Свет
Труења, авионски несреќи и фрлање од прозорци: Што се случи со најгласните критичари на Путин

Од труењето на поранешниот агент на КГБ Александар Литвиненко до смртта во затворот на опозицискиот лидер Алексеј Навални, починаа голем број критичари на Владимир Путин, додека други се во затвор или егзил. Кремљ ја негира вмешаноста.
Претседателот на Русија, Владимир Путин, не се соочува со реална закана на руските избори во 2024 година. Во текот на изминатите неколку децении, низа негови критичари умреа – неодамна беше затворениот опозициски лидер Алексеј Навални.
Во текот на неговите повеќе од две децении на врвот на Кремљ, голем број противници на Путин доживеаја несреќна судбина – вклучително и затворање, стрелање на улица или труење со чај…
Кои се луѓето кои се осмелија да зборуваат против Путин или да му пркосат на Кремљ и каде се тие сега?
Алексеј Навални
Роден како сопственик на фабрика во село западно од Москва, Алексеј Навални стана можеби најпознатиот критичар на времето на Путин на власт.
Неговиот политички активизам, вклучувајќи опсежни истраги за корупција на високо ниво и кандидирање за градоначалник на Москва, му донесе слава – и многумина веруваа дека тој претставува закана за Путин.
Тоа беше во август 2020 година кога неговата борба против рускиот претседател се најде на светските наслови.
Навални тешко се разболел на летот од Сибир до Москва и бил пренесен, сè уште во кома, во Берлин.
Неговиот тим го обвини Кремљ за труење, но Кремљ го негираше.
Германските лекари потврдија дека тој бил отруен со новичок – нервен агенс од советската ера – а неговото закрепнување траело со месеци.
И покрај опасноста, Навални избра да се врати во Русија каде што подоцна беше уапсен, осуден по обвиненија за кои велeше дека се политички мотивирани.
Руските власти соопштија дека Навални починал во затвор.
Борис Надеждин
Опозицискиот политичар Борис Надеждин изјави дека ќе се кандидира против Путин на претседателските избори во 2024 година.
И покрај сомнежите дека 60-годишникот може да претставува сериозен предизвик за актуелниот лидер, Надеждин рече дека собрал повеќе од 200.000 потписи од цела Русија.
Тој изненади некои аналитичари со неговата силна критика на она што Кремљ го нарекува „специјална воена операција“ во Украина, нарекувајќи ја војната „фатална грешка“ и вети дека ќе се обиде да ја прекине преку преговори.
На 8 февруари, тој рече дека му било забрането да се кандидира на изборите и Централната изборна комисија соопшти дека открила недостатоци во потписите што ги собрала неговата кампања.
Тој вети дека ќе поднесе жалба до Врховниот суд на Русија, додавајќи: „Учеството на претседателските избори во 2024 година е најважната политичка одлука во мојот живот. Не се откажувам од моите намери“.
Говорејќи за Скај њуз минатата година, Надеждин рече дека не се плаши да зборува „бидејќи има долг живот“ и дека неколку пати се соочил со смртта.
Евгениј Пригожин
Извонредно беше воздигнувањето на Евгениј Пригожин од продавач на виршли до шеф на приватна војска која маршираше во Москва.
Неговите платеници од групата Вагнер беа познати и по нивната бруталност во Украина, но и по нивното влијание во Африка.
Пригожин стануваше сè похрабар во критиките кон руската војска и нејзината врвна команда.
Кога неговите сили започнаа марш кон Москва од јужниот град Ростов, се чинеше дека беше најголемиот предизвик за Путин со децении, но очигледниот обид за државен удар заврши на половина пат до главниот град.
Во август 2023 година, тој почина кога приватниот авион со кој се наоѓаше се урна северно од Москва, што ги зголеми сомневањата за вмешаност на Кремљ.
Кремљ го негираше убиството на Пригожин, нарекувајќи ги обвинувањата за вмешаност на Путин „апсолутна лага“.
Ана Политковскаја
На 7 октомври 2006 година – роденденот на Путин – новинарката Ана Политковскаја беше застрелана во фоајето на нејзината станбена зграда.
Пред нејзината смрт, таа беше специјализирана за истражување на кршењето на човековите права во Чеченија и корупцијата пошироко.
Нејзиното убиство доведе до тврдења дека Путин не направил доволно за да ги заштити медиумите.
Тој го опиша убиството како „гнасно по својата суровост“ и коментира дека нејзината смрт предизвикала повеќе проблеми за Кремљ отколку нејзината работа.
