Свет
Орбан е пред голема дилема: Трамп или руска нафта
Унгарскиот премиер Виктор Орбан се наоѓа во незавидна позиција – притиснат помеѓу неговата зависност од руската нафта и притисокот од неговиот сојузник во Белата куќа, Доналд Трамп.
Додека се подготвува за клучен состанок во Вашингтон следната недела, Орбан балансира помеѓу две сили за кои тврди дека претставуваат глобална „мрежа што се спротивставува на војната“. „Една сила предводена од американскиот претседател и еден дух што е тука со Светиот Отец“, рече тој по вчерашната средба со папата Лав во Ватикан, објави Би-би-си.
🕊️ The global anti-war network stands strong with two centres: one of political power, and one spiritual. From the Vatican, the Holy Father @Pontifex provides strength, motivation, and guidance, while @realDonaldTrump leads the political centre for peace. Together, we work to… pic.twitter.com/kBTRQYpvPt
— Orbán Viktor (@PM_ViktorOrban) October 27, 2025
Во срцето на тензијата е обновениот притисок на САД врз Унгарија и Словачка итно да ја прекинат нивната зависност од руската нафта, најновиот потег на Трамп да ја принуди Русија да ја прекине војната во Украина. На прашањето дали Трамп отишол предалеку со воведувањето санкции врз две од најголемите руски нафтени компании, Орбан одговори отсечно: „Од унгарска гледна точка, да“.
Орбан вешто ја искористи големата зависност на својата земја од руската енергија за свои цели: како оружје против Брисел, средство за одржување добри односи со Москва и како клучна платформа за претстојните избори во април, каде што им ветува на гласачите „евтина руска енергија“.
Иако се претставува како безбеден избор во неизвесен свет, Орбан заостанува во повеќето анкети, главно поради метеорскиот подем на лидерот на опозицијата, Петер Маѓар.
Ситуацијата е дополнително комплицирана од повторените украински напади со беспилотни летала врз нафтоводот Дружба, кои накратко го прекинаа снабдувањето на Унгарија ова лето. Со месеци, високи унгарски функционери сугерираа дека војната би можела да заврши до крајот на годината, перспектива што изгледаше нереална сè додека не се појави веста за планираниот самит меѓу Трамп и рускиот претседател Владимир Путин во Будимпешта.
Но, плановите на Орбан почнаа да се распаѓаат на 21 октомври, кога Белата куќа објави дека самитот е откажан. Неговата влада се надеваше на сцена во која унгарскиот премиер ќе стои заедно со Трамп и Путин, прашувајќи се како гласачите би можеле да гласаат против толку меѓународно успешен лидер. И покрај откажувањето, Орбан продолжува да инсистира дека состанокот ќе се одржи и дека тоа е само прашање на време.
Најголемото прашање што ги затегнува односите меѓу САД и Унгарија е нафтата. Унгарија дури го зголеми увозот на нафта преку нафтоводот Дружба во 2024 година, а на 23 октомври, токму кога Орбан им се обраќаше на своите поддржувачи, САД објавија санкции за руските нафтени гиганти Лукоил и Роснефт. Уделот на руската нафта во унгарскиот увоз се зголеми од 64% во 2020 година на 80% во 2024 година.
Унгарската влада тврди дека како земја без излез на море, нема алтернатива на евтините копнени нафтоводи. Дополнителен проблем е што нејзината главна рафинерија во Шажаломбата и словачката рафинерија „Словнафт“, обете во сопственост на MOL, се прилагодени за преработка на руска сурова нафта од типот Уралс, која има поголема содржина на сулфур од суровата нафта од типот Брент.
Сепак, тврдењето на Унгарија дека промената не е можна е поткопано од примерот на Чешка. Таа земја, исто така без излез на море и со слична големина, инвестираше многу во Трансалпскиот гасовод до италијанското пристаниште Трст по руската инвазија на Украина. Тие ги прилагодија своите рафинерии и во април 2025 година гордо објавија дека повеќе не добиваат капка руска нафта.
Експертите за енергија велат дека унгарскиот MOL тивко ја адаптира својата технологија, но на владата ѝ недостасува политичка волја да се префрли на гасоводот Адрија од хрватското пристаниште Омишаљ. Исто така, постојат спорови меѓу хрватскиот Јанаф и MOL околу капацитетот на гасоводот.
За време на состанокот следната недела, Трамп ќе побара од Орбан да покаже политичка волја да се одвикне од руската енергија. Мет Витакер, американскиот амбасадор во НАТО, за Фокс њуз изјави дека Унгарија „сè уште не презела никакви активни чекори“ и вети помош од САД за Унгарија и Хрватска за да се случи тоа.
Тоа би била тешка одлука за Орбан. По години тврдење дека Унгарија не може да преживее без руска нафта и гас, ненадејниот пресврт би значел губење на угледот кај гласачите. Но, неговиот стар пријател Доналд Трамп е познат по своите вештини за склучување договори. Орбан наскоро ќе открие колку убедлив може да биде американскиот претседател.
фото: принтскрин
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Свет
Ураган ги погоди Карибите, 75% од Јамајка без струја, најмалку 25 загинати во Хаити
Екстремно моќниот ураган Мелиса стигна до Куба откако вчера ја опустоши Јамајка. Тоа е најмоќната бура со која островската земја некогаш се соочила.
Досега нема потврдени смртни случаи, но голем дел од Јамајка е без струја и интернет, а со оглед на силата на бурата и обемот на штетата, се очекува да има. Хуманитарните организации велат дека се „подготвуваат за најлошото“.
Кубанскиот новинар Луис де Хесус е во Сантијаго де Куба, каде што ураганот стигна до копното преку ноќ.
