Свет
Труења, авионски несреќи и фрлање од прозорци: Што се случи со најгласните критичари на Путин

Од труењето на поранешниот агент на КГБ Александар Литвиненко до смртта во затворот на опозицискиот лидер Алексеј Навални, починаа голем број критичари на Владимир Путин, додека други се во затвор или егзил. Кремљ ја негира вмешаноста.
Претседателот на Русија, Владимир Путин, не се соочува со реална закана на руските избори во 2024 година. Во текот на изминатите неколку децении, низа негови критичари умреа – неодамна беше затворениот опозициски лидер Алексеј Навални.
Во текот на неговите повеќе од две децении на врвот на Кремљ, голем број противници на Путин доживеаја несреќна судбина – вклучително и затворање, стрелање на улица или труење со чај…
Кои се луѓето кои се осмелија да зборуваат против Путин или да му пркосат на Кремљ и каде се тие сега?
Алексеј Навални
Роден како сопственик на фабрика во село западно од Москва, Алексеј Навални стана можеби најпознатиот критичар на времето на Путин на власт.
Неговиот политички активизам, вклучувајќи опсежни истраги за корупција на високо ниво и кандидирање за градоначалник на Москва, му донесе слава – и многумина веруваа дека тој претставува закана за Путин.
Тоа беше во август 2020 година кога неговата борба против рускиот претседател се најде на светските наслови.
Навални тешко се разболел на летот од Сибир до Москва и бил пренесен, сè уште во кома, во Берлин.
Неговиот тим го обвини Кремљ за труење, но Кремљ го негираше.
Германските лекари потврдија дека тој бил отруен со новичок – нервен агенс од советската ера – а неговото закрепнување траело со месеци.
И покрај опасноста, Навални избра да се врати во Русија каде што подоцна беше уапсен, осуден по обвиненија за кои велeше дека се политички мотивирани.
Руските власти соопштија дека Навални починал во затвор.
Борис Надеждин
Опозицискиот политичар Борис Надеждин изјави дека ќе се кандидира против Путин на претседателските избори во 2024 година.
И покрај сомнежите дека 60-годишникот може да претставува сериозен предизвик за актуелниот лидер, Надеждин рече дека собрал повеќе од 200.000 потписи од цела Русија.
Тој изненади некои аналитичари со неговата силна критика на она што Кремљ го нарекува „специјална воена операција“ во Украина, нарекувајќи ја војната „фатална грешка“ и вети дека ќе се обиде да ја прекине преку преговори.
На 8 февруари, тој рече дека му било забрането да се кандидира на изборите и Централната изборна комисија соопшти дека открила недостатоци во потписите што ги собрала неговата кампања.
Тој вети дека ќе поднесе жалба до Врховниот суд на Русија, додавајќи: „Учеството на претседателските избори во 2024 година е најважната политичка одлука во мојот живот. Не се откажувам од моите намери“.
Говорејќи за Скај њуз минатата година, Надеждин рече дека не се плаши да зборува „бидејќи има долг живот“ и дека неколку пати се соочил со смртта.
Евгениј Пригожин
Извонредно беше воздигнувањето на Евгениј Пригожин од продавач на виршли до шеф на приватна војска која маршираше во Москва.
Неговите платеници од групата Вагнер беа познати и по нивната бруталност во Украина, но и по нивното влијание во Африка.
Пригожин стануваше сè похрабар во критиките кон руската војска и нејзината врвна команда.
Кога неговите сили започнаа марш кон Москва од јужниот град Ростов, се чинеше дека беше најголемиот предизвик за Путин со децении, но очигледниот обид за државен удар заврши на половина пат до главниот град.
Во август 2023 година, тој почина кога приватниот авион со кој се наоѓаше се урна северно од Москва, што ги зголеми сомневањата за вмешаност на Кремљ.
Кремљ го негираше убиството на Пригожин, нарекувајќи ги обвинувањата за вмешаност на Путин „апсолутна лага“.
Ана Политковскаја
На 7 октомври 2006 година – роденденот на Путин – новинарката Ана Политковскаја беше застрелана во фоајето на нејзината станбена зграда.
Пред нејзината смрт, таа беше специјализирана за истражување на кршењето на човековите права во Чеченија и корупцијата пошироко.
Нејзиното убиство доведе до тврдења дека Путин не направил доволно за да ги заштити медиумите.
