Свет
Што се’ денес договорија САД, Русија и Украина

САД денеска постигнаа договор со Украина и Русија за прекин на огнот во Црното Море и ветија напори за запирање на меѓусебните напади врз енергетската инфраструктура, додека Вашингтон, исто така, вети дека ќе бара укинување на некои санкции за Москва.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека прекинот на огнот во Црното Море стапува на сила веднаш и дека ќе побара од американскиот претседател Доналд Трамп да му даде оружје и да ја санкционира Русија доколку Москва го прекрши договорот.
„Американската страна верува дека нашите договори стапуваат на сила откако ќе бидат објавени од американската страна“, рече Зеленски на прес-конференција во Киев, додавајќи дека не верува оти Русија ќе го почитува договорот.
Зеленски предупреди дека договорот не предвидува преземање чекори во случај Русија да го прекрши и дека директно ќе се обрати до САД доколку тоа се случи.
„Ние воопшто не им веруваме на Русите, но ќе бидеме конструктивни“, рече тој.
Руски услови
Кремљ објави дека Москва се согласила да обезбеди безбедна пловидба во Црното Море, под услов западните санкции против компаниите кои се занимаваат со извоз на земјоделски производи и ѓубрива да бидат укинати.
Русија и САД, исто така, се согласија да развијат мерки за запирање на нападите врз руската и украинската енергетска инфраструктура на 30 дена. Кремљ, исто така, потврди дека САД се согласиле да помогнат во обновувањето на пристапот на Русија до светскиот пазар за извоз на земјоделски производи и ѓубрива, но со голем број услови.
За спроведување на двата дела од договорот, западните санкции кон руската банка Роселхозбанк, која работи со земјоделски компании, ќе мора да бидат укинати и да и се врати пристапот до SWIFT.
Ќе мора да бидат укинати и санкциите наметнати врз руските извозници на земјоделски производи и ѓубрива и осигурителни компании, за одржување на бродови во пристаништата и ограничувањата за бродовите и трговските плаќања, објави Кремљ.
Безбедност на пловидбата
Соединетите држави претходно објавија дека постигнале посебни договори со Украина и Русија за да се обезбеди безбедна пловидба во Црното Море и да се спроведе забрана за напади врз енергетски објекти во двете земји.
Двете земји се согласија дека „ќе биде гарантирана безбедноста на пловидбата во Црното Море, дека ќе се воздржат од употреба на сила и дека ќе спречат употреба на комерцијални бродови за воени цели“, соопшти американската влада, која посредуваше во преговорите.
Соединетите Држави, кога станува збор за Украина, исто така ветуваат „ќе ги поддржат напорите насочени кон размена на затвореници, ослободување на цивили и враќање на присилно раселените украински деца“.
Русија, која во моментов е под бројни санкции, може да смета на поддршката од Белата куќа кога станува збор за „рускиот пристап до глобалниот пазар за извоз на земјоделски и вештачки ѓубрива, намалување на трошоците за поморско осигурување и подобрување на пристапот до пристаништата и платните системи за овие трансакции“.
Продолжение на разговорите
За време на разговорите, САД „повторија дека претседателот Доналд Трамп безусловно сака да стави крај на загубата на животи на двете страни“. Вашингтон „ќе продолжи да организира преговори меѓу двете страни за на крајот да се постигне мирен исход“, се вели во најавите.
Во соопштението, американската администрација му се заблагодари на саудискиот престолонаследник Мохамед бин Салман, во чија земја се водеа преговорите.
Украинскиот министер за одбрана Рустем Умеров изјави дека Киев ги поддржува двата договори за прекин на огнот со Русија објавени од САД во вторникот и дека Украина ќе ги пречека третите земји да го следат спроведувањето на договорите.
Во објавата на Х, Умеров напиша дека Украина ќе го смета секое движење на бродови на руската морнарица надвор од источниот дел на Црното Море за прекршување на договорот и дека доколку се случи такво нешто, ќе си дозволи право на самоодбрана.
