претседателот Доналд Трамп побара од американските универзитети да потпишат договор што ги содржи условите за добивање преференцијален пристап...
Израелски министер: Палестинците што ќе останат во градот Газа ќе се сметаат за терористи
Израелската влада им нареди на сите преостанати Палестинци да го напуштат градот Газа. Израелскиот министер за одбрана, Израел Кац, рече...
Финскиот премиер предупредува на руски закани за цела Европа
Европската Унија треба да преземе невидени овластувања за да се одбрани од сè поизразените закани од Русија, изјави финскиот премиер,...
Г7: Ќе ги таргетираме оние што ќе продолжат да купуваат руска нафта
Министрите за финансии на Г7 изјавија дека ќе преземат заеднички чекори за зголемување на притисокот врз Русија, таргетирајќи ги земјите...
(Видео) Израелската војска упадна на бродовите што пловат кон Газа, уапсена Грета Тунберг
Израелските сили се качија на неколку бродови од флотилата „Глобал Сумуд“ и ги превезоа активистите во израелско пристаниште, разбивајќи протест...
Орбан предупредува: Една грешка и Европа гори
Третата светска војна може да започне во секое време ако една од големите сили направи грешка, изјави унгарскиот премиер Виктор...
Сијарто: ЕУ применува двојни стандарди кон Македонија и Србија, а Украина се турка на сила
Министерот за надворешни работи на Унгарија, Петер Сијарто, изјави дека Европската унија очигледно применува двојни стандарди кога станува збор за...
Украина може да го порази Путин со беспилотни подводни дронови, тврди пензиониран американски генерал
Русија може да биде протерана од Украина доколку се употребат експлозивни подводни дронови, тврди еден од водечките пензионирани американски генерали,...
