Свет
Спасиле многу луѓе, меѓу кои и бебе – брачен пар скокнал низ прозорецот и помагал во првите мигови од земјотресот

Брачниот пар здравствени работници, кои со својата шестгодишна ќерка скокнаа низ прозорецот на нивната куќа во Хатај, која беше тешко оштетена во земјотресот со јачина од 7,7 степени според Рихтеровата скала, со епицентар во местото Пазарџик во турската област Кахраманмараш, на настраданите им подадоа рака на помош уште во првите минути од катастрофата, пишува турската новинска агенција „Анадолија“.
Бурак, 30-годишен медицински техничар во единицата на Итната медицинска помош, вработен во обласната Управа за здравство 112, неговата сопруга Недиме, исто така вработена во Итната медицинска помош и нивната шестгодишна ќерка Азра Јилдирим, земјотресот ги затекна додека спиеја во својот дом во градот Антакија.
Членовите на семејството кои скокнале од прозорецот на нивната куќа која се наоѓаше на првиот кат од тешко оштетената седумкатна зграда, веднаш по првичниот шок, притрчаа да им помогнат на луѓето во околината. Брачниот пар кој почнал веднаш да им укажува помош на настраданите, чувајќи ја ќерката покрај себе, придонесе да преживеат голем број луѓе.
Семејството, кое престојува во шаторот на мобилната болница поставена во градината на Болницата за обука и истражување на Хатај, во исто време им помага на повредените и се грижи за своето дете.
Семејството Јилдирим го преживеа и земјотресот во Малатија
Бурак Јилдирим за AA изјави дека ноќта кога се случи земјотресот се разбудиле од бучавата.
Раскажувајќи дека за разлика од она што претходно го доживеале во Малатија, овој пат се соочиле со многу пострашна катастрофа, Јилдирим продолжи со зборовите:
„Ја прегрнав ќерка ми и покажувајќи ѝ на сопругата, скокнав од прозорецот на нашата куќа кој гледа кон детското игралиште. Локалитетот во кој живееме се состои од четири згради. По потресот зградите беа меѓусебно испреплетени и јасно можеше да го видиме хаосот. Ние бевме првите кои ја напуштија зградата. Имаше луѓе кои врескаа, бегаа, викаа за помош, но во тој момент не можеш да помогнеш, сѐ уште ни себеси не си се спасил. Во тој момент нашиот сосед од првиот кат извика „Земете го моето дете!“ Мојата ќерка беше во моите раце, а во тој момент сопругата се врати. Нашиот сосед го фрли своето две и пол-тригодишно дете низ прозорецот во прегратките на мојата сопруга. Фала му на Бога, мојата сопруга го фати детето.“
Јилдирим рече дека откако се прибрал, заедно со сопругата отишле во станицата на Итната медицинска помош 112 во која работела неговата сопруга.
Зборувајќи дека контактирајќи со своите колеги од другите станици на Итната помош пронашле амбуланта, Јилдирим истакна:
„Заедно со сопругата почнавме да ги прегледуваме настраданите. Јас се грижев за нашето дете, а мојата сопруга ги прегледуваше повредените. Потоа таа ќе дојдеше да го земе детето, а јас ќе продолжев да ги прегледувам настраданите. Ова вака продолжи шест-седум дена. Совесно дадовме сѐ од себе, но не беше доволно, не можевме да стигнеме насекаде.“
Ја загубив мојата најдобра колешка
Недиме Јилдирим нагласи дека продолжуваат да го преживуваат шокот од катастрофата.
Раскажа и за интервенцијата кај Мустафа Авџи, кој беше заглавен под урнатините и кого земјотресот го затекнал во приватна болница во која дошол поради породување на неговата сопруга. Тој по земјотресот бил извлечен од под урнатините по 261 час од страна на спасувачките екипи. Недиме Јилдирим за него рече:
„Ни кажа дека неговата сопруга се породила, го видел бебето 15 минути, а потоа ја загубил свеста. Подоцна дознавме дека сопругата и детето се добро. Од нас побара вода. Му ја навлажнивме усната. Се обидовме да му помогнеме нему и на многумина како него секогаш колку што можевме.“
Таа нагласи дека бидејќи нејзиното дете било во добра состојба, се обидела да им помогне на луѓето кои се под урнатините колку што може.
