Свет
Шарл Мишел повеќе не е шеф на Европскиот совет

Новиот претседател на Европскиот совет, Антонио Коста, силно се залага за единството на Европската унија и истовремено за зачувување на нејзината различност.
„Само заедно можеме да обезбедиме стабилност, безбедност и мир на нашиот континент“, рече Коста на церемонијата на предавање.
Актуелниот претседател на Европскиот совет, белгискиот либерал Шарл Мишел, му ги предаде должностите на португалскиот социјалист Антонио Коста, кој во недела на 1 декември официјално ја презема функцијата претседател на Европскиот совет. Мишел на Коста му го врачи ѕвоното со кое претседателот на Европскиот совет го означува почетокот на состанокот на самитот на лидерите на земјите-членки.
„Само заедно можеме да постигнеме гласот на Европа да се слушне на меѓународната сцена, бидејќи единството е крвотокот на Европската унија, но не смееме да ги игнорираме нашите разлики во мислењата или да ги третираме како проблем“, рече Коста.
„Таа разновидност е совршено природна, таа нè збогатува и ја претставува силата на Европа“, рече Коста, кој се покажа како вешт политичар, одржува деликатна рамнотежа меѓу партнерите и има репутација на успешен градител на консензус, особина неопходна. за функцијата претседател на Европскиот совет.
Европскиот совет е најважното политичко тело на ЕУ, кое ги собира шефовите на држави или влади, ги одредува стратешките правци и политиките на Унијата и кои одлуки се носат со консензус.
Должноста на претседателот на Европскиот совет беше воведена со Договорот од Лисабон, кој стапи на сила на 1 декември 2009 година.
Мандатот на претседателот на Европскиот совет трае две и пол години, може да се обнови еднаш, што беше случај со сите претседатели на Европскиот совет до сега, сите отслужија два мандата, вкупно пет години, што се совпаѓа со мандатот на Комисијата и на Европскиот парламент.
Коста, 63-годишен социјалист, беше премиер на Португалија од 2015 до 2024 година, министер во неколку влади, градоначалник на Лисабон, член на Европскиот парламент.
Коста беше избран за претседател на Европскиот совет во јуни годинава, а пред да ја преземе функцијата ги посети сите главни градови, освен Букурешт и Софија, а разговараше и со лидерите на земјите-членки.
„Се чувствувам сигурен откако разговарав со европските лидери во последните неколку недели, кои имаат чувство на итност и се фокусирани на колективна акција инспирирана од креативноста и прагматизмот“, рече Коста.
Коста во својот говор истакна дека Европската унија се заснова на вредности – човечко достоинство, слобода, владеење на правото, демократија и еднаквост – и дека нејзината цел е да обезбеди мир и просперитет.
Зборувајќи за војната што трае повеќе од илјада дена на европско тло кога Русија ја нападна Украина, Коста рече дека „сите копнееме по мир“.
„Но, мирот не може да значи мир на гробишта, не може да значи капитулација, мирот не смее да ја награди агресијата. Мирот во Украина мора да биде праведен и траен и заснован на меѓународното право, кое го вклучува правото на народите на самоопределување, правото на народите сами да си ја изберат иднината и почитувањето на територијалниот интегритет и државните граници“, рече Коста.
Тој додаде дека ЕУ мора да биде посилна, поефикасна, поотпорна со поголема автономија во областа на безбедноста и одбраната, додека постојано работи на трансатлантското партнерство.
Тој нагласи дека проширувањето кон Западен Балкан и источните соседи е „моќна алатка за мир, безбедност и просперитет и геополитички императив“, нагласувајќи дека и ЕУ и земјите кандидати мора да работат понапорно и побрзо без вештачки рокови, но и без непотребни пречки.
Коста му се заблагодари на претседателот во заминување Шарл Мишел, велејќи дека „Европа му должи сè“.
Петте години на Мишел на чело на Европскиот совет беа обележани со затегнати односи и конкуренција од претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен. Мишел ја напушта таа позиција со далеку помал рејтинг од неговите претходници Херман Ван Ромпуј и Доналд Туск.
Коста е првиот шеф на европска институција кој нема европско потекло. Неговиот дедо е од индиската држава Гоа, која некогаш била португалска колонија, а неговата баба по татко има француско-мозамбичко потекло.
Мозамбик исто така бил португалска колонија. Коста има т.н „Задгранично државјанство на Индија“, што е форма на дозвола за постојан престој и работа во Индија врз основа на индиско потекло.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Унгарија го нападна Зеленски: „Го губи разумот“

