Свет
Сѐ повеќе луѓе остануваат без работа поради вештачката интелигенција – најголем удар врз младите
„Мајкрософт“ годинава отпушти повеќе од 15.000 луѓе, од кои 9.000 само во јули, што е речиси 7 отсто од вкупната глобална работна сила – и покрај тоа што забележа квартален профит зголемен за речиси 25 проценти и пазарна вредност што ја надмина границата од 4 трилиони долари.
Извршниот директор Сатја Надела вели дека „Мајкрософт“ напредува одлично, но паралелниот бран отпуштања отвора прашања за иднината на работата во ерата на вештачката интелигенција (ВИ), пишува „Фајненшлл тајмс“.
Според анализата на уредничката Анјли Равал, улогата на ВИ во корпоративното реструктурирање станува сѐ поочигледна. Компаниите веќе не се задоволуваат со тоа да прават повеќе со помалку луѓе – сега се подготвуваат за период во кој за голем дел од работните позиции, едноставно, повеќе нема да има потреба.
ВИ е сѐ поприсутна, а работните места исчезнуваат
Иако деловните лидери тврдат дека ВИ ги редизајнира работните места, бројките говорат поинаку. „Интел“ и БТ, меѓу другите, објавија илјадници отпуштања директно поврзани со вештачката интелигенција. „Мајкрософт“, иако тоа не го наведува експлицитно, истовремено отпушта илјадници вработени додека бележи рекордна добивка. Порано отпуштањата се претставуваа како неопходно зло, но денес директорите ги претставуваат како знак на напредок, наведува „Фајненшл тајмс“.
Во технолошката индустрија приходот од вработен стана престижна мерка. Американскиот стартап-акцелератор „Ј Комбинатор“, преку кој поминаа компании како „Ербиенби“ и „Дропбокс“, ја промовира идејата дека успешна фирма може да се изгради со само неколкумина вработени. Финансиските медиуми истакнуваат дека стартапите често се фалат со милионски приходи, иако имаат минимални тимови.
Алтман: Набргу компанија вредна милијарда долари со само еден вработен
Коосновачот на „Опен ВИ“, Сем Алтман, предвиде дека набргу може да се појави компанија вредна милијарда долари, управувана од само една личност. Иако тоа сѐ уште звучи футуристички, големите јазични модели, како „Чат ГПТ“, „Џемини“ и „Грок“, веќе го менуваат пазарот на трудот, особено во канцелариските работи. Многу позиции веќе се укинати бидејќи, според компаниите, „тие задачи повеќе не постојат“.
„Фајненшл тајмс“ наведува пример на голема ревизорска компанија, која со помош на ВИ го скратила времето за изработка на извештаи за 75 отсто и ослободила 3.600 часа аналитичка работа. И вработувањето програмери драстично е забавено.
Најпогодени се младите
Равал предупредува дека цели слоеви пониски позиции исчезнуваат, а со нив и традиционалните патеки за кариерен развој. Најпрвин се укинуваат почетните работни позиции и практикантствата, но полека исчезнуваат и многу места во средниот менаџмент.
„Растот на ВИ може да го ограничи закрепнувањето на вработувањето во некои административни улоги“, вели Дирк Хан, извршен директор на меѓународната агенција за вработување „Хајс“, за „Фајненшл тајмс“.
Вредноста на универзитетските дипломи станува сѐ пооспорувана, а кариерните патеки стануваат искривени и нелинеарни. Таканаречените фриленсери и краткорочните ангажмани дополнително го фрагментираат пазарот на труд, а ВИ го забрзува овој тренд.
Дали сведувањето на работната сила на минимум е навистина поотпорно?
Помал број луѓе значи пониски трошоци и побрза реализација, но и потенцијално послаба отпорност на шокови како прекини во синџирите на снабдување или заминување на стручните кадри. Равал го наведува примерот на шведската компанија „Кларна“, која отпушти илјадници вработени, но сега тестира враќање луѓе во корисничката поддршка бидејќи ВИ-системите потфрлиле при реалната интеракција со клиентите.
