Свет
Што е Палестински исламски џихад: нивниот прв водач беше убиен од израелски шпиони на Малта

Движењето Исламски џихад во Палестина (Ḥarakat al-Jihād al-Islāmī fī Filasṭīn) или Палестински исламски џихад е втората по големина вооружена група во Газа. Се смета за една од најекстремните палестински вооружени фракции, а дејствува и на Западниот Брег. Израелците ги обвинија џихадистите за смртоносната експлозија што се случи вчера кај болницата Ал Ахли во Газа.
Џихадистите отфрлаат каков било политички мировен процес и гледаат воена победа над Израел како единствен начин да ја постигнат својата цел за формирање исламска држава низ Израел, Западниот Брег и Газа. Тие имаат свои резерви на ракети и минофрлачи, а пред еден месец нивното воено крило, бригадите Ал Кудс, броеше неколку стотици борци, сметаат аналитичарите.
Не е јасно колкумина останаа живи откако значителен дел од тие сили беа ангажирани во нападите на 7 октомври што резултираа со израелско бомбардирање на Газа. Групата објави дека држи десетици израелски заложници. Џихадистите речиси сигурно задржуваат доволно борбена способност и да истрелаат ракети и да се борат против сите израелски војници кои би можеле да влезат во Газа во копнена офанзива.
Иако често тесно соработуваше со Хамас, сепак тоа се две ривалски групи. Стратешките, идеолошките и меѓучовечките разлики одамна го спречуваат нивното вистинско зближување. Палестинскиот исламски џихад отсекогаш останал таинствен, со поделена клеточна структура, за разлика од масовната мобилизација што ја фаворизира Хамас, пишува Гардијан.
Нема широка мрежа за социјална заштита или вклученост во администрацијата. Исламскиот џихад и Хамас често се судираат околу тактиките, преговорите и низа други прашања, иако многу од нивните крајни цели и суштински исламистички верувања остануваат идентични.
Групата е основана во 1981 година од Фати Абд ал-Азиз ал-Шикаки како дел од новиот бран на радикализација што го зафати Блискиот Исток. Нејзините рани водачи беа инспирирани од екстремистичките мислители и активисти на Муслиманското братство во Египет во доцните 1960-ти, насилниот активизам таму во 1970-тите, а потоа и Иранската револуција од 1979 година. Списите на ајатолахот Рухолах Хомеини беа особено влијателни.
Во раните години, Џихад привлече незадоволни членови на секуларните, левичарски групи кои претходно доминираа во палестинската националистичка „вооружена борба“, како и поранешни членови на Муслиманското братство кои веруваа дека борбата против Израел треба да биде приоритет на движењето. Во последниве години, повеќето регрути беа регрутирани од редовите на образовани млади мажи во Газа и на Западниот Брег.
Групата брзо ја усвои релативно новата тактика на бомбаши самоубијци, започнувајќи серија такви напади против израелски воени и цивилни цели, иако групата претрпе голем неуспех кога Шикаки беше убиен, наводно од израелското разузнавање, на Малта во 1995 година.
По смртта на нивниот лидер, џихадистите продолжија со ретки насилни напади во Израел. Групата потоа доби нова сила за време на Втората интифада од 2000 до 2005 година, што и овозможи да се прошири на Западниот Брег и со преземањето на Газа од Хамас во 2007 година.
Голем дел од средствата ги добиваат од Иран, велат Американците. Други извори може да вклучуваат Сирија, донации од богати Палестинци во Газа и собирање средства во странство. Седиштето на групата е во Дамаск, каде што живее нејзиниот сегашен водач Зијад ал-Нахалах и има канцеларии во Техеран.
Минатата недела, иранскиот претседател Ебрахим Раиси му се јави на Нахала за да му каже: „Она што се случи на окупираните територии и во борбата со узурпирачкиот ционистички режим беше огромен, уникатен настан во изминатите 70 години, а вие навистина ја израдувавте исламската заедница со оваа иновативна и победничка операција“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Колесник: Складиштата со нуклеарно оружје во Полска ќе станат цели за руски ракети

Локациите на нуклеарно оружје во Полска ќе станат легитимна цел на руската армија, изјави членот на Комитетот за одбрана на државната дума, Андреј Колесник. Тој нагласи дека ваквите провокации од страна на Полјаците би можеле да доведат до трета светска војна.
„Или можеби ќе сфатиме дека мора да започнеме превентивен удар врз нуклеарниот потенцијал што е во Полска? Трета светска војна, светот ќе се сруши – нема опции. Значи, ова е пат што води кон ескалација и на крајот до Трета светска војна. Дали им е потребно? Секој претседател сака да ја покаже својата сила и цврстина. Не мислам дека Полска ќе има корист од ова. Значи, за нас, ова е само уште една цел. Или ќе бидат крстосувачки ракети – нема разлика. Некои [руски] ракети ќе бидат пренасочени кон Полска“, забележа Колесник.
Пратеникот нагласи дека досега Русија беше доста попустлива кон непријателските потези на Полска за распоредување конвенционално оружје.
Развојот на нуклеарниот капацитет би бил пресвртница во односите меѓу двете земји, додаде тој.
„Ќе имаме нови цели на полска територија ако Полска одлучи да стане цел. Претходно бевме попустливи по ова прашање: конвенционално оружје, авијација. Полска порано беше пријателска земја. Но, во изминатите 30 години, тие се направија целосно бескорисни ако одлучат да распоредат нуклеарно оружје на нивна територија“, заклучи Колесник.
Претходно, полскиот претседател Карол Навроцки изјави дека земјата треба да добие пристап до заедничка употреба на нуклеарно оружје од страна на сојузниците. Затоа, Варшава треба да се приклучи на програмата на НАТО за нуклеарно одвраќање.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Два летачки автомобили се судрија во Кина

