Свет
Сонда со примерок од опасен астероид пристигнува на Земјата
Сондата OSIRIS-Rex на НАСА треба да се врати од своето долго патување во вселената и да ја допре почвата на западната пустина во американската држава Јута в недела.
Сондата носи скапоцен товар – прашина од огромниот астероид Бену, голем колку планина и најопасен за нас во целиот Сончев систем. Овој примерок би можел да одговори на многу важни прашања: Од каде доаѓаме? Како е возможен живот на Земјата?
„Кога астероидот Бену од 250 г ќе стигне до нас, во нашите раце ќе имаме материјал што постоел пред нашата планета, можеби дури и некои зрна што постоеле пред Сончевиот систем“, рече планетарниот научник Данте Лаурета, главниот истражувач на мисијата, како што соопшти Би-би-си.
„Се обидуваме да ја составиме сложувалката на нашите почетоци. Како настанала Земјата и зошто е возможен живот на неа? Од каде доаѓа водата во океаните, од каде воздухот во нашата атмосфера и што е најважно. Кој е изворот на органските молекули што го сочинуваат целиот живот на Земјата?“, тој додаде.
Имено, научниците претпоставуваат дека многу од клучните компоненти за развој на животот пристигнале на Земјата во нејзината рана историја преку удар на астероид. Со цел да се истражи оваа хипотеза, во 2016 година НАСА лансира сонда кон астероид со дијаметар од 500 метри.
Беа потребни две години за леталото да стигне до Бену, а потоа уште две мапирања на површината пред тимот да најде соодветно место за собирање на примерокот. На 20 октомври 2020 година сондата се спушти до астероидот и успеа да ја собере скапоцената прашина. Но, не помина сè како што очекуваа научниците.
Идејата беше сондата со својот дел да удри во површината и да ослободи излив на азотен гас што ќе подигне чакал и прашина. Но, во текот на тој процес дојде еден вид шок. Кога механизмот допрел, површината се одвоила како течност и притисокот создал кратер со дијаметар од 8 метри.
Материјалот се разлетал во сите правци, но за среќа и во комората за собирање примероци. Кога сондата ќе стигне до Земјата, ќе биде транспортирана во вселенскиот центар Џонсон во Тексас, каде што е создадена посебна „чиста просторија“ за анализа на примерокот.
НАСА го смета Бену за најопасната карпа во Сончевиот систем бидејќи има најголема веројатност да удри во Земјата од сите познати астероиди. Но, нема причина за грижа. Иако Бену претставува ризик за нашата планета, веројатноста за удар е многу мала, пишува Science Alert.
Имено, Бену, заедно со астероидот 1950 DA, се вбројува меѓу најопасните познати астероиди. Поради својата патека и орбита околу Сонцето, која трае 1,2 година, во следните неколку века во неколку наврати ќе се доближува до Земјата до тој степен што постои мала можност за судир.
НАСА вели дека постои шанса Бену да помине низ таканаречената гравитациска брава за време на неговото прелетување на 25 септември 2135 година – област во вселената што може да го насочи да се судри со нашата планета на крајот на 22 век.
Иако е тешко да се одреди точната веројатност за ваков катастрофален настан, со помош на податоците собрани од леталото OSIRIS-Rex, експертите успеаја да создадат подобар модел на развојот на орбитата на Бену. Нивната анализа покажува дека има само 0,037 % (1:2700) шанса да удри во Земјата на 24 септември 2182 година.
Бену, веројатно, содржи многу вода врзана во минерали, кои би можеле да сочинуваат дури 10 проценти од неговата тежина. Научниците имаат намера да откријат дали односот на разните видови атоми на водород на овој астероид е сличен на оној во океаните на Земјата.
Веројатно, има многу јаглерод на Бену. Како што знаеме, животот на нашата планета се заснова на органска хемија, па се поставува прашањето дали сложените молекули, како водата, дошле на младата Земја од вселената.
„Анализата на метеоритите покажува дека астероидите, веројатно, содржат зоолошка градина со разни органски молекули. Но, во метеоритите тие често се контаминирани, па со овој примерок можеме да откриеме точно кои органски компоненти се наоѓаат на Бену“, објасни планетарниот научник Сара Расел од Природонаучниот музеј во Лондон.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Рубио: Русија подготвува предлог за прекин на огнот во Украина
Американскиот државен секретар Марко Рубио изјави дека Русија подготвува документ со барања за прекин на огнот во Украина, што би можело да отвори пат за продолжување на мировните преговори. Изјавата доаѓа по телефонскиот разговор што Рубио го оствари со рускиот министер за надворешни работи, Сергеј Лавров.
Во интервју за американската телевизија Си-Би-Ес, Рубио посочи дека и Украина работи на сопствен предлог и изрази надеж дека двете страни ќе излезат со свои документи во наредните денови.
„Ако тие листи имаат идеи кои се реални и рационални, тогаш мислам дека сме постигнале напредок. Но, ако барањата се нереални, ќе мора да направиме поинаква проценка“, рече Рубио, додавајќи дека овој процес не смее да се претвори во бесконечни разговори без резултати.
