Регион
„Дојче веле“: Турција и Грција на работ на војна
За оружје се зборува сè погласно, откако Анкара објави дека ќе го испрати истражувачкиот брод „Орук Реис“ во близина на грчкиот остров Кастелоризо во Егејското Море, што е на само три километри од турското копно. Таму, според најавите, турскиот брод треба да ги испита потенцијалните подводни наоѓалишта на природен гас и нафта за еден месец. Сепак, Грција ја смета оваа морска зона како своја територијална вода и зона во која има ексклузивно право да го истражува и експлоатира морското дно“, пишува „Дојче веле“.
Армиите на обете земји се зголемени, и според „Билд“, само со посредство на германската канцеларка Ангела Меркел бил спречен конфликт во вторникот вечерта. Според весникот, турските воени авиони летале над Кастелорико, грчки авиони исто така биле во воздухот, а телефонскиот контакт на канцеларката со турскиот претседател Ердоган и грчкиот премиер Мицотакис спречил воен судир.
Преговорите се единственото решение
Гинтер Сеуферт од Берлинскиот центар за применети турски студии вели за „Дојче веле“дека турскиот претседател нема да се откаже од дупчењето во подморјето на подрачјето што Грција го смета за свое.
„Дали поради тоа ќе дојде до војна, ќе зависи од односот на Грција: дали ѝ нуди на Турција преговори или не “, продолжува Сеуферт. „И зависи од тоа како ќе се постави ЕУ, но пред сè САД. Конечно, Грција и Турција се членки на НАТО, па големите членки на НАТО ќе треба да интервенираат како посредници“.
Сеуферт смета дека преговорите се единственото решение за спротивставените толкувања на поморското право. Додека Грција смета дека морето околу нејзините острови треба да припаѓа на грчките територијални води (засновано на правото на „ексклузивна економска зона од 200 наутички милји околу островот“), Турција тврди дека не подразбира ексклузивно право на енергија.
Неодлучност на ЕУ и САД
Додека ЕУ досега се оградува од изјави и закани за санкции против Турција, Соединетите Држави се наоѓаат во тешка позиција, рече Сеуферт.
„Од една страна, тие имаат многу спорови со Турција. Помислете на купувањето на рускиот противракетен систем С-400 од страна на Турција. Од друга страна, Соединетите Држави се обидуваат да го потиснат влијанието на Русија во Источниот Медитеран и Либија со помош на Турција. Вашингтон очигледно сè уште не одлучил дали сака примарна позиција против Русија или првенствено да ја дисциплинира Турција“.
„Ердоган широко ја користи оваа политика на американски цик-цак, како и неодлучноста на ЕУ“, заклучува Сеуферт.
Поранешниот дописник од Турција и предавач на универзитетите во Истанбул и Никозија потсетува дека ЕУ некогаш имала кохерентна политика кон Турција во рамки на преговорите со таа земја за влез во Унијата.
„Бидејќи овој процес беше многу нормативно организиран, имено според спроведувањето на демократските реформи во Турција, сите земји на ЕУ би можеле да застанат зад него“, вели Сеуферт. Но, тоа не успеа. „Многу индивидуални теми сега се во преден план – прашањето за бегалците, енергетската политика, улогата на Турција во Сирија и Либија. Во сите овие теми, одделните земји на ЕУ имаат различни позиции во согласност со националните интереси“, додаде Сеуферт.
Сеуферт: Целта на Ердоган е „Голема Турција“
На прашањето на новинарите на ДВ дали е случајно тоа што истиот ден (24 јули) кога се одржа првата исламска молитва во „Аја Софија“, која повторно беше претворена во џамија, турски брод планира да замине во близина на грчкиот остров и да ја одбележи годишнината од договорот од 1923 година, кога е дефинирана границата меѓу Турција и Грција, Сеуферт вели:
„Ова не е случајност. Политиката на господинот Ердоган е насочена кон создавање Голема Турција. Тоа е Турција која не е ориентирана кон Западот, како кај Кемал Ататурк, туку е Турција проникната од историјата и империјалната величина на Отоманската Империја“, рече тој.
