Македонија
Транспаренси: Македонија најлошо рангирана досега во борбата против корупцијата
Индексот за перцепција на корупцијата (ИПК) за 2020 година објавен денес од Транспаренси интернешнл открива дека корупцијата придонесува за уназадување на демократијата и влошување на состојбата со здравствените системи поради пандемијата предизвикана од Ковид-19. Државите кои се рангирани добро според индексот, инвестираат повеќе во здравството, се поспособни да обезбедат универзално здравствено осигурување и е помалку веројатно да ги повредат демократските норми и институции или владеењето на правото.
Оваа година ИПК 2020 го бележи најнискиот резултат и најниското рангирање на Македонија на Индекстот за перцепција на корупцијата од 2001 година кога првпат бевме рангирани. Оваа година, со непроменет број на поени од минатата 2019 година (35), Македонија се наоѓа на 111. место од вкупно рангирани 180 држави.

Според претседателката на УО на Транспаренси интернешнел, Делија Фереира Рубио „Ковид-19 не е само здравствена и економска криза. Тоа претставува и корупциска криза. Криза со којашто не успеваме да се справиме“. „Минатата година ги тестираше владите како ниту една претходно, и тие со поголеми степени на корупција се помалку способни да се справат со предизвикот. Но, дури и тие коишто се наоѓаат на врвот според ИПК мора итно да ја зајакнат својата улога во борбата против корупцијата на национално и меѓународно ниво“, вели таа.
За формирање на резултатот користени се податоците од 7 истражувања спроведени во последните две години. Значи станува збор за нови истражувања спроведени во 2019 и 2020 година, од релевантни организации и на основа на утврдена и проверена методологија. Притоа не се забележани големи осцилaции во однос на бодувањето од минатата година.
Позначителна осцилација во намалување на индексот од истражувањата се забележува кај индексот на World Justice Project Rule of Law Index, кој ја анализира состојбата во судството и владеење на правото, каде е забележан пад од 2 индексни поени, како и помала осцилација кај Freedom House, за 0,5 поени.Според Слаѓана Тасева, претседателка на ТИ-Македонија, ова укажува на тоа дека сè уште треба да се засилат и да се преземат поконкретни активности кои ќе дадат видливи резултати во: намалување на корупцијата и зголемување на ефикасноста на судството, зајакнување на активностите за спроведување на ефикасна борба против корупцијата, а посебно високата корупција која останува недопирлива за органите за прогон и за правдата, зајакнување на постапките за конфискација и враќање на она што е украдено од граѓаните, како и во обезбедување на поголема транспарентност на институциите, кои во услови на коронавирус беа речиси недостапни за граѓаните целосно напуштање на политичките влијанија и пазарења во постапките за вработувања и обезбедување конкурентност и подеднакви услови за сите при вработувањата, а со цел да се обезбеди ефикасна администрација која ќе биде професионална и компетентна до степен да обезбеди понатамошен развој на државата и континуитет во процесот за интеграција во Европската Унија.
Глобални забелешки
ИПК 2020 рангира 180 држави и територии според перцепирани степени на корупција во јавен сектор, базирајќи се на 13 експертски оценувања и анкети на бизнис-претставници. Користи скала каде што 0 значи високо корумпирани, а 100 многу чисти. Данска и Нов Зеланд се наоѓаат на врвот на индексот со 88 поени. Сирија, Сомалија и Јужен Судан се наоѓаат последни со 14, 12, и 12 поени.
Значајни промени
Од 2012 година, најпочетната точка на споредба според сегашната ИПК методологија, 26 држави значајно ги имаат подобрено нивните ИПК-бодови, вклучувајќи ги Еквадор (39), Грција (50), Гвајана (41), Мјанмар (28) и Јужна Кореја (61). Дваесет и две држави значајно ги намалиле нивните бодови, вклучувајќи ги Босна и Херцеговина (35), Гватемала (25), Либан (25), Малави (30), Малта (53) и Полска (56). Приближно пола од државите стагнираат на индексот речиси цела декада што покажува недоволни обиди на владите да се справат со причините за корупција. Повеќе од две третини се рангирани под 50.
Ковид-19
Корупцијата е закана за животите на граѓаните, посебно кога е комбинирана со предизвик за јавното здравје. Чистите јавни сектори се поврзани со поголема инвестиција во здравството. Уругвај, на пример, ја има највисоката ИПК-оценка во Латинска Америка (71), инвестира во јавното здравје и има робустен систем за епидемиолошко набљудување, што помогна во справувањето со Ковид-19 и други инфективни болести, како жолтата треска и Зика.
Спротивно, Бангладеш со оценка од само 26 инвестира малку во здравството додека корупцијата цвета за време на Ковид-19 која рангира од мито во здравствените клиники до несоодветна распределба на помош. Корупцијата е исто така присутна и во набавката на медицинска опрема. Државите со повисоки степени на корупција се повеќе подложни на злоупотреба на владеењето на законот и демократските институции за време на кризата предизвикана од Ковид-19. Помеѓу овие држави спаѓаат Филипините (34), каде што справувањето со COVID-19 беше карактеризирано со напади на човековите права и слободата на медиумите.