Тој го опиша убиството како „гнасно по својата суровост“ и коментира дека нејзината смрт предизвикала повеќе проблеми за Кремљ отколку нејзината работа.
Борис Немцов
Поранешниот вицепремиер на Русија, Борис Немцов беше жесток критичар на Путин и истакнат опозициски лидер.
Тој работеше на извештај во кој се испитуваше улогата на Русија во конфликтот во Украина во 2015 година.
Но, на 55-годишна возраст, тој беше застрелан на мост на само неколку метри од Кремљ додека си одеше дома ноќе со својата девојка.
Петмина мажи беа прогласени за виновни за организирање и извршување на нарачано убиство. Заур Дадаев, офицер на чеченскиот лидер и сојузник на Путин, на безбедносните сили Рамзан Кадиров, беше прогласен за виновен за испуканиот фатален истрел.
Кремљ негираше вмешаност во убиството.
Александар Литвиненко
Поранешен агент на руската безбедносна служба ФСБ, Александар Литвиненко избега од Русија и на крајот доби британско државјанство.
Тој го обвини Путин за корупција и исто така го обвини за злогласните бомбашки напади на станови во Москва кои Путин, тогашниот премиер, ги искористи како причина да ја започне Втората чеченска војна во 1999 година. Таа се покажа многу популарна и му помогна да дојде на власт.
Литвиненко почина во ноември 2006 година, неколку недели откако пиеше чај кој имал полониум-210, редок и многу силен радиоактивен изотоп.
Отровот бил проголтан за време на состанокот со двајца руски шпиони во хотелот „Милениум“ во Лондон и се претпоставува дека убиството го потпишал самиот Путин. Русија секогаш негираше каква било вмешаност.
Равил Маганов
Претседателот на одборот на вториот по големина руски производител на нафта Лукоил, Равил Маганов отворено ја критикуваше војната во Украина.
Во изјавата во март 2022 година, одборот повика на „најбрзо прекинување на вооружениот конфликт“ и изрази „искрена емпатија за сите жртви“.
Во него се додава: „Ние силно поддржуваме траен прекин на огнот и решавање на проблемите преку сериозни преговори и дипломатија“.
Во септември истата година, 67-годишниот Маганов почина откако паднал од прозорецот на шестиот кат во Централната клиничка болница во Москва.
Пол Клебников
Истражувачкиот новинар Пол Клебников, Американец со руско потекло, беше убиен пред неговата канцеларија во пукање во Москва во 2004 година.
Тој беше уредник на Форбс Русија и пишуваше за корупција.
Наталија Естемирова
Наталија Естемирова беше наградувана активистка за човекови права која собираше докази за злоупотреби во Чеченија од почетокот на втората војна таму во 1999 година.
Таа беше киднапирана во близина на нејзиниот дом на 15 јули 2009 година во главниот град на Чеченија, Грозни.
Неколку часа подоцна нејзиното тело било пронајдено во област на шуми, со прострелни рани на главата и градниот кош.
Тогашниот претседател Дмитриј Медведев ги отфрли тврдењата дека чеченскиот лидер Рамзан Кадиров е одговорен и посочи дека убиството било извршено за да се дискредитира Кремљ.
Борис Березовски
Поранешниот милијардер Борис Березовски живееше во егзил во Британија од 2000 година кога беше пронајден мртов во 2013 година.
Своето богатство го заработил во Русија во 1990-тите за време на масовната продажба на државниот имот по распадот на Советскиот Сојуз.
Некогаш неверојатно богат, во неговите подоцнежни години се верува дека неговото богатство се намалило.
Џејмс Никси, шеф на програмата за Русија на Четам хаус, претходно го опиша како „најжесток анти-Кремљ, анти-Путин од олигарсите“.
„Тој секако беше подготвен да ги потроши своите пари, она малку што му остана, во обид да ги искористи за да му стави крај на сегашниот режим во Русија“.
Березовски беше пронајден мртов во неговиот дом во Беркшир.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
„Њујорк тајмс“: Новиот предлог на Трамп за минералите е речиси ист како и одбиениот, дури е уште построг

Украина денес сериозно го разгледува ревидираниот предлог на САД за нејзините богати природни ресурси, кој ги содржи речиси истите услови кои Киев претходно ги отфрли како премногу тешки, дознава „Њујорк Тајмс“.
