Свет
Трамп: Ќе го земеме Гренланд, 100 отсто, не ја исклучувам можноста за воена сила

Американскиот претседател, Доналд Трамп, одби да ја исклучи можноста за воена сила во неговата кампања за преземање на Гренланд, велејќи дека има обврска да обезбеди сопственост на данската територија, која постојано ги отфрла неговите обиди.
Еден ден откако високи функционери од неговата администрација, вклучително и потпретседателот Џеј Ди Венс, ја посетија американската воена база на островот, Трамп во интервју за „Ен-би-си Њуз“ потврди дека апсолутно разговарал за анексија на Гренланд.
„Ќе го земеме Гренланд. Да, сто проценти“, рече Трамп.
За време на неговата посета во петокот, Венс остро ја критикуваше Данска, обвинувајќи ја дека заостанува во безбедносните инвестиции и на тој начин го остави Гренланд изложен на можни инвазии од Русија и Кина. Тој го повика народот на Гренланд да се отцепи од Данска за да овозможи разговори меѓу САД и островот за потенцијално преземање.
Тој им рече на новинарите потоа дека не сугерира промена во официјалната политика на администрацијата. Наместо тоа, тој нагласи дека Трамп верува дека воената сила нема да биде неопходна за американското преземање на Гренланд.
„Мислиме дека никогаш нема да биде потребна воена сила“, рече Венс во базата Питуфик.
На прашањето за тие коментари за време на интервјуто, Трамп ја повтори својата посветеност на идејата САД да ја преземат контролата врз островот, но додаде дека постои добра можност тоа да се постигне без воена интервенција.
„Не, никогаш не исклучувам воена сила. Но, мислам дека има добри шанси да го направиме тоа без неа“, рече Трамп.
„Ние имаме обврска да го заштитиме светот. Станува збор за светскиот мир и меѓународната безбедност. И се додека сум претседател, тоа е моја одговорност. Не, не исклучувам ништо“, додаде.
Во своите изјави, Венс ја обвини Данска за „неинвестирање“ во безбедноста на Гренланд.
„Нашата порака до Данска е многу едноставна: не направивте доволно за народот на Гренланд“, рече тој. „Тоа мора да се смени. А бидејќи не се промени, затоа политиката на претседателот Трамп за Гренланд е токму оваа“.
На овие изјави реагираше данскиот министер за надворешни работи Ларс Локе Расмусен, кој на социјалната мрежа „Икс“ рече дека Данска може да прифати критика, но не и тонот што го користи администрацијата на Трамп.
„Не зборувате така за блиски сојузници“, рече Расмусен, повикувајќи ги САД да соработуваат со Данска за да го зајакнат своето воено присуство на Гренланд.
Новиот премиер на Гренланд, Јенс-Фредерик Нилсен, рече дека коментарите на американските официјални лица покажуваат „недостаток на почит“ кон островот.
Иако Данска е членка на НАТО, а повеќето жители на Гренланд се противат на приклучувањето кон Соединетите Држави, американскиот претседател опстојува.
„Гренланд ни е исклучително важен за меѓународната безбедност. Мора да го имаме Гренланд“, рече Трамп во петокот во Белата куќа.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Полска пронајде докази за подметнатиот пожар во трговскиот центар во Варшава, го затвори рускиот конзулат; Русија бесна

Полска ќе го затвори рускиот конзулат во Краков откога пронајде докази дека Москва е одговорна за големиот пожар, кој речиси целосно уништи трговски центар во Варшава во мај 2024 година, изјави денес полскиот министер за надворешни работи.
❗🔥🇵🇱 – A huge fire hit the “Marywilska 44” shopping center in Warsaw, consuming almost all of its 1,400 commercial units, including kiosks.
The shopping mall, one of the largest in the city, belonged to Mirbud and is practically destroyed.
Authorities are fighting the fire,… pic.twitter.com/7Z34ZGyBzQ
— 🔥🗞The Informant (@theinformant_x) May 12, 2024
Веќе напнатите односи меѓу Варшава и Москва достигнаа нови височини со руската инвазија на Украина во 2022 година. Полска тврди дека нејзината улога како еден од најважните бедеми на Киев ја направила цел на руски саботажи, сајбер-напади и дезинформациски кампањи, што Москва го негира.
Вчера, премиерот Доналд Туск изјави дека Полска со сигурност знаела дека руските тајни служби стојат зад големиот пожар на улицата Меривилска во главниот град.
„Поради доказите дека руските специјални служби извршиле неприфатлив чин на саботажа против трговскиот центар на улицата Меривилска, решив да ја повлечам мојата согласност за работа на Конзулатот на Руската Федерација во Краков“, напиша министерот за надворешни работи, Радослав Сикорски на „Икс“.
Како одговор, руското Министерство за надворешни работи објави дека Полска намерно ги прекинува врските со Москва, објави државната новинска агенција РИА.
„Варшава продолжува намерно да ги уништува односите дејствувајќи против интересите на своите граѓани“, изјави портпаролката на руското Министерство за надворешни работи, Марија Захарова, цитирана од државната новинска агенција РИА. Таа додаде дека Русија набргу ќе даде соодветен одговор.
Свет
Првпат во историјата светот ја сака Кина повеќе од САД: Трамп е помалку популарен од Путин