Осврнувајќи се на сето она што го преживеала во земјотресот, Недиме Јилдирим додаде:
„Зградата се уриваше, помислив дека треба да им се помогне на луѓето што викаат озгора. Моето дете беше во шок, цврсто се држеше за мојот сопруг. Бев на нозе и потрчав по детето кое беше фрлено озгора. Фрлија душек озгора, надевајќи се дека ќе ги спасат децата… Во тоа време земјотресот сѐ уште траеше и врнеше неверојатен дожд. Целите бевме накиснати, бевме жива вода. Децата велеа „Ладно ни е, однесете нѐ дома.“ Беа во шок, не го разбраа земјотресот. Тие гласови сѐ уште ми се во ушите. Бидејќи и јас и мојот сопруг сме вработени во Службата за итна медицинска помош 112, немавме каде да го оставиме нашето дете. Наизменично работевме со повредените. Кога дојдов на работното место, им се јавив на моите пријатели кои можеа да работат, кои беа во добра состојба. Сакав да дознаам во каква состојба се. Дознав дека загинале мојата најблиска колешка Гамзе, нејзиниот сопруг Илјас и нивното дете Чинар Акаја. Во моментов сè уште не можеме во потполност да ја разбереме нашата болка бидејќи продолжуваме да им помагаме на настраданите. Најверојатно нашата болка ќе ја доживееме кога целиот овој процес ќе заврши.“
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Зеленски: Германија ќе го поддржи членството на Украина во НАТО

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, денес изјави дека ставот на Германија се променил и дека земјата сега го поддржува членството на Украина во НАТО.
Во пресрет на средбата со германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул во Киев, Зеленски објасни дека за време на состанокот на ниво на министрите за надворешни работи на НАТО и Украина минатата недела во Брисел, германската страна изјавила дека верува оти Украина треба да биде во Алијансата и дека тоа е „во интерес на безбедноста на цела Европа“, пренесува Укринформ.
„Многу важен момент, покрај иднината во Европската Унија. Би сакал лично да ви се заблагодарам денес за сигналот што не е слушнат од германската страна многу долго време, или можеби дури и никогаш“, рече Зеленски.
Тој истакна дека е „многу задоволен од соодветните сигнали за поддршка“.
Порано денес, Зеленски објави дека наскоро ќе разговара со лидерите на Европската Унија за дополнително финансирање за производство на беспилотни летала и заедничко производство.
Зеленски, спореед медиумот, претходно изјави дека четири земји – Соединетите Американски Држави, Германија, Унгарија и Словачка – се противат на членството на Украина во НАТО.
Свет
Вадефул: Германија ќе ѝ помогне на Украина да произведува повеќе оружје со побрзо темпо

Целта на Германија е да ѝ помогне на Украина да произведува повеќе оружје со побрзо темпо, во време кога таа земја се обидува да ја зајакне својата позиција во мировните преговори со Русија, изјави денес во Киев шефот на германската дипломатија, Јохан Вадефул.
„Веруваме дека наша задача е да ѝ помогнеме на Украина за да може посилно да преговара“, рече Вадефул за време на посетата на Киев, во придружба на претставници на германската индустрија за специјални намени.
Руската инвазија на Украина не покажува знаци на смирување. Украина нема доволно оружје ниту војници на фронтот, а меѓународната помош е клучна за нејзиниот отпор кон значително поголемата руска армија и економија. Германија е најголемиот воен спонзор на Украина по САД, чија понатамошна поддршка е доведена во прашање, анализираат медиумите.
На заедничката прес-конференција со украинскиот министер за надворешни работи Андриј Сибих, Вадефул рече дека прокламираната подготвеност на Путин за преговори е „само фасада засега“.
„Сакаме да изградиме нови заеднички вложувања за самата Украина да може да произведува побрзо и повеќе за сопствена одбрана, бидејќи вашите потреби се огромни. Нашата соработка во производството на оружје е вистински адут – тоа е логично продолжение на нашата испорака на опрема. Можеме да имаме заедничка корист од тоа – со вашето богатство на идеи и вашето искуство, ќе станеме подобри“, рече Вадефул, кој ќе разговара и со претседателот на Украина, Володимир Зеленски.
Вадефул го посети Киев помалку од 48 часа откако Русија го започна, според украинските власти, најголемиот воздушен напад врз Украина од почетокот на инвазијата во февруари 2022 година.
Свет
Сателит што беше исклучен во 1967 година почна да емитува сигнал, астрономите збунети

Астрономите во Австралија открија необичен радио сигнал кон средината на јуни, објави CNN. На почетокот, истражувачите мислеа дека откриле нешто необично.
„Бевме навистина возбудени, мислевме дека откривме непознат објект во близина на Земјата“, рече Кленси Џејмс, вонреден професор на Институтот за радиоастрономија Куртин на Универзитетот Куртин во Западна Австралија. Податоците што ги проучуваше Џејмс и неговиот тим дојдоа од радиотелескопот ASKAP – низа од 36 антени високи околу три ката, лоцирани на територијата на народот Ваџари Јамаџи. Телескопот обично се користи за пребарување на таканаречени „брзи радио бранови“ (FRB) – бранови на енергија што доаѓаат од далечни галаксии.