Мотото на Ердоган, како што рече тој, е Турција да стане најсилна во регионот во вакуумот создаден со повлекувањето на САД и слабоста на ЕУ, а Турција да ги претставува интересите на сунитските муслимани на Блискиот Исток.
„Практичните последици од оваа политика се вооружување на турската армија и милитаризација на надворешната политика во Источниот Медитеран. Оваа политика има и големи симболични димензии, како што е претворањето на ‘Аја Софија’ во џамија“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Регион
(Видео) Хаос и туркање во албанскиот парламент: драматични сцени во Тирана
Во албанскиот парламент денес избувна хаос кога пратениците од опозицијата запалија факели и фрлаа вода за време на седницата, а сето тоа поради спор околу корупцијата во владата, објави The Telegraph.
Драматични сцени од Тирана покажуваат како чад се шири низ салата додека пратениците се туркаат, а безбедносните сили се обидуваат да воспостават ред. Инцидентот е кулминација на неколкунеделните тензии во кои опозицијата ја обвини владата дека ги игнорира барањата за истрага за корупциските скандали што ја потресоа земјата.
🚨🇦🇱🔥‼️ BREAKING | FLARES IN PARLIAMENT: ALBANIA’S DEMOCRACY COLLAPSES LIVE ON CAMERA 🚨
What you are seeing is not a protest.
It is not “political theatre.”
It is a full institutional breakdown.Inside the Albanian Parliament, opposition MPs ignited flares, physically blocked… pic.twitter.com/OQvVXgGP1d
— Slavic Networks (@SlavicNetworks) December 18, 2025
Корупцијата е клучно политичко и социјално прашање во Албанија со години, а меѓународните институции и организации редовно предупредуваат за проблеми во судството, јавната администрација и системот за јавни набавки. И покрај реформите што официјално се започнати, особено во судството со поддршка на Европската Унија и САД, перцепцијата за широко распространета корупција останува силна кај јавноста.
Случаите во кои се вклучени високи државни функционери, градоначалници и луѓе блиски до владејачките структури привлекоа особено внимание, дополнително поткопувајќи ја довербата на граѓаните во институциите и политичкиот систем.
Регион
ЕУ ги укинува санкциите за Косово и ја отклучува финансиската помош
Европската Унија е подготвена да ги укине санкциите што ги воведе против Косово во 2023 година поради тензиите на северот на земјата и ќе ја отклучи финансиската помош, изјави претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен.
Земјите од ЕУ воведоа казнени мерки против Косово откога владата на премиерот Албин Курти не одговори на повиците на ЕУ и САД за смирување на немирите на северот со мнозинско српско население по најлошото насилство за повеќе од една деценија.
Мерките вклучуваа суспендирање на посетите на косовски претставници на ЕУ и задржување голем дел од економската помош на ЕУ.
„Добри вести за Косово“, рече Фон дер Лајен во објава на X. „Планираме 216 милиони евра финансиска помош и имаме намера да ослободиме 205 милиони евра на почетокот на следната година“, напиша таа.
Насилството избувна во северно Косово во 2023 година откога градоначалниците од етничките Албанци ја презедоа функцијата со победа на локалните избори. Изборите беа бојкотирани од Србите барајќи спроведување договор стар десет години, со кој им се дава поголема автономија.
30-ина мировници на НАТО, кои ги чуваа градските собранија, беа повредени во судирите со српските демонстранти, а повредени беа и 52 Срби.
Фон дер Лајен рече дека ЕУ одлучила да ги укине мерките откога српските градоначалници ја презедоа функцијата по локалните избори во октомври.
Косово треба да одржи нови парламентарни избори на 28 декември бидејќи не успеа да формира влада по изборите во февруари.
фото/депозитфотос
Регион
Фон дер Лајен: Импресивен напредок на Албанија и Црна Гора, проширувањето на ЕУ, првпат по повеќе од десет години, стана реална можност
Потпретседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, синоќа во Брисел изјави дека Албанија и Црна Гора постигнале импресивен напредок во процесот на европска интеграција, што треба да ги инспирира другите партнери од Западен Балкан.
