Свет
(Фото) Трамп сака да ја преземе контролата врз Гренланд, Канада и Панамскиот канал
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/01/Screenshot-2025-01-11-081710.jpg)
Новоизбраниот претседател на САД, Доналд Трамп, ги сака Гренланд, Канада и Панамскиот канал. Ова е само дел од неговите планови, кои ги откри пред неговата инаугурација на 20 јануари.
Франција и Германија бурно реагираа на намерите на Трамп во однос на Гренланд. Париз нагласува дека нема да толерира закани за суверените граници на Европската унија. Овие жестоки предупредувања беа испратени откако Трамп не ја отфрли можноста за воена акција за преземање контрола врз Гренланд , автономна територија на Данска, членка на Европската унија.
Од друга страна, германскиот канцелар Олаф Шолц изјави дека забелешките на Трамп предизвикале „недоразбирање“ меѓу европските лидери.
– Принципот на неповредливост на границите важи за секоја земја, без разлика дали е на исток од нас или на запад и секоја земја мора да го почитува, без разлика дали е мала или многу моќна земја – рече Шолц.
Данска, која сега е во центарот на драмата околу Гренланд, дипломатски вели дека е отворена за дијалог за безбедносни прашања со Трамп, но не се согласува со закани со сила.
Иако властите на Гренланд првично решително ги отфрлија понудите на Трамп, реториката се промени во последните денови.
Односите меѓу Гренланд и Данска беа затегнати во последниве години поради наводите за историска злоупотреба на граѓаните на Гренланд за време на колонијалното владеење.
Премиерот на Гренланд, Мут Егеде, рече дека најголемиот остров во светот не е на продажба, но во својот новогодишен говор повика да се прогласи независност од Данска.
Поради ваквите планови на Трамп, фокусот повеќе не е на решението што тој ќе го понуди за ставање крај на војната во Украина, што ќе има влијание и на целиот Стар континент, туку само на она што се случува или што ќе се случи на Гренланд.
А кога станува збор за Украина, едно од решенијата што може да ги промени границите на Европа исто како и ставањето на Гренланд под американска контрола , е замрзнување на линиите на фронтот и отстапување на украинската територија на Русија.
На Русија ќе и биде дозволено да ја задржи контролата врз деловите на Украина што веќе ги освои , вклучувајќи го и полуостровот Крим.
Тоа значи дека демаркационата линија би се протегала од Нова Каховка во Херсонската област, преку делови од Запорожјската област, Селидово, Торечко и Вуледар во Доњецк и Северодонецк во Луганск.
Бидејќи Русија, исто така, контролира делови од регионот Харков, постои голема шанса Трамп и Путин да се согласат да го задржат тоа така и дека демаркационите линии би се прошириле мал дел и во оваа област.
Со сето ова Трамп потврди дека сака членките на НАТО да издвојуваат пет отсто од својот БДП за одбраната, наместо досегашниот договор од два отсто од нивниот БДП.
„Ох, Канада“
Од Европа одиме во Канада, која Трамп сака да ја види како 51-ва американска сојузна држава. Се започна како шега на социјалните мрежи, но се покажа дека новоизбраниот претседател на Америка е сериозен.
Тој се закани дека ќе воведе царини за стоки од Канада и понуди да им се придружат на САД како „сламка на спасот“ за економијата на таа земја.
Се вмеша и Илон Маск.
Канадскиот премиер во заминување Џастин Трудо рече дека „нема шанси“ да се приклучи на Америка, на што Маск одговори.
„Девојко, ти повеќе не си гувернер на Канада, па не е важно што ќе кажеш “, напиша Маск.
„Рацете подалеку од Панама“
Повторно користејќи ја економијата како причина, Трамп ги критикуваше таксите за американските бродови кои минуваат низ Панамскиот канал и се закани дека ќе побара да му се врати контролата на пловидбата на Вашингтон.
