Свет
Турција се вооружува како никогаш досега – борбени авиони, беспилотни летала, тенкови и воени бродови

Турција во последните недели презеде сериозните чекори за зајакнување и модернизација на војската. Германската влада конечно се согласи да испорача 40 авиони „Еурофајтер Тајфун“ на Анкара, а Турција претходно побара од Америка ист број борбени авиони Ф-16. Ова вооружување доаѓа во време на промени во безбедносната ситуација во Европа, но и на Блискиот Исток.
Турција сака да ја зајакне својата позиција како регионална сила и да ја намали зависноста од странски добавувачи на воена опрема. За овие цели, земјата предводена од Реџеп Таип Ердоган инвестира милијарди во сопствено производство, но фокусот е ставен и на купување оружје од странство.
Германија одобри испорака на „Еурофајтер“
Неодамна, по неколку години политички ќорсокак, беше обновена набавката на американски авиони Ф-16 Блок 70. Покрај тоа, Анкара набавува софистицирани системи за воздушна одбрана, електронска опрема и мотори од Јужна Кореја, Италија и Велика Британија.
Но, она што Ердоган го сакаше долго време, а на што Берлин остро се спротивстави, се авиони од типот „Еурофајтер Тајфун“. Тие треба да се склопуваат во Велика Британија, но со делови од Германија. Берлин се согласи да испорача 40 авиони на Анкара, по повеќегодишен застој.
Сега се водат преговори за купување на овие борбени авиони, кои ги произведува конзорциум од Германија, Велика Британија, Италија и Шпанија, претставен од компаниите „Ербас“, „БАЕ Системс“ и „Леонардо“.
Ердоган рече дека Турција сака да ги добие овие авиони што е можно поскоро.
Модернизација на турската армија
Турската армија, втора по големина во НАТО алијансата, моментално е во процес на трансформација од бројно доминантна во технолошки напредна и агилна воена машина. Клучен дел од тој план е потпирањето на домашната воена индустрија.
Најдобар пример за турскиот воен успех се беспилотните летала, првенствено моделите Bayraktar TB2 и AKINCI, произведени од компанијата „Bajkar“. TB2 се покажа како ефикасен во конфликтите во Либија, Сирија, Нагорно-Карабах и Украина, што ја прави Турција глобален играч во индустријата за беспилотни летала.
Покрај тоа, Анкара го претстави својот борбен авион од петта генерација – KAAN, кој влезе во фаза на тестирање во 2023 година. Се очекува авионот, доколку ги оправда очекувањата, да ја намали зависноста на Турција од американските F-16, особено откако Турција беше исфрлена од програмата F-35 поради купувањето на руските системи S-400.
На копно, Турција го развива тенкот Altaј, нов главен борбен тенк кој треба да ги замени застарените германски Leopard 1 и американскиот „М60“. Во поморскиот сектор, се гради десантниот брод TCG Anadolu, првиот турски брод со можност за носење борбени беспилотни летала, хеликоптери и маринци.
Зошто Турција се вооружува?
Постојат неколку фронтови што Ердоган ги смета за непријателски и за кои се зајакнува воениот капацитет:
1. Курдски сепаратисти: Конфликтите со Курдската работничка партија (ПКК) во југоисточна Турција и северен Ирак и Сирија траат веќе 40 години.
2. Сирија: Турција има силно воено присуство во северна Сирија, каде што контролира неколку гранични зони и го спречува ширењето на курдските милиции поврзани со ПКК.
3. Грција и Источниот Медитеран: Споровите околу поморските граници, воздушниот простор и правото на експлоатација на природните ресурси во Источниот Медитеран дополнително ја мотивираа Турција да ги зајакне своите морнарици и воздухопловни сили.
4. Јужен Кавказ: Анкара го поддржува Азербејџан во регионалните тензии со Ерменија, вклучително и воената соработка и договорите за извоз на турска опрема.
5. Геополитичка конкуренција со Америка и Русија: Иако е членка на НАТО, Турција сè повеќе води независна надворешна политика. Соработката со Русија во енергетиката и одбраната, заедно со паралелното одржување на воените врски со Украина, ја позиционираше Анкара како идеален посредник.
Тензиите со Израел
Сепак, најголемите тензии во моментов постојат на линијата Анкара-Тел Авив, особено по бурната реакција на Израел на купувањето американски авиони.
