Свет
2022 година беше годината што ќе промени сè
Кога пред една година се пишуваше за ретроспектива на 2021 година во светот, сите ја нарекоа година без крај, односно година за која никој нема да зажали. Да знаевме каква ќе биде следно, сигурно ќе бевме поблаги кон неа, пишува Индекс.хр.
По две години од пандемијата, милиони мртви ширум светот, екстремен раздор и поларизација околу одговорот на неа, а особено поради вакцината против Ковид-19, опасното потресување на демократскиот систем во Америка, но и во други земји, како како и природните катастрофи поврзани со климатските промени, сето тоа падна во втор план на 24 февруари.
Зад судбоносната одлука за инвазија стоеше еден човек, некрунисаниот руски император Владимир Путин, поранешен шпион на КГБ кој сега се претставува како цврст борец против американскиот колонијализам и заштитник на традиционалната христијанска култура.
Но, дури и тој, со сигурност, не беше свесен за хаосот во кој ќе ги фрли Русија и Европа и целиот свет.
Украина не престана да ѝ дава номинален отпор на втората воена сила во светот, за што подеднакво придонесоа криминалната неспособност, корупцијата и негрижата на руските генерали, деморализирањето на војниците, застареноста на оружјето и хроничниот недостаток на опрема. Светот гледаше шокирано, но парализата и пасивноста траеја изненадувачки кратко, барем на Запад.
Европа, пред сè, наеднаш се разбуди од заспаното затишје во децении мир, просперитет и удобно уредување со бесплатна американска воена заштита и евтина руска енергија.
НАТО и САД, како нејзина најсилна членка, брзо и јасно ставија до знаење дека директна воена интервенција не доаѓа предвид бидејќи Украина не е членка на алијансата. Но, воената помош брзо почна да пристигнува преку украинската граница, во која САД, како што се очекуваше, одиграа голема улога.
Затоа Европската Унија прва иницираше економска одмазда за агресијата, со најтешките санкции што некогаш ги воведе, а кои многумина, особено самата Москва, ја гледаат како еден вид економска војна.
Одговорот беше неспоредливо побрз и посилен отколку за време на распадот на Југославија и крвавите војни во Хрватска и Босна и Херцеговина што избувнаа во раните деведесетти, но и од руската војна во провинцијата Чеченија, во соседна Грузија, во Сирија и во Самата Украина во форма на „хибридна“ инвазија од 2014 година
И додека Русија еклатантно ги наруши територијалниот интегритет и суверенитет на соседната земја, што и самата ги гарантираше со Будимпештанскиот договор од 1994 година, на САД и Бразил, најголемите земји на западната хемисфера, им се закануваше да потонат во политички хаос поради се посилниот широко распространето непризнавање на изборните резултати.
Повеќегодишниот тренд на слабеење на демократиите и зајакнување на автократиите предводени од Кина се чинеше дека ќе кулминира.
Подеднакво гротескни се и изјавите на Путин дека Русија „не изгубила ништо“ со нападот на Украина (додека САД го проценуваат бројот на убиени и ранети руски војници на околу сто илјади, а Украина многу повеќе од тоа) или дека 99,9% од Русите се „подготвени да жртвувајте сè за татковината“, со оглед на тоа што речиси милион од нив ја напуштија татковината од почетокот на инвазијата.
Но, Путин сè уште има шанса да извлече некој привид на победа од челустите на воено понижување и пораз, доколку, преку комбинација на заплашување, блефирање, енергетска уцена и нуклеарни закани, успее да ги убеди Брисел и Вашингтон да го принудат Киев да склучи договор. примирје и прифаќање на статус кво на бојното поле.
Украинците, се разбира, никогаш нема да ја признаат анексијата, но на Русија и е доволно тоа да стане реална ситуација на терен, исто како и случајот со Крим. А потоа, по период на опоравување и обнова на десеткуваната војска, тие ќе ја имаат таа територија како отскочна даска за нов обид да ја освојат Украина, или до источниот брег на Днепар или како целина.
Делот од светот кој ја поддржува Украина и сфаќа колку опасна би била руската победа сега има избор: или да продолжи да ја поддржува воено, финансиски и политички додека не ги протера окупаторите, барем од територијата што ја освоија од 24 февруари или нека Путин земе што сака, односно може, за случајно да не ја изврши својата самоубиствена закана со нуклеарно оружје.
Тоа ќе биде избор помеѓу кукавичка, пресметлива и разединета Европа која ќе му дозволи на фашистички силеџија да ги промени границите со сила, или Европа која конечно се разбудила и сфатила дека нејзините интереси и нејзините вредности се суштински поврзани, дека исходот од војната во Украина има последици за сите и дека мирот и предавањето не се исти. Цената во секој случај ќе биде висока, пишува Индекс.хр.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Забрана на „Тик-ток“: Кина ги повика САД да го слушнат „гласот на разумот“
Кина ги повика САД „да го слушнат гласот на разумот“ откако стапи на сила законот за забрана на популарната апликација „Tик-ток“ на американска територија.
„Се надеваме дека американската страна ќе го слуша гласот на разумот и ќе обезбеди отворена, фер и недискриминаторска деловна средина за економските субјекти од сите земји кои работат во САД“, рече портпаролката на Министерството за надворешни работи Мао Нинг на редовната прес-конференција.
