Регион
Швајцарски весник со истражување: Зошто Балканот е легло на антиваксери?

Весникот Ноје Цирхер Цајтунг (НЗЗ), на почетокот на анализата од дописникот на Југоисточна Европа, Волкер Пабст, истакнува дека до неодамна, Србија важела за земја со најголема стапка на вакцинација против коронавирус во Европа (покрај Велика Британија).
Но, во меѓувреме, кампањата, како што се наведува во текстот, постепено забавува. Како главна причина се посочува недовербата на граѓаните кон вакцинацијата. Тоа е и една од причините за отворање на српската програма за вакцинација за граѓаните од соседните држави.
„Фактот што Србија ја отвори својата програма за вакцинација за странци во март, покрај ПР-ефектот, е поврзан и со вишокот на вакцини. Во тоа време, само една четвртина од возрасните српски граѓани се пријавиле за вакцинација“, пишува НЗЗ во своето понеделничко издание, а пренесува „Дојче веле“.
Исто така, се посочува дека кампањата станала толку тешка што претседателот на Србија, Александар Вучиќ, сега ги наградува сите оние што ќе решат да се вакцинираат со по 3.000 динари (околу 25 евра), што е околу една десетина од минималецот. НЗЗ наведува дека не е подобро ниту во соседството и посочува за тоа како властите во Република Српска во БиХ, телефонски ги повикуваат оние кои сè уште не се вакцинирани. Но, и тоа не е успешно.
„Една лекарка од Бања Лука сведочи дека од петмина повикани граѓани само еден одговорил на повикот за вакцинирање“, пишува НЗЗ. Слично е и во Косово и во Северна Македонија. Весникот се повикува и на анкета од агенцијата „Галуп“ која покажува дека, со исклучок на некои земји настанати од распадот на Советскиот Сојуз, ниту еден дел од светот не е толку скептичен за вакцинацијата против коронавирус како Источна и Југоисточна Европа.
„Во Босна и Херцеговина и Унгарија, само тројца од десет испитаници би примиле вакцина. На Косово 32 проценти, во Бугарија 33 проценти. И во Албанија, Црна Гора, Северна Македонија, Србија, Романија и Чешка помалку од 40 проценти од луѓето се подготвени да бидат вакцинирани“. НЗЗ наведува дека испитувањето било спроведено во 2020 година, кога многу малку се знаело за вакцините. Но, сепак во текстот додава: „Оттогаш, довербата порасна во многу делови на светот, но не и во Југоисточна Европа“.
Овој скептицизам кон државните кампањи за вакцинација, авторот го поврзува со недовербата кон државата што датира од социјалистичкиот период, со посебен акцент на маргинализираните групи на населението, како што се Ромите.
Но, уште поголема улога во создавањето недоверба, според НЗЗ, се припишува на посебната подготвеност на жителите од овој дел на Европа да ги прифатат различните теории на заговор поврзани со вакцинацијата. Според извештајот на групацијата The Balkans in Europe Policy Advisory Group (BiEPAG) во САД и Западна Европа е забележана подготвеност за прифаќање на теории на заговор во врска со вакцините кај максимум 25 проценти од населението. Во исто време, оваа вредност во земјите од Југоисточна Европа некаде е и двојно поголема. „Повеќе од 60 проценти од анкетираните веруваат дека фармацевтската индустрија придонела за ширење на вирусот, а скоро половина веруваат во вмешаноста на Бил Гејтс или американската воена индустрија“.
Според весникот, геополитичка поларизација е видлива и во фактот што мнозинството жители на Република Српска ја претпочитаат руската вакцина „Спутник в“. На Косово, пак, владата категорично ги отфрла вакцините од Русија и Кина од политички причини затоа што Москва и Пекинг не ја признаваат независноста на поранешната српска покраина.
Медиумските кампањи што би помогнале да се спречи ширењето на теории на заговор се попречени, според НЗЗ.
„Скоро и да нема медиуми кои би се спротивставиле на социјалните мрежи преку кои се шират претежно лажни информации… Во авторитарните земји како што се Србија и Албанија, но и членки на Европската унија како Бугарија, преовладуваат сензационалистички, владини, масовни медиуми, кои често придонесуваат за ширење лажни информации“, се наведува во текстот.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Регион
Додик шест години не смее да врши јавна функција: бара помош од Трамп, Орбан и руската амбасада се на негова страна