– Кога претседателот Џими Картер непромислено го даде за еден долар, за време на неговиот мандат, со него управуваше исклучиво Панама, а не Кина или некој друг. Исто така, на Панама не и беше дозволено да наплаќа превисоки цени и стапки за премин кон САД, нејзината морнарица и корпорациите кои работат во нашата земја – рече Трамп.
Неколку десетици демонстранти одржаа протест пред американската амбасада во Панама , каде му рекоа на Трамп „да ги држи рацете подалеку од Панама“, а тамошните власти нагласија дека „суверенитетот над тој канал не е прашање на преговори“.
„Мексиканска Америка, звучи убаво“
Трамп се фокусираше и на Мексиканскиот залив и објави мапи на кои се нарекува Американски залив.
Мексиканската претседателка Клаудија Шејнбаум, која разговараше со Трамп кога тој се закани дека ќе ги зголеми тарифите поради мигрантите, истакна дека „Мексиканскиот залив“ е меѓународно признато име и дека Трамп „живее во минатото“.
– Мислам дека на претседателот Трамп му кажаа погрешна работа, му рекоа дека Фелипе Калдерон се уште е претседател. Но, не, во Мексико луѓето се главни – рече Шејнбаум на прес-конференцијата.
Шајнбаум покажа карта на поранешно Мексико, која ги вклучува териториите кои сега се дел од Соединетите Американски Држави.
– Мексиканска Америка, тоа звучи убаво – рече Шејнбаум.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Свет
Првиот човек на OpenAI за Маск: Жал ми е за тој човек
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/12/mask.jpg)
За време на AI Action Самитот во Париз, извршниот директор на OpenAI Сем Алтман изјави дека OpenAI не е на продажба, особено не на Илон Маск.
„Овде сме со уште една епизода – имаше различни верзии на обидот на Илон, на овој или оној начин, да ја преземе контролата врз OpenAI. OpenAI не е на продажба. Мисијата на OpenAI не е на продажба – а да не го спомнуваме фактот дека конкурент кој не може да не победи на пазарот сега се обидува да каже: „Ќе те купам“, додека целосно игнорирајќи ја нашата мисија. Тоаа е, се чини, целосно предвидливо.
Извршниот директор на OpenAI, компанијата зад ChatGPT, исто така рече дека Илон Маск – кој поднесе понуда за преземање на OpenAI претходниот ден – очигледно изгледал несреќен и се однесувал „од позиција на несигурност“, додавајќи: „Жал ми е за тој човек“.
Понуда на Маск од речиси 100 милијарди долари за купување на OpenAI
Коментарите на Алтман дојдоа откако Илон Маск, кој беше ко-основач на OpenAI, но ја напушти компанијата пред да добие значителна популарност, даде понуда од 97,4 милијарди долари за преземање на организацијата која го контролира OpenAI.
Понудата на Маск дојде во време на неговиот правен спор против OpenAI и Altman, во кој тој тврди дека OpenAI отстапил од својата првична мисија и сега го става профитот пред јавното добро. Алтман одговори на понудата на Маск со објава на платформата X (поранешен Твитер): „Не, благодарам, но ќе го купиме Твитер за 9,74 милијарди долари ако сакате“.
Алтман и Маск го коосноваа OpenAI, Маск подоцна си замина
Во декември, OpenAI ги објави плановите за реструктуирање на своите операции, со цел да го одвои растечкиот бизнис од непрофитниот одбор што моментално го надгледува. Алтман рече дека одборот сè уште не утврдил вреднување за операциите на OpenAI и дека процесот сè уште е во тек.
Понудата на Маск вклучува финансирање од неговата компанија за вештачка интелигенција xAI, како и неколку инвестициски фондови. Целта на понудата е да се врати OpenAI на неговата првобитна мисија на отворен код и безбедност. Сепак, Алтман категорично ја отфрли понудата, нагласувајќи дека мисијата на OpenAI не е на продажба.