Соединетите Американски Држави во последните два дена водат одделни преговори за војната во Украина со украинската и руската делегација во Саудиска Арабија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Нетанјаху: Договорот за Газа не беше можен порано

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху изјави дека сегашниот договор за размена и прекин на огнот во Појасот Газа не можел да се постигне порано и дека тоа е овозможено со комбинација од воена сила и „дипломатски притисок“, првенствено од претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп.
„Хамас никогаш не се согласи да ги ослободи сите наши заложници додека бевме длабоко во Газа“, рече Нетанјаху, додавајќи дека движењето го прифатило договорот само „кога го почувствувало мечот на вратот“, објави „Тајмс оф Израел“.
Премиерот оцени дека планот на Трамп го изолирал меѓународно Хамас и дека токму овој притисок, во комбинација со воените акции на израелската армија, го принудил Хамас да направи отстапки.
Нетанјаху рече дека приоритет на израелската влада е ослободувањето на заложниците. Тој најави дека телата на убиените заложници ќе бидат вратени „за еврејски погреб“.
Во своето обраќање, премиерот му се заблагодари на американскиот претседател „за неговото светско лидерство“ и неговите „постојани напори за изготвување план за враќање на израелските заложници“.
„Уште еднаш, тој го докажа своето пријателство кон нашиот народ, кон нашата земја“, истакна Нетанјаху.
Тој, исто така, им се заблагодари на врвните помошници на Трамп, специјалниот пратеник Стив Виткоф и неговиот зет, Џаред Кушнер, како и на израелскиот министер за стратешки прашања Рон Дермер и неговиот преговарачки тим, пренесува Танјуг.
Нетанјаху ги пофали силите на Израелските одбранбени сили и ги призна жртвите на семејствата на загинатите, истакнувајќи дека сирените и загубите во текот на претходните две години го претворија празникот Симхат Тор во ден на национална жалост, додека сега се надева дека празникот ќе стане „ден на национална среќа“ со враќањето на киднапираните.
Премиерот рече дека Израел „постигнува огромни победи што го менуваат лицето на Блискиот Исток“ во војната, но предупреди дека конфликтот не е завршен и дека остануваат значајни предизвици. Тој најави дека во следните фази, Хамас ќе биде разоружан, а Газа ќе биде демилитаризирана.
Нетанјаху, исто така, ги отфрли тврдењата на аналитичарите и новинарите дека враќањето на сите заложници не е можно без значителни отстапки кон барањата на Хамас.
Тој рече дека верува оти „силен воен притисок во комбинација со силен дипломатски притисок“ ќе овозможи враќање на сите заложници и дека, како што вели, тоа е сторено.
Фото: принтскрин
Свет
На секои девет дена, ЕУ добива нов милијардер

Европската унија доби 39 нови милијардери оваа година, а вкупното богатство на милијардерите во земјите-членки се зголеми за повеќе од 400 милијарди евра, според новиот извештај на невладината организација Оксфам.
Ова значи дека во ЕУ се раѓа нов милијардер во просек на секои девет дена и дека нивното вкупно богатство се зголемило за повеќе од две милијарди евра секој ден во првата половина од оваа година.
ЕУ има 487 милијардери, чие вкупно богатство се зголемило за 405 милијарди евра, достигнувајќи 2,3 илјади милијарди евра на крајот на јуни.
Најбогатите 3.600 Европејци поседуваат богатство колку и најсиромашните 181 милион, што е еквивалентно на населението на Германија, Италија и Шпанија заедно, според извештајот, во кој се истакнува дека даночните политики низ целиот континент им помогнале на супербогатите да го задржат и зголемат своето богатство.
„Го поврзавме со даночниот систем, бидејќи ова не е случајност. Оваа нееднаквост во богатството е поврзана со политички избори – а особено со неправедниот даночен систем“, рече авторката на извештајот Кјара Путатуро за Политико.
Според неа, даночниот систем во ЕУ е дизајниран на таков начин што најголемиот дел се собира од обичните граѓани – осум од секои 10 евра даночни приходи биле платени од обичните граѓани преку данок на промет и данок на доход.