Технолошките претприемачи, кои промовираат фирми со минимален број вработени, потценуваат колку што деловните процеси и корпоративната култура се всушност засновани на човечки односи и интеракција. Иако ВИ навистина може да преземе рутински задачи, треба повторно да се научиме да го цениме она човечкото – креативноста, емоционалната интелигенција и сложеното расудување, пишува „Фајненшл тајмс“.
Но, тоа е можно само ако вложуваме во оние што ги носат тие квалитети и ја подготвуваме новата генерација работници, а моментно многу врати се затвораат пред воопшто да има шанса да бидат отворени, заклучува авторката.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
Србија оди на вонредни избори следната година, најави Вучиќ
Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, изјави вечерва дека е прифатено главното барање на блокадерите и дека следната година ќе бидат распишани вонредни парламентарни избори, пренесе „Еуроњуз Србија“.
„Го прифативме нивното главно барање, наскоро, следната година, ќе одиме на избори. Само нема да бидат толку среќни кога ќе ги пребројат гласовите. Одиме да ги победиме во секое место во Србија“, рече Вучиќ обраќајќи им се на собраните граѓани пред Домот на Народното собрание.
Тој истакна дека „секогаш силата, љубовта и верата се посилни од нивната омраза“, како и дека верува оти „наредната година ќе биде една од најдобрите, ако не и најдобрата во историјата на Србија“, кога ќе бидат изградени најмногу патишта и железници.
Вучиќ изјави дека е горд што за време на протестите на блокадерите немало ниту една жртва, наведувајќи како пример дека на протестите на „жолтите елеци“ и уличните демонстрации во Франција имало десетици загинати.
„Колку што ќе имам енергија, колку што ќе имам сила, ќе ми биде чест да бидам заедно со вас во борбата против сите кои сакаат да ја уништат нашата земја“, рече Вучиќ, прецизирајќи дека тоа „мора да биде политичка борба“.
Тој потсети дека во Србија една година се одржувале, како што наведе, насилни судири на блокадерите, при што биле уриваани простории на Српската напредна странка и биле претепани поединци.
„Ќе продолжиме да работиме и ќе продолжиме да градиме. Ни зборуваа – плашете се од нас, а ние ниту еден момент не се плашевме од нив, знаевме за кого станува збор. Се плашевме да не одговориме со целата сила, го чувувавме нивниот образ, ја чувувавме Србија. На крајот, на никого од нив ама баш ништо не му се случи. Потешко беа повредени само оние кои ја чуваа Србија, и од нож и од пиштол“, изјави Вучиќ.
Регион
(Видео) Хрватска, Косово и Албанија ќе произведуваат оклопно возило наречено „Шота“
Косово, во соработка со Албанија и Хрватска, планира да започне производство на оклопното возило „Шота“, што би бил прв заеднички проект од ваков тип на Балканот. Веста ја потврди в.д. министерот за одбрана на Косово, Ејуп Мачедонци, наведувајќи дека разговорите со Албанија се во завршна фаза, по што договорот ќе биде проширен и на Хрватска, пишува „Кликс.ба“.
Во во интервју за емисијата „60 минути“, пренесено од порталот „Коха“, тој изјави дека партнерите веќе постигнале начелен договор за заеднички развој и производство на возилото со албански дизајн. Според него, производството би било географски распределено, така што секоја земја би била задолжена за изработка на различни компоненти.
Доколку проектот се реализира, тоа ќе биде првпат три балкански држави заеднички да произведуваат воено оклопно возило, кое би било наменето за нивните вооружени сили, но и за извоз. Оваа иницијатива е продолжение на меморандумот за соработка во областа на одбраната и безбедноста што Косово, Албанија и Хрватска го потпишаа во март во Тирана, при што е оставена можност и за приклучување на други земји.