Два летачки автомобили од кинескиот производител на електрични возила Xpeng Inc. се судрија во воздух за време на тест лет на аеромитинг во Чангчун, повторно отворајќи прашања за безбедноста на технологијата, објави Bloomberg.
Според Xpeng Aeroht, стартап компанија која стана подружница на Xpeng во 2020 година, едно од таканаречените електрични возила за вертикално полетување и слетување (eVTOL) се запалило при слетувањето, додека другото успеало безбедно да слета.
Flying Car collision in China raised safety concerns for eVTOL Industry for the Urban Air Mobility (UAM) networks while confronting real-world risks.
The flying car collision in Changchun shocked a crowd during an airshow rehearsal on September 16, raising questions on… pic.twitter.com/FdXmJeLtVK
— FL360aero (@fl360aero) September 17, 2025
Снимките од инцидентот покажуваат облак од црн чад што се издига од урнатиот eVTOL на рамно тревно поле, со противпожарни возила во близина. Двата летачки автомобили се приближиле еден до друг и воспоставиле контакт за време на тест летот, а властите оттогаш ја расчистиле областа и започнале истрага за причината, соопшти Xpeng Aeroht.
The XPENG X2 is a two-seater flying car developed by XPENG AEROHT. It adopts an enclosed cockpit with a minimalist teardrop-shaped design. To reduce weight, the XPENG X2 has a complete carbon fiber structure.
Credit: XPENG AEROHT #flyingcars #technology #engineering #evtol… pic.twitter.com/mucyJU12kU
— Wevolver (@WevolverApp) February 7, 2025
Според Bloomberg, инцидентот би можел да биде сериозен удар за Xpeng Aeroht, кој се подготвува да започне со испораки на својот модел на носач на авиони – класично електрично возило кое доаѓа со посебен eVTOL модул. Копнениот носач на авиони моментално е достапен за нарачка во Кина, а масовното производство се очекува во 2026 година.
Кина долго време промовира визија за таканаречената економија на ниска надморска височина, што би и користело на индустријата eVTOL и би го поттикнало нивното масовно усвојување. Сепак, остануваат прашањата за безбедноста и сигурноста на летачките возила што треба да превезуваат луѓе на кратки растојанија, а се предвидува дека многу од нив ќе бидат без пилоти, пренесува медиумот.
Xpeng Aeroht изјави дека никој не е повреден, иако на местото на несреќата се видени служби за итни случаи. Во видеата споделени на социјалните медиуми, може да се видат пожарникари како истураат вода врз летачкото возило што гори, додека претставник на компанијата сè уште не одговорил на прашањата за можни повреди.
Несреќата со eVTOL се случи само една недела откако Xpeng ги повлече повеќето од своите електрични возила P7+ поради дефект на контролниот систем.
Свет
ОН: Жените од Газа се принудени да се породуваат на улица поради израелските напади

Обединетите нации соопштија дека жените во Појасот Газа се принудени да се породуваат на улица, додека илјадници се раселени поради израелските воени операции што траат од октомври 2023 година, пренесува Анадолија.
„Израелската офанзива во Газа ги принудува жените да се породуваат на улица, без болници, лекари или чиста вода“, изјави портпаролот на ОН, Стефан Дујарик, на прес-конференција, повикувајќи се на Фондот за население на ОН (УНФПА).
„Ситуацијата се влошува од час во час“
„УНФПА вели дека 23.000 жени се оставени без грижа, а околу 15 бебиња се раѓаат секоја недела без медицинска помош“, додаде тој.
Дујарик повика на итна заштита на цивилите, велејќи дека ситуацијата на терен „се влошува од час во час“. Тој нагласи дека „издавањето наредби за раселување не ги ослободува страните во конфликтот од нивната одговорност да ги заштитат цивилите за време на непријателствата“.
Тој рече дека Израел „уште еднаш им наредил“ на луѓето во градот Газа да ја напуштат областа во следните 48 часа и „да се движат кон југ преку привремениот премин на патот Салах ад Дин, кој поминува низ центарот на Појасот Газа“.
„Илјадници луѓе продолжуваат да бегаат поради активните непријателства. Патиштата, како што можете да замислите, се пренатрупани. Луѓето се гладни, а децата се трауматизирани“, рече тој.
Тој, исто така, нагласи дека Израел продолжува да ги попречува операциите за помош во енклавата, велејќи дека „вчера, две хуманитарни операции за прием на пратки храна од преминот Газа беа откажани или одбиени“.
„Другите мисии беа овозможени, но се соочија со пречки на терен. Преминот Зиким беше затворен петти ден по ред“, рече тој.
Фото: принтскрин