Унгарскиот министер за надворешни работи, Петер Сијарто, во петокот изјави дека Володимир Зеленски „почнува да го губи разумот“ откако украинскиот претседател изјави дека извидувачките беспилотни летала што го нарушиле украинскиот воздушен простор веројатно ѝ припаѓаат на Унгарија.
„Претседателот Володимир Зеленски почнува да го губи разумот со своите антиунгарски чувства“, напиша Сијарто на Фејсбук. „Сега му се гледаат чудовишта“.
Зеленски во петокот изјави дека извидувачки беспилотни летала го нарушиле украинскиот воздушен простор, повикувајќи се на прелиминарен воен извештај дека леталото дошло од Унгарија за да го испита индустрискиот потенцијал на пограничните области.
Унгарија е членка на Европската Унија и НАТО, две организации што го поддржуваат Киев во неговата војна против Русија, но односите меѓу Киев и Будимпешта честопати биле напнати.
По руската инвазија на Украина во февруари 2022 година, голем број големи украински компании, особено оние на истокот и југот на земјата, се преселија во западна Украина и други побезбедни области.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан е скептичен во врска со западната воена помош за Украина и, за разлика од другите членки на НАТО и Европската Унија, одржува блиски односи со рускиот претседател Владимир Путин.
фото: принтскрин
Европа
(Видео) Трагедија во Турција: туристка почина откако беше удрена од глисер додека пливаше покрај брегот на Кемер

Русинка загина на првиот ден од нејзиниот одмор од соништата во Турција, откако беше удрена од глисер.
Линарија Музипова, 42, пливала покрај брегот на одморалиштето Кемер во Анталија кога глисерот се забил во неа.
🔴A #Russian tourist was fatally struck by a speedboat in Antalya, Turkey.
The tragedy occurred at the #Kemer resort: 42-year-old Linaria Muzipova swam beyond the buoys while swimming. At the time, a parasailing boat offering parachute rides was moving through the water. The… pic.twitter.com/c4V0AcbCVK
— News.Az (@news_az) September 26, 2025
Мајката на едно дете, опишана како „посветена сметководителка“, отпатувала сама до популарното одморалиште – но нејзиниот сончев одмор завршил со ужас во рок од неколку часа од нејзиното пристигнување.
Болничарите се упатиле кон местото на настанот, но не можеле да ја спасат. Таа била прогласена за мртва на плажата.
Рускиот медиум SHOT објави: „Сведоците веднаш повикале спасувачи и брза помош, но лекарите не можеле да ја спасат и ја прогласиле за мртва на местото на настанот.“
Две лица се приведени додека полицијата го истражува шокантниот инцидент.
Локалните медиуми објавија дека Линарија можеби залутала надвор од безбедносните бови кога била удрена од чамецот.
По несреќата, турските власти презедоа мерки за привремена забрана на сообраќајот на бродови во областа додека истражителите не утврдат што точно се случило.
фото: принтскрин
Свет
(Видео) „Ова е Америка на Трамп“: Агентите на Службата за имиграција уапсија барател на азил, ја фрлија мајката на подот пред децата

Видео кое стана вирално на социјалните мрежи покажува како агент на американската Служба за имиграција и царина (ICE) насилно се справува со Моника Морета-Галарза, еквадорска барателка на азил, соборувајќи ја на подот во имиграцискиот суд во Њујорк.
Инцидентот се случил откако агентите го привеле нејзиниот сопруг пред нејзината ќерка.
This is Donald Trump's America
September 25, 2025.pic.twitter.com/epjZlmJhso
— Don Winslow (@donwinslow) September 26, 2025
Одделот за внатрешна безбедност (DHS) соопшти дека агентот е суспендиранод должност во исчекување на истрагата.
Снимките од местото на настанот покажуваат неколку маскирани агенти како го одделуваат сопругот на Морета-Галарза од неговото семејство и го водат надвор од зградата. Додека таа низ солзи моли еден од агентите, маж во сина карирана кошула и капа, тој извика „адиос“ и ѝ рече да си оди. Кога му се приближи, тој нагло ја зграпчи, ја фрли пред група фотографи кон ѕидот, а потоа ја собори на подот.
I’m Till Eckert, a ProPublica reporter. For the past 2 weeks, I’ve been going to the same NY immigration courthouse.
Nearly every time, I see ICE agents arresting immigrants. Today, a woman was slammed to the ground after begging officials not to take her husband away.
Thread👇 pic.twitter.com/elTzcoskS9
— ProPublica (@propublica) September 26, 2025
Откако стана, агентот ја турна кон обезбедувањето, кое ја испрати надвор од зградата. Таа беше хоспитализирана поради повредите, но подоцна беше пуштена.
„Нè тепаа во Еквадор. Не мислев дека ќе дојдам во Соединетите Држави и ќе го доживеам истото“, изјави Морета-Галарза за новинарите откако беше пуштена од болница.
Новинарот на ProPublica, Тил Екерт, кој беше на местото на настанот, потврди дека семејството побарало азил во Соединетите Држави, што е правен процес. Инцидентот се случил на адресата Федерал Плаза 26, која покрај имиграциски суд служи како и привремен центар за притвор за мигранти. Таму минатата недела беа уапсени повеќе од 70 демонстранти.