Како што наведуваат, некои од условите изгледаат уште построги од претходниот нацрт.
Иако Украина сè уште го нема финализирано договорот, прифаќањето на условите би претставувало капитулација пред американските барања по една недела интензивен притисок од претседателот Трамп. Тој верува дека пристапот до огромните минерални ресурси на Украина е неопходен начин за враќање на средствата што САД и ги обезбедија на Украина во нејзината борба против Русија, пишува „Њујорк Тајмс“.
Договорот може да ја лиши Украина од средствата кои сега главно се инвестираат во воената и одбранбената индустрија и кои би можеле да помогнат во обновата на земјата кога ќе заврши војната.
Условите на новиот предлог, кој е со дата 21 февруари и разгледан од „Њујорк тајмс“, бараат од Украина да се откаже од половина од приходите од природни ресурси, вклучувајќи минерали, гас и нафта, како и приходи од пристаништата и друга инфраструктура.
Слично барање беше поднесено и во претходната верзија на договорот, од 14 февруари, која исто така беше разгледана од „Њујорк тајмс“. Четворица сегашни и поранешни украински функционери и еден украински бизнисмен, кој ги опишаа условите на новиот предлог, потврдија дека барањето останало непроменето.
BREAKING: In a stunning moment, Sen. Van Hollen has scathing criticism on Trump's Ukraine aid conditions, "Can you imagine FDR saying to Churchill, 'we're not going to continue to help you until you turn over half of your coal and mineral reserves.'"pic.twitter.com/3j4z0RNdgF
— Really American 🇺🇸 (@ReallyAmerican1) February 18, 2025
Украина ја разгледува можноста за партнерство со САД во врска со нејзините вредни природни ресурси за да се обиде да го убеди Трамп да обезбеди дополнителна поддршка за воените напори на Украина, како и гаранции против идната руска агресија во случај на мировен договор.
Новиот документ, според „Њујорк тајмс“, не го обезбедува ниту едното ниту другото. Украинскиот претседател Володимир Зеленски побара безбедносни гаранции за Украина, услов што беше испуштен од првиот нацрт на договорот што му беше претставен минатата недела, поради што тој одби да го потпише договорот.
Во новиот документ се наведува дека приходите ќе бидат насочени кон фонд во кој САД имаат 100 отсто финансиски удел и дека Украина треба да придонесе во фондот додека не достигне 500 милијарди долари (477,81 милијарди евра) – износот што Трамп го побара од земјата разурната од војна во замена за американска помош.
"We're signing an agreement hopefully in the next fairly short period of time that will assure us that we get $400-500 billion back."
President Donald Trump speaks about Ukraine possibly giving the United States minerals and ending the war. pic.twitter.com/mfSWiplNa5
— NEWSMAX (@NEWSMAX) February 21, 2025
Таа сума, повеќе од двојно поголема од предвоеното економско производство на Украина, не беше спомената во претходната верзија на договорот. Не е јасно дали Трамп ја бара оваа сума во замена за мината американска воена и финансиска помош или дали таа ќе важи и за идната поддршка.
It was an amazingly colonial agreement that 🇺🇸 tried to impose on 🇺🇦. Without offering any specific 🇺🇸 aid, the agreement provided for enormous resource transfers from 🇺🇦 to the 🇺🇸. It was a agreement for blatant exploitation. pic.twitter.com/3H9DsJdoXK
— Carl Bildt (@carlbildt) February 17, 2025
Во ревидираниот предлог се наведува дека САД би можеле да реинвестираат дел од приходите во повоената реконструкција на Украина, вклучително и инвестирање во развојот на минералните ресурси и инфраструктурата на земјата.
Новиот нацрт-договор вклучува и одредби за приходи од територии кои моментално се под контрола на Русија, доколку тие бидат ослободени: уделот на приходите од ресурси што би придонеле во фондот од ослободените области би бил 66 отсто. Русија моментално окупира околу една петтина од територијата на Украина, вклучувајќи значителни делови од регионот Донбас богат со ресурси.
Договорот може да биде финализиран пред крајот на денот, но исто така може да биде одложен со оглед на претходното противење на Зеленски на условите.
Кит Келог, специјалниот пратеник на Трамп за Украина и Русија, беше во Киев од средата до петокот и разговараше со Зеленски за новиот предлог.
