Европската Унија одлучи на неодредено време да ги замрзне средствата на Руската централна банка во вредност од 210 милијарди евра. Мерката, заснована на клаузула за економски вонредни состојби, има за цел да спречи надворешни обиди за ослободување на средствата пред Москва да му плати воени репарации на Киев, објавува Euronews.

Со овој потег, ЕУ сака да обезбеди контрола врз замрзнатите средства поради загриженоста дека САД би можеле да се обидат да ги користат овие средства во иден мировен договор со Москва.

Долгорочното замрзнување беше договорено од амбасадорите на земјите-членки денес, повикувајќи се на член 122 од Договорот за ЕУ. Овој член овозможува одлуката да се донесе со квалификувано мнозинство, заобиколувајќи го Европскиот парламент и потенцијалното вето на поединечните држави.

Новата регулатива забранува трансфер на 210 милијарди евра назад во Руската централна банка. Најголемиот дел од средствата, околу 185 милијарди евра, се чуваат во Euroclear, централниот депозитар за хартии од вредност во Брисел, додека преостанатите 25 милијарди евра се чуваат во приватни банки.

Досега, средствата беа замрзнати преку стандардниот режим на санкции, кој бараше едногласна одлука од сите 27 земји-членки и се обновуваше на секои шест месеци.

Минатата недела, Европската комисија предложи активирање на Член 122, кој претходно се користеше во кризи како што се пандемијата COVID-19 и енергетската криза. Комисијата тврди дека инвазијата на Русија во Украина предизвикала „сериозно економско влијание“ врз целата Унија.

„Постои итна потреба да се спречи трансферот на средства во Русија со цел да се ограничи штетата врз економијата на Унијата“, се вели во предлогот на Комисијата.

Според одлуката, средствата ќе бидат ослободени само откако активностите на Русија „објективно ќе престанат да претставуваат значителни ризици“ за европската економија и кога Москва ќе ѝ плати компензација на Украина „без економски и финансиски последици“ за ЕУ. Исто така, ќе биде потребно квалификувано мнозинство за да се деблокира.

фото/депозитфотос

Долниот дом на австрискиот парламент денес донесе забрана за девојчиња под 14 години да носат муслимански прекривки за глава во училиштата и покрај можноста законот да биде прогласен за неуставен, што се случи пред пет години.

Забраната, која ја предложи владејачката коалиција од три центристички партии, беше поддржана од крајно десничарската Партија на слободата (FPO), која беше единствената што побара таа да се примени и на училишниот персонал. Единствената партија што се спротивстави на предложената забрана беше најмалата парламентарна партија, Зелените, тврдејќи дека е неуставна.

Групите за човекови права го критикуваа планот. Амнести интернешнл предупреди дека тоа ќе „придонесе за сегашната расистичка клима кон муслиманите“. IGGO, телото кое официјално ги претставува австриските муслимани, го нарече ова кршење на основните права.

„Не станува збор за ограничување на слободата, туку за заштита на слободата на девојчињата до 14 години“, изјави Јаник Шети, лидер на либералната партија Неос, најмладата партија во владејачката коалиција, пред Долниот дом.

Заменичката министерка за интеграција Клаудија Плаколм од конзервативната Народна партија, која ја предводи владејачката коалиција, ја нарече шамијата за малолетници „симбол на угнетување“.

„Забраната се однесува на „сите форми“ на исламски шамии, вклучувајќи хиџаби и бурки, и ќе стапи во целосна сила на почетокот на следната учебна година во септември“, додаде министерката.

Првата фаза од законот треба да започне во февруари, за време на која новите правила ќе им бидат објаснети на наставниците, родителите и децата. Нема да има казни за нивно кршење. Сепак, родителите би можеле да се соочат со казни од 150 до 800 евра за повторено непочитување на новите правила.

Уставниот суд на Австрија во 2020 година пресуди дека претходната забрана, која се однесуваше на деца под 10 години во училиштата, е незаконска бидејќи дискриминираше муслимани и дека државата има должност да биде религиозно неутрална. Пресуди дека закон што е во спротивност со тој принцип ќе бара посебно оправдување.