U okviru trilateralne vojne suradnje, Kosovo, Albanija i Hrvatska ulaze u povijesni projekt zajedničke proizvodnje oklopnog vozila “Shota”, dizajniranog u Albaniji. pic.twitter.com/dwNGk4bcoc
— Vuk83J 🇭🇷 (@putnik833) December 27, 2025
Министерот нагласи и дека Косовските безбедносни сили напредуваат побрзо од очекуваното, надминувајќи ги целите поставени со Сеопфатниот план за транзиција од 2018 година. Тој потврди дека Косово веќе користи системи за противдронска заштита и размислува за дополнително зајакнување на тие капацитети.
Во иднина, Косово планира да премине кон целосна воена оперативност веќе од следната година, што вклучува набавка на системи за противвоздушна одбрана и хеликоптери. Се водат разговори со Пентагон за можната набавка на хеликоптери, при што министерот истакна дека Соединетите Американски Држави и Турција остануваат главни одбранбени партнери на Косово, заедно со проширување на соработката со Германија, Италија, Обединетото Кралство, Хрватска и Чешка.
Трилатералниот меморандум за одбрана предизвика остри критики од Србија, пишува „Индекс“. Белград тврди дека со него се крши регионалниот договор за контрола на вооружувањето од 1996 година, како и Резолуцијата 1244 на Советот за безбедност на ОН, која, според српскиот став, го дефинира КФОР како единствена овластена вооружена сила на Косово.
Фото: pexels
Свет
(Видео) Трамп: Преговорите се во финална фаза, можен е брз крај на војната – состанокот со Зеленски е во тек
Во резиденцијата Мар-а-Лаго на Флорида започнаа разговорите меѓу американскиот претседател Доналд Трамп и украинскиот претседател Володимир Зеленски. Објавени беа и првите детали од салата за состаноци, според кои украинската делегација е сместена на една страна од масата, а американската делегација спроти нив.
Во американската делегација, покрај Трамп, учествуваат државниот секретар Марко Рубио, како и специјалните пратеници Стив Виткоф и Џаред Кушнер. На состанокот присуствува и генералот Дан Кејн, претседател на Здружениот штаб и највисок воен функционер на САД.
По пристигнувањето на Зеленски, Трамп пред новинарите изјави дека е оптимист за можноста за постигнување мировен договор, оценувајќи дека рускиот претседател Владимир Путин е сериозен во врска со мирот.
Trump-Zelensky meeting continues. pic.twitter.com/bC5OvVmSxN
— Clash Report (@clashreport) December 28, 2025
„Премногу луѓе загинаа и мислам дека двајцата претседатели сакаат да постигнат договор. Навистина верувам дека имаме основа за договор што е добар за Украина, добар за сите. Ништо не е поважно“, изјави Трамп.
Тој најави дека ќе постои силен безбедносен договор за Украина и нагласи дека европските држави се многу вклучени во целиот процес, оценувајќи дека тие се усогласени со напорите за постигнување договор.
Во меѓувреме, Зеленски соопшти дека е постигнат значаен напредок во мировниот план од 20 точки, наведувајќи дека украинскиот и американскиот тим завршиле околу 90 отсто од работата и дека наскоро ќе се разговара за преостанатите точки, меѓу кои и чувствителното прашање за територијата.
⚡ Closed-door talks between Zelensky and Trump have begun
Before the press was escorted out, Trump said:
“We’re in final stages of talking. It’ll either end or go on for a long time.” pic.twitter.com/YQ6ia03E2f
— NEXTA (@nexta_tv) December 28, 2025
Трамп изрази уверување дека преговорите за завршување на војната се во финална фаза и дека е можен и брз крај на конфликтот, предупредувајќи на тешките последици доколку решение не се постигне наскоро.
„Или ќе заврши, или ќе продолжи долго време, а милиони дополнителни луѓе ќе умрат. И никој не го сака тоа“, изјави Трамп, додавајќи дека, според него, процесот може да се одвива многу брзо.
По кратките изјави пред јавноста, Трамп и Зеленски се повлекоа во внатрешноста на Мар-а-лаго, каде ги започнаа официјалните разговори.

