Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
(Видео) Јамајка се подготвува за најлошиот ураган во историјата
Три лица веќе загинаа на Јамајка, додека островот се подготвува за најсилната бура во светот оваа година, а можеби и најсилната досега регистрирана на островот. Американските метеоролози предупредуваат на „катастрофални и опасни по живот“ услови.
Со ветрови до 282 км/ч, ураганот Мелиса е бура од категорија 5 (највисоката можна). Се засилува дополнително и се очекува да го погоди карипскиот остров денес.
Најновите податоци од Националниот центар за урагани на САД (NHC) покажуваат дека, врз основа на максималната брзина на ветерот и нискиот централен притисок, Мелиса е најсилната бура во светот досега оваа година.
Incredible footage from inside the eye of Category 5 Hurricane Melissa. Filmed during a reconnaissance flight by the US Air Force’s 53rd Weather Reconnaissance Squadron, the video reveals the sharply defined eyewall and the deceptive calm at the storm’s center; conditions that… pic.twitter.com/WCevRvU8wG
— AviatorsMaldives (@AviatorsMaldive) October 28, 2025
Со својата моментална сила, тоа би бил најсилниот ураган што ја погодил Јамајка откако започнале официјалните мерења во 1851 година, објави Си-би-ес.
Тројца мртви на Јамајка
Иако ураганот сè уште не стигнал до копното, три лица веќе загинаа, а 13 се повредени, изјави јамајканскиот министер за здравство Кристофер Тафтон.
Луѓето загинаа додека сечеле дрвја, додека другите беа повредени главно при паѓање од скали и покриви.
Тафтон ги повика жителите на Јамајка да бидат внимателни додека се подготвуваат. Тој исто така рече дека треба да се осигурат дека имаат доволно залихи од вода за пиење и нерасиплива храна.
Владата, исто така, соопшти дека околу 50.000 луѓе останале без електрична енергија додека се приближувал ураганот, претежно во западниот дел од земјата.
Премиерот на Јамајка: Се молам
„На колена се молам“, изјави за медиумите јамајканскиот премиер Ендру Холнес, додавајќи дека бил во контакт со светските лидери. „Се чини дека целиот свет се моли за Јамајка“, рече тој.
Во остро предупредување до жителите, Холнес рече дека „во регионот нема инфраструктура што може да издржи ураган од категорија 5“.
фото: принтскрин
Европа
Русија: Украина ја напаѓа Москва со беспилотни летала втора ноќ по ред
Украина ја нападна Москва со беспилотни летала втора ноќ по ред, соопштија денес руското Министерство за одбрана и градоначалникот на Москва, Сергеј Собјанин.
Руското Министерство за одбрана во соопштението извести дека нејзината воздушна одбрана уништила 17 украински беспилотни летала во текот на ноќта, вклучувајќи едно што летало кон Москва и 13 над регионот Калуга, кој се граничи со Московската област на североисток.
Градоначалникот на Москва изјави на Телеграм дека службите за итни случаи се испратени на местото на соборувањето на беспилотното летало што летало кон Москва.
Moscow is getting absolutely hammered by Ukrainian UAV’s and Jet Drones tonight.
Ukraine are bringing the Russians to their knees with its main target, their ability to produce or refine oil, to make money or to power its city.
Expect blackouts in Moscow regions over Winter. pic.twitter.com/bL2yErezqV
— Bricktop_NAFO (@Bricktop_NAFO) October 28, 2025
Нема извештаи за штети, но Русија ретко открива целосен обем на ефектите од украинските напади на нејзина територија, освен ако не се погодени цивили или цивилни објекти.
Руските единици за воздушна одбрана ги уништија преостанатите три беспилотни летала над регионот Брјанск, кој се граничи со Украина на запад, и Калуга на североисток.
Александар Богомаз, гувернерот на регионот Брјанск, објави на Телеграм дека еден цивил е хоспитализиран како резултат на нападот.
Kremlin Moscow.
They said Kyiv in 3 days. pic.twitter.com/0bBux8Tr57
— WarMonitor🇺🇦🇬🇧 (@WarMonitor3) October 26, 2025
Двете страни негираат дека таргетирале цивили, но илјадници загинаа во војната, од кои огромното мнозинство се Украинци.
Русија вчера објави дека соборила 34 украински беспилотни летала што ја таргетирале Москва.
фото: принтскрин
Свет
Трамп ќе потпише договор со јапонската премиерка за трговија и клучни минерали
Јапонската премиерка Санае Такаичи и американскиот претседател Доналд Трамп влегоа во завршна фаза од изготвувањето на договор за обезбедување на ретки земни метали и други клучни минерали и зајакнување на синџирите на снабдување, објави денес весникот „Асахи“.
Договорот, кој двајцата лидери планираат да го потпишат на состанок подоцна денес, има за цел да ги реши загриженостите за економската безбедност откако Кина ги заостри контролите за извоз на ретки земни метали во октомври, кои се неопходни за производство на производи, од паметни телефони до борбени авиони, објави весникот, повикувајќи се на јапонски владини претставници.
Белата куќа првично планираше да воведе дополнителна царина од 100 проценти на кинескиот извоз како одговор на доминацијата на Кина во глобалното производство. Но, Вашингтон и Пекинг подготвија рамковен договор завчера што би можел да го запре зголемувањето на американските царини и кинеските ограничувања за извоз на критични минерали.
