Регион
Извештај на Европската комисија: Во прашање е стратегиската насока на Србија

Србија не воведе санкции против Русија, одржуваше односи на високо ниво со таа земја и ги интензивираше односите со Кина, што отвора прашања за нејзината стратешка насока, се наведува во нацрт-извештајот на Европската комисија за напредокот на земјата кон членство во Европската унија.
„Србија сè уште не се придржува кон никакви рестриктивни мерки против Руската Федерација, ниту со повеќето изјави на високиот претставник за ова прашање. Таа ги одржува односите на високо ниво со Руската Федерација и ги интензивира односите со Кина, што го поставува прашањето за стратешката насока на Србија“, се вели во нацрт-извештаите за Србија во кои Хина имала увид.
Комисијата утре ќе објави пакет за проширување, чиј клучен дел се извештаите со оценки за напредокот во реформите на секоја од земјите кои се на пат кон членство во ЕУ. Извештајот за напредокот се објавува еднаш годишно и игра важна улога во следењето на напредокот на земјите кандидати на нивниот пат кон ЕУ.
Освен Русија, Србија не прифати и низа други изјави на високиот претставник во име на ЕУ и рестриктивни мерки кон Кина, Белорусија, Иран, Северна Кореја и Венецуела. Покрај тоа, се почести се летовите за Русија, се наведува.
„Се очекува Србија постепено да ги усогласува своите политики кон трети земји со политиките и позициите на ЕУ, вклучително и рестриктивни мерки“, се додава во нацрт-извештајот. Се вели дека Србија продолжила да соработува со ЕУ во напорите да се спречи избегнувањето на санкциите и да обезбеди финансиска и хуманитарна помош за Украина.
Србија, исто така, се очекува да ги подобри своите резултати во гонењето на воените злосторства, се вели дека сè уште избегнува обвинение против високи осомничени и дека обработката на случаите трае премногу долго.
„Србија треба да преземе чекори за да го забрза гонењето на воените злосторства и да реши значителен број отворени случаи на над 1.700 предистражни случаи, што продолжува да предизвикува голема загриженост“, се вели во текстот.
Србија ја продолжи соработката со Меѓународниот резидуален механизам за кривични судови, кој го замени Хашкиот суд. По прашањето на воените злосторства, соработката со Босна и Херцеговина продолжи, додека мал напредок е забележан во соработката со Хрватска и Косово.
„Србија допрва треба да покаже вистинска посветеност на истрагата и пресудувањето на воените злосторства. Голем број српски политички партии, политичари и медиуми продолжуваат да обезбедуваат поддршка и јавен простор за осудените воени злосторници без последици и ги негираат воените злосторства, вклучително и геноцидот во Сребреница“, се вели во нацрт-извештајот.
Во текстот се спомнуваат и голем број исчезнати лица. „Нерешената судбина на лицата исчезнати за време на конфликтот во 1990-тите останува клучно прашање што треба да се реши во Западен Балкан. И покрај тековниот напредок во идентификацијата, 7.608 лица сè уште се водат како исчезнати“, се вели во текстот.
Се додава дека се потребни дополнителни напори на регионално ниво преку групата за исчезнати лица формирана во 2018 година во рамките на Берлинскиот процес за зајакнување на соработката, како и на билатерално ниво.
И Србија се уште не ја усогласила својата визна политика, иако ЕУ постојано ја повикува на тоа. Белград има безвизен режим со 16 земји на чии граѓани им се потребни визи за влез во ЕУ.
Усогласувањето со визната политика за ЕУ е многу важно за да се намали притисокот на илегалните мигранти. Многумина од нив доаѓаат во Србија како туристи, а потоа се обидуваат илегално да влезат во ЕУ и да бараат азил. Србија има безвизен режим главно со земјите кои не ја признале независноста на Косово.
Што се однесува до билатералните односи, Србија останува посветена на одржување добри билатерални односи со другите земји од процесот на проширување и со соседните членки на ЕУ. Нејзините односи со Хрватска „продолжуваат да се карактеризираат со ад хок антагонистички јавни размени и дипломатски демарши“.
Односите со Босна и Херцеговина се добри и генерално стабилни, иако резолуцијата на ОН за Сребреница доведе до политички тензии, се вели во нацрт-извештајот. Се вели и дека високи српски функционери учествуваат на нелегалниот Ден на Република Српска, 9 јануари.
Во својот извештај, Европската комисија уште еднаш ќе ја повика Босна и Херцеговина „веднаш да ги спроведе уставните и изборните реформи со цел да се осигура дека сите граѓани можат ефективно да ги остварат своите политички права“.
„Функционирањето на демократските институции е поткопано со постојани дискриминаторски елементи во уставниот систем и постојано кршење на правниот и уставниот поредок од страна на субјектот Република Српска, кој се уште не ги спроведува одлуките на Уставниот суд, доведувајќи ги во прашање авторитетот и интегритетот на Судот“, се вели во нацрт-извештајот.
Како Србија, така и Босна и Херцеговина не е усогласена со визната политика на ЕУ. Комисијата ја повикува БиХ да го прекине безвизниот режим со Азербејџан, Кувајт, Катар, Турција, Русија, Кина и сезонскиот безвизен режим со Саудиска Арабија. БиХ го укина безвизниот режим со Оман во јануари годинава и со Бахреин во септември.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Зелено светло за Бугарија – од 1 јануари 2026 година може да го воведе еврото