„Во средината на ураганот, чувството е силно, се слушаат секакви звуци“, изјави тој за Би-Би-Си од источна Куба. „Се обидов да спијам, но беше тешко.“
Силата на ветерот скрши прозорци во неговиот хотел и оштети некои врати.
„Излегов утрово да ја проценам штетата и видов дека дрвјата се соборени, електричните кабли се скршени, а некои згради се оштетени“, додаде тој.
Државниот секретар на САД, Марко Рубио, потврди во објава на социјалната мрежа X дека американската влада е во близок контакт со Јамајка, Хаити, Доминиканската Република и Бахамите додека се соочуваат со „разорните влијанија на ураганот Мелиса“.
„Нашите тимови за спасување и реагирање се движат кон погодените области заедно со критични залихи за спасување животи“, рече Рубио, чии родители се Кубанци.
Градоначалникот на јужниот крајбрежен град Пети-Говав изјави за АП дека 25 лица загинале откако реката Ла Диг се излеала од своите корита поради ураганот.
Десетици домови се поплавени и срушени, а луѓето сè уште се заробени под урнатините, изјави градоначалникот Жан Бертран Субрем.
Тој побара од владата да помогне во спасувањето на жртвите. „Преплавен сум од ситуацијата“, додаде тој.
Свет
(Видео) Се урна седумкатница во Турција, меѓу загинатите има дете
Седумкатна зграда се урна денеска во северозападниот турски град Гебзе, при што загинаа две лица, а тројца други беа повредени. Службениците потврдија дека сите пет жртви се од исто семејство, објави Euronews. Според државниот радиодифузер ТРТ, станува збор за 43-годишен маж, 37-годишна жена и нивните три деца.
Gebze'de çöken binada 18 yaşındaki Dilara, 8 saat sonra enkaz altından sağ olarak çıkarıldı. https://t.co/z3NhGJtWw4
— Söylenti Haber (@soylentihaber) October 29, 2025
Гувернерот на Гебзе, Илхами Акташ, потврди дека спасувачите го извлекле телото на 12-годишниот Мухамед Емир Билир од урнатините, додека идентитетот на второто починато лице сè уште не е утврден. Стотици вработени во Агенцијата за управување со катастрофи и вонредни состојби (AFAD) беа вклучени во спасувачките операции на местото на несреќата.
Според државната агенција Анадолија, причината за уривањето на зградата во моментов е непозната. Сепак, градоначалникот на Гебзе, Зинур Бујукгоз, им изјави на локалните новинари дека се сомнева дека блиската метро станица може да биде причина.
Овој инцидент се случи само неколку дена откако земјотрес со јачина од 6,1 степени ја погоди западна Турција во понеделникот. Земјотресот предизвика уривање на три згради и една двокатна зграда во градот Синдирги, но официјалните лица разјаснија дека овие згради биле ненаселени по штетите во претходниот земјотрес.
Иако немаше жртви во урнатините на зградите, 22 лица беа повредени во падови предизвикани од паника, потврди Исмаил Устаоглу, гувернер на покраината Баликесир. Земјотресот во понеделник е регистриран во 22:48 часот по локално време на длабочина од речиси 6 км и е почувствуван во Истанбул и околните покраини.
Експертите повторно ги повикаа турските власти да ги спроведуваат модерните градежни прописи, велејќи дека непочитувањето претставува значителен ризик. Во јануари, две лица загинаа откако се урна четирикатна зграда во Коња, а сопствениците на продавници се судат за наводно отстранување на потпорни столбови.
Фото:принтскрин
Свет
Израел изврши нов напад врз Газа
Израелската армија започна нов напад врз Газа, дополнително зголемувајќи ја загриженоста за кревкото примирје со Хамас. Израелските одбранбени сили (IDF) објавија дека целта им била „терористичката инфраструктура“ во областа Беит Лахија во северниот дел на Појасот Газа, објави Sky News.
IDF тврди дека локацијата служела како складиште за оружје „наменето за извршување непосреден терористички напад врз војниците на IDF“.
„Војниците на IDF во Јужната команда остануваат распоредени во согласност со договорот за прекин на огнот и ќе продолжат да работат за да ја елиминираат секоја непосредна закана“, рече портпаролот. Во меѓувреме, жителите на градот Газа пријавија дека слушнале експлозија и виделе облак од чад.
🎯STRUCK: A terrorist infrastructure site in Beit Lahia, northern Gaza, storing weapons and aerial means intended for an imminent attack on IDF soldiers and the State of Israel.
IDF troops in the Southern Command remain deployed under the ceasefire agreement and continue to… pic.twitter.com/WYhRwdAU2k
— Israel Defense Forces (@IDF) October 29, 2025
Нападот се случи откако израелските напади во текот на ноќта убија најмалку 104 лица, вклучувајќи 46 деца, според болнички службеници.
Премиерот Бенјамин Нетанјаху нареди напади откако израелски функционер објави дека војниците биле нападнати во јужна Газа. Израел соопшти дека еден војник бил убиен од „непријателски оган“ во градот Рафа во вторник попладне.
Хамас негираше каква било вмешаност во пукањето во Рафа и ја повтори својата посветеност на прекинот на огнот. Ескалацијата се случи и откако Хамас во понеделник предаде делови од тела за кои Израел вели дека му припаѓаат на заложник чии останки биле делумно пронајдени претходно во конфликтот.
По последните напади, израелската војска соопшти дека ќе продолжи да се придржува до договорот за прекин на огнот, но додаде дека ќе одговори решително на „секое кршење“.
Американскиот претседател Доналд Трамп нагласи дека и покрај новото насилство, прекинот на огнот останува на сила, велејќи дека „ништо нема да го загрози“.
Тој додаде дека Хамас вети дека ќе се придржува до него.