I had a productive meeting with @SPE_Kellogg—a good discussion, many important details. I am grateful to the United States for all the assistance and bipartisan support for Ukraine and the Ukrainian people.
It’s important for us—and for the entire free world—that American… pic.twitter.com/LH2vNGVGFQ
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) February 20, 2025
Евентуалниот договор за украинските ресурси е главна точка на запирање во влошените односи меѓу Зеленски и Трамп. Нивните интеракции станаа вжештени минатата недела, кога американскиот претседател го нападна Зеленски користејќи многу лични термини и нарекувајќи го „неизбран диктатор“.
Украинскиот претседател, од друга страна, рече дека Трамп живее во „мрежа на дезинформации“.
Според „Њујорк тајмс“, две лица кои го опишаа новиот предлог рекоа дека една од ретките промени што САД ги направија што може да ја задоволи Украина е отстранувањето на клаузулата што би го ставила договорот под јурисдикција на њујоршки суд. Оваа одредба предизвика загриженост кај украинската страна бидејќи може да ја ослабне правната позиција на Украина во случај на спор.
Zelensky is going to sign the deal 'in very short term'
'Americans will recoup 100s of billions of $ invested in this war'
'By the end of it all, we're gonna have Nobel Prize sitting next to Trump — Waltz lays down the bottom line'
Slavyangrad pic.twitter.com/c1jsS11w4E
— Beate Landefeld (@BeateLandefeld) February 21, 2025
Администрацијата на Трамп сугерираше дека самото присуство на американски економски интереси во Украина би било безбедносна гаранција за Киев. Највисоките членови на американскиот кабинет вршеа притисок врз Зеленски во последните денови да го потпише договорот.
„Претседателот Зеленски ќе го потпише овој договор и ќе го видите многу наскоро“, изјави вчера американскиот советник за национална безбедност Мајк Волц.
Свет
Хамас ослободи шест израелски заложници во нова размена

Хамас денеска ослободи шест израелски заложници од Газа, седма размена според примирјето што стапи на сила на 19 јануари во Појасот Газа.
Како и во претходните размени, вооружени борци со качулки од палестинското исламистичко движење парадираа со петте заложници на подиумите, пред големите плакати во чест на убиените борци на Хамас, пред да ги предадат на Меѓународниот комитет на Црвениот крст.
Меѓународниот комитет на Црвениот крст потоа ги префрли во возила и ги предаде на израелската армија, која ги пренесе во болница.
Војската објави дека е ослободен и шестиот заложник, Хичам ал-Сајед (37), бедуин кој бил заробен во Газа речиси десет години. И тој пристигна во Израел.
Останатите пет заложници беа киднапирани во напад на Хамас на 7 октомври 2023 година.
Елија Коен (27), Омер Шем Тов (22) и Омер Венкерт (23) беа киднапирани на фестивалот Нова.
Тал Шохам (40) и Авера Менгисту (39) беа ослободени претходно во саботата во Рафа.
Со размената се очекува да бидат ослободени 602 палестински затвореници.
Ова е последна размена во рамките на првата фаза од прекинот на огнот во Појасот Газа.
Регион
(Видео) Судири меѓу полицијата и демонстрантите во Бугарија, десничарите против воведувањето на еврото

Приврзаниците на крајната десница денеска се судрија со полицијата за време на протестот за поддршка на бугарската валута лев и против воведувањето на еврото, јавува Анадолија.
Протестот се одржа пред Бугарската народна банка (БНБ) и пред претставништвото на Европската комисија во Софија.
Демонстрантите се обидоа да упаднат во зградата на претставништвото на Европската унија, користејќи црвена боја, петарди и молотови коктели. Околу 10 полицајци се повредени, а шест лица се уапсени.
Демонстрантите потоа ја запалија вратата од зградата на претставништвото на Европската комисија во Бугарија, јави репортерот на БГНЕС.
Бугарските парламентарци минатата година усвоија нацрт-закон за преминување на еврото како национална валута од почетокот на 2025 година. Сепак, влезот во еврозоната беше одложен поради високата инфлација и други економски фактори.
Предлог-законот ги регулира принципите, рамката и процедурите за воведување на еврото во Бугарија и ги утврдува правилата и преоден период за да им се даде време на граѓаните да се прилагодат на новата валута.