Свет
Судирите меѓу Ерменија и Азербејџан се закануваат да ги потопат мировните преговори

Ерменија и Азербејџан меѓусебно се обвинија во четвртокот за смртоносната размена на оган по должината на заедничката граница, која се заканува да го попречи моментот за решавање на долготрајниот спор неколку дена пред мировните разговори предводени од ЕУ, пренесува „Еурактив“.
САД и Русија повикаа на воздржаност меѓу кавкаските соседи вовлечени во деценискиот спор за регионот Нагорно-Карабах по последното разгорување на судирот, во кое едно лице загина, а четворица беа повредени.
Повикувајќи се на договорот од ноември 2020 година, со кој завршија шестнеделните непријателства, Баку ја обвини Ерменија за провокација во која загинал еден азербејџански војници и за прекршување на примирјето со оружје во голем калибар.
Ерменија првично рече дека четворица нејзини војници биле ранети во источниот регион на земјата.
„Азербејџанските сили напаѓаат со артилерија и минофрлачи врз ерменските позиции во регионот Сотк“, соопшти ерменското Министерство за одбрана.
Регионот Сотк во Источна Ерменија е познат по рудниците за злато. Сотк се наоѓа во Ерменија и е на одредено растојание од спорниот Нагорно-Карабах.
Ерменија е членка на Организацијата на договорот за колективна безбедност (ОДКБ), регионална меѓународна организација и воен сојуз за одбрана предводен од Русија.
Договорот за колективна безбедност, исто како и Северноатлантскиот договор, предвидува колективна одбрана, односно агресијата против една држава учесничка во договорот се смета за агресија врз сите држави учеснички во договорот.
#NagornoKarabakh: according to local sources #Azerbaijan has started setting up a military checkpoint on the #Lachin corridor, the only road connecting #Stepanakert to #Armenia, with Russian blessing by the looks of it. pic.twitter.com/kM0PCBKmte
— Thomas van Linge (@ThomasVLinge) April 23, 2023
Ерменскиот премиер Никол Пашинјан и азербејџанскиот претседател Илхам Алиев треба да се сретнат в недела во Брисел на разговори предводени од претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел, како дел од напорите да се постигне мировен договор за нивниот тридецениски територијален спор.
Според ЕУ, тие се согласиле да се сретнат и со лидерите на Франција и Германија на маргините на европскиот самит во Молдавија на 1 јуни.
Дипломатските напори на ЕУ следуваат по средбата на министрите за надворешни работи на Азербејџан и на Ерменија со американскиот државен секретар Антони Блинкен во Вашингтон на почетокот на мај.
Портпаролот на Стејт департментот, Ведант Пател, истакна дека двете земји треба да го прифатат во Брисел предлогот на Блинкен, со кој ќе тргнат вооружените сили од границата.
„Веруваме дека овој вид насилство го поткопува напредокот кон траен и достоинствен мир постигнат од Ерменија и Азербејџан “, рече Пател.
Западот го засили посредувањето во регионот бидејќи влијанието на Русија, историски главниот моќник меѓу поранешните советски републики, слабее по инвазијата на Украина.
„Очекуваме воздржан пристап од двете страни и ги повикуваме да не преземаат никакви активности што би можеле да доведат до зголемување на тензиите“, повика од Москва портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков.
Ерменија традиционално се потпира на Русија како свој сојузник и гарант за безбедност, но Ереван станува сè пофрустриран од Москва и ја обвини Русија дека не ја исполнила својата мировна улога кога азербејџанските активисти го блокираа коридорот Лачин, единствената копнена врска на Нагорно-Карабах со Ерменија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Трамп ја повика Турција да престане да купува нафта од Русија