Судот на Босна и Херцеговина соопшти дека претседателот на Република Српска (РС) Милорад Додик нема да може да извршува никаква јавна функција шест години, не само претседателската, според пресудата.
Лидерот на српскиот ентитет во Босна и Херцеговина е осуден на една година затвор и шестгодишна забрана за политичка активност поради неспроведување на одлуките на високиот меѓународен претставник Кристијан Шмит, пресуда што Додик ја отфрла.
Судот на БиХ првично објави дека Додик нема да може да биде претседател на РС шест години, а потоа испрати ново соопштение во кое објаснува дека оваа одлука, со оглед на промените во законот што ги наметна Шмит, вклучува и забрана за вршење на сите други функции што вклучуваат јавни пари.
Буквалното толкување на ова вклучува и забрана за извршување на функцијата претседател на владејачката СНСД ако партијата на Додик се финансира од буџетот.
Додик во меѓувреме побара меѓународна поддршка и го тагираше американскиот претседател Доналд Трамп на профилот на X, цитирајќи ги неговите зборови од 2024 година во кои повика на прекин на прогонот против него во САД. Тој го спореди својот случај со она што го доживеа Трамп, нагласувајќи дека тој, исто како Трамп, е жртва на политички прогон.
Руската амбасада во БиХ ја оцени пресудата како политичка и го нарече високиот меѓународен претставник „узурпер“.
„Затоа сите пресуди засновани на наводи за наводно кршење на одлуката на високиот претставник не се законски, туку чисто политизирани. Целата одговорност за евентуалната дестабилизација на внатрешнополитичката ситуација во земјата е на промоторите на оваа политичка акција“, соопшти амбасадата.
Унгарскиот премиер Виктор Орбан, исто така, го поддржа Додик, велејќи дека треба да се почитува одлуката на народот на РС кој го избра Додик за свој претседател.
It’s time for everyone to respect the decision of the PEOPLE of Republika Srpska, who elected @MiloradDodik as their President.
There is no place for legal witch-hunts in a democracy.
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) August 1, 2025
„Нема место за легален лов на вештерки во демократијата“, напиша Орбан на X.
Фото: ЕПА
Регион
Словенија воведе ембарго на оружје кон Израел

Словенечката влада на вчерашната седница, по предлог на премиерот Роберт Голоб, донесе одлука со која се забранува извоз и транзит на воено оружје и опрема од или преку Словенија за Израел. Исто така, се забранува и увоз на оружје од Израел.
Со оваа одлука Словенија стана првата европска држава што воведува целосна забрана за увоз, извоз и за транзит на оружје поврзано со Израел, истакнаа од кабинетот на премиерот, пренесе „Н1 Словенија“.
Откога Словенија пред две недели ги прогласи израелските министри Безалел Смотрич и Итамар Бен-Гвир за непожелни личности, владата донесе нови санкции против Израел поради насилството и кршењето на човековите права на Палестинците во Појасот Газа и на Западниот Брег.
Новата одлука следува по најавите на премиерот Голоб, кој повеќепати порача дека Словенија ќе дејствува самостојно доколку ЕУ не усвои конкретни мерки до средината на јули.
„Европската Унија, поради внатрешни несогласувања и неединство, моментно не е способна да ја исполни оваа задача“, соопшти словенечката влада.
„Луѓето во Газа умираат бидејќи системски им се оневозможува пристап до хуманитарна помош. Умираат под урнатини, без пристап до пивка вода, храна и основна здравствена нега. Станува збор за целосно блокирање на хуманитарниот пристап и свесно спречување на основните услови за преживување. Во вакви околности должност е на секоја одговорна држава да дејствува, дури и ако тоа значи да чекори пред другите“.
Словенија, како што се наведува, доследно и принципиелно се залага за почитување на меѓународното право и заштита на човековите права. Владата најави дека во следните недели ќе подготви дополнителни национални мерки против актуелната израелска влада, чиј начин на дејствување претставува сериозно кршење на меѓународното хуманитарно право.
Министерството за надворешни работи на Словенија во четвртокот ја повикало израелската амбасадорка во Љубљана, Рут Коен-Дар, на разговор и ѝ доставило протест поради неодржливата хуманитарна катастрофа во Газа, предизвикана од ограничувањето на пристапот до итна хуманитарна помош.
Регион
(Видео) Од топлотен бран до бури: силно невреме во Солун и на Халкидик

Силното невреме што го погоди Солун во четвртокот наутро предизвика проблеми кај населението.
Обилните дождови ги претворија главните патишта во реки, а локалните извештаи покажуваат дека шахтите пукнале под притисокот на водата, објавува „Товима“.
Πλημμύρισε το κέντρο της Θεσσαλονίκης και οι δρόμοι γύρω από το Βαρδάρη#tanea #taneagr #news #rain #βροχη #kairos #καιρος #weather #thessaloniki #skg #viral #summer #fyp pic.twitter.com/eYTi1EDe7y
— TA NEA (@ta_nea) July 31, 2025
Мотоциклист е повреден кога изгубил контрола на лизгава улица во центарот на градот, поточно на прометната авенија Цимиски.
Според анализите на феноменот преку страницата Weather Analysis на „Фејсбук“, за помалку од еден час се забележани 37 литри дожд на квадратен метар, количина што одговара на просечните вкупни врнежи од дожд за цел јули, пренесува медиумот.
Службите за цивилна заштита се во состојба на готовност бидејќи слични временски услови се очекуваат и во наредните денови според прогнозите, објавува grtimes.gr.
Обилни врнежи од дожд се регистрирани во Солун, на Халкидик и во Кукуш, како и на планинските делови во Епир, Тесалија, Спорадиските Острови и во некои делови од Тракија.
Фото: принтскрин