Свет
Шведска пронајде четврто истекување на гасоводот Северен тек
Шведската крајбрежна стража наводно открила четврто истекување гас на гасоводот Северен тек.
Крајбрежната стража соопшти дека го лоцирала истекувањето откако во понеделникот на вкупно три места биле оштетени два гасоводи кои воделе од Русија до Германија, пренесува шведскиот весник Svenska Dagbladet.
„Две од овие четири штети се во ексклузивната економска зона на Шведска“, изјави за весникот портпаролката на крајбрежната стража, Џени Ларсон. Останатите две штети се наоѓаат во данската ексклузивна економска зона.
Се зголемуваат стравувањата дека гасоводот Северен тек 1, кој се протега од Русија до Германија, би можел да биде трајно неупотреблив по драстичното оштетување на гасоводот на дното на Балтичкото Море.
Доколку истекувањето на гасот од двете цевководи не се санираат многу брзо, големите количини на морска вода што влегуваат во цевките ќе предизвикаат корозија што би можело да го направи гасоводот трајно неупотреблив, изјави извор од германската влада.
Извор од британските одбранбени сили изјави за „Скај њуз“ дека истекувањето на гасоводот во Балтичкото Море е поврзано со употребата на далечински активирани подводни експлозивни направи.
Тој додаде дека мините можеле да бидат спуштени до морското дно на долго јаже, фрлени од страна на брод или поставени до гасоводoт со подводен дрон пред неколку месеци или дури години.
Кога беше откриено првото истекување на гас, веќе три дена гас истекуваше во Балтичкото Море. Шведскиот национален сеизмолошки центар претходно соопшти дека станиците забележале „силни подморски експлозии“ во областа каде што се случи истекување на гас.
„Нема сомнеж дека станува збор за експлозии“, вели Бјорн Лунд, сеизмолог од Универзитетот во Упсала, кој е дел од националната сеизмичка мрежа на Шведска.
Сè повеќе има реакции од европските земји за експлозиите на дното на Балтичкото Море, кои очигледно го предизвикаа истекувањето на гасот од цевководите Северен тек 1 и 2.
Неколку европски држави сугерираа дека Русија би можела да стои зад експлозиите, но Кремљ ги отфрли таквите предлози како „предвидливи и глупави“.
Научниците стравуваат дека испуштањето на метанот од експлодираните гасоводи Северен тек во Балтичкото Море би можело да биде едно од најлошите истекувања на природен гас досега и да претставува значителни климатски ризици, пишува „Гардијан“.
Грубите проценки на научниците, врз основа на количеството на гас наводно содржано во еден од цевководите, варираат помеѓу 100.000 и 350.000 тони метан.
Јасмин Купер, научен соработник на одделот за хемиски инженеринг на Империал колеџ во Лондон, рече дека има „многу неизвесност“ за истекувањето.
„Тешко е да се знае колку стигнува до површината. „Но, тоа е потенцијално стотици илјади тони метан: доста голема количина се испумпува во атмосферата“, рече Купер.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Европските лидери на итен телефонски разговор со Зеленски за мировниот план на САД
Се очекува европските лидери да одржат итни разговори со украинскиот претседател Володимир Зеленски за мировните планови на САД.
„Блумберг“ објави дека се очекува голем број европски лидери – вклучувајќи го Британецот Кир Стармер, Французинот Емануел Макрон и Германецот Фридрих Мерц – да се приклучат на итен телефонски повик со Зеленски напладне по европско време за да разговараат за предлогот на САД и Русија за завршување на војната.
Ројтерс, исто така, потврди дека Мерц се откажал од планираниот настан за да го ослободи својот распоред за да се придружи на телефонскиот повик.
Се очекува понатамошен состанок на маргините на самитот на Г20 во Јужна Африка во сабота, објави „Блумберг“.
Германскиот таблоид „Билд“ информира дека се очекува Мерц да има телефонски разговор не само со Зеленски, туку и со американскиот претседател Доналд Трамп.
Претходно, САД подготвија мировен план за Украина и Русија кој содржи 28 точки, а предвидува Украина да се откаже од дополнителни територии на исток, да ја ограничи армијата и формално да се откаже од членството во НАТО, објави Аксиос.
Германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул денес изјави дека верува оти планот поддржан од Соединетите Американски Држави за завршување на војната во Украина е само список на прашања што треба итно да се разгледаат меѓу Украина и Русија, истакнувајќи дека тоа не е конечен план.
Тој изјави дека имал долг телефонски разговор со специјалниот претставник на САД, Стив Виткоф.