Тој истакна дека директен дијалог меѓу рускиот претседател Владимир Путин и украинскиот претседател Володимир Зеленски би имал позитивен ефект врз преговорите и дека очекува тоа да се случи наскоро.
Рубио потврди дека со Лавров разговарал и за време на преговорите меѓу руската и украинската делегација во Истанбул, одржани на 16 мај. Тој ги оцени разговорите како конструктивни, бидејќи бил постигнат договор за размена на 1.000 воени заробеници од двете страни.
На прашањето дали Русија преку новите преговори се обидува само да добие на време, Рубио одговори: „Тоа ќе се покаже сега“.
Свет
Папата Лав XIV: Ќе работам на единството, Црквата да биде симбол на мирот во светот
На инаугуративната миса одржана денеска на плоштадот „Свети Петар“ во Ватикан, новоизбраниот папа Лав XIV вети дека ќе се залага за единство во Римокатоличката црква, повикувајќи на помирување и слога во време на длабоки поделби.
„Сакам Црквата да биде симбол на мирот во светот. Единството не е само наш повик, туку и наш долг“, изјави Папата во својата прва проповед пред десетици илјади верници, како и бројни светски и црковни лидери кои присуствуваа на свечената церемонија.
Американските медиуми ја истакнуваат важноста на оваа порака, особено во контекст на се поголемата поларизација во рамките на Римокатоличката црква, особено во САД.
Во текот на свеченоста, на папата Лав XIV му беа врачени и трите главни симболи на неговата папска функција: палиумот, литургиската облека и рибарскиот прстен – познат како Пискаторски прстен.
Литургиската облека е изработена од јагнешка волна, што ја симболизира улогата на папата како пастир. Палиумот, кој се носи преку рамото и се прицврстува со три иглички што потсетуваат на шајките од Христовиот крст, го претставува товарот и мисијата на пастирската служба. Рибарскиот прстен, кој традиционално се уништува по смртта на папата, го симболизира односот на Светиот Отец со Свети Петар, првиот папа и рибар по занимање.
Папата Лав XIV стапува на функцијата во време на глобални предизвици и духовни расколи, со порака дека ќе ја води Црквата кон помирување и обновување на довербата кај верниците ширум светот.
Свет
(Видео) Инцидент на изборите во Романија, полицијата го истера кандидатот Симион од избирачкото место
Романскиот претседателски кандидат и лидер на ултранационалистичката партија Алијанса за единство на Романците, Георге Симион, и кандидатот на минатогодишните поништени избори, Калин Ѓорѓеску, беа изнесени од гласачко место во Могосоаја (предградие на Букурешт) од страна на полицијата.
Симион и Ѓорѓеску сакаа да дадат изјави на гласачкото место веднаш по гласањето, што е забрането со закон.
Romanian presidential candidate, leader of the Alliance for the Unification of Romanians George Simion and the favorite of the cancelled 2024 elections Calin Georgescu were escorted out of a polling station in Mogosoaia (a suburb of Bucharest) by police.
After voting in the… pic.twitter.com/RcD2xjn2eF
— Sprinter Observer (@SprinterObserve) May 18, 2025
Полицаецот ги информирал политичарите дека јавните настапи се забранети на гласачките места, по што биле принудени да излезат во ходникот на училиштето, каде што се наоѓало гласачкото место.
„Она што го направи е погрешно“, му рече Симион на полицаецот, изразувајќи го своето незадоволство од постапките на полицајците.
Откако го напушти гласачкото место, Ѓорѓеску им рече на новинарите дека гласал „за христијанска Романија“ и „семејни вредности“.
George Simion si Calin Georgescu au votat!
Au votat pentru Romania si pentru viitorul Romaniei!
— Dacian Romulus (@dacianromulus) May 18, 2025
Се очекува излезноста да биде голема, а денот на изборите се одвива во атмосфера на зголемена тензија и построги безбедносни мерки, особено во урбаните центри. Романските власти ги предупредија сите кандидати и партии да го почитуваат изборниот молк и забраната за политички активности во и околу избирачките места.
Polițiștii lui Predoiu îl dau afară pe George Simion și Călin Georgescu din secția de votare în timpul declarațiilor!
În același timp, Predoiu oferea interviu fix în secția de votare!
Aici vedeți mizeria pură a Sistemului! pic.twitter.com/wu782BAZFD— censoredforlife (@bobbydtiktok) May 18, 2025
Да потсетиме, на Калин Ѓорѓеску, ултранационалистички политичар и поранешен кандидат за претседател на Романија, му беше забрането да учествува на претседателските избори во 2025 година откако властите утврдија дека неговата претходна кампања била под влијание на странско мешање и неправилности во финансирањето.