Трамп веќе обезбеди ветување од Токио за инвестиции од 550 милијарди долари во замена за намалување на високите царини за увоз. Новоизбраната јапонска премиерка Санае Такаичи се надева дека денес дополнително ќе го импресионира Трамп со ветувања за купување американски камиони, соја и гас и објавување договор за бродоградба, изјавија извори запознаени со плановите за Ројтерс.
Јапонската лидерка, исто така, планира да го номинира Трамп за Нобелова награда за мир и презема чекори за формално да го извести за својата намера, објави телевизијата НТВ, повикувајќи се на неколку владини извори.
Тој треба да се сретне со кинескиот претседател Кси Џинпинг задутре пред самитот на Азиско-пацифичката економска соработка (АПЕК) во Јужна Кореја за да ги потврди условите на договорот.
фото: принтскрин
(Видео) Јамајка се подготвува за најлошиот ураган во историјата
Три лица веќе загинаа на Јамајка, додека островот се подготвува за најсилната бура во светот оваа година, а можеби и...
Русија: Украина ја напаѓа Москва со беспилотни летала втора ноќ по ред
Украина ја нападна Москва со беспилотни летала втора ноќ по ред, соопштија денес руското Министерство за одбрана и градоначалникот на...
(Видео) Експлозија во австралиски рудник, двајца загинати
Две лица загинаа, а едно беше повредено денес во експлозија во од неодамна повторно отворен рудник во австралиската држава Нов...
Судијата му дозволи на убиецот на Чарли Кирк да носи „обична облека“ на суд
22-годишниот маж обвинет за убиство на истакнатиот конзервативен активист Чарли Кирк може да се појави на суд во „цивилна облека“,...
Фон дер Лајен: Литванија се соочува со хибридна закана, нема да го толерираме тоа
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ја изрази целосната солидарност на Европа со Литванија во врска со постојаните...
Зеленски потврди дека Русите влегле во Покровск
Руските сили ја фокусираа целата своја напаѓачка моќ врз Покровск, град во источна Украина каде што сега се водат жестоки...
Мицкоски од Пробиштип повика на масовна излезност во вториот круг
Во првиот круг коалицијата којашто ја предводи ВМРО-ДПМНЕ освои 33 градоначалници. Двајца во меѓу време, помеѓу првиот и вториот круг,...
Уапсени двајца полицaјци осомничени за разбојништвото на златарницата во Гостивар, се трага и по други лица
Министерството за внатрешни работи до Основното јавно обвинителство Гостивар поднесе кривична пријава против две лица поради сомнение дека како соизвршители...
Приведени две лица од раководството на ЈП „Комунална хигиена“
Приведени се две лица од раководството на Комунална хигиена, соопштија од Основното јавно обвинителство. Како што додаваат од таму, лицата...
Локацијата на ГОБ „8 Септември“ на Мицкоски му изгледа како одлична за нов клинички центар: Има три булевари, гасна поврзаност, но да оставиме експертите да кажат
Премиерот Христијан Мицкоски чека да завршат локалните избори за да распише повик за финансиски институции што ќе понудат кредити за...
Мицкоски: Не е точно дека постои разговор за коалиција со Рамиз Мерко, не преговарам со луѓе на црната листа на САД
Не е точно дека постои разговор за коалиција со Рамиз Мерко, не преговарам со луѓе на црната листа на САД,...
Кривична против полицаец: пукал со пиштолот во просторија во СВР Струмица откога потпишал решение за отстранување од работното место
Одделот за внатрешна контрола, криминалистички истраги и професионални стандарди при Министерството за внатрешни работи до Основното јавно обвинителство за гонење...
(Фото) Општина Центар: Се отстрануваат паднатите дрвја кај училиштето „Киро Глигоров“
Општина Центар информира дека во моментот екипите на ЈП „Паркинзи на Општина Центар“ и ЈП „Паркови и зеленило“ работат на...
(Фото) 30-дневен притвор за скопјанецот што со пиштол крадеше во филијали за брзи кредити
Вчера во Скопје, полициски службеници од СВР Скопје го лишија од слобода 25-годишниот Б.А. од Скопје. Тој се сомничи дека...
На „Дижонска“ уапсен скопјанецот што пукаше со пиштол во Чаир
Вчера околу 20 часот на улицата „Дижонска“ во Скопје, полициски службеници од СВР Скопје го лишија од слобода 30-годишниот Р.Т....
(Видео) Путин се пофали со летачкиот „чернобил“, Трамп: Треба да ја завршите војната во Украина, а не да тестирате ракети
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека најавата на неговиот руски колега Владимир Путин за тестирање на крстосувачка ракета со нуклеарен...
Две сообраќајни несреќи и одрон на автопатот Скопје – Велес после патарината Сопот
На автопат Скопје – Велес после патарина Сопот пред тунелите на Башино село поради одрон на левата коловозна лента сообраќајот...
Полскиот премиер: Русите имаат една голема предност пред Европа
Полскиот премиер Доналд Туск откри дека украинскиот претседател Володимир Зеленски му рекол во неодамнешен разговор дека Украина е подготвена да...
(Видео) Голем напад со дронови врз Москва, одекнуваат експлозии
Москва беше цел на десетици дронови синоќа, потврди градоначалникот Сергеј Собјанин, кој информира за ситуацијата во текот на целата ноќ....
Скопјанец ограбил две компании за брзи кредити, па го фрлил оружјето од Камени мост и побегнал во Хрватска
Обвинителството поведе истрага против 25-годишен скопјанец, осомничен за две разбојништва извршени во август оваа година во објекти на компанија за...
