Регион
Странски работници работат по две смени, слабо се платени, а никој и не знае колку ги има во Хрватска

Ниту една јавна институција не води статистика за моменталниот број на вработени странски работници во Хрватска.
Додека синдикалците предупредуваат на случаи на експлоатација на странски работници во Хрватска и дека странците се плашат да пријават неправилности, Државниот инспекторат признава дека е недоволно способен, а Народниот правобранител предупредува на можна расна дискриминација, пишува „Јутарњи лист“.
За прв пат, на Денот на трудот 2023 година, во контекст на прашањата за работничките права во Хрватска, локални синдикалци и политичари експлицитно зборуваа за прашањето за експлоатација на странски работници во Хрватска.
Во 2021 година, Хрватска го укина системот на квоти за вработување на странци, а од пандемијата земјата се разбуди со фактот дека сè повеќе странска работна сила има на пазарот. Но, не може да се утврди нивниот број, бидејќи ниту една јавна институција не води статистика за моменталниот број на вработени странски работници во Хрватска.
Сепак, бројот може да се процени според работните дозволи кои се издаваат на годишно ниво, иако тие можат да се издаваат за периоди пократки од една година, а работниците што ги добиваат не секогаш остануваат во Хрватска.
Според хрватското МВР, лани се издадени 124.121 одобренија за работа, а годината пред тоа се издадени 81.995 одобренија. Гледајќи ја 2018 година, излегува дека летото во Хрватска биле вработени речиси четири пати повеќе странски работници отколку една година претходно.
Само во првите четири месеци од годинава се издадени 54.592 работни дозволи. Со оглед на тоа што најголем дел од дозволите се за нови вработувања, лесно може да се случи до крајот на годината да се достигне рекорден број странски работници во земјава.
Според податоците на Хрватската служба за вработување, најбарани се работниците во угостителството, градежништвото и доставувачи. Нивните просечни нето плати се движат од 700 евра за доставувачи, 800 за келнери, 750 евра за градежни работници – кои се најбараните занимања годинава.
Иако најголемиот дел од работниците сè уште доаѓаат од соседните земји, бројот на странски работници од Непал се зголемува, а тие се на трето место по бројот на издадени дозволи, а се повеќе има и работници од Индија, Филипини, Бангладеш и Турција.
Синдикалците предупредуваат дека покрај очигледните ниски плати, хрватските работодавци често им нудат лоши услови за работа, кршење на работничките права и лоша заштита при работа.
Томислав Киш од Новиот синдикат предупредува дека нивните проблеми се гледаат со нивно делење на две категории работодавачи кај кои работат.
„Во едната категорија се оние кои работат во нормални фирми кои се опфатени со одредбите од ЗРО, а другата категорија се доставувачите кои работат за агрегатори – таму владее хаос“, вели тој, наведувајќи дека лично се уверил. дека во некои случаи постојат облици на класични робовладетелски односи и трговија со луѓе.
„Работниците кои работат за агрегатори се во крајно уценета позиција. Плаќаат даноци на агенциите кои ги увезуваат – според информациите од терен, Индијците околу 7 илјади евра, Непалците по 10 илјади евра. За разлика од Непалците на кои им помага држава, во Индија позајмуваат хипотекарни заеми од лихвари, а тој што доаѓа во Хрватска ги отплаќа со својата работа“, вели Киш.
Тој тврди дека овие работници често биле малтретирани, бидејќи лично се уверил со група луѓе кои работеле две работни места – наутро биле на градилиште, од 7 до 3, а попладне работодавецот ги изнајмувал на агрегатор, па тие работеле до вечер како доставувачи. А за тој дел од трудот најчесто ништо не добивале“, сведочеше тој.
Се посочуваат дека меѓу најчесто констатираните неправилности се непријавувањето на работниците за задолжително пензиско и здравствено осигурување, неиздавањето потврда за договор за вработување, работата на државјани на трети земји без дозвола за престој и работа.
Кога станува збор за градежниот сектор, во кој се вработени најголем број странци, генералниот секретар на Хрватскиот градежен синдикат Домагој Фердебар истакнува дека веќе околу 40 отсто од вкупната работна сила ја сочинуваат странски работници.
Неговиот синдикат активно ги информира работниците за нивните права и, посетувајќи ги градилиштата, тие делат летоци преведени на осум јазици за одредбите од гранковиот колективен договор.