На претседателските избори во ноември 2024 година, Ѓорѓеску неочекувано освои најмногу гласови во првиот круг, но романскиот Уставен суд ги поништи резултатите од изборите на 6 декември 2024 година, наведувајќи докази за руско мешање во кампањата, вклучително и користење на стотици сметки на „TikTok“ за негова промоција, како и непријавени донации во износ од околу еден милион евра.
Папата Лав XIV: Ќе работам на единството, Црквата да биде симбол на мирот во светот
На инаугуративната миса одржана денеска на плоштадот „Свети Петар“ во Ватикан, новоизбраниот папа Лав XIV вети дека ќе се залага...
Пратеникот Сулејмани поднесе оставка: Не сакам да бидам дел од компромис со луѓе на црни листи
Пратеникот Салим Сулејмани денеска ја информираше јавноста дека поднесува оставка од сите партиски функции во рамки на Алијансата за Албанците,...
(Видео) Осум часа агонија во Киев, Русите лансираа дури 273 дронови, има и жртви
Во продолжениот ноќен напад со руски беспилотни летала загина жена во регионот на главниот град Киев и беа повредени најмалку...
Два земјотреси утринава ги разбудија граѓаните на Охрид и на Струга, епицентарот во Пештани
Два земјотреси со епицентар во подрачјето Пештани–Охрид–Струга беа регистрирани рано утринава од страна на Сеизмолошката опсерваторија при Природно-математичкиот факултет во...
МЕПСО: Прекинот на струја е поради европски проблем со висок напон, системот е стабилизиран
Во раните утрински часови денеска, делови од земјава се соочија со краткотраен прекин во напојувањето со електрична енергија, откако дојде...
Половина Македонија се разбуди во мрак, граѓаните бесни чекаат одговори
Голем број граѓани од различни региони на Македонија утрово пријавија неочекуван прекин на електричната енергија, кој започнал нешто по 5...
Наутро минус, а попладне пролет
Неделата ќе започне со утрински температури од -1 до 8 степени, при што во повисоките места и на планините ќе...
Трамп пресече: Понеделник ќе биде „Денот Д“
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека ќе разговара телефонски со рускиот претседател Владимир Путин во понеделник, 19 мај. Разговорот со...
Таравари: Не сме навикнати да бидеме декорација, така беше во Владата
Арбен Таравари, поранешниот министер за здравство, ја објасни својата оставка во интервју за албанската телевизија МЦН. Како причина за напуштањето...
Ноќва ќе се смрзнеме, УХРМ предупредува за минусни температури
Наспроти најавите за потопло време, Управата за хидрометеоролошки работи (УХМР) предупредува дека ноќва и утре изутрина температурите во некои делови...
„Шахтерм“ ќе инвестира 50 милиони во Скопје, прва фабрика надвор од Турција
Со поставување камен темелник денеска официјално започна реализацијата на инвестицијата на турската компанија „Шахтерм“, производител на грејачи и отпорници за...
„Мудис“ го урна највисокиот рејтинг, Трамп во незгодна ситуација
Агенцијата за кредитен рејтинг „Мудис“ го намали кредитниот рејтинг на Соединетите Американски Држави од највисокото ниво „Ааа“ на „Аа1“, наведувајќи...
Путин го откри планот за октомври, а кој нема да му се допадне на Западот
Рускиот претседател Владимир Путин ги покани лидерите и генералниот секретар на Лигата на арапските држави да учествуваат на првиот руско-арапски...
Мицкоски: Британците доаѓаат со 6 милијарди евра инвестиции во здравството и во инфраструктурата
Со потпишување на стратешки договор за партнерство со Обединетото Кралство, Македонија го отвора патот за инвестиции вредни шест милијарди евра,...
Ахмети му порача на Мицкоски дека Албанците не се гости во оваа држава
На завршниот мобилизациски собир на ДУИ во Арачиново, лидерот Али Ахмети испрати остри политички пораки до премиерот Христијан Мицкоски, обвинувајќи...
На заробените Украинци им вадат и бушат нокти, им сечат прсти, им вадат очи со лажица…
Војната во Украина, која започна во февруари 2022 година со руската инвазија, трае повеќе од три години и има сериозни...
Денес облаци и дожд, утре стабилизација и температури до 26 степени
Во текот на денешниот ден времето во Македонија ќе биде променливо облачно, со повремен локален дожд во западните делови од...
Мицкоски најави инвестиции од 6 милијарди евра од Велика Британија
Премиерот, Христијан Мицкоски, најави инвестициски циклус во вредност од 5 милијарди фунти, 6 милијарда евра, во делот на инфраструктурата, железницата, здравството…...
Главниот преговарач на Москва се огласи и испрати порака: Русите секогаш го добиваат своето
Војната и преговорите во историјата отсекогаш се воделе истовремено, изјави шефот на руската делегација за преговори со Украина и помошник...
(Видео) Бело платно со имињата на жртвите од пожарот во Кочани пред Обвинителството
Иницијативата „Кој е следен“ со герила акција побара правда за жртвите од катастрофалниот пожар кој се случи на 16 март...
