Економија
Ангеловска-Бежоска: Со соодветна монетарна политика, инфлацијата се сведе на 3%, но потребна е внимателност

Преземените монетарни мерки, заедно со намалувањето на цените на храната и на енергентите на светските берзи, се факторите коишто влијаеа инфлацијата во нашата земја да се сведе на 3%, што е под просекот на земјите во Југоисточна Европа (ЈИЕ). Сепак, иако ценовните притисоци се намалуваат и инфлацијата е во постојан пад, имајќи предвид дека и натаму постои неизвесност, неоходна е претпазливост и внимателен пристап при водењето на макроекономските политики, посочи гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, говорејќи на тркалезна маса во рамки на Регионалниот состанок на гувернери на централни банки, кој се одржа во Сплит, Хрватска.
Иако инфлаторниот шок е глобален феномен, кој ги погоди сите економии, сепак тој се манифестираше со различен интензитет во различни економии. И во самата ЕУ имаше голема разлика при што просечната инфлација во 2022 година се движеше од 5,9% во Франција, до 19,4% во Естонија. Кај нас просечната инфлација изнесуваше 14,2% и беше над просекот од земјите во ЈИE (11,7%). Притоа и инфлацискиот диференцијал во однос на ЕУ се зголеми како одраз на повеќе фактори, вклучително и повисокo учество на храната и енергијата во потрошувачката кошничка, големата увозна зависност и енергетската неефикасност (трошиме три пати повеќе енергија за производство на единица БДП), видот и интензитот на мерките, како и растот на профитабилноста на корпоративниот сектор на што упатува и анализата на Светска банка.
Сепак, од крајот на 2022 година, инфлацијата кај нас забавуваше со побрза динамика од ЕУ со што јазот помеѓу домашната инфлација и онаа во ЕУ речиси се исцрпи, а е пониска и од просекот во ЈИЕ. „Намалувањето на инфлацијата на 3% се должи на падот на цените на храната и на енергијата на меѓународните пазари, одредено намалување на енергетската увозна зависност со раст на домашното производство на енергија во 2023 година, како и монетарното затегнување“, посочи Ангеловска-Бежоска. Гувернерката истакна дека покрај неизвесноста поврзана со движењето на светските цени на примарните производи, регионот се соочува и со уште еден ризик, а тоа е растот на платите на кој што мора будно да се внимава.
На тркалезната маса на која говореше гувернерката Ангеловска-Бежоска, дискутираа и гувернерите на централните банки на Хрватска, Борис Вујчиќ, на Словенија, Боштјан Васле, на Црна Гора, Ирена Радовиќ, како и вицегувернерот на Босна и Херцеговина, Жељко Мариќ. На настанот свое излагање имаше и Алфред Камер, директор на Одделот за Европа при Меѓународниот монетарен фонд.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Лукаревска: Со ребалансот власта крати од граѓаните, а народот тоне во сиромаштија

Ребалансот на Буџетот за 2025 година е фискално нереален, социјално штетен и целосно без развојна компонента. Овој ребаланс е скроен по мерка на власта, а не по мерка на граѓаните. Сведоци сме на невидено галопирање на основните трошоци за живот. Според официјалните податоци од Државниот завод за статистика, инфлацијата во јуни изнесува 4,5%, а Владата продолжува да прогнозира нереални 2,8%. Истовремено, основните трошоци за живот енормно се зголемуваат – синдикалната кошничка е повисока за 630 денари во споредба со истиот период минатата година. Едно четиричлено семејство има потреба