По самитот на Европската унија и Западен Балкан, на кој Србија не учествуваше за прв пат, Фон дер Лајен во писмена изјава изјави дека „проширувањето на ЕУ, за прв пат по повеќе од десет години, стана реална можност“.
„Сакам да го пофалам огромниот напредок на Албанија и Црна Гора. Она што го постигнаа е импресивно. Нивниот напредок е импресивен извор на инспирација за другите партнери од Западен Балкан и испраќа силна порака до светот за привлечноста на европската понуда. Тоа е понуда на солидарност, можности и стабилност. За да ја претвориме таа понуда во реалност, интензивно работиме на постепена интеграција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека Планот за раст за Западен Балкан, исто така, служи за оваа цел, благодарение на што земјите од регионот се поинтегрирани во ЕУ од кој било партнер во процесот на проширување претходно.
„Самите инвестиции не можат да генерираат одржлив раст. А реформите без ресурси не можат целосно да се спроведат. Затоа Планот за раст ги комбинира двете: реформи за отклучување на ресурсите и ресурси што овозможуваат реформи. И со таа комбинација, регионот има одредени придобивки од интеграцијата дури и пред полноправно членство. Бидејќи јазот во развојот помеѓу Западен Балкан и ЕУ има ограничени инвестиции, создавање работни места и можности предолго време. Планот за раст се занимава директно со ова, со шест милијарди евра инвестиции. А сега имаме шест амбициозни реформски агенди“, додаде таа, според написите во медиумите од регионот.
Претседателката на Европската комисија посочи дека првите конкретни резултати се веќе видливи, дека се очекува Западен Балкан да порасне за околу три проценти следната година, што „одразува доверба во европската иднина на регионот, влијанието на реформите и придобивките од поблиската економска интеграција со ЕУ“.
„И ќе има уште. Ги интегрираме нашите партнери во Единствената европска платна зона (SEPA). Ова би можело да им заштеди на компаниите и граѓаните до 500 милиони евра годишно. Исто така, заштедуваме време преку нашите „зелени појаси“, кои ќе ги зајакнат синџирите на снабдување, ќе ја подобрат логистиката и ќе го скратат времето на транзит до 80 проценти. А со Планот за раст, економијата на регионот може да се удвои во следната деценија“, изјави таа.
Таа додаде дека инвестицискиот план досега мобилизирал 18 милијарди евра, вклучувајќи шест милијарди евра грантови од ЕУ, и дека повеќе од 68 проекти за финансирање на клучна инфраструктура во транспортот, енергетиката, дигиталната поврзаност и проекти за заштита на животната средина се спроведуваат низ целиот регион.
„Овие инвестиции го прават регионот поконкурентен и подобро поврзан со Единствениот пазар на ЕУ. Да ја земеме вештачката интелигенција за пример: воспоставуваме мрежа на фабрики за вештачка интелигенција низ цела ЕУ и ги отвораме кон Западен Балкан, со антени од фабрики за вештачка интелигенција во Србија и Северна Македонија. Ова ќе им овозможи на компаниите од целиот регион да се поврзат со овие фабрики и да добијат пристап до европската инфраструктура за вештачка интелигенција“, рече Фон дер Лајен.
Таа изјави дека сето ова привлекува приватни инвестиции и додаде дека за време на инвестициските конференции на ЕУ во Албанија и Црна Гора, од приватни инвеститори се обезбедени инвестициски декларации, во вредност од повеќе од четири милијарди евра.
Таа, исто така, изјави дека Заедничкиот регионален пазар е „најбрзиот пат до конкурентност, најдиректниот мост до единствениот пазар на ЕУ и најјасен доказ дека регионот може да дејствува како една единица“.
„Резултатите се јасни. Од 2021 година, трговијата во регионот се дуплираше, трговијата со стоки и услуги се зголеми за 19 проценти, пократките чекања на границите заштедија вкупно повеќе од 20 години време. Затоа сега е време да ги обновиме нашите напори и да ја завршиме агендата на Заедничкиот регионален пазар. Моментумот за проширување со нашите партнери од Западен Балкан никогаш не бил посилен. Ова е историска можност. Да ја искористиме заедно“, додаде таа.
Фото: депозитфотос