Борис Немцов
Поранешниот вицепремиер на Русија, Борис Немцов беше жесток критичар на Путин и истакнат опозициски лидер.
Тој работеше на извештај во кој се испитуваше улогата на Русија во конфликтот во Украина во 2015 година.
Но, на 55-годишна возраст, тој беше застрелан на мост на само неколку метри од Кремљ додека си одеше дома ноќе со својата девојка.
Петмина мажи беа прогласени за виновни за организирање и извршување на нарачано убиство. Заур Дадаев, офицер на чеченскиот лидер и сојузник на Путин, на безбедносните сили Рамзан Кадиров, беше прогласен за виновен за испуканиот фатален истрел.
Кремљ негираше вмешаност во убиството.
Александар Литвиненко
Поранешен агент на руската безбедносна служба ФСБ, Александар Литвиненко избега од Русија и на крајот доби британско државјанство.
Тој го обвини Путин за корупција и исто така го обвини за злогласните бомбашки напади на станови во Москва кои Путин, тогашниот премиер, ги искористи како причина да ја започне Втората чеченска војна во 1999 година. Таа се покажа многу популарна и му помогна да дојде на власт.
Литвиненко почина во ноември 2006 година, неколку недели откако пиеше чај кој имал полониум-210, редок и многу силен радиоактивен изотоп.
Отровот бил проголтан за време на состанокот со двајца руски шпиони во хотелот „Милениум“ во Лондон и се претпоставува дека убиството го потпишал самиот Путин. Русија секогаш негираше каква било вмешаност.
Равил Маганов
Претседателот на одборот на вториот по големина руски производител на нафта Лукоил, Равил Маганов отворено ја критикуваше војната во Украина.
Во изјавата во март 2022 година, одборот повика на „најбрзо прекинување на вооружениот конфликт“ и изрази „искрена емпатија за сите жртви“.
Во него се додава: „Ние силно поддржуваме траен прекин на огнот и решавање на проблемите преку сериозни преговори и дипломатија“.
Во септември истата година, 67-годишниот Маганов почина откако паднал од прозорецот на шестиот кат во Централната клиничка болница во Москва.
Пол Клебников
Истражувачкиот новинар Пол Клебников, Американец со руско потекло, беше убиен пред неговата канцеларија во пукање во Москва во 2004 година.
Тој беше уредник на Форбс Русија и пишуваше за корупција.
Наталија Естемирова
Наталија Естемирова беше наградувана активистка за човекови права која собираше докази за злоупотреби во Чеченија од почетокот на втората војна таму во 1999 година.
Таа беше киднапирана во близина на нејзиниот дом на 15 јули 2009 година во главниот град на Чеченија, Грозни.
Неколку часа подоцна нејзиното тело било пронајдено во област на шуми, со прострелни рани на главата и градниот кош.
Тогашниот претседател Дмитриј Медведев ги отфрли тврдењата дека чеченскиот лидер Рамзан Кадиров е одговорен и посочи дека убиството било извршено за да се дискредитира Кремљ.
Борис Березовски
Поранешниот милијардер Борис Березовски живееше во егзил во Британија од 2000 година кога беше пронајден мртов во 2013 година.
Своето богатство го заработил во Русија во 1990-тите за време на масовната продажба на државниот имот по распадот на Советскиот Сојуз.
Некогаш неверојатно богат, во неговите подоцнежни години се верува дека неговото богатство се намалило.
Џејмс Никси, шеф на програмата за Русија на Четам хаус, претходно го опиша како „најжесток анти-Кремљ, анти-Путин од олигарсите“.
„Тој секако беше подготвен да ги потроши своите пари, она малку што му остана, во обид да ги искористи за да му стави крај на сегашниот режим во Русија“.
Березовски беше пронајден мртов во неговиот дом во Беркшир.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Ди Каприо за папата Франциско: Тој беше еден од најневеројатните духовни водачи на нашето време

Холивудскиот актер Леонардо ди Каприо му оддаде емотивна почит на папата Франциско откако Ватикан ја објави веста за неговата смрт во понеделникот на Велигден.
„Папата Франциско беше лидер кој донесе големи промени“
Ди Каприо (50) сподели фотографии од себе и папата Франциско на социјалните мрежи со порака: „Папата Франциско беше лидер кој донесе големи промени – не само за Католичката црква, туку и за еколошките реформи и еколошкиот активизам. Тој покажа длабока и непоколеблива посветеност на грижата за животната средина, особено преку неговата историска енциклика „Лаудато Си“ од 2015 година.