Девет проценти од вкупните даночни приходи во земјите од ЕУ ги плаќаат компаниите, а само 0,4 проценти доаѓаат од данок на богатство.
Во соопштението на Оксфам се наведува дека платите се оданочуваат со повисока стапка во просек, додека инвестициите и холдинг компаниите се оданочуваат со пониски стапки, што ги прави богатите уште побогати.
Оксфам истакнува дека 10 земји од ЕУ немаат данок на наследство и дека само една членка, Шпанија, има данок на нето богатство.
„Ова значи дека супербогатите често плаќаат многу пониска ефективна даночна стапка на нивниот приход и богатство од обичните луѓе“, се вели во соопштението.
Оксфам, исто така, укажува дека поголемиот дел од новото богатство оди во приватни џебови, а не во јавни буџети и дека европските влади станале релативно посиромашни.
Додека во 1990-тите владите поседувале околу 10 проценти од вкупното богатство, сега тој е само шест проценти.
Доколку владите го задржале тој удел, според проценката на Оксфам, земјите од ЕУ ќе имале дополнителни 3,6 илјади милијарди евра во 2023 година за инвестирање во јавни услуги, училишта и болници.
Извештајот на Оксфам „Европска агенда за оданочување на супербогатите“ беше објавен пред состанокот на европските министри за финансии, каде што ќе разговараат за начините за финансирање на буџетот на ЕУ.
Оксфам наведува дека Европската комисија треба да направи план за оданочување на богатите поединци преку зголемување на транспарентноста преку европскиот регистар на имот.
Комисијата, исто така, треба да се обиде да воспостави заеднички стандарди за даноци на капитална добивка, на пример колку би платило едно лице кога продава акции.
Фото: принтскрин
Свет
(Видео) Реки од луѓе се упатуваат кон северна Газа

Десетици илјади Палестинци се упатија кон северна Газа откако израелската војска соопшти дека стапил на сила договорот за прекин на огнот. Почетокот на израелската офанзива во Газа по нападот на Хамас на 7 октомври предизвика околу еден милион Палестинци да избегаат од северниот дел на регионот.
Првичното повлекување на израелските сили од делови од градот Газа, кое започна денес, го откри ужасниот обем на уништување на станбените области и клучната инфраструктура. Цели населби се сведени на урнатини, објави агенцијата Анадолу. Нивното преместување се одвива по таканаречената Жолта линија во Појасот Газа, во согласност со договорениот договор за прекин на огнот.
Tens of thousands of Palestinians are walking back to Gaza City as Israel's military begins its withdrawal following the ceasefire agreement.
Al Jazeera’s @TareqAzzoum is there, watching what he described as ‘an endless tide of humans.’ pic.twitter.com/vvjDc2tbIP
— Al Jazeera English (@AJEnglish) October 10, 2025
Меѓу најтешко погодените области е областа околу џамијата Саид Сијам во населбата Шеик Радван, во северна Газа.
🇵🇸🇮🇱 Gaza residents are returning to north after the partial Israeli withdrawal. pic.twitter.com/hZyCquixOY
— MAKS 25 🇺🇦👀 (@Maks_NAFO_FELLA) October 10, 2025
Станбените згради во областа или се целосно срушени или се структурно нестабилни и непогодни за живеење од тешкото артилериско гранатирање. Слична судбина го снајде и источниот дел од Шеик Радван, каде што се уништени цели блокови згради и се уништени главните патишта, според агенцијата.
Според достапните информации, израелската армија наводно извршила интензивни операции за рушење и бомбардирање во неколку населби, вклучувајќи го и претходно споменатиот Шеик Радван, пред да започне повлекувањето. Дополнителни снимки, исто така, документираат сериозни штети во областа Ал-Наср, северозападно од градот, каде што илјадници домови се уништени или напуштени.
Според извештаите на израелските медиуми, израелската армија денес започна постепено повлекување на своите трупи од Појасот Газа. Се очекува повлекувањето до локациите наведени во планот на американскиот претседател Доналд Трамп за завршување на војната да биде завршено во рок од 24 часа.