Висок израелски функционер изјави дека овој потег на Турција би можел да се искористи за офанзивни цели против неговата земја, но може да ја загрози и регионалната стабилност. Тој рече дека „Израел ќе преземе чекори за да ги спречи овие намери доколку е потребно“, нагласувајќи дека „Анкара се стреми да го врати своето отоманско влијание, вклучително и во Ерусалим“.
Тој се осврна на „можноста за воена конфронтација со Турција“, која ја опиша како „далечна, но растечка“ , нагласувајќи дека „приоритет е да се избегне ескалација“.
Ердоган е еден од ретките светски лидери кој го обвини Израел за „масакрот“ во Газа.
Од друга страна, Израел ја обвинува Турција дека претставува безбедносна закана поради наводите дека милитантната група Хамас ги планира своите операции од Истанбул.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Лавров ги соопшти условите на Русија за постигнување мир во Украина

Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров денеска ги изложи клучните услови на Русија за постигнување мир во Украина, предлагајќи безбедноста на земјата да биде гарантирана од група нации во кои ќе бидат вклучени постојаните членки на Советот за безбедност на ОН.
Во интервју за американската NBC News, Лавров откри дека рускиот претседател Владимир Путин и американскиот претседател Доналд Трамп разговарале за прашањето за безбедносните гаранции, при што Путин потсетил на неуспешните разговори одржани во Истанбул во 2022 година.
На тие на разговори на маса било ставено прашањето за трајна неутралност на Украина во замена за безбедносни гаранции од петте постојани членки на Советот за безбедност на ОН – САД, Велика Британија, Франција, Кина и Русија, со учество на други држави. Лавров сега прецизираше дека, покрај членките на Советот за безбедност, оваа група гаранти би можела да ги вклучи и Германија и Турција.
Според Лавров, моделот е јасен – „гарантите би ја гарантирале безбедноста на Украина, која мора да остане ненуклерана, да биде неутрална и не смее да биде поврзана со никаков воен блок“.
Тој уште еднаш нагласи дека членството на Украина во НАТО е неприфатливо за Русија. Покрај тоа, Москва бара и заштита на правото на употреба на рускиот јазик, како отворање разгорои за територијални прашања.
Руски официјални претставници и досега повеќепати кажуваа дека Москва од Киев да го предаде целиот источен регион Донбас, да се откаже од амбициите за НАТО, Украина да остане неутрална и да не се дозволи присуство на западни трупи на нејзина територија.
Свет
Експлозија во продавница за играчки во Москва, едно лице загина

Едно лице загина, а три се повредени денеска кога експлодирала плинска боца во продавница за играчки во Москва, извести ДПА.
Експлозијата се случила во московската филијала на Детски Мир, најголемиот трговец на мало со детски производи во Русија. Првичната истрага укажува дека гас истекол од боца на третиот кат од повеќекатната стоковна куќа во центарот на градот, што ја предизвикало експлозијата, објави државната новинска агенција ТАСС.
Зградата била евакуирана веднаш по инцидентот.
Властите започнаа кривична истрага, но не се прецизира кон кого е насочена.
Градоначалникот на Москва Сергеј Собјанин изјави дека се сомнева оти причина за експлозијата е технички дефект. Засега, ниту властите ниту медиумите не спомунуваат можна врска на инцидентот со тековната војна во Украина.
Регион
Вучиќ најави намалување на цените на јајцата, зеленчукот, овошјето, млечните производи…

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, објави денеска дека од идната недела ќе се ограничат маржите во трговските синџири, што ќе доведе до пониски цени за околу 3.000 производи. Според него сега ти маржи сега се и до 45,2 проценти во најголемите синџири, и дека во наредниот период до крајот на годината ќе следат сеопфатни мерки за подобрување на животниот стандард на луѓето во Србија.
Toj најави и намалување на каматите на станбените, готовинските и потрошувачките кредити што ќе важи за следните 365 денови.
Вучиќ на прес-конференција изјави дека во наредниот период ќе бидат донесени закони за трговија и заштита на потрошувачите, додека до крајот на годината се очекува донесување на законот за забрана на нефер трговски практики.
Дел од мерките тој ги претстави денеска, а дел ќе бидат дополнително претставени во средината на септември. Маржите ќе бидат ограничени за 23 групи производи, односно околу 3.000 производи, што се однесуваат на 24 компании. Oпфатени се 24 трговци на мало.