Според искуството од теренот, со ограда дека условите за работа зависат од индивидуалниот работодавач, вели дека некои странски работници во градежништвото поминуваат подобро, а некои полошо.
Во најголем дел, оние кои се вработени во веќе постоечки фирми, каде што има синдикати, и каде што веќе се вработени домашни работници, имаат исти плати како домашните работници. Од друга страна, расте бројот на градежни фирми кои исклучиво вработуваат странски работници, кои најчесто работат до исцрпување за минимална или нешто повисока месечна плата.
„Има ситуации на новоотворени фирми кои исклучиво вработуваат странски работници. Според просеците на платите, кај овие фирми се гледа дека тежнеат кон минималната плата, што може да се заклучи од прегледот на нивните финансиски извештаи“, нагласува Фердебар.
Меѓу почестите прекршувања на работничките права, тој посочува дека странските работници многу малку се запознаени со одредбите за заштита на трудот и дека многумина доаѓаат на градилиштата без никогаш претходно да ги виделе градилиштата.
И покрај сите проблеми со кои се соочуваат, Киш истакнува дека самите странски работници не сакаат да зборуваат за нивните проблеми и не се согласуваат да излезат во јавноста со нив.
Се плашат дека нивните агрегатори ќе ги препознаат и дека ќе бидат отстранети од апликациите, вели тој, додека друг синдикалистот посочува дека и покрај активниот пристап, сепак е исклучок за влез на странски работници во синдикати.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Жељазков и Марта Кос: Без Западен Балкан не може да се заврши европскиот проект

Европската иднина на Западен Балкан е гаранција за просперитет и мир и превенција од влијанието на силите кои имаат за цел неединство. Интеграцијата на земјите од регионот не е прашање на суд, туку стратешки избор поврзан со стабилноста и конкурентноста на целиот регион.
Ова го изјави бугарскиот премиер, Росен Жељазков, кој се сретна со Марта Кос, еврокомесарката за проширување на унијата , јави БГНЕС.
„Бугарската позиција е јасна – го поддржуваме европскиот пат на секоја земја од Западен Балкан, водени од принципите на индивидуалниот пристап и постигнатиот напредок“, додаде Жељазков.
Рече дела посветеноста на реформите мора да биде двострана.
„Ни треба искреност, јасност, предвидливост и дијалог. Интеграцијата на Западен Балкан е одговорност од особено значење за Бугарија. Интеграцијата на овие земји ќе ја направи ЕУ посилна и поотпорна“, коментира Жељазков.
Тој и’ се обрати на Кос, велејќи дека нејзиното присуство во Софија е израз на доверба дека заедно ќе дадат нов поттик за иднината и просперитетот на нивните земји.
„Без интеграција на Западен Балкан не може да се заврши европскиот проект“, додаде Жељазков.
Комесарката Кос, исто така, истакна дека европската интеграција пред се ќе доведе до стабилност и безбедност во регионот на Западен Балкан.
„Мора да го надминеме заморот. Вреди да се инвестира во реформи за ЕУ. За да бидеме успешни, потребен ни е став кој ја надминува болката од минатото. За ова ќе биде потребно лидерство“, повика Марта Кос.
Според неа, пристапот на соседните земји на Бугарија во Европската унија ќе обезбеди многу придобивки за трговијата, бизнисот и поврзувањето.
Во изјавата за „Дондуков 1“, Марта Кос објави дека таа и премиерот Жељазков разговарале за планот на Европската унија за нова стратегија за Црното Море, која Европската комисија ќе ја претстави наскоро.
„Црноморскиот регион е исклучително важен за нашата безбедност, за трговијата, за енергетските врски и како мост кон Турција, Грузија, Ерменија и Азербејџан“, истакна Кос во заедничката изјава со бугарскиот премиер.
„Бугарија е во срцето на овие размислувања и важно е таа активно да учествува во подготовката на оваа нова стратегија“, рече Кос.
Марта Кос го истакна и значењето на пристапот на Бугарија во еврозоната.
Регион
Револт во Германија поради новите правила за работниците од Западен Балкан, меѓу кои и македонските

Идната Демохристијанско-социјалдемократската влада планира да инвестира 500 милијарди евра во наредните години во реконструкција на дотраената инфраструктура: железници, патишта и мостови. Во исто време, има намера да се фокусира на уште еден итен проблем, а тоа е недостатокот на станови во Германија, пишува Дојче веле.
