Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, изјави дека сака да постигне нов договор со Иран, но порача дека Техеран мора да престане да го спонзорира тероризмот и да се откаже од своите нуклеарни амбиции.

„Многу луѓе гледаат со завист“, им рече Трамп на лидерите на арапските земји собрани на регионалниот самит и додаде дека неверојатни договори се на дофат и дека Блискиот Исток денес е центар на светот на кој многумина му завидуваат, објави Скај њуз.

Критикувајќи ја претходната администрација, Трамп рече дека „(поранешниот американски претседател Џозеф) Бајден создаде хаос поради некомпетентност“.

Во својот говор, тој нагласи дека сака иднина на безбедност и достоинство за Палестинците, но предупреди дека тоа нема да биде можно ако лидерите во Газа продолжат по патот на насилството.

Трамп, исто така, изрази благодарност до земјите што помогнаа во ослободувањето на израелско-американскиот заложник Едан Александар и ја пофали улогата на арапските лидери во обидите за решавање на конфликтот во регионот.

Кога станува збор за Сирија, Трамп потврди дека САД ќе ги укинат сите санкции против таа земја, велејќи дека ова е шанса за развој и дека санкциите биле парализирачки и многу силни.

Тој, исто така, објави дека сака да ги нормализира односите со Дамаск.

Иранскиот заменик-министер за надворешни работи, Абас Аракчи, објави дека во петок ќе се сретне со европски дипломати во Истанбул на разговори за обновување на нуклеарниот договор од 2015 година.

Европските страни потписнички на договорот се Франција, Велика Британија и Германија.

Амбасадорите на земјите-членки на ЕУ постигнаа договор за 17-тиот пакет санкции против Русија, кој треба да го потврдат министрите за надворешни работи следната недела. Новиот пакет санкции вклучува речиси 200 нови танкери од таканаречените „флоти во сенка“ што Русија ги користи за да ги заобиколи санкциите.

Станува збор за стари, неосигурени бродови кои користат разни трикови за да го сокријат потеклото на нафтата што ја транспортираат, вклучително и испраќање фалсификувани податоци и исклучување на транспондерите. Се сомнева дека бродовите се користат и за саботажи на подморничката инфраструктура. Досега, 153 вакви бродови се санкционирани и им е забрането да се закотвуваат во европските пристаништа. Сега тој број се зголеми на околу 350 бродови.

30 компании се додадени на листата на санкции поради вмешаност во заобиколување на санкциите, особено кога станува збор за производи со двојна намена. Овие компании ќе се соочат со нови трговски ограничувања. Санкциите ќе ги опфатат и компаниите од земји како Виетнам, Србија и Турција за кои постои сомневање дека ја снабдуваат руската војска.

Додадени се уште 75 поединци и компании поврзани со воено-индустрискиот комплекс. Исто така, се забранува извоз на хемикалии од ЕУ што можат да се користат за производство на ракети.

Заедно со овој пакет, ЕУ ѝ се закани на Русија со „масовни санкции“ доколку одбие да го прифати предлогот за прекин на огнот од 30 дена, поддржан од САД.

Германскиот канцелар Фридрих Мерц ја предупреди Москва во вторникот дека ќе се соочи со дополнителни санкции доколку нема вистински напредок кон мир во Украина оваа недела. Мерц го покани рускиот претседател Владимир Путин да седне со украинскиот претседател Володимир Зеленски во Истанбул во четврток за да разговараат за прекин на огнот и евентуално мировно решение.

Францускиот претседател, Емануел Макрон, изјави дека Франција е подготвена да разговара за можноста за распоредување на своето нуклеарно оружје во други европски земји, под услов контролата врз ова оружје да остане исклучиво во рацете на францускиот претседател.

Во интервју за француската телевизиска станица TF1, Макрон рече дека Соединетите Американски Држави веќе имаат распоредено нуклеарно оружје во неколку европски земји преку таканаречениот систем за споделување нуклеарно оружје на НАТО и дека Франција е подготвена за слична дискусија на европско ниво.

„Подготвени сме да ја отвориме оваа дискусија“, рече Макрон, додавајќи дека секоја одлука за проширување на нуклеарното оружје на Франција во Европа би била условена од тоа правото на користење на ова оружје да остане исклучиво во рацете на францускиот претседател.

„Секогаш постоела европска димензија што ги зема предвид виталните интереси“, рече Макрон, потсетувајќи на долгогодишниот став на Париз дека нуклеарниот арсенал на Франција служи за заштита не само на Франција, туку и на пошироката европска безбедност.

Франција е единствената членка на Европската Унија што поседува нуклеарно оружје, откако Обединетото Кралство ја напушти Унијата. Париз традиционално се дистанцира од американскиот систем за споделување на нуклеарно оружје во рамките на НАТО, кој ги чува американските нуклеарни бомби во Германија, Белгија, Холандија, Италија и Турција, но под строг надзор на САД.

Повикот на Макрон за дебатата доаѓа во време на зголемени безбедносни тензии во Европа, првенствено поради руската инвазија на Украина и агресивниот став на Москва кон НАТО. Неодамна, меѓу европските земји се зголемува дискусијата за зајакнување на нивните одбранбени капацитети и намалување на нивната зависност од САД.

Макрон со години ја промовира идејата за „стратешка автономија“ за Европа – односно создавање европски одбранбени и безбедносни капацитети независни од Вашингтон. Неговата нова изјава за можноста за пошироко распоредување на француско нуклеарно оружје во Европа може да се гледа во овој контекст, иако не е јасно дали во моментов има конкретни барања или планови за такво распоредување.