Американскиот претседател, Доналд Трамп, ја повика Турција да престане да купува нафта од Русија, објави денес Би-Би-Си.
Трамп му рече на турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган во Белата куќа дека прекинувањето на увозот би било „најдоброто нешто“ што Анкара може да го направи.
Средбата во Овалната соба заврши без решение за прашањето за санкциите на САД против Турција или продажбата на напредни борбени авиони Ф-35, но Трамп изрази оптимизам.
Турција со години не може да набави американски авиони Ф-35. Во 2020 година, Трамп воведе санкции врз Турција затоа што купи руски противвоздушни системи С-400, а една година претходно поради ова, беше исфрлена од програмата во која произведуваше делови за тој авион.
За време на кратките изјави за медиумите, Трамп денес изјави дека сака Турција „да не купува нафта од Русија додека таа продолжува со своите напади во Украина“.
„Најдоброто нешто што може да го направи е да не купува нафта и гас од Русија“, рече Трамп.
Заедно со Индија и Кина, Турција е еден од најголемите купувачи на руски енергетски производи.
Трамп додаде дека верува оти Ердоган е почитуван и од украинскиот претседател Володимир Зеленски и од рускиот претседател Владимир Путин, што значи дека би можел да има големо влијание врз војната ако сака, пишува Би-Би-Си.
Фото: ЕПА
Свет
Лавров: НАТО и Европската Унија се во војна со Русија

Министерот за надворешни работи на Русија, Сергеј Лавров, изјави дека НАТО и Европската Унија водат војна против Русија „користејќи ја Украина како посредник“ и „директно учествуваат“ во конфликтот.
Пораката на Лавров беше објавена на јавниот канал Телеграм и е продолжение на честите тврдења на Кремљ дека западната воена и финансиска помош за Украина претставува директна непријателска акција против Русија.
Изјавата доаѓа во време кога се регистрирани нови упади на руски беспилотни летала и авиони во воздушниот простор на членките на НАТО. Алијансата во вторникот ја предупреди Москва дека е подготвена да го брани „секој сантиметар од територијата“ откако Естонија минатата недела пријави повреда на нејзиниот воздушен простор.
Сличен инцидент се случи претходно овој месец во Полска, кога околу 20 руски беспилотни летала влегоа во полскиот воздушен простор. Оваа недела, Данска пријави повеќе беспилотни летала во близина на критична инфраструктура, додека руски десантен брод беше забележан покрај нејзиниот брег.
Кремљ, исто така, вчера реагираше на изјавата на американскиот претседател Доналд Трамп, нарекувајќи ја Русија „хартиен тигар“ и рече дека Владимир Путин „ги цени неговите напори за решавање на војната во Украина“.
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, рече дека Русија е мечка, а не тигар, додавајќи: „Не постои такво нешто како хартиена мечка“. Коментирајќи ја изјавата на Трамп дека Украина би можела да ја врати целата окупирана територија под своја контрола, Песков рече дека „руските сили напредуваат на сите фронтови во Украина“, додавајќи дека „динамиката на војната е очигледна“.
Песков, исто така, коментираше за можноста за средба меѓу рускиот претседател Владимир Путин и украинскиот претседател Володимир Зеленски, велејќи дека „средба меѓу двајцата без соодветна подготовка би била ПР-шоу осудено на неуспех“.
Трамп претходно изјави дека земјите-членки на НАТО треба да соборуваат руски авиони што го нарушуваат нивниот воздушен простор. Тој, исто така, рече дека верува оти Украина, со поддршка на Европската Унија и НАТО, може да ја врати целата територија што Русија ја зазеде од почетокот на инвазијата, откако долго време тврдеше дека и Киев и Москва ќе мора да се откажат од дел од територијата за да се стави крај на војната.
Свет
Сијарто: Крајот на војните е можен само преку преговори

Ниеден вооружен конфликт никогаш не завршил на бојното поле, а решение може да се најде само преку дипломатија, поради што медијацијата меѓу завојуваните страни е исклучително важна, изјави денес во Њујорк унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто.
За време на состанокот за медијација меѓу завојуваните страни на маргините на Генералното собрание на Обединетите нации во Њујорк, Сијарто истакна дека медијацијата е особено важна за Унгарија, која се соочува со безбедносни предизвици поради војната во соседна Украина, како и поради нелегалната миграција, што е исто така последица од вооружените конфликти, според соопштението за медиумите на министерството, пренесено од МТИ.
„Затоа се залагаме за мир низ целиот свет и ја поддржуваме секоја иницијатива насочена кон постигнување мирно решение. Колку побрзо завојуваните страни седнат на преговарачка маса, толку побрзо ќе има шанса војната да заврши, да се спасат повеќе животи и да се спречи поголемо уништување“, рече Сијарто.