Милиони корисници на „Tик-ток“ во САД повеќе не можат да гледаат видеа на социјалната мрежа откако стапи на сила федералната забрана за многу популарната апликација.
Апликацијата на компанијата беше отстранета од големите продавници за апликации, вклучително и оние со кои управуваат Apple и Google во саботата навечер, додека веб-страницата на компанијата им соопшти на корисниците дека платформата за видео за кратки форми повеќе не е достапна.
Прекинот на услугата започна само неколку часа пред да стапи на сила новиот американски закон кој им забранува на продавачите на мобилни апликации и услугите за хостирање на интернет да дистрибуираат „Tик-ток“ на корисниците во САД.
Регион
Петти ден се трага по тригодишното девојче кое во реката Сава во Загреб го внесе нејзината мајка
Поминаа пет дена во потрагата по тригодишното девојче, чија мајка во средата го внела во реката кај загрепскиот мост Јанкомир. На теренот имаше повеќе од сто луѓе со 45 возила, 15 чамци, 13 дронови и три кучиња трагачи. Се пребарува површина од 110 километри.
Антонио Станиќ, раководител на жупанискиот центар 112 во Загреб, рече дека реката Сава е малку пониска од последните денови, што ја олеснува нивната потрага.
„Не можам да проценам колку ќе трае потрагата. Областа што ја опфативме е околу 110 километри од мостот Јанкомир до вливот на реката Сава“, изјави синоќа Станиќ за ХРТ.
34-годишната мајка се бранела со молчење и и е изречена мерка притвор од еден месец.
Постои основано сомнение дека 34-годишната обвинета на 15.01.2025 година во попладневните часови во Загреб извршила кривично дело тешко убиство над своето малолетно дете.
Свет
Милијардерите заминуваат во историјата, доаѓаат билијардерите, покажуваат истражувањата
Пет луѓе би можеле да достигнат богатство од најмалку 1 трилион долари во следната деценија доколку продолжат сегашните трендови, се вели во годишниот извештај за нееднаквост на Оксфам.
Извршниот директор на Tesla и SpaceX, Илон Маск, моментално најбогатиот човек во светот со нето богатство од повеќе од 430 милијарди долари, треба да ја надмине таа граница за помалку од пет години.
2024 година беше исклучително профитабилна година за најбогатите поединци и семејства
На неговата компанија се очекува наскоро да и се придружат основачот на Amazon, Џеф Безос, основачот на Oracle, Лери Елисон, извршниот директор на Meta, Марк Цукерберг, и извршниот директор на LVMH, Бернард Арно и неговото семејство.
Извештајот на Оксфам, заснован на податоците од магазинот Форбс, беше објавен пред почетокот на годишниот состанок на Светскиот економски форум во Давос, Швајцарија, собир на некои од најбогатите луѓе и светски лидери. Исто така, извештајот доаѓа еден ден пред инаугурацијата на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп, исто така милијардер.
Според Оксфам, 2024 година беше исклучително профитабилна година за најбогатите поединци и семејства во светот, делумно благодарение на подемот на американската берза. Нивното богатство се зголеми толку брзо што Оксфам го ревидираше своето предвидување минатата година дека само еден билионер ќе биде прогласен во следните десет години.
„Тоа е незамислива сума“, рече Ребека Ридел, висок советник за политика во Оксфам Америка. „Оваа екстремна нееднаквост не е причина за славење.
Минатата година бројот на милијардери се зголеми за повеќе од 200, достигнувајќи речиси 2.770 луѓе. Нивното богатство скокна за 2,1 милијарди долари – три пати побрзо од претходната година – на вкупно 15 милијарди долари. Во САД, каде живеат 816 милијардери, нето вредноста на оваа група се зголеми за 1,4 милијарди долари.
Според извештајот, дури и 10-те најбогати луѓе да загубат 99% од своето богатство, тие сепак би останале милијардери.
Извештајот на Oxfam, Takers not Makers, истакнува дека повеќе од една третина од богатството на милијардерите доаѓа од наследство.
Во 2023 година, повеќе милијардери го стекнале своето богатство преку наследство отколку преку претприемништво, за прв пат во историјата. Исто така, сите 17 милијардери помлади од 30 години го наследиле своето богатство.
Трансферот на богатството е олеснет со фактот што две третини од земјите не го оданочуваат наследството на директните потомци. Во САД, даноците на имот се значително намалени преку даночни олеснувања и стратегии за нивно избегнување.
„Ако ништо не се преземе, ќе се соочиме со најголемиот трансфер на генерациско богатство во историјата“, предупреди Ридел.
И богатите сè повеќе влијаат на политиката. Оксфам ја наведува администрацијата на Трамп како пример, која вклучува речиси десетина луѓе, што ги прави едни од најбогатите во историјата.
Маск, кој инвестираше повеќе од 260 милиони долари во претседателската кампања на Трамп во 2024 година, е именуван за советник на новоизбраниот претседател и раководи со таканаречената Канцеларија за ефикасност на владата.
„Маск и огромното влијание што го има врз политиката ја симболизираат нескротливата моќ на милијардерите што го дефинира нашиот економски и политички систем“, рече Ридел.
Поранешниот претседател Џо Бајден во своето проштално обраќање предупреди за концентрацијата на моќ меѓу „многу мал број ултрабогати луѓе“, велејќи: „Олигархијата на екстремното богатство, моќ и влијание ја загрозува нашата демократија, основните права и можностите за напредок”.