Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата

Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
ОН повика на деескалација на протестите во Лос Анџелес

Обединетите нации ги повикаа сите вклучени во немирите во Лос Анџелес да ја деескалираат ситуацијата откако демонстрантите се судрија со службениците за имиграција поради притворањето на нелегални мигранти.
„Не сакаме понатамошна милитаризација на ова“, изјави портпаролот на ОН, Фархан Хак, во Њујорк, како одговор на германската агенција ДПА.
„И ги охрабруваме страните на локално, државно и федерално ниво да работат на тоа да се случи ова. Се надеваме дека сите страни на терен ќе ја деескалираат ситуацијата“, додаде Хак.
Претседателот Доналд Трамп им нареди на припадниците на Калифорниската Национална гарда да влезат во Лос Анџелес за време на викендот и покрај противењето на гувернерот Гевин Њусом. Им беше наредено да дејствуваат против демонстрантите кои протестираа против рациите на федералните агенти за имиграција насочени кон нелегалните мигранти.
Трамп верува дека ситуацијата во градот на западниот брег на земјата, каде што луѓето масовно протестираат од петокот поради постапките на агентите на Службата за имиграција и царина (ICE), излезе од контрола.
Градската полиција одговори со солзавец и гумени куршуми додека демонстрантите палеа автомобили и фрлаа молотови коктели. Уапсени се неколку десетици луѓе.
Трамп не ја исклучи можноста за распоредување дополнителни трупи, а денес се закани дека неговиот шеф на граничната патрола, Том Хоман, ќе го уапси Њусом за попречување на напорите за спроведување на имиграциските закони.
„Овие луѓе треба да пораснат“, изјави Њусом за NBC News.
„Таквото брборење е заморно. Затоа, Том, уапси ме. Ајде да одиме“, вели тој.
Свет
(Видео) Исчезнати лица, поплавени улици и населби: силно невреме во Букурешт

Силно невреме го погоди Букурешт.
Поројните дождови предизвикаа хаос, десетици улици беа поплавени, дрвја паднаа врз автомобили, а сообраќајот беше блокиран во неколку населби. Поплавен е и трговски центар, а клиентите беа евакуирани, вклучително и оние што беа во киното.
Today, Bucharest transformed into a Venetian scene after the heavy rains pic.twitter.com/wGIeJ3eDgq
— Brave Romania (@brave_romania) June 9, 2025
Неколку летови не можеа да слетаат на главниот аеродром и беа пренасочени, според локални медиуми.
This evening: Berceni, Bucharest, Romania https://t.co/u26lVF0Yeg pic.twitter.com/WO0B4eUmJj
— Weather Monitor (@WeatherMonitors) June 9, 2025
Во близина на Букурешт, две лица беа однесени од пороите во чамец што претходно се превртел.
По едно лице сè уште трае потрагата.
Градскиот транспортен оператор STB издаде предупредување кратко по почетокот на бурата, наведувајќи повеќекратни блокади на трамвајски линии. За неколку минути, неколку линии беа целосно прекинати или пренасочени, а патниците мораа долго да чекаат на станиците, во поројниот дожд.
Неколку автобуски линии беа целосно блокирани од вода, а дрво што падна на електричната мрежа запре одредени линии.
Слична беше ситуацијата и со трамваите, кои не можеа да сообраќаат поради паднати дрвја и гранки.
Неколку населби во Букурешт беа парализирани поради огромната количина вода. И центарот и периферијата ги почувствуваа последиците од невремето. Водата навлезе во подрумите на бројни станбени згради, а беа уништени и дворовите на приватните куќи. Има и извештаи дека водата навлегла во домовите, што бара итна интервенција на пожарникарите.
Свет
Медински: Ако Киев и НАТО се обидат да ги вратат новите руски региони, ќе следи нуклеарна војна

Помошникот на рускиот претседател Владимир Путин, Владимир Медински, денес изјави дека ако Киев и НАТО се обидат да ги вратат новите региони на Руската Федерација, ќе има нуклеарна војна.
Во интервју за Раша тудеј, Медински рече дека може да се случи нуклеарна војна ако конфликтот во Украина престане без да се склучи вистински мир, бидејќи, според него, Киев и НАТО ќе се обидат да ги вратат новите територии на Руската Федерација, пренесува ТАСС.
„Ако го запреме конфликтот по линијата на фронтот и не се договориме за вистински мир, туку само склучиме некаков вид примирје, тогаш ова ќе биде – знаете, имаше спорен регион меѓу Ерменија и Азербејџан, Карабах – тогаш овој регион ќе се претвори во огромен Карабах“, рече Медински, кој е шеф на руската делегација на разговорите со украинската страна.
Тој рече дека Москва не сака да создаде „џиновски Карабах, непризнаен од никого, поради кој може да избувне нуклеарна војна“.
„По некое време, Украина, заедно со НАТО, со своите сојузници, ќе се приклучи на НАТО, ќе се обиде да го врати, а тоа ќе биде крај на планетата, тоа ќе биде нуклеарна војна“, рече Медински.
Тој додаде дека Русија затоа сака да се склучи „целосен мир“.
„Затоа, сакаме да ја запреме војната, да склучиме целосен мир и да ги признаеме новите територии“, рече Медински, зборувајќи за териториите што Русија ги презеде од почетокот на војната во Украина, пренесува Танјуг.