Со опаѓачки тренд, САД го достигнуваат најлошото рангирање од 2012 година, со 67 бодови. Во надополнување на наводните конфликти на интерес и злоупотреба на јавна позиција, во 2020 година слабиот надзор на 1 трилијони американски долари наменети за справување со Ковид-19 предизвика сериозни загрижувања и претставуваше уназадување на демократските принципи на одговорна влада.
Препораки
Минатата година ги истакна предизвиците на интегритет помеѓу кои и највисокорангираните држави покажаа дека ниту една држава не е слободна од корупција. За намалување на корупцијата и подобро справување со идни кризи, Транспаренси интернешнл препорачува сите влади да ги зајакнат надзорните институции и да обезбедат дека ресурсите се распределени на оние на коишто највеќе им се потребни. Антикорупциските и надзорни институции мора да имаат доволно средства, ресурси и независност во нивното работење, да обезбедат отворени и транспарентни процедури на склучување договори за да спречат несовесно работење, конфликт на интереси и да обезбедат фер цени.Да ја одбранат демократијата и да промовираат создавање граѓански простор за потикнување одговорност на владите и да објавуваат важни податоци и да обезбедат пристап до информации од јавен карактер со што јавноста ќе има лесен и навремен пристап до значајни информации.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Македонија
ТИТАН Усје: Нападот врз компанијата е неоснован, работиме согласно сите стандарди и не ги надминуваме законски дозволените лимити
Целосно ја разбираме загриженоста на јавноста за квалитетот на воздухот во градот, но нашата компанија не е причина за тоа. Напротив, ТИТАН Усје работи согласно најдобрите достапни техники во производството на цемент. Технологијата која се применува во ТИТАН Усје соодветствува со најдобрите компании од оваа индустрија во Европската Унија.
Целосно ги отфрламе неоснованите обвинувања кон ТИТАН Усје, кои се невистинити и не се засноваат на факти и на научни податоци. За жал, и овој пат компанијата се користи како изговор за неосновани напади, иако реалните, научни и мерливи факти јасно укажуваат дека причините за загадувањето треба да се бараат на друго место.
Научните истражувања, направени од независни домашни и странски експерти, покажуваат дека квалитетот на амбиенталниот воздух во Скопската котлина е под силно влијание на метеоролошките услови (струење на воздух, висока влажност, температурна инверзија и сл.), а од антропогените фактори влијанијата од индустријата имаат помало влијание од затоплувањето на домовите и јавните објекти, сообраќајот, градежните активности и горењето на отворено.
Работата на ТИТАН Усје е континуирано контролирана од страна на Државниот инспекторат за животна средина. Последниот увид од страна на Државниот инспекторат за животна средина, институција која е надлежна за сите инсталации со А – Интегрирана еколошка дозвола, беше извршен на 18 декември 2025 година, при што инспекцијата повторно утврди дека нема отстапувања од законски дозволените лимити. Исто така, на 18 ноември годинава во ноќните часови имаше ненајавен инспекциски увид од страна на оваа институција и тогаш беше констатирано дека сите вредности се во законски дозволените рамки.
Иако многу пати сме ги изнеле фактите, во интерес на јавноста ќе потсетиме дека:
· Споредбените податоци јасно и недвосмислено укажуваат дека лошиот квалитет на амбиенталниот воздух во Скопје нема корелација со работата на компанијата. Имено, во дел од зимските месеци, кога амбиенталниот воздух во градот е со најлош квалитет, компанијата ги врши редовните годишни ремонти на печките и тие се исклучени. Обратно, во летните месеци, кога печките работат со полн капацитет, амбиенталниот воздух во градот е со најмало загадување. Резултатите од мерењата го потврдуваат овој факт.
· Сите досегашни јавно достапни научни истражувања и студии покажуваат дека индустријата не е меѓу главните причинители на лошиот квалитет на амбиенталниот воздух во Скопје. Потврда на тоа е и фактот дека загаденоста во овој период е голема и во други градови во земјата, каде што нема индустрија.
· ТИТАН Усје поседува А – Интегрирана еколошка дозвола издадена од Министерството за животна средина и просторно планирање. Согласно оваа дозвола, УСЈЕ има обврска да врши 24-часовен мониторинг на издувните гасови, согласно европските стандарди кои се транспонирани во националното законодавство. За таа цел, на сите точки кои се точно утврдени од надлежните институции, имаме инсталирано систем за мерење од германскиот производител SICK, кој е редовно калибриран и контролиран од овластени независни надворешни компании. Сите мерења континуирано покажуваат дека не се надминуваат законски определените Гранични Вредности на Емисии (ГВЕ), а кај дел, вредностите се неколкукратно пониски од законски дозволените лимити – на пример, кај вкупната прашина најчесто три до пет пати, а кај SO2 и неколку десетици пати пониски од дозволените.
