Свет
МААЕ: Израел го погоди иранскиот реактор во изградба и блискиот објект

Израелската војска го нападна Хондаб, иранскиот реактор за истражување на тешка вода, кој сè уште е во изградба, и оштети близок објект за производство на тешка вода, соопшти надзорниот орган на ОН.
Израел нападна неколку нуклеарни објекти во Иран. Реакторот на тешка вода првично беше дизајниран едноставно за производство на плутониум за евентуална употреба во нуклеарно оружје, иако Иран негира дека развива такво оружје.
Според договорот од 2015 година со светските сили, објектот беше пренаменет за да се намали ризикот од развој на нуклеарно оружје, при што неговото јадро беше отстрането и исполнето со бетон. Иран ја извести Меѓународната агенција за атомска енергија со седиште во Виена дека реакторот повторно ќе стане оперативен во 2026 година.
„МААЕ има информации дека Хондаб, поранешниот истражувачки реактор за тешка вода во Арак, кој е во изградба, бил погоден. Не бил оперативен и не содржел нуклеарен материјал, па затоа немало радиолошки ефекти“, напиша МААЕ на Икс.
Реакторите за тешка вода користат тешка вода (исто така позната како деутериум оксид), супстанца што ги забавува брзо движечките неутрони ослободени за време на процесот на нуклеарна фисија, за да генерира топлина во реакторот.
Во своето прво соопштение за нападот, МААЕ изјави дека нема информации дека е погоден блискиот објект што произведува тешка вода. Подоцна издаде соопштение во кое ја ревидираше својата изјава.
„Иако штетата на блиската фабрика за тешка вода првично не беше очигледна, сега се проценува дека клучните објекти на фабриката, вклучително и единицата за дестилација, се оштетени“, соопшти МААЕ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Русија го предупреди Трамп: Ја отворивте Пандорината кутија

Русија ги обвини Соединетите Држави дека ја отвориле Пандорината кутија со напад на иранските нуклеарни постројки и играње со безбедноста и благосостојбата на целото човештво. На седницата на Советот за безбедност на Обединетите Нации, рускиот амбасадор во Обединетите нации, Василиј Небензја, изјави дека Вашингтон уште еднаш покажал целосно непочитување на позицијата на меѓународната заедница.
„Вашингтон потврди дека, за да ги заштити интересите на својот израелски сојузник, е подготвен не само да замижи пред убиствата на десетици илјади палестински жени, деца и стари лица, туку и да се коцка со безбедноста и благосостојбата на целото човештво“, рече Небензја, осврнувајќи се на војната во Газа.
„Со своите постапки, САД ја отворија Пандорината кутија. Никој не знае какви катастрофи и страдања ќе произлезат од ова“, додаде тој.
На 21 јуни, американскиот претседател Доналд Трамп нареди воздушни напади врз три ирански нуклеарни постројки, вклучувајќи го и Фордо – фабрика за збогатување ураниум закопана длабоко во планина. Тие американски напади ги доведоа САД директно во конфликтот на Израел со Иран и се закануваат да го турнат целиот регион во тотална војна, пишува „Њузвик“. Американските власти велат дека нападите биле ограничени и прецизни, а Трамп го повика Иран да се врати на дипломатските преговори за неговата нуклеарна програма.
САД и Израел тврдат дека дејствувале за да го спречат Иран да развие нуклеарно оружје, додека Техеран одговара дека нема намера да гради атомска бомба и дека неговите капацитети се наменети само за мирна употреба.
Иран вети силен одговор, велејќи дека целите на САД во регионот сега се легитимни цели. Тој, исто така, предупреди на можна регионална војна, а иранскиот парламент го поддржа затворањето на Ормускиот теснец – клучен поморски коридор за глобалната трговија со нафта и гас – иако иранското раководство допрва треба да донесе конечна одлука.
Свет
ЕУ го предупредува Иран: Затворањето на теснецот низ кој минува нафтата би било исклучително опасно

Високaта претставничка на ЕУ за надворешна и безбедносна политика, Каја Калас, предупреди дека затворањето на Ормутскиот теснец би било исклучително опасно и нема да биде добро за никого.
„Постои голема загриженост за можноста за одмазда и ескалација на војната, особено ако Иран го затвори Ормутскиот теснец, што би било исклучително опасно и не би било добро за никого“, изјави Калас пред почетокот на состанокот на министрите за надворешни работи, на кој главна тема ќе биде ситуацијата на Блискиот Исток.
Ормутскиот теснец, кој го поврзува Персискиот залив со Индискиот Океан, е најважниот светски премин за транспорт на нафта. Низ него поминува околу 20 отсто од глобалната побарувачка за нафта и гас.
Министрите разговараа за Иран и пред официјалната средба за време на работниот појадок.
„Министрите се многу фокусирани на дипломатско решение и постои голема загриженост за можноста за одмазда и ескалација на војната“, рече високиот претставник.
На 13 јуни Израел изврши напади врз иранските нуклеарни постројки, на што Иран возврати со напади на израелска територија. Во конфликтот се вмешаа САД, кога пред два дена ги бомбардираа иранските нуклеарни постројки.
Министрите ќе разговараат и за извештајот на Европската служба за надворешни работи (ЕЕАС), која заклучи дека има индиции дека Израел го прекршува членот 2 од договорот со Европската унија. Тој член ги регулира трговските односи меѓу Израел и ЕУ и предвидува односите да се засноваат на почитување на човековите права и демократските вредности.
Во ЕУ нема единство што да се прави во врска со тој извештај. Војната меѓу Израел и Иран, во која се вклучија САД, го оттргна вниманието од однесувањето на Израел во Газа. Тие најверојатно ќе го забележат извештајот без да преземат конкретни мерки против Израел.
Министрите ќе разговараат и за натамошна поддршка за Украина.
Свет
Пристигна првата реакција на Кина за американскиот напад врз Иран

Кина ги обвини Соединетите Американски Држави дека ја прекршуваат Повелбата на Обединетите нации со нивните напади врз иранските нуклеарни постројки и ги предупреди сите страни вклучени во конфликтот да спречат понатамошна ескалација.
„Американските напади врз иранските нуклеарни постројки сериозно ги кршат целите и принципите на Повелбата на ОН и дополнително ги влошуваат тензиите на Блискиот Исток. Советот за безбедност на ОН не може да стои настрана“, рече Лин Џијан, портпарол на кинеското Министерство за надворешни работи, на брифинг со новинарите.
Лин рече дека Кина, Русија и Пакистан предложиле нацрт-резолуција до Советот за безбедност на ОН со која се повикува на „итен и безусловен прекин на огнот“.
„Заедно испративме порака за правда која ја одразува силен апел до меѓународната заедница“, рече Лин.
„Се надеваме дека членовите на Советот заеднички ќе ја поддржат нацрт-резолуцијата и ќе му овозможат на Советот за безбедност да ја одигра својата улога во зачувувањето на меѓународниот мир и безбедност“.
Лин додаде дека „Кина ги повикува страните во конфликтот да спречат ескалација на ситуацијата“ и рече дека Пекинг е „подготвен да соработува со сите добронамерни актери со цел да се подобри комуникацијата и координацијата и да се работи конструктивно за враќање на мирот на Блискиот Исток“.
Американскиот државен секретар Марко Рубио вчера ја повика Кина да влијае на Иран за да не го затвори Ормутскиот теснец по нападот на Вашингтон врз иранските нуклеарни локации. Рубио го упати повикот до Кина, откако иранската Прес ТВ објави дека иранскиот парламент одобрил затворање на Ормускиот теснец, низ кој тече околу 20 отсто од глобалната нафта и гас.