Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата

Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Полска за падот на воениот дрон: „Русија повторно ги провоцира земјите од НАТО“

Полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски реагираше на синоќешниот инцидент, кога воен дрон се урна во источна Полска, а министерот за одбрана тврди дека станува збор за дрон од руско потекло.
Како што објави на социјалната мрежа Икс, тоа е „уште едно нарушување на нашиот воздушен простор од исток“ што, според него, потврдува дека најважната мисија на Полска во рамките на НАТО е одбраната на сопствената територија.
Сикорски рече дека ќе биде поднесен официјален протест „против сторителите“, без да ја именува земјата за која се верува дека стои зад инцидентот.
Kolejne naruszenie naszej przestrzeni powietrznej ze Wschodu potwierdza, że najważniejszą misją Polski wobec NATO jest obrona naszego własnego terytorium.
Będzie protest MSZ wobec sprawcy.— Radosław Sikorski 🇵🇱🇪🇺 (@sikorskiradek) August 20, 2025
Полскиот вицепремиер и министер за одбрана Владислав Косињак-Камиш потврди дека се верува дека дронот што експлодираше во Полска синоќа потекнува од Русија, објави „Гардијан“.
„Русија повторно ги провоцира земјите од НАТО по инцидентите со дронови во Романија, Литванија и Латвија“, рече тој.
🇵🇱 Na území Lublinského vojvodství došlo k pádu neznámého objektu, který explodoval v okrese Łuków na východě Polska. Podle předběžných informací při incidentu nikdo neutrpěl zranění.
📹 Na sociálních sítích se nyní objevilo video z kamerového systému – záběry pocházejí z polské… pic.twitter.com/LnXHxuV3AO
— neČT24 (@42TCen) August 20, 2025
„Ова се случува во особено важен момент, додека се во тек мировните преговори. Се случува во време кога постои надеж дека војната што ја започна Русија – војна против украинската држава, но и војна што ја загрозува безбедноста на земјите од НАТО – има шанса да заврши.“
„Ќе кажам едно со сигурност: Русија никогаш нема да го признае ова. Исто како што не призна ниту еден од осумте инциденти во Молдавија, три во Романија, три во Литванија, два во Латвија или инцидентот со дронот во Бугарија“, рече Косињак-Камиш.
Свет
Макрон: Израелската офанзива врз Газа би можела да доведе до вистинска катастрофа

Францускиот претседател Емануел Макрон денес предупреди дека планираната израелска воена офанзива врз Газа ќе доведе до „вистинска катастрофа“ и за Израелците и за Палестинците и ќе ризикува да го вовлече целиот регион во „трајна војна“.
Макрон рече дека разговарал со јорданскиот крал Абдула Втори и со египетскиот претседател Абдел Фатах ал-Сиси, нагласувајќи дека тројцата лидери го делат верувањето дека само политички и хуманитарен пат може да го заврши конфликтот.
„Веруваме дека само следниот процес може да ја заврши оваа војна: воспоставување траен прекин на огнот во Газа, ослободување на сите заложници, масовна испорака на хуманитарна помош за народот во Газа и разоружување на Хамас, а воедно и зајакнување на палестинската власт во Газа“, рече Макрон на социјалната платформа Икс.
Тој повика на распоредување меѓународна стабилизациска мисија во Газа и повика на работа на политичко решение кое ќе одговори на аспирациите и на Палестинците и на Израелците.
Макрон, исто така, повтори дека Франција, заедно со Саудиска Арабија, ќе копретседава со конференцијата за решението за две држави во септември во Њујорк.
„Ова е единствениот кредибилен пат за семејствата на заложниците, за Израелците и за Палестинците“, нагласи тој, додавајќи: „Не на војната, да за мирот и безбедноста за сите“.
фото: принтскрин
Европа
Британија воведе нови санкции против Русија, тие веднаш возвратија со контрасанкции

Русија денес соопшти дека им забранува влез на 21 лице кое го обвини за соработка со „деструктивни британски медиуми“ во промовирањето антируски наративи. На листата се вклучени новинари, експерти и членови на невладини организации.
Нивните имиња се приклучуваат на стотици други западни државјани на кои Русија им забрани влез во земјата од почетокот на војната во Украина.
Потегот на Русија доаѓа откако Велика Британија додаде осум нови имиња во својот режим на санкции против Русија.
Новите санкции се насочени кон мешавина од поединци и компании.
Новите санкции се насочени кон крипто мрежите што Русија ги користи за да ги заобиколи постојните санкции.
Британската влада во соопштение за медиумите наведува дека Русија се свртела кон киргистанскиот финансиски сектор во обид да избегне санкции.
„Додека санкциите продолжуваат да ја погодуваат, Русија се сврте кон киргистанскиот финансиски сектор за да канализира пари преку нетранспарентни финансиски мрежи, вклучително и употреба на криптовалути. Овие мрежи создадоа сложен систем за избегнување на санкциите наметнати од Велика Британија и нејзините партнери.
Денешните мерки се насочени кон Капитал Банк, со седиште во Киргистан, и нејзиниот директор, Кантемир Чалбаев, кој Русија го користи за плаќање на воена стока. Санкциите, исто така, ги погодија крипто берзите Гринекс и Меер, инфраструктурата зад новиот токен поврзан со рубљата, А7А5, кој тргуваше со 9,3 милијарди долари за само четири месеци на специјализирана крипто берза и е специјално дизајниран да се обиде да ги избегне западните санкции.
Одржувањето на притисокот врз руската воена машинерија е клучно за зајакнување на напорите на претседателот Трамп да го запре убивањето во Украина и да го принуди Путин на разговор. Тоа е исто така важен чекор за безбедноста во Велика Британија и пошироко“, се соопштува.
фото: принтскрин