· На истите емисиони точки се прават и дополнителни контролни мерења што ги вршат независни лаборатории, а резултатите од овие мерења исто така потврдуваат дека нема отстапки од законски дозволените лимити.
· ТИТАН Усје е современ индустриски капацитет со високо ефикасен, комплексен систем на филтрирање, каде во секој филтер има по 2000 вреќи кои ја запираат прашината, која потоа се враќа во производниот процес и станува составен дел од финалниот производ.
· Целосно се неточни тврдењата дека компанијата ги исклучува филтрите. Филтрите се неразделив дел од производната линија, односно кога работат печките, задолжително работат и филтрите.
ТИТАН Усје ќе продолжи да работи согласно законските норми, со одговорен и транспарентен однос кон сите засегнати страни. Сите заинтересирани приватни и правни лица можат да дојдат и да ја посетат компанијата, но и да побараат дополнителни информации за нашата работа, технологија и мерките што се користат за да се обезбеди ефикасна заштита на животната средина.
ПР
Македонија
(Видео) Лукаревска: Владата ги намали парите за загаден воздух за 50% во споредба со лани
Пратеничката на СДСМ, Сања Лукаревска, на денешната седница посветена на пратенички прашања упати прашање до министерот за животна средина и просторно планирање, Мухамед Хоџа, кое се однесуваше на кратењето на буџетските средства за заштита на животната средина, но и како Владата планира да се справи со аерозагадувањето кога од година во година ги намалува средствата за оваа намена. Таа посочи дека со ребалансот на Буџетот за 2025 година средствата за животна средина се намалени за 13,4%, а ставката „намалување на загадувањето“ е скратена за околу 20%, односно речиси 50% во однос на претходната година.
Лукаревска постави прашање и до министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, за неисполнувањето на обврските од Реформската агенда, односно обврските за три реформи, кои се однесуваат на подобрување на деловната клима за малите и средни претпријатија.
,,Заштитата на животната средина е начин како да ја заштитиме иднината на Македонија. Но, реалноста ја отапе острицата и на лесно на пишаните зборови.
Дебатирајќи за Буџетите за 2025 и 2026 година , како и за Ребалансите секаде имаме кратење на средства токму за овој специфичен ресор и за ресорното министерство.
Во Ребалансот на Буџетот за 2025 година – Заштитата на животната средина како функција на државата има евидентно намалување на буџетските средства за 13,4% во износ од 868 милиони денари помалку, сведувајќи се од 6,4 милијарди на околу 5,6 милијарди денари за фискалната година. Најголемата промена е во ставката – Намалување на загадувањето, каде што првично планираните 3,2 милијарди денари се сведуваат на 2,6 милијарди денари, што претставува приближно 19% намален буџет, а во однос на претходната година истиот е планирано да се намали за 48,2%, тоа е скоро 50%“.
Несвојствено е, вели таа да се кратат средства за области кои се рак рана на општеството, како ќе се справиме со загадувањето, кој ќе биде третманот за отпадни води, како ќе ја заштитиме природата, каков квалитет на воздух ќе имаме, како ќе се зајакне надзорната функција на Државниот инспекторат за труд и како ќе се унапредува животната средина.
Според неа, не се доволни само препораките за ослободување од работни обврски на ризичните групи.
„Сите полека влегуваме во таа група справувајќи се со последиците, а не со причините. Моето прашање е кои конкретни мерки ги превземате како Влада, односно како ресорно министерство во борбата против аерозагадувањето, имајќи го во предвид фактот дека од година во година, со секој буџет и ребаланс на буџет, ги намалувате средствата за справување со овој огромен проблем“, праша Лукаревска.
Македонија
Хоџа официјално ја презеде функцијата министер за животна средина
Муамет Хоџа денес ооцијално ја презеде функцијата министер за животна средина и просторно планирање, со што ги презеде надлежностите и одговорностите за раководење со ресорот задолжен за заштита на животната средина, одржливиот развој и просторното планирање во државата.
На првиот работен ден, министерот Хоџа оддржа работна средба со заменик министерката, Ане Лашкоска, со раководниот тим во Министерството, при што беше информиран за тековните состојби, активните проекти и клучните предизвици со кои се соочува ресорот, нагласувајќи дека негови приоритети ќе бидат доследно спроведување на законите, зајакнување на инспекцискиот надзор, транспарентна и отворена комуникација со јавноста, како и целосно усогласување со Европскиот зелен договор и обврските што произлегуваат од процесот на европска интеграција.
Хоџа најави активно вклучување на граѓанските организации, научната и академската заедница, локалните самоуправи и сите други релевантни чинители во насока на изнаоѓање најдобри решенија за еколошките предизвици на замјата.
Министерот Муамет Хоџа, доаѓа на функцијата министер за животна средина и просторно планирање, заменувајќи го претходниот министер Изет Меџити, кој на функцијата министер и прв вицепремиер беше изминативе 18 месеци.