Но, за тие планови, покрај пари, ќе бидат потребни и многу работници, квалификувани и неквалификувани. Токму во овој сектор Правилото за Западен Балкан, воведено во 2016 година, ги покрива потребите на германскиот пазар на труд во последните години бидејќи, за разлика од другите програми за имиграција на работна сила, Правилото за Западен Балкан не ја условува квалификацијата, туку само договорот за вработување на германскиот работодавач. Ова и овозможи на градежната индустрија особено да вработува неквалификувани работници кои исто така се дефицитарни на германскиот пазар на труд.
Погрешна и штетна одлука
Минатата година, социјалдемократско-зелено-либералната влада, во екот на имиграциската либерализација, ја зголеми годишната квота како дел од правилото за Западен Балкан од 25 на 50 илјади работни дозволи годишно. Но, во својот коалициски договор, идната влада минатата недела повторно ја намали таа квота на 25.000 годишно.
Сега многу работодавци се прашуваат која е причината за ова намалување.
„Правилото за Западен Балкан се покажа како испробан инструмент за регрутирање работна сила без прекумерна бирократија, што инаку е реткост во секторот за миграција“, изјави за „Штутгартер цајтунг“ заменик-директорот на Германската индустриска и трговска комора, Ахим Деркс. Затоа одлуката на идната влада повторно да ја преполови квотата за Западен Балкан, според него, оди во погрешна насока.
Тим-Оливер Милер, директор на Централната асоцијација на германската градежна индустрија, дели слично мислење. Тој за „Штутгартер цајтунг“ изјави и дека намалувањето на годишната квота особено влијае на градежната индустрија.
„Значаен дел од странските работници на германските градилишта доаѓаат од некои од земјите на поранешна Југославија… сегашната одлука за намалување на овој контингент е изненадувачка и штетна за индустријата. Особено ако се земат предвид планираните инфраструктурни проекти кои ќе ја зголемат побарувачката за работна сила“, вели Милер.
Зошто да се намалат квотите?
Намалувањето на квотата нема да влијае само на големите инфраструктурни проекти, туку и на станбената изградба, смета Аксел Гедашко, директор на чадор-асоцијацијата за изградба на станови (ГдВ).
„Ако протокот на работници од Западен Балкан се преполови, тоа би можело да го влоши недостигот на работна сила на градилиштата“, смета Гедашко.
Ниту Јан Даненбринг од Централното здружение на германски занаетчии (ЗДХ) не ја разбира причината за намалувањето на контингентот.
„Федералната влада неодамна ја удвои оваа квота и сега ја враќа назад иако околностите во споредба со минатата година не се променети“, вели Даненбринг, исто така за „Штутгартер цајтунг“ и заклучува: Ако сакаме да промениме нешто во секторот за домување, ќе ни треба секој човек.
Негативни коментари и недоволно разбирање за одлуката на идната влада за правилата за работниците од Западен Балкан доаѓаат и од редот на експертите за пазарот на трудот. Херберт Брикер од Институтот за истражување на пазарот на труд (ИАБ) смета дека потегот на владата испраќа погрешен сигнал. Тој посочува дека вработувањето на Западен Балкан досега се покажало како успешен механизам.
„Од 95 до 98 отсто од оние кои пристигнале во Германија како дел од ова правило се вработени една година по нивното пристигнување во Германија и редовно ги плаќаат своите придонеси“, заклучува Брикер.
Регион
Додик: Добив понуда од моќни луѓе

Претседателот на Република Српска, Милорад Додик, изјави дека некои моќни луѓе од Европа му понудиле мирно да ја напушти Босна и Херцеговина.
„Имам понуда од некои моќни европски луѓе, кои ми испратија порака дека немаат ништо против да заминам и да бидам слободен во Унгарија, Русија, Србија, каде и да сакам“, рече Додик во емисијата „Телеринг“ на РТРС. Тој рече дека нема да ја напушти Република Српска.
Пред еден месец судот на БиХ издаде налог за апсење на Додик и му одреди едномесечен притвор поради одбивање да се јави на поканата од Обвинителството на БиХ за сослушување како осомничено лице.
Додик беше прогласен за виновен со првостепената пресуда за непочитување на одлуките на високиот претставник Кристијан Шмит. Покрај тоа, Додик е под истрага за сомнителното купување вила во Белград, а тој одби да се јави на поканата за сослушување во тој случај.