Овој развој дополнително ги интензивираше долгогодишните тензии меѓу Маск и Алтман, кои го коосноваа OpenAI во 2015 година. Маск ја напушти организацијата во 2018 година.
Регион
Трамп му пиша на Вучиќ: Задоволен сум од сè поинтензивната соработка и новите можности за инвестирање
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/02/vucic-tramp-EPA.jpg)
Српскиот претседател Александар Вучиќ на Инстаграм го објви писмото што му го испратил американскиот претседател Доналд Трамп.
„Почитуван претседателе Вучиќ, во име на народот на Соединетите Американски Држави, вам и на граѓаните на Србија ви ги упатувам моите најискрени честитки по повод Денот на државноста“, се вели во писмото од САД.
Трамп посебно и се заблагодари на Србија за нејзината посветеност на мирот ширум светот.
„Со нетрпение очекувам дополнително да го зајакнеме нашето партнерство, надградувајќи се на сè посилните врски меѓу нашите земји, за заеднички да придонесеме за поголема безбедност и просперитет за граѓаните на Србија и на САД. Задоволен сум од нашата сè поинтензивна соработка и новите можности за взаемно инвестирање во важни сектори како што се технологијата и енергијата.
View this post on Instagram
„Ние многу го цениме значајниот придонес на Србија за меѓународната безбедност, без разлика дали тоа е поддршка на народот на Украина во нивната одбрана од руската агресија или придонесот на Србија во бројните мировни мисии ширум светот“, се наведува во писмото.
„Во годината што претстои, со нетрпение очекувам заеднички напори за унапредување на стабилноста и економскиот развој на Западен Балкан. Соединетите Држави целосно ја поддржуваат континуираната интеграција на Србија во евроатлантскиот простор, како и нејзините напори за промовирање на мирни и просперитетни односи со своите соседи и партнери во регионот“, се додава на крајот.
Свет
Трамп: Војната во Украина ќе заврши наскоро
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2025/02/tramp2.jpg)
Американскиот министер за финансии Скот Бесент оваа недела ќе отпатува за Украина, напиша Доналд Трамп во објава на социјалните мрежи, што е најнова од серијата посети на американски претставници на Европа во наредните денови.
„Го испраќам секретарот за финансии Скот Бесент во Украина за да се сретне со претседателот Зеленски. Оваа војна мора и ќе заврши наскоро – има премногу смрт и уништување. Соединетите држави потрошија милијарди долари низ светот со минимални резултати. Кога Америка е силна, светот е во мир“, напиша Трамп на својот профил на социјалните медиуми.
Бесент, кој ќе биде првиот член на кабинетот во администрацијата на Трамп што ќе ја посети Украина, се очекува да разговара за можниот пристап на Америка до ресурсите на Украина за ретки метали, според извор запознаен со ова прашање.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски и Трамп изразија интерес за договор според кој САД ќе добијат ретки метали од Украина во замена за континуирана поддршка во одбраната од руската инвазија.
Неколку други американски претставници, исто така, ќе отпатуваат во Европа оваа недела за да разговараат за војната во Украина со Киев и европските сојузници. Меѓу нив се државниот секретар Марко Рубио, американскиот потпретседател Џ. Д. Венс, секретарот за одбрана Пит Хегсет и американскиот специјален пратеник за Украина Кит Келог.
„Соединетите држави потрошија милијарди долари на глобално ниво и немаме речиси ништо да покажеме за тоа“, напиша Трамп во објавата на „Truth Social“ во која ја најавува планираната посета на Бесент.
Ретките метали се користат за производство на магнети кои ја претвораат енергијата во движење во електрични возила, мобилни телефони, ракетни системи и друга електроника. Нема остварливи замени, а побарувачката за нив се очекува значително да порасне.
Ројтерс оваа недела објави дека администрацијата на Трамп планира да ги охрабри европските сојузници да купат повеќе американско оружје за Украина пред можните мировни преговори со Москва.