„Сè е сè уште во состојба на флуктуација, а американскиот државен секретар Марко Рубио, исто така, рече дека разговорите подразбираат составување список на теми и опции што сè уште треба да се разгледаат и дискутираат“, рече Вејдфул во емисијата „Хојт џурнал“ на телевизискиот канал „ЗДФ“.
Вејдфул оцени дека секој обид да се доведат двете страни на преговарачка маса е достоен за поддршка.
„Ставот на Германија е европска позиција, што значи дека ја поддржуваме Украина. Сакаме да се осигураме дека Украина може да разговара за овие прашања од позиција на сила“, рече Вејдфул, цитиран од Танјуг.
Приказната за можната промена на границите и успехот на Русија во нејзината агресија не е нешто прифатливо за Украина, изјави денес амбасадорката на Украина во Соединетите Американски Држави, Олга Стефанишина.
На Глобалниот самит на жените 2025 во Вашингтон, Стефанишина нагласи дека територијалниот интегритет на Украина и промената на границите на Украина не можат да бидат на преговарачката маса.
„Да се каже дека Украина ги менува своите граници и дека Русија успева во својата воена агресија не е прифатливо. Секако, загрозувањето на независноста на Украина и дозволувањето на Русија да има мислење за нова агресија не е прифатливо“, додаде таа, пренесува Укринформ.
Стефанишина нагласи дека „ако сме сериозни во врска со 28-те руски точки, тие навистина немаат смисла“.
„Мислам дека сме сигурни во себе и го поддржуваме лидерството на претседателот (САД) Трамп, но лично сум загрижена што Русите секогаш избегнуваат разговор лице в лице. Мојот најголем страв е дека Русите ќе продолжат да го одложуваат процесот и да играат тактички игри“, рече таа.
Вршителката на должноста амбасадор на САД, Џули Дејвис, претходно изјави дека таа и секретарот на американската армија, Ден Дрискол, во четвртокот имале исклучително конструктивни дискусии со украинското раководство за прекин на војната.
„Европската унија ќе продолжи да ја поддржува Украина, бидејќи Украина е жртва на агресија“, изјави денес претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен и истакна дека санкциите против Русија предизвикуваат штета на нејзината економија.
„Украина може да смета на нас, бидејќи ова не е само агресија против Украина, туку агресија против принципите на Повелбата на ОН“, изјави Фон дер Лајен во говор во Јоханесбург, каде што присуствува на самитот на Г20, пренесува Ројтерс.
Според неа, ЕУ воведе 19 пакети санкции и тие имаат ефект.
„Ова може да се види кога ќе се погледнат растечките проблеми на руската економија – галопирачка инфлација, растечки каматни стапки и прегреана воена економија. Полека, но сигурно, податоците покажуваат дека санкциите функционираат“, нагласи фон дер Лајен.
Првиот самит на Г-20 на африканскиот континент се одржува во Јоханесбург.
Свет
Јапонија одобри делумно рестартирање на најголемата нуклеарна централа во светот
Гувернерот на Ниигата, Хидео Ханазуми, одобри делумно рестартирање на нуклеарната централа „Кашивазаки-Карива“, најголемата во светот по капацитет, јави „Ројтерс“. Со тоа се отстранува последната голема пречка за ТЕПКО, кој планира повторно да ги активира реакторите 6 и 7. Ханазуми најави гласање доверба во префектурното собрание и истакна дека остануваат прашања поврзани со безбедноста и со подготвеноста за инциденти.
Двата реактора имаат капацитет од 2.710 MW, околу една третина од вкупниот капацитет на електраната. ТЕПКО веќе ги заврши инспекциите на реакторот 6, што би било прво рестартирање на компанијата по Фукушима во 2011 година.
Одлуката доаѓа во услови на растечка побарувачка за електрична енергија во Јапонија. Аналитичарите проценуваат дека вклучувањето на реакторот 6 би можело да го намали увозот на ЛНГ до 4 милиони тони во 2026 година. ТЕПКО во меѓувреме се соочува со критики за неправилно ракување со доверливи документи во централата.
Свет
Европа за планот на Трамп за Украина: „Тоа е списокот на желби на Путин“
Европските претставници го отфрлија најновиот предлог на американскиот претседател Доналд Трамп за мировен договор, што е во корист на Москва, и предупредија дека попуштањето пред Русија само ќе го охрабри Владимир Путин да нападне и членка на НАТО, пишува „Политико“.
Високата претставничка на Европската Унија за надворешни работи, Каја Калас, му рече на тимот на Трамп дека нивниот нацрт-договор за прекин на огнот од 28 точки нема да успее без поддршката на Киев и европските влади. Денес, Европа е најголемиот донатор на украинската одбрана, нагласува „Политико“.