Шети рече дека владата нарачала студија за да се обиде да го исполни тој услов, која сè уште се спроведува. Тој не даде детали за нејзината содржина.

Министерот за образование Кристоф Видеркер од Неос рече дека младите девојки се под зголемен притисок од нивните семејства, но и од момчиња со кои не се во роднинска врска, кои им кажуваат што да носат од „религиозни причини“.

Заменик-претседателката на Зелената партија, Зигрид Маурер, се согласи дека ова е проблем и предложи формирање интердисциплинарни тимови во кои ќе бидат вклучени претставници на муслиманската заедница за да интервенираат во училиштата кога ќе ескалираат „културните тензии“.

Околу 12.000 девојчиња ќе бидат опфатени со новиот закон, соопшти владата, врз основа на студија од 2019 година која покажа дека пред шест години околу 3.000 девојчиња под 14 години носеле шамии.

Списанието „Тајм“ оваа година одлучи дека неговата традиционална титула „Личност на годината“ нема да оди кај една личност, туку кај група луѓе што ги нарекува „архитекти“ на вештачката интелигенција (ВИ).

На една од двете насловни страници се претставени лидерите на клучните технолошки компании: извршниот директор на „Нвидиа“, Јенсен Хуанг, извршниот директор на „Мета“, Марк Закерберг, сопственикот на „Х“, Елон Маск, „кумот на ВИ“ Феи-Феи Ли, извршната директорка на производителот на чипови AMD, Лиса Су, извршната директорот на стартапот „Антропик“, Дарио Амодеј, извршниот директор на „ОпенАИ“, Сем Алтман и раководителот на лабораторијата за ВИ на „Гугл“, Демис Хасабис.

„Тајм“ вели дека изборот ја одразува неверојатната брзина со која вештачката интелигенција и компаниите што ја развиваат го менуваат светот.

„Тајм“ подготви две насловни страници оваа година: уметничка илустрација на AI опкружена со работници и слика што ги прикажува лидерите во технолошката индустрија.

Главниот уредник, Сем Џејкобс, рече дека никој немал поголемо влијание врз 2025 година од „поединците кои ја замислиле, дизајнирале и изградиле вештачката интелигенција“.

Аналитичарот на „Форестер рисрч“, Томас Хасон, изјави за Би-Би-Си дека 2025 година може да се смета за пресвртница во начинот на кој ја користиме вештачката интелигенција секој ден. „Повеќето потрошувачи ја користат без дури и да го сфатат тоа“, рече тој, објаснувајќи дека вештачката интелигенција се вградува во хардверот, софтверот и услугите, што ја прави технологијата „далеку побрза од интернет или мобилните револуции“.

Многу луѓе сега користат вештачки чет-ботови наместо пребарувачи или социјални мрежи за да планираат патувања, да пронајдат божиќни подароци или да откријат рецепти.

Ник Каиринос, основач и извршен директор на „Фаунтех АИ Лабс“, верува дека изборот на „Тајм“ е „фер одраз“ на влијанието на вештачката интелигенција, но предупредува дека „препознавањето не треба да се меша со подготвеноста“.

2025 was the year when artificial intelligence’s full potential roared into view, and when it became clear that there will be no turning back.

For delivering the age of thinking machines, for wowing and worrying humanity, for transforming the present and transcending the… pic.twitter.com/mEIKRiZfLo

— TIME (@TIME) December 11, 2025

„Во овој момент, вештачката интелигенција сè уште може да биде спасение или проклетство за човештвото. Сè уште сме во раните фази на градење системи кои се сигурни, одговорни и усогласени со човечките вредности. Оние кои ја развиваат технологијата и ја пласираат на пазарот имаат огромна одговорност“, рече тој.

Ова не е прв пат Личност на годината на „Тајм“ да не е поединец. Во 2014 година, титулата им припадна на борците против ебола, а во 2002 година, на информаторите. Уште во 1982 година, списанието го избра компјутерот, наведувајќи ја „опијната страст“ на Американците за новата технологија, која „Тајм“ ја опиша како „делумно модерна, делумно израз на надеж дека животот може да се подобри“.