Според најновите податоци, популарноста на САД значително опадна по враќањето на Доналд Трамп во Белата куќа.
Индексот на перцепција на демократијата за 2025 година, анкета што ги следи ставовите на граѓаните кон демократијата, геополитиката и светските сили, анкетира повеќе од 110.000 луѓе во 100 земји.

Глобална нето-перцепција за земјите, при што негативните проценти укажуваат на негативна перцепција, а позитивните проценти укажуваат на позитивна перцепција. Кина сега е попопуларна од САД
Резултатите покажуваат дека мнозинството испитаници имаат негативно мислење за САД, што претставува стрмен пад во споредба со минатата година. Најголемата загуба на довербата се случи во Европската Унија – како што се очекуваше, со оглед на тоа што американскиот претседател Трамп постојано ја опишуваше ЕУ како ужасна, патетична и создадена да ги експлоатира Соединетите Американски Држави.
Андерс фог Расмусен, поранешен генерален секретар на НАТО и основач на фондацијата „Алијанса на демократиите“, која учествуваше во создавањето на индексот, рече дека овие резултати не го изненадуваат.
Додека Америка го губи својот углед, Кина полека го гради. Првпат во историјата Кина ги престигна САД во вкупниот глобален впечаток, а нејзиниот имиџ е во голема мера позитивен во речиси сите региони, освен во Европа.
Русија, чиј меѓународен углед го допре дното по инвазијата на Путин врз Украина во 2022 година, сè уште е рангирана малку полошо од САД, но исто така бележи мали подобрувања.
Ниту Трамп не стои подобро. Според резултатите од анкетата, тој е помалку популарен во светот дури и од Владимир Путин и од кинескиот лидер Шји Џјинпинг.
Од сите јавни личности вклучени во анкетата, вклучувајќи ги Илон Маск, Бил Гејтс, покојниот папа Франциско, Тејлор Свифт и Ким Кардашјан, Трамп помина најлошо.
Од сите анкетирани земји, Израел има најлош глобален углед, особено на Блискиот Исток и во Јужна Азија. Негативниот впечаток за Израел е сè пораспространет, дури и во европските земји, кои досега беа негови сојузници, како што е Германија. Постои растечка вознемиреност и критики за израелската политика во Газа и на Западниот Брег.
Минатата година Меѓународниот кривичен суд издаде налози за апсење на премиерот Бенјамин Нетанјаху и на поранешниот министер за одбрана Јоав Галант под сомнение за воени злосторства.
Свет
Талибанците го забранија шахот

Талибанските власти во Авганистан привремено го забранија играњето шах наведувајќи загриженост дека играта би можела да биде форма на коцкање. Како што објавија службените лица, забраната останува во сила до понатамошно известување, односно додека не се утврди дали шахот е во согласност со исламскиот закон.
Шахот е најновиот во низата спортови што талибанците одлучија да ги ограничат. За потсетување, во пракса, на жените речиси целосно им е забрането да спортуваат. По враќањето на власт во август 2021 година, талибанците постепено воведуваат закони и прописи што го одразуваат нивното строго толкување на шеријатскиот закон.
Во неделата, портпаролот на спортскиот директорат на талибанците, Атал Машвани, изјави дека шахот се смета за средство за коцкање според исламскиот закон.
„Постојат религиозни сомнежи кога станува збор за шахот“, изјави тој за АФП. „Додека не се разјаснат, шахот во Авганистан останува суспендиран“.
Сопственик на кафуле во Кабул, кој организирал неформални шаховски турнири во последните години, вели дека ќе ја почитува одлуката, но признава дека тоа ќе му наштети на бизнисот.
„Младите луѓе денес немаат многу начини да го поминуваат времето, па затоа доаѓаа тука секој ден“, рече Азизула Гулзада. „Тие пиеја чај и играа шах со пријателите“. Тој додаде дека шахот нормално се игра во многу други муслимански земји.
Минатата година талибанците ги забранија и борачките вештини, како што е ММА, тврдејќи дека се премногу насилни и некомпатибилни со исламските принципи. „Утврдено е дека овој спорт е проблематичен во контекст на шеријатот и содржи многубројни елементи што се спротивставуваат на исламските учења“, изјави тогаш портпаролот на талибанската влада. ММА-натпреварите ,всушност, беа укинати во 2021 година кога беше воведен закон со кој се забранува удирање во лице.