Во четвртокот, Бугарија доби зелено светло од лидерите на Европската Унија за воведување на еврото од 1 јануари 2026 година.
Лидерите, собрани на самитот на ЕУ во Брисел, го поддржаа предлогот на Европската комисија да ѝ се дозволи на Бугарија да стане 21-ва членка на еврозоната и да го замени левот со евро, откако веќе планираше да го стори тоа во 2024 година, но беше одбиена.
Оваа балканска земја е членка на ЕУ од 2007 година и е првата земја што може да го воведе еврото по Хрватска во 2023 година.
Европскиот парламент и Европската централна банка (ЕЦБ) сè уште треба да бидат консултирани за потребните законски измени пред Бугарите да можат да плаќаат во евра, но тие чекори се сметаат за формалност.
Бугарија, според написите во медиумите од регионот како една од најсиромашните земји на ЕУ, останува на дното на листата од 27 членки во однос на бруто домашниот производ (БДП) по глава на жител, иако стапките на раст се повисоки од другите земји.
Покрај релативно ниските и стабилни стапки на инфлација, критериумите за пристапување вклучуваат стабилност на цените, здрави јавни финансии и стабилни девизни курсеви.
Комисијата неодамна изјави дека очекува стапка на инфлација од 3,6 проценти за Бугарија оваа година и 1,8 проценти во 2026 година, што доведе до позитивен рејтинг за Софија.
Во Бугарија, воведувањето на еврото беше проследено со жестоки протести. Во февруари, националистите запалија оган пред влезот на претставништвото на ЕУ во Софија и истурија црвена боја на стаклената фасада на зградата. Тие фрлаа молотови коктели и јајца.
Минатиот месец, поддржувачите на проруските и националистичките партии демонстрираа во главниот град Софија и во други градови, барајќи левот да се задржи поради стравувањата дека еврото ќе поттикне зголемување на цените.
Противниците на еврото собраа 604.000 потписи во корист на референдум за воведување на заедничката валута, но бугарскиот парламент го отфрли референдумот двапати – во 2023 година и во мај 2025 година.
Според анкетата спроведена од бугарскиот институт Мјара кон средината на мај, повеќе од половина од сите возрасни (54,9%) се противат на воведувањето на заедничка валута во 2026 година, додека стабилна третина (34,4%) се за приклучување кон еврозоната следната година, анализираат медиумите.
Регион
(Видео) Силни ветрови, грмотевици и град: невреме ја погоди Хрватска

Силно невреме погоди неколку делови од Хрватска во четврток вечерта. Го погоди и регионот на Загреб, за кој Државниот хидрометеоролошки завод (DHMZ) издаде црвено предупредување поради исклучително опасни временски услови. Ситуацијата беше особено тешка во Бродско-посавската жупанија. Дирекцијата за цивилна заштита утрово објави дека Окружниот центар 112 во Славонски Брод добил бројни пријави од граѓани во текот на ноќта поради последиците од невремето проследено со обилни дождови и бурни ветрови.
-Во Бродско-посавската жупанија, помеѓу 00:15 и 02:45 часот, имало прекини на далноводите и прекини на трафостаниците. 2.944 корисници во некои општини останаа без електрична енергија-, се вели во соопштението. Екипите на Електра Славонски Брод веднаш излегоа на терен и работат на отстранување на дефектите, а целосно нормализирање на снабдувањето со електрична енергија се очекува во текот на утрото и попладнето.
Во пошироката област на Вуковар, граѓаните беа сведоци на многу силни ветрови, грмотевици и интензивни врнежи од дожд во текот на ноќта. „Во Вуковар имаше силен ветер, а молњите беа како луди“, опиша еден жител.
Загреб, исто така, ја почувствувал бурата, околу 3:00 часот наутро градот бил погоден од силни ветрови кои донеле обилен дожд. По краткотрајното затишје, непосредно пред 8:00 часот наутро, силен пороен дожд повторно го погоди Загреб, придружен со силни грмотевици и налети на ветер. На западот од земјата, во Истра, во некои делови беше регистриран и град.
Силната бура ја погоди и соседна Италија, каде што беа регистрирани обилни врнежи од дожд, бурен ветер и град. На социјалните мрежи кружат фотографии од големи парчиња град, кои сведочат за силата на бурата.
Регион
Запалил спирала против комарци па ја изгорел куќата во близина на Загреб

Вчера наутро во близина на Загреб избувна пожар во куќа во сопственост на 57-годишен маж, соопшти загрепската полиција.
Истрагата утврди дека пожарот најверојатно избувнал поради пад на запалена спирала од комарци што била закачена на дрвен столб, од каде што пожарот се проширил на мебелот, кој бил целосно изгорен, на ѕидот од скалите и дел од покривот, се вели во полициското соопштение.
Пожарот бил изгаснат од пожарникари, а 43-годишен член на семејството бил полесно повреден и добил медицинска помош во Клиничката болница.