Тие двајца се запознале пред девет години, а Ди Каприо вели дека со задоволство се сеќава на таа средба.
Актерот продолжи: „Овој моќен документ беше јасен повик за фундаментална промена во нашиот однос со нашата планета. Истакнувајќи ја меѓусебната поврзаност на целиот живот, папата Франциско ги повика поединците, заедниците, институциите и светските лидери да се обединат во грижата за нашиот заеднички дом. Неговите зборови поттикнаа импулс пред глобалната климатска конференција COP21, што на крајот придонесе за склучување на Парискиот договор“.
„За време на снимањето на мојот документарен филм „Пред потопот“ во 2016 година, имав чест да зборувам со папата Франциско за итната потреба да се соочиме со климатските промени. Тоа беше искуство што ме просветли, длабоко ме трогна и ме натера да размислувам. Папата Франциско беше еден од најнеобичните духовни водачи на нашето време. Неговото наследство ќе инспирира генерации еколошки активисти ширум светот. Почивај во мир“, кажа тој.
Свет
Маск ќе поминува помалку време работејќи за администрацијата на Трамп почнувајќи од мај

Извршниот директор на Тесла и близок советник на американскиот претседател Доналд Трамп, Илон Маск, рече дека почнувајќи од мај ќе посвети многу помалку време на водењето на Комисијата за владина ефикасност (DOGE), која Трамп ја основа за да ги намали федералните трошоци.
„Веројатно почнувајќи од следниот месец, почнувајќи од мај, времето што ќе го посветам на DOGE ќе биде значително намалено“, рече Маск на конференцијата посветена на резултатите од првиот квартал на Тесла.
Тој додаде дека од мај ќе му посвети многу повеќе време на Тесла, тврдејќи дека „клучната работа“ на комитетот „во голема мера е завршена“.
Тесла вчера објави полоши од очекуваните резултати за првиот квартал, значително под влијание на соработката на Маск со администрацијата на Трамп.
Продажбата на Тесла ширум светот падна нагло од очекуваното во првиот квартал, со само 336.681 испорачани возила во април, што е пад од 13 отсто на годишно ниво.
„Како што е познато, моето време во владата го направи своето“, рече Маск. „Работата што ја работиме таму е навистина многу важна за контролирање на дефицитот што ја влече нашата земја, Соединетите Американски Држави, кон уништување“, тврди тој.
Тој додаде дека DOGE постигнал голем напредок во елиминирањето на отпадот и измамите и ги обвини „оние кои ги добиваат тие пари“ дека се причина за одмазда против Тесла и напади врз него и поврзаните со него.
Според финансискиот директор Ваибхав Танеја, неоправданото непријателство кон Тесла и нејзините вработени „имало влијание на некои пазари“. И покрај тоа, додаде тој, „успеавме да ги продадеме сите залихи на стари модели во САД, Кина и неколку други пазари во светот“.
Свет
(Видео) Илјадници луѓе се молат за папата Франциско на плоштадот Свети Петар

Илјадници католици присуствуваа на молитвата за папата Франциско на плоштадот Свети Петар во Ватикан во знак на почит на поглаварот на Римокатоличката црква кој почина во понеделникот.
Голем број новинари се собраа во близина на плоштадот, кампуваа да ги следат случувањата околу погребот на папата.
Thousands pray for Pope Francis in St. Peter's Square pic.twitter.com/wm6VVNCC51
— Catholic Arena (@CatholicArena) April 21, 2025
Папата Франциско (88) почина во понеделникот рано наутро од последици на мозочен удар и срцева слабост.
Последното збогување ќе се одржи во сабота на 26 април, по миса што ќе започне во 10 часот по локално време. Ковчегот ќе биде пренесен во базиликата Света Марија Велика во Рим каде ќе биде погребан папата.
Папата е роден во Буенос Аирес на 17 декември 1936 година од родители италијански имигранти. Студирал во Аргентина, а подоцна и во Германија.
Во текот на повеќе од една деценија од неговото папство, папата Франциско се обиде да ја реформира бирократијата на Ватикан, да се справи со корупцијата и да одговори на некои од најитните предизвици на Црквата.
Иако беше пофален за неговата понизност и посветеност на социјалната правда, неговото раководство, исто така, наиде на жестоко противење од конзервативците во и надвор од Црквата.