Свет
Судот на ОН пресуди дека Велика Британија незаконски ги окупирала островите Чагос
Велика Британија незаконски окупирала група острови во Индискиот Океан, кои му припаѓаат на Маврициус, пресуди Меѓународниот суд на правдата (МСП), пренесува РТ.
Целокупното население на архипелагот Чагос било избркано од Британците помеѓу 1967 и 1973 година за да се направи простор за американската база на Диего Гарсија, која е единствениот населен дел од архипелагот денес.
Велика Британија претходно го признала архипелагот како дел од Маврициус, но ги издвоила островите како предуслов за давање независност на поранешната колонија.
„Судот заклучи дека како резултат на незаконско издвојување на архипелагот Чагос и негово незаконско присоединување во нова колонија, процесот на деколонизација на Маврициус не бил законски завршен кога Маврициус прогласил независност во 1968 година“, се вели во издаденото советодавно мислење на МСП во понеделникот, во кое се додава дека Велика Британија има обврска што побргу да стави крај на својата администрација на архипелагот Чагос.
Тринаесет од 14 судии на панелот застанаа на страната на Маврициус во советодавното мислење побарано од Генералното собрание на ОН. Единствениот судија што се издвоил е од САД. „Гардијан“ ја нарече пресудата понижувачки удар за британскиот престиж на светската сцена.
Документите цитирани од МСП покажуваат дека Лондон му кажал на Вашингтон дека кога воените објекти ќе бидат изградени на Диего Гарсија, таму нема да има локално население. Околу 1.500 островјани биле депортирани од архипелагот до 1971 година за да се направи простор за американската база и им било забрането да се вратат.
Во жалбата до Генералното собрание на ОН лани, Маврициус тврдеше дека со поделбата била прекршена Резолуцијата 1514 на ОН од 1960 година, со која се забранувало растурање на колониите пред да им се даде независност.
„Ова е историски момент за Маврициус и за целиот народ вклучувајќи ги и жителите од Чагос, кои беа безусловно отстранети од својата татковина и спречени да се вратат во последниот половина век. Нашиот територијален интегритет сега ќе биде заокружен и кога тоа ќе се случи, жителите од Чагос и нивните потомци, конечно, ќе може да се вратат дома“, рече премиерот на Маврициус, Правинд Кумар Југнаут, коментирајќи ја одлуката.
Тој исто така ја нарече пресудата историски момент во напорите да му се стави крај на колонијализмот.
Лондон се обиде на разни начини да ги спречи жителите на Чагос да се вратат дома плаќајќи им 4 милиони фунти на речиси 1.400 од нив во 80-тите и воспоставувајќи ексклузивна поморска област.
Коментирајќи ја пресудата, портпаролот на Форин офисот посочи дека одбранбените објекти на британската територија во Индискиот Океан, како што Лондон ги нарекува островите Чагос, помагаат да се заштитат луѓето во Велика Британија и во светот од терористички закани, организираниот криминал и пиратството.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Словенечкиот премиер најави построги безбедносни мерки по убиството
Словенечкиот премиер Роберт Голоб најави засилување на безбедносните мерки и измени во казнената политика по смртта на 48-годишен маж во Ново Место, кој почина по напад, пренесе „Индекс“.
Во телевизиско обраќање, Голоб рече дека државата ќе направи сè за да ја заштити безбедноста на граѓаните, но предупреди дека „репресивните мерки нема да бидат популарни“.
Тој најави двојно зголемено полициско присуство во југоисточниот дел на земјата и рече дека сите институции – полицијата, обвинителството и судството – ќе добијат поголеми овластувања.
„Овој сторител не стана таков преку ноќ. Тој е производ на систем што не функционирал. За да го смениме тоа, ќе биде потребна цела генерација“, изјави Голоб.
Премиерот ги повика сите политички лидери да покажат одговорност и да не ја користат трагедијата за собирање политички поени.
Регион
Курти не успеа да формира влада
Лидерот на Движењето „Самоопределување“, Албин Курти, соопшти дека актуелната влада ќе продолжи да функционира до одржување на нови парламентарни избори, откако денеска во косовското Собрание не доби доволен број гласови за формирање нов кабинет, пренесе „Фонет“.
„Им благодарам на сите пратеници кои го поддржаа предлогот за новата влада и на граѓаните за поддршката. Бидејќи 56 гласа беа за, 52 против, а четворица воздржани, новиот мандат не може да започне. Во меѓувреме, како актуелна влада продолжуваме кон новите парламентарни избори“, напиша Курти на „Фејсбук“, пренесе „Косев“.
По гласањето, претседателот на Собранието, Димал Баџа, изјави дека одговорноста сега преминува на претседателката Вјоса Османи, која најави консултации со сите партии. Доколку не биде формирана влада, Османи ќе распише нови избори во рок од 40 дена.
Опозициските партии веќе порачаа дека нема да се обидат да формираат влада, бидејќи немаат мнозинство.
Свет
Гувернерот на Калифорнија сака да биде претседател на САД
Гувернерот на Калифорнија, демократот Гавин Њусом, изјави во интервју за „Си-Би-Ес“ дека сериозно размислува за кандидатура за претседател на САД во 2028 година, пренесе „Хина“.
Тој нагласи дека конечната одлука ќе ја донесе по изборите за Претставничкиот дом и Сенатот во 2026 година. „Да, би лажел кога би рекол поинаку“, рече Њусом на прашањето дали планира да се кандидира.
Како што потсетува агенцијата, Њусом оваа година ја зацврсти својата позиција во Демократската партија, особено поради честите судири со актуелниот претседател Доналд Трамп.
Инаку, според Уставот на САД, Трамп нема право на трет претседателски мандат.
Изборите за американскиот Конгрес ќе се одржат во ноември 2026 година.
California Gov. Gavin Newsom says he’s open to a presidential run.
The Democrat and frequent Trump critic said he’ll give serious thought to a White House bid after next year’s midterms. “I’d be lying otherwise,” Newsom said, adding that “fate will determine” his decision and a… pic.twitter.com/uD8OqNrnHE
— CBS Sunday Morning 🌞 (@CBSSunday) October 26, 2025