„Во наредниот период ќе донесеме закон за трговија, ќе донесеме закон за заштита на потрошувачите, каде што ќе мора да има ценовници, нема да има измами со таканаречени промоции. А, до крајот на годината ќе донесеме и закон за спречување на нефер трговски практики, каде што им помагаме на домашните бизнисмени, на нашите добавувачи“, рече Вучиќ на денешната прес-конференција во Белград.
Вучиќ најави дека регулативата за ограничување на маржите „ќе започне следната недела“.
Тој истакна дека речиси и да нема да има измама, бидејќи се е обезбедено преку регулативата, преку директна контрола и пазарна инспекција, преку сите финансиски и даночни инспекции.
„Казните ќе бидат исклучително строги, но веќе разговаравме со трговците и ќе се погрижиме добро да го разберат тоа. Сакаме тие да остварат поголем профит и веруваме дека тоа е во нивен интерес, бидејќи луѓето ќе купуваат повеќе и ќе трошат повеќе пари, бидејќи знаат дека не плаќаат за нешто што е прескапо“, рече Вучиќ.
Тој додаде дека верува оти тоа е многу важно и дека е сигурен дека луѓето ќе бидат исклучително задоволни бидејќи секој од производите ќе биде значително поевтин. Како што истакна, за секој производ максималната маржа ќе биде 20 проценти, а максималниот „оф-рабат“ ќе биде 10 проценти.
„Се обидуваме да постигнеме ограничување на маржите што ќе придонесе за големо намалување на цените, вклучени се околу 3.000 производи. За да се види зошто стандардот е повисок во ЕУ – од 13 до 15 проценти оди во просечната потрошувачка кошничка, толку оди за храна. Во нашиот случај, оди помеѓу 40,6 и 47,8 проценти, во минималната потрошувачка кошничка, толку оди за храна, а потоа малку пари остануваат за луѓето за други потреби“, рече Вучиќ.
Српскиот претседател најави намалување на цените на сапун, паста за заби, детергенти, пелени за бебиња и возрасни, ориз, безалкохолни пијалоци, солени кондиторски производи, зеленчук и овошје, замрзнати производи, оцет, тестенини, млечни производи, јајца…
„Србија има стабилен девизен курс веќе 13 години, тоа никогаш не било случај. Србија има ниска стапка на јавен долг, некаде околу 45 проценти, сите тие бројки се добри. Таму каде што ние, признавам, направивме грешка, поради разни проблеми, не обрнав доволно внимание на одредени работи што излегоа од контрола“, рече Вучиќ.
Според него, неговата грешка била кога имало две претходни акции за намалување на цените, кои не биле ограничувања на маржите за сите производи.
Во врска со каматните стапки на кредитите, претседателот на Србија рече дека целта е да се поттикне дополнителна потрошувачка. Поповолни кредити се обезбедуваат за граѓани со приход до 100.000 динари.
„Стапката на сиромаштија во Србија е најниска, но сè уште има луѓе кои се сиромашни, секоја година тој број се намалува. Но, ова се однесува на средната класа. Просечната плата во мај била 107.500 динари, медијалната плата е 83.525 динари. Околу 50 проценти од граѓаните примаат плата што е помала од 83.525 динари, имаме голем број граѓани кои имаат големи плати од над 100.000 динари. значајна стратификација, сакаме да им помогнеме на средната класа“, рече тој.
Тој тврди дека тие мерки досега „не се видени во историјата на Србија“.
„Граѓаните и пензионерите со пензија до 100.000 динари можат да земат готовински кредити до 9.000 евра. Со ваков вид пензија и плата, до вчера каматната стапка на динарските кредити беше до 11,35. Сега им кажуваме – не смее да надмине 7,5 проценти. Поштенска штедилница ќе ја намали на 5,99“, нагласи Вучиќ.
Беа објавени и измени на Законот за извршување и обезбедување (ЗИО), според кои конфискацијата на недвижен имот ќе биде невозможна, ако станува збор за единствен семеен недвижен имот, ако живеалиштето на таа адреса е регистрирано најмалку пет години пред поднесувањето на предлогот за извршување, како и ако станува збор за стан со површина до 60 квадратни метри.
Претставувајќи нов пакет економски мерки за подобрување на животниот стандард на граѓаните, тој додаде дека ќе има одредени услови, како што е постоењето на судска одлука дека станува збор за едносемејна куќа, и дека новата регулатива ќе содржи „уште некои бенефиции за должниците на извршување“.