Регион
Црна Гора затвори три поглавја од преговорите со ЕУ

Црна Гора вчера вечер затвори три преговарачки поглавја, со што двојно го зголеми бројот на затворени поглавја во пристапните преговори кои беа отворени во 2012 година.
На меѓувладината конференција за пристапување, Црна Гора ги затвори преговорите во три поглавја – право за интелектуална сопственост, информатичко општество и медиуми и претприемништво и индустриска политика.
Црногорскиот премиер Милојко Спајиќ на прес-конференцијата изрази надеж дека Црна Гора ќе успее да ги затвори сите преостанати поглавја во следните две години.
Ова е голем потег за Црна Гора со оглед на тоа што досега затвори само три поглавја, а последното беше затворено уште во јуни 2017 година. Црна Гора аплицираше за членство во ЕУ уште во 2008 година, а пристапните преговори ги отвори во јуни 2012 година. Досега ги отвори сите преговарачки поглавја, а од вчера има вкупно шест затворени поглавја.
Комесарката за проширување Марта Кос вети поддршка во напорите за затворање на преостанатите поглавја. „Денешната меѓувладина конференција е доказ дека проширувањето е процес заснован на заслуги“, рече Кос.
За затворање технички беше подготвено уште едно поглавје, Надворешна, безбедносна и одбранбена политика, но Хрватска одби да се согласи со тоа.
Шефот на хрватската дипломатија Гордан Грлиќ Радман изјави дека ова не е блокада и дека Хрватска силно ја поддржува Црна Гора сите овие години, од моментот кога ги започна преговорите со ЕУ. Но, има одредени прашања кои не се од билатерален карактер, хуманитарни и цивилизациски прашања, кои се универзални, додаде хрватскиот министер.
Минатиот месец Хрватска испрати нон-пејпер (неформален дипломатски документ) до Црна Гора, во кој бара решавање на неколку отворени прашања кои ги нарушуваат меѓусебните односи на двете земји. Во тој документ, според дипломатски извори, се наведува дека двете земји треба да ги решат прашањата за сопственоста на училишниот брод Јадран, меѓусебната демаркација, гонењето на воените злосторства, потрагата по исчезнати лица, како и прашањето за името на градскиот базен во Котор, кој го носи името на поранешниот ватерполист Зоран Гопчевиќ, за кого Хрватска тврди дека бил чувар во логорот Морињ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Црна Гора планира да произведува дронови; САД: Покажуваат дека се сериозни

Црна Гора планира да започне со производство на беспилотни летала во соработка со американска компанија, а првата серија ќе биде донирана на Украина, објавија денес црногорските медиуми, повикувајќи се на „писмо за намери“ усвоено од владата во Подгорица кон крајот на мај.
Во тој документ, како што објави Радио Слободна Европа, црногорската влада наведува дека оваа иницијатива ќе ги подобри капацитетите на војската во однос на НАТО, ќе ги поддржи одбранбените потреби на Украина, како и позицијата на Црна Гора како сигурен снабдувач на најсовремена одбранбена опрема на глобалниот пазар.
Се нагласува дека договорот вреден 15 милиони долари ќе биде поддржан и од американската администрација предводена од претседателот Доналд Трамп. Писмото за намери усвоено од црногорската влада на 29 мај наскоро ќе го потпишат црногорскиот министер за економски развој Ник Ѓељошај и Роберт Џ. Донахју, директор на компанијата „Бај Лајт Профессионал ИТ Сервисиз ДОО“. Тоа ќе биде претходница на договорот што треба да се потпише во септември.
Договорот предвидува користење на компании од Црна Гора и регионот за тестирање на воздушни и подводни технологии на беспилотни системи. Исто така, се наведува дека владата на Црна Гора се согласува да ја донира првата серија беспилотни системи од рано производство и сродна одбранбена опрема на Украина.
Амбасадата на САД објави дека договорот, доколку биде одобрен, ќе промовира заедничка безбедност, стабилност и напредок и дека владата на САД ги охрабрува сите земји-партнери да инвестираат и да соработуваат со американските компании.
„Инвестирањето во одбранбени капацитети, како што се американските беспилотни воздушни системи, ја покажува сериозноста на Црна Гора во исполнувањето на своите обврски кон Алијансата во време кога бараме од Европа да преземе поголем товар за нејзината безбедност“, порачаа тие.
Регион
Европската комисија не се откажува од рудникот за литиум во Србија, тој се појави на новата листа

Европската комисија денес објави список од 13 стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји, вклучувајќи го и проектот Јадар во западна Србија, кој предизвика силни протести и спротивставување во таа земја.
Списокот на стратешки проекти во областа на критичните суровини во трети земји вклучува проекти во Канада, Гренланд, Казахстан, Норвешка, Србија, Украина, Замбија, Нова Каледонија, Мадагаскар, Малави, Јужна Африка и Обединетото Кралство.
Според проценката на Комисијата, избраните проекти, од кои повеќето се однесуваат на суровини неопходни за производство на електрични возила и батерии, како што се литиум, никел, кобалт, манган и графит, бараат вкупно 5,5 милијарди евра капитални инвестиции за да започнат со работа.
На листата е вклучен и проектот Јадар во долината на реката Јадар во западна Србија, кој предизвика широко распространето негодување и отпор поради страв од загрозување на здравјето на луѓето и животната средина.
На почетокот на 2022 година, српската влада го поништи усвоениот просторен план за рудникот во долината на реката Јадар и го запре проектот. Сепак, во јули минатата година, повторно донесе одлука со која му дозволи на британско-австралискиот рударски гигант „Рио Тинто“ да го рестартира својот проект за рударство на литиум.
Избраните стратешки проекти ќе добијат поддршка од Комисијата, земјите-членки и финансиските институции во форма на полесен пристап до финансирање. Комисијата, исто така, ќе ја зајакне соработката со трети земји за да се обезбеди развој на овие проекти, особено преку стратешки партнерства што веќе се воспоставени со некои од земјите.
Регион
Бугарија од 1 јануари 2026 година го воведува еврото

Бугарија ги исполни сите критериуми и е подготвена да ја усвои единствената европска валута од 1 јануари 2026 година. Ова е јасно од извештајот за конвергенција на Европската комисија (ЕК), објави БГНЕС.
Министрите за финансии на Еврогрупата ќе го разгледаат извештајот на ЕК и оној на ЕЦБ на состанокот на 19-20 јуни во Луксембург. На самитот на ЕУ, кој ќе се одржи на 26-27 јуни, тие ќе бидат разгледани и од лидерите на Унијата.
На 30 јуни, Европската комисија ќе го даде предлогот за фиксирање на девизниот курс, и не се очекува тој да биде различен од сегашниот девизен курс утврден од валутниот одбор.
Конечната одлука за пристапувањето треба да дојде на 8 јули, кога земјите од Еврогрупата ќе ги усвојат законските одлуки за усвојување на еврото во Бугарија.
Со ова, Бугарија ќе биде 100% полноправна членка на Европската Унија, откако на почетокот на оваа година се приклучи и на копнениот Шенген, објави БГНЕС.
Бугарија е членка на ЕУ од 1 јануари 2007 година.