Свет
Шведската опозиција бара одговори за наводната шпионажа на САД
Во неочекуван сојуз, Левицата и шведските демократи, кои ги претставуваат спротивните краеви на шведскиот политички спектар, се здружија во барањето одговор од владата за наводната шпионажа на САД, пренесува „Спутник“.
Данското радио претходно објави извештај за укажувачи од Одбранбената разузнавачка служба на земјата (ФЕ) за шпионирањето на Националната агенција за безбедност на САД (НСА) против данската, норвешката и шведската одбранбена индустрија преку пристап до Центарот за податоци на островот „Амагер“ крај Копенхаген. Оттаму, НСА, наводно, го таргетирала интернет-сообраќајот од министерствата и одбранбените компании, како данската „Терма“ и шведската „Сааб“.
Според дански извори, шпионажата се случила во исто време кога данската држава ја почнала последната рунда набавки на борбени авиони, во која претендент бил „грипен“ на „Сааб“. Данската држава на крајот купи 27 борбени авиони „Ф-35“ произведени во САД.
Пратеникот на Левицата, Хакан Свенилинг, ја праша министерката за надворешни работи од редовите на социјалдемократите, Ен Линд, какви мерки презеле министерот и владата воопшто во врска со пријавената шпионажа, а пратеникот од Демократската партија во Шведска, Бјорн Содер, побара одговор од министерот за одбрана, Петер Хултквист.
„Ова можеби влијаеше на шведската одбранбена индустрија на многу негативен начин и мора да се разјасни“, објасни Шодер за националниот радиодифузер СВТ нагласувајќи дека владата многу бавно дејствува.
Како одговор министерот за внатрешни работи од редовите на социјалдемократите, Микаел Дамберг, истакна дека владата ја чека истрагата на Данска и дека тој не може да ја коментира точноста на информациите што се појавија во медиумите.
„Од друга страна, се разбира, јас и соодветните шведски власти со голем интерес ја следиме данската истрага“, рече Дамберг уверувајќи дека владата многу сериозно ги сфаќа сите форми на шпионажа против Шведска.
Норвешка претходно почна разговори со Данска во врска со обвинувањата за шпионажа на ниво на министри за одбрана. Според данското радио, НСА го користела центарот за податоци „Амагер“ со неговиот систем Xkeyscore, што го открил свиркачот Едвард Сноуден во 2013 година и што е клучна карактеристика на целиот апарат за пресретнување на НСА. Програмата овозможува голема количина податоци преку фибер-каблите да се просејуваат со помош на клучни зборови, како што се имиња на луѓе на врвни позиции во целните организации.
Основана во 1937 година, „Сааб АБ“ е една од водечките шведски компании за одбрана. Помеѓу 1947 и 1990 година служеше како матична компанија на реномираниот производител на автомобили „Сааб аутомобиле“.
Нејзиниот главен фокус, сепак, се борбени авиони, борбено оружје, ракетни системи, торпеда, сензорски системи и подземни возила без екипаж, како и решенија за надзор од воздух, радари и средства за електронска борба. Со речиси 17.000 вработени, „Сааб“ се смета за столб на шведскиот воено-индустриски комплекс.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
ЕУ се согласи да ги намали емисиите за 90% до 2040 година
Европската Унија постигна правно обврзувачки договор за климата со кој емисиите на стакленички гасови ќе се намалат за 90 проценти во однос на нивоата од 1990 година до 2040 година, вклучително и купување странски јаглеродни кредити за покривање на пет проценти од намалувањето на емисиите, соопшти Европскиот парламент во среда.
Со договорот ќе се бара од европските индустрии да ги намалат емисиите за 85 проценти, а од 2036 година земјите-членки на ЕУ ќе им плаќаат на земјите што не се членки за да ги намалат емисиите во нивно име за да го надоместат остатокот.
Европскиот парламент и земјите-членки на ЕУ мора одделно да ја одобрат целта за таа да стане закон – формалност што обично ги потврдува претходно договорените договори.
Договорот ги надминува повеќето ветувања за намалување на емисиите дадени од другите големи економии. Сепак, целта е пониска од онаа што ја препорачуваат научните советници на ЕУ за климатските промени и послаба од оригиналната цел, што ги одразува несогласувањата меѓу владите на ЕУ околу брзината и цената на нивната зелена агенда.
„Овој договор покажува дека климата, конкурентноста и независноста одат рака под рака и испраќа силна порака до нашите глобални партнери. Се согласивме за силен, но реалистичен закон за климата“, рече Вопке Хоекстра, портпарол на Европската комисија за климатските промени.
Компромис меѓу различни интереси
Целта претставува политички компромис по месеци преговори во кои владите, вклучувајќи ги Полска, Словачка и Унгарија, се спротивставија на подлабоките намалувања на јаглерод диоксидот, сметајќи ги за премногу тешки за домашните индустрии кои се борат со високите цени на енергијата, поевтиниот кинески увоз и американските тарифи.
Други членки на ЕУ, вклучувајќи ги Холандија, Шпанија и Шведска, ги наведоа влошувањето на екстремните временски настани и потребата да се стигне до Кина во производството на зелена технологија како причини за поставување висока цел.
За да ги освои противниците, ЕУ се согласи и да ги ублажи другите политички чувствителни климатски политики.
фото: unsplash
Регион
Вучиќ сака Западен Балкан заедно да влезе во ЕУ; Црногорскиот премиер: Ќе ве чекаме таму
Премиерот на Црна Гора, Милојко Спајиќ, изрази делумна согласност со предлогот на српскиот претседател целиот Западен Балкан да се приклучи кон Европската унија (ЕУ) во исто време, велејќи дека Црна Гора, сепак, ќе „чека“ таму од 2028 година, објави Анадолија.
„Се согласувам дека ЕУ треба да биде крајната дестинација за целиот Западен Балкан. Сепак, ние ќе ве чекаме таму веќе во 2028 година и ве охрабруваме навистина да побрзате и да ги забрзате другите кандидати од регионот“, објави Спајиќ на социјалната мрежа Икс.
Saglasan sam da bi čitavom Zapadnom Balkanu EU trebalo da bude finalna odrednica.
Međutim, mi ćemo vas tamo čekati već od 2028. godine i navijamo da istinski požurite i ubrzate ostale kandidate iz okruženja. 🇲🇪🇪🇺 pic.twitter.com/ldU0x03QL9— Milojko Spajić (@MickeySpajic) December 9, 2025
Предлогот на Вучиќ за заеднички влез
Српскиот претседател Александар Вучиќ претходно во вторник изјави дека најдобрата опција за ЕУ би била истовремено да ги прими сите земји од Западен Балкан како полноправни членки.
„Ако примите една, две или три од нас, што ќе правиме со останатите? Како ќе ги решиме сите отворени прашања?“, рече Вучиќ на панелот „Европска конкурентност во фрагментирана геополитичка средина“ на форумот BELTALKS во Белград.
Тој додаде дека ќе ја покрене идејата на состанокот со претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, и претседателот на Европскиот совет, Антонио Коста. Според него, заедничкиот влез би придонел за стабилноста на регионот и Европа.
фото: Depositphotos
Европа
Шефот на украинската армија: Држиме дел од Покровск, но моравме да повлечеме дел од војската
Украинските трупи држат делови од опколениот град Покровск од средината на ноември, но на некои единици им е наредено да се повлечат од непрактични позиции надвор од градот во изминатата недела, изјави во вторник врховниот командант на Украина, Олександр Сирски.
Ситуацијата околу Покровск, логистички центар практично уништен по месеци руски напади, останува тешка. Русија собра сила од 156.000 луѓе околу градот, изјави врховниот командант на украинската армија.
Сирски, цитиран од јавната телевизија „Суспилне“, рече дека украинските сили постигнале напредок од средината на ноември. Руската војска минатата недела соопшти дека нејзините сили го освоиле Покровск, тврдење што го негираа украинските власти.
„Нашите војници не беа присутни во Покровск оваа есен бидејќи нашите капацитети беа ограничени. Од средината на ноември, како резултат на офанзивните акции, обезбедивме околу 13 квадратни километри“, рече Сирски.
Тој додаде дека Украина „продолжува да го држи северниот дел од градот, приближно до железничката линија“ и дека западно од Покровск „контролира околу 54 квадратни километри“.
„Пред неколку дена, наредив повлекување на нашите трупи од растојание од околу 5-7 километри од Покровск. Ротацијата повеќе не беше можна и непријателот се провлекуваше. Немаше смисла да ги држат таму повеќе“, рече тој.
Покровск е во центарот на долгото, бавно напредување на руските сили низ регионот Донецк во источна Украина, а Москва неколку пати неделно најавува заземање на нови села.
Минатиот месец, Русија соопшти дека нејзините сили го зазеле и во голема мера уништениот град Купјанск, тврдење што украинската војска исто така го негираше.
Во својата објава на Телеграм, Сирски рече дека Русија користи дезинформации за да ја искриви ситуацијата и претставува дополнителна опасност за неговите трупи „во областите каде што воспоставиле контрола“.
фото: depositphotos

