Српските власти инсталирале домашен шпионски софтвер на телефоните на десетици новинари и активисти, се вели во извештајот објавен во понеделникот на „Амнести интернешнл“ цитирајќи форензички докази и сведоштва на активисти, кои тврдат дека биле хакирани.

„Во неколку случаи активисти и новинари пријавиле сомнителна активност на своите мобилни телефони по испрашувањето од српската полиција и безбедносните служби“, се вели во извештајот на АИ.

Во два случаја софтверот на израелската компанија за надзор Cellebrite DI бил користен за отклучување на телефоните пред да бидат заразени со српскиот шпионски систем „Андроид NoviSpy“.

Со помош на шпионскиот систем NoviSpy беа копирани телефонски контакти, кои потоа беа префрлени на сервер контролиран од српската влада.

NoviSpy, иако технички е помалку напреден од високоинвазивниот шпионски софтвер, како што е Pegasus, им овозможува на српските власти да снимаат чувствителни лични податоци од мобилниот телефон на целта и дозволува далечински да се вклучи микрофонот или камерата на мобилниот телефон, наведува медиумот.

„Српските власти користат технологија за надзор и тактики за дигитална репресија како инструменти за поширока државна контрола и репресија насочени против граѓанското општество“, се вели во извештајот на АИ.

Во него, меѓу другото, се споменува дека српската полиција користи форензичка алатка за вадење податоци од мобилни телефони, кои ги добила подарок од Норвешка, а која била набавена преку Агенцијата на ОН за проектни услуги (UNOPS).

Станува збор, како што е појасенто, за пакет што беше доставен до Министерството за внатрешни работи на Србија од 2017 до 2021 година за да ѝ помогне на таа земја во борбата против организираниот криминал.

„Амнести“ додава дека норвешката влада привремено ја прекина испораката на уредите Cellebrite во Србија во 2018 година. Норвешката амбасада во Белград изрази загриженост за програмата, но УНОПС на крајот ја испорача во јуни 2019 година.

Според АИ, Србија добила уреди Cellebrite како дел од широкиот пакет-помош за да ѝ помогне на Србија да ги исполни барањата поврзани со процесот на интеграција во ЕУ.

Заменик-министерката за надворешни работи на Норвешка, Марија Вартересијан, изјави за „Ројтерс“ дека наводите изнесени во извештајот се алармантни. Таа додаде дека норвешките власти на крајот на месецот ќе се сретнат со српските власти и со УНОПС.

„Очекуваме УНОПС да ги истражи овие наводи“, изјави таа.

Српското МВР, Министерството за надворешни работи и разузнавачката агенција БИА не ги коментираат информациите, според тамошните медиуми.

Cellebrite производите се широко користени од многубројни полиции за спроведување на законот во светот вклучувајќи го и американското ФБИ.

Главниот маркетинг-директор на компанијата, Дејвид Џи, рече дека ако се докаже оти се точни тврдењата на вештачката интелигенција, тоа ќе претставува прекршување на договорот за лиценца за крајниот корисник и ќе резултира со суспензија на употребата на нивната технологија.

За време на оддавањето почит на жртвите во Нови Сад пред Земјоделскиот факултет во Земун, се случи инцидент кога возач на приватен автомобил покосил неколку граѓани.

Како што може да се види на видеото, автомобилот доаѓа од правец на улица Немањина до раскрсницата со Авијатичарски трг, каде траеше петнаесетминутната блокада, при што граѓаните им оддадоа почит на жртвите од падот на настрешницата на Железничката станица во Нови Сад.

Откако граѓаните одбиле да се движат, возачот на автомобилот згазнал на педалот за гас и „понел“ неколку учесници во блокадата на хаубата од својот автомобил. Граѓаните гласно протестираа и удраа во автомобилот кој со голема брзина се оддалечи местото.

 

View this post on Instagram

 

A post shared by Nova.rs portal (@nova.rs_portal)

„Денешните блокади се протест против нееднаквоста и правдата која отсутствува“, изјави еден од студентските организатори. „Нашата борба продолжува, се додека не се постигне одговорност.“

Полицијата и властите во Белград продолжуваат со истрагата во врска со инцидентот, а јавноста останува со прашање кога ќе биде одговорено за трагичните настани во Нови Сад и дали ќе се преземат конкретни мерки за безбедноста на железничкиот транспорт.

Инаку во Белград денеска продолжија протестите по повод трагедијата што се случи на железничката станица во Нови Сад, при која загинаа 15 лица. Протестите беа организирани од страна на Зелениот левичарски фронт (ЗЛФ) и студентските организации, кои изразија незадоволство поради недостигот на одговорност и правда.

Во знак на солидарност со жртвите, активистите на ЗЛФ поставија блокада на Северниот булевар во Белград, која траеше 15 минути. Тие истакнаа дека не се повлекуваат од своите барања за одговорност, истакнувајќи дека „ако нема правда за народот, нека нема мир за власта“. Блокадата беше поддржана од бројни граѓани, а социјалните мрежи беа преплавени со фотографии и пораки кои ја поддржуваат нивната борба.

Младиот Емин Дувњак од Босна и Херцеговина, кој утрово загина во трагичен инцидент на граничниот премин Каменско, најпрвин ја поминал контролата на тој премин, но подоцна побегнал кон Хрватска.

Имено, 22-годишниот доставил документи до граничната полиција. Тие побарале дополнителна проверка, но младиот човек ги оставил документите и побегнал во Хрватска, пренесуваат хрватските медиуми.

На видеото кое е споделено на социјалните мрежи се слушаат два удари, од кои едниот е звукот на пробивањето на рампата. Како што можете да видите на видеото, полицајците побегнале кога сфатиле дека возачот нема намера да запре.

„Ноќта меѓу петокот и саботата, околу 01:50 часот, на граничниот премин со лично возило се приближил маж, државјанин на Босна и Херцеговина, за кој полициските службеници при граничната контрола утврдиле дека не ги исполнува условите за влез во Хрватска. Полициските службеници му наредиле да го паркира возилото на излезната лента за да ја спроведе постапката за одбивање влез во Република Хрватска, по што мажот кој бил сам во возилото одбил да ја испочитува издадената наредба и со возилото побегнал од граница премин во правец на Република Хрватска“, го опишаа текот на настаните од сплитската полиција.

vozač Golfa je probio rampu na ulazu u Bosnu i Hercegovinu i bez zaustavljanja je nastavio kretanje. pic.twitter.com/hJCbtr7nh9

— hercegovina.info (@hercegovinainfo) December 14, 2024

Полициски службеници се обиделе да го сопрат, издале наредба за запирање на возилото, што возачот го игнорирал и продолжил да вози во правец на Триље, а потоа и на Ловриќ.

„Полициските службеници со возила го следеле на безбедно растојание и се обиделе да го спречат, така што возачот во еден момент се вратил на граничниот премин Каменски каде возејќи со голема брзина ја пробил рампата на граничниот премин и продолжил со возење кон граничниот премин на Босна и Херцеговина“, соопшти ПУ на Сплит-Далмација.

Момчето удрило во полициската блокада на делницата Томиславград – Присоје и починало.