Американскиот предлог предизвика тревога во европските престолнини делумно затоа што тие беа целосно исклучени од неговото создавање, а најмногу затоа што, како што рече еден европски функционер, „тој не претставува ништо повеќе од списокот на желби на Путин“, според „Политико“.
Според условите на договорот, за кој широко известуваа меѓународните медиуми, Украина ќе биде принудена да ги предаде окупираните делови од источниот дел на земјата, да ја преполови својата армија и да се откаже од дел од своето моќно оружје.
„За да успее кој било мировен план, тој мора да биде поддржан од Украина и мора да биде поддржан од Европа“, изјави Калас пред новинарите во Брисел. „Притисокот мора да биде врз агресорот, а не врз жртвата. Наградувањето на агресијата ќе доведе само до нова агресија“, рече Калас.
Украинскиот министер за надворешни работи, Андриј Сибиха, им рече на европските министри на состанок зад затворени врати во Брисел дека е јасно оти Русија ги диктирала условите на новите предлози.
„Суштината е дека кој било мировен план не е изводлив ако се базира на смирување на агресорот“, рече Сибиха, според лице директно запознаено со неговите забелешки. „Тоа само би им донело на Украина и на цела Европа повеќе војна и бруталност“, додаде тој.
Новиот предлог доаѓа во чувствително време во речиси четиригодишната војна. Украина во последните денови претрпе зголемено бомбардирање и загуби на бојното поле, а Москва набргу ќе се соочи со последиците од спроведувањето на санкциите на Трамп против најголемите руски нафтени компании.
Веста наиде на негативни реакции во Европа и во Киев главно затоа што условите изгледаат како силна отстапка кон Русија.
Калас рече дека ниеден европски министер не бил вклучен во изготвувањето на планот на Виткоф додавајќи: „Не сме слушнале за никакви отстапки од руската страна“.
Помалку од еден месец претходно, Трамп, конечно, се чинеше дека прифати оти на рускиот претседател не може да му се верува. Кога објави санкции против двете најголеми руски нафтени компании, Трамп рече: „Секојпат кога разговарам со Владимир, разговорите се добри, а потоа ништо не произлегува од нив“, рече Трамп.
Но, точките од најновиот план практично ги исполнуваат клучните барања на Путин: предавање на Донбас и намалување на украинската армија.
Голем број европски функционери и дипломати, кои добија анонимност од „Политико“ поради чувствителноста на ситуацијата, изразија фрустрација од свртувањето на САД кон склучување лош договор за Украина.
„Секако дека е загрижувачки, но мора да стоиме зад нашиот став“, рече еден дипломат на ЕУ. „Ако Русија се извлече, само е прашање на време кога ќе видиме поголема руска агресија – во Украина, но и во земјите од ЕУ и НАТО“.
Висок европски функционер, запознаен со нацрт-предлогот, рече дека станува збор за список на ставки за задоволување на Путин и дека планот е многу лош. „Но, сигналите се дека Украинците мора да се согласат“, рече функционерот. „Киев испраќа јасна порака дека вршењето притисок врз Украина е бесмислено и нема никому да му помогне“.
Друг висок европски функционер рече дека времето на новиот американски напор е особено лошо, со оглед на тоа што Зеленски „веќе е под голем притисок од руските воени придобивки и внатрешната криза предизвикана од корупциски скандал“.
Европејците се соочуваат со уште една непријатна реалност: нивните обиди да си купат место на преговарачката маса со преземање на поголемиот дел од финансирањето на одбраната на Украина – не функционираат.
„Како е можно Европејците да имаат толку мала улога дури и сега кога ние ја плаќаме целата сметка?“, рече друг висок европски функционер нарекувајќи ги предложените отстапки што се бараат од Украина неразумни.
Откога го прими целиот документ на состанокот со американските претставници, вчера канцеларијата на Володимир Зеленски издаде соопштение во кое не го отфрли директно планот, но сугерира дека Украина верува оти сегашната верзија не води кон праведен мир.
„Претседателот на Украина и официјално од американската страна доби нацрт-план, кој, според процената на американската страна, би можел да помогне во оживувањето на дипломатијата“, се вели во соопштението.
„Претседателот на Украина ги истакна основните принципи кои се важни за нашиот народ, а по денешниот состанок, страните се согласија да работат на одредбите од планот на начин што ќе овозможи праведен крај на војната“, соопшти канцеларијата на претседателот.
Фото: ЕПА