„Ова се неверојатно моќни радио бранови што траат околу милисекунда“, рече Џејмс. „Не знаеме точно што ги произведува и се обидуваме да го откриеме тоа, бидејќи тие ги побиваат познатите закони на физиката, тие се толку силни. Исто така, се обидуваме да ги користиме за да ја проучиме дистрибуцијата на материјата во универзумот.“
Научниците веруваат дека ваквите сигнали може да доаѓаат од магнетари – екстремно густите остатоци од мртви ѕвезди со силни магнетни полиња. „Магнетарите се апсолутно луди“, рече Џејмс. „Тие се најекстремните нешта што постојат во универзумот пред нешто да стане црна дупка.“
Но, сигналот што го снимија дојде многу блиску до Земјата – толку блиску што не можеше да биде астрономски објект. „Успеавме да пресметаме дека доаѓа од околу 2.800 милји оддалеченост. И совршено се совпаѓаше со локацијата на стар сателит наречен Реле 2. Постојат бази на податоци каде што можете да проверите каде е секој сателит, а ниеден друг не беше во близина“, објасни Џејмс.
Краток спој по децении тишина
Во 1964 година, НАСА го лансираше Реле 2, експериментален комуникациски сателит. Тоа беше подобрен модел на Реле 1, кој се користеше за пренесување сигнали помеѓу САД и Европа и за емитување на Олимписките игри во Токио во 1964 година.
Три години по лансирањето, Реле 2 ја заврши својата мисија – двата главни инструменти откажаа и оттогаш бесцелно орбитира околу Земјата како вселенски отпад. Но, на 13 јуни 2025 година, Џејмс и неговиот тим го поврзаа тој стар сателит со чуден сигнал што го детектираа.
Дали „мртов“ сателит одеднаш може да оживее по повеќе од половина век тишина?
За да се обидат да одговорат на тоа прашање, астрономите напишаа научен труд што ќе биде објавен во The Astrophysical Journal Letters. Тие сфатија дека изворот не е некоја галактичка аномалија кога забележаа дека сликата што ја генерираше телескопот е заматена.
„Причината зошто ја добивме заматената слика беше затоа што изворот беше во блиското поле на антената – во рамките на десетици илјади километри“, рече Џејмс. „Кога изворот е толку блиску, сигналот трае малку подолго за да стигне до надворешните антени, создавајќи закривен бранов фронт, за разлика од прав бран кога доаѓа од далеку.“
За да ја изострат сликата, научниците ги исклучија податоците од надворешните антени и го анализираа само внатрешниот дел од телескопот.
„На почетокот, сигналот изгледаше доста слаб. Но, како што зумиравме, стануваше сè посилен и посилен. Целиот сигнал траеше околу 30 наносекунди, а најсилниот дел траеше само три наносекунди, што е токму на границата на она што нашиот инструмент може да го сними“, рече Џејмс. „Сигналот беше околу 2.000 до 3.000 пати посилен од сè друго што сме го детектирале – најсветлата работа на небото.“
Искра во вселената
Научниците веруваат дека блесокот најверојатно бил предизвикан од статички електрицитет насобран на металната површина на сателитот кој одеднаш се испразнил. „Електроните се насобрале на површината на вселенското летало. Тој полека создава електричен полнеж сè додека не се скрати, а потоа одеднаш се појавува искра“, објасни Џејмс.
Друга, помалку веројатна можност е микрометеорит – вселенска карпа со пречник само еден милиметар – да го погоди сателитот. „Ако микрометеорит го погоди вселенското летало со брзина од 12 милји во секунда, добиените остатоци можат да се претворат во плазма – густ, топол гас“, рече Џејмс. „И таа плазма може да емитува краток радио бран“.
Но, за да се случи такво сценарио, треба да се спојат неколку фактори. „Знаеме дека електростатските празнења всушност можат да бидат доста чести“, рече Џејмс. „Тие не се опасни за луѓето, но можат да го оштетат вселенското летало“.
Нова закана за вселенските набљудувања
Бидејќи ваквите феномени се тешки за откривање, Џејмс верува дека настанот покажува како радиотелескопите можат да детектираат необични дефекти на сателитите – и со многу поевтина опрема од големите антенски низи како ASKAP. Тој исто така шпекулира дека постарите сателити како Relay 2 може да бидат направени од материјали кои се посклони кон акумулирање на статички полнежи.
Но, фактот дека сателитите можат да произведат радио бранови што се мешаат во астрономските набљудувања претставува сериозен предизвик – и дополнително го комплицира проблемот со вселенскиот отпад. Од почетокот на вселенската ера, речиси 22.000 сателити се лансирани во орбитата.