Свет
Шефот на НАТО: Два проценти од БДП за одбраната беа поставени пред 10 години, тоа веќе не е доволно

Генералниот секретар на НАТО Марк Руте денеска ги повика земјите-членки на НАТО да трошат повеќе за одбрана од сегашната цел од два отсто од БДП, поставена пред десет години, велејќи дека тоа сега е премалку поради новите предизвици.
Руте ги даде забелешките во Лисабон по средбата со португалскиот премиер Луис Монтенегро, кој го повтори своето ветување дека неговата земја ќе ја достигне целта од два отсто БДП до 2029 година.
Во 2023 година, Португалија потроши 1,5 отсто од својот БДП на обврските кон НАТО.
„Знаеме дека целта од два проценти, поставена пред десет години, нема да биде доволна за да се одговори на предизвиците на утрешниот ден“, рече Руте.
„Тоа значи дека сега треба да трошиме повеќе на нашата одбрана“, додаде.
Земјите-членки ќе разговараат дали да ја зголемат целта од два проценти на самитот во Хаг ова лето, под притисок на американскиот претседател Доналд Трамп да ги зголеми трошоците за одбрана на пет проценти од БДП, што во моментов ниту една земја-членка не го исполнува.
Руте ги повтори западните обвинувања дека Русија се обидува да ги дестабилизира земјите-членки на НАТО преку дејствија кои се движат од обиди за атентат до сајбер напади и саботажи, додека во исто време води брутална агресивна војна против Украина.
Москва негира дека сака да ги дестабилизира западните земји и тврди дека нејзините воени операции во Украина се насочени кон зајакнување на нејзината национална безбедност.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Европа
Прв поранешен претседател на земја од ЕУ зад решетки: Саркози ќе оди во затвор за два дена

Поранешниот француски претседател Никола Саркози треба да оди во затвор во вторник поради неговиот заговор за обезбедување либиско финансирање за неговата претседателска кампања во 2007 година, што го прави првиот поранешен шеф на земја од ЕУ што отслужува казна затвор.
Саркози, десничарски претседател на Франција од 2007 до 2012 година, беше осуден кон крајот на септември за заговор за финансирање на неговата изборна кампања со покојниот либиски диктатор Моамер Гадафи.
Поранешниот државник, кој се жалеше на пресудата и ја осуди „неправдата“, ќе биде задржан во парискиот затвор Ла Санте.
„Ако сакаат да спијам во затвор, ќе спијам во затвор – но со крената глава“, им рече тој на новинарите по изрекувањето на пресудата на 25 септември.
Саркози ќе биде првиот француски лидер затворен по Филип Петен, нацистичкиот колаборационистички шеф на државата, кој беше затворен по Втората светска војна.
Веројатно ќе биде сместен во една од ќелиите од девет квадратни метри во крилото за самица, изјавија за АФП вработените во затворот.
Ова би го спречило Саркози да комуницира со други затвореници или некој да го фотографира славниот затвореник со еден од многуте мобилни телефони што се шверцуваат внатре, рекоа тие, барајќи анонимност бидејќи не им е дозволено да разговараат со новинарите.
Во самица, на затворениците им е дозволено да ги напуштат своите ќелии на една прошетка дневно во двор со површина од неколку квадратни метри.
Не е јасно колку долго Саркози ќе остане во затвор.
Претседателката на судот, Натали Гаварино, за време на изрекувањето на пресудата на Саркози изјави дека злосторствата се „од исклучителна тежина“ и затоа наредила тој да биде затворен дури и ако се жали.
Сепак, се очекува адвокатите на Саркози да побараат негово ослободување штом ќе стапне во затвор, процес што би траел околу два месеци.
Судот може да одлучи против ослободувањето на поранешниот претседател од затвор ако, на пример, смета дека тоа е единствениот начин да се спречи фалсификување докази или заплашување сведоци.
Ако не, може да нареди негово ослободување под судски надзор или домашен притвор со електронска нараквица.
Додека судот не ја донесе својата одлука, се очекува Саркози да поминува време претежно сам.
фото: принтскрин
Европа
Почина „Мама Еразмус“, жената што ги промени животите на 16 милиони студенти

Италијанката Софија Коради, креаторката на образовната програма Еразмус што им овозможи на милиони млади луѓе да студираат во други европски земји, почина во Рим на 91-годишна возраст, објавија вчера италијанските медиуми.
Софија Коради, која подоцна ќе стане професорка на Универзитетот во Рим, како студентка доби престижна американска стипендија Фулбрајт, која ја однесе на Универзитетот Колумбија во Њујорк, каде што дипломирала право.
Таа предложи и започна програма за размена
Кога италијанскиот образовен систем не ја призна нејзината американска диплома по нејзиното враќање, таа предложи програма за размена, која на крајот ја започна на ниво на Европската унија во 1987 година.
Оттогаш, околу 16 милиони студенти учествувале во програмата, според веб-страницата на Еразмус.
Програмата, управувана од ЕУ, поттикнува поблиска соработка меѓу универзитетите и високообразовните институции низ цела Европа.
„Мама Еразмус“
Софија Коради, или „Мама Еразмус“ како што беше позната, рече дека идејата за програмата, родена за време на Студената војна, била нејзина „лична пацифистичка мисија“.
За италијанскиот министер за надворешни работи Антонио Тајани, кој ѝ го припишува „раѓањето на Генерацијата Европа“, таа „ги инспирирала животите на милиони млади луѓе кои патувале, студирале и прифаќале различни култури“.
Sofia Corradi ci ha lasciati.
Aveva sognato una gioventù europea che si incontrasse e si arricchisse delle proprie differenze. Milioni di studenti le devono un pezzo di vita e un orizzonte.
Omaggio alla Mamma Erasmus, il cui sogno continua a costruire la nostra Europa.
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) October 18, 2025
„Таа сонуваше за европска младина збогатена со нејзината разновидност. Милиони студенти ѝ ги должат своите хоризонти“, рече францускиот претседател Емануел Макрон на социјалната мрежа Икс.
Свет
Авганистан и Пакистан се согласија за прекин на огнот

Авганистан и Пакистан се согласија на моментален прекин на огнот на разговорите во Доха, соопшти Министерството за надворешни работи на Катар.
За време на разговорите што започнаа во саботата во Доха, „двете страни се согласија за моментален прекин на огнот и воспоставување механизми за консолидирање на траен мир и стабилност“, соопшти Министерството за надворешни работи на Катар во соопштение објавено на Икс.
Условите на договорот не беа откриени, но ќе следат состаноци меѓу авганистанските и пакистанските претставници за да се обезбеди неговото спроведување.
Пакистанскиот министер за одбрана, Хаваџа Асиф, подоцна потврди дека е постигнат договор за прекин на огнот и рече дека двете страни ќе се сретнат повторно во Истанбул на 25 октомври.
Преговорите беа водени со посредство на Катар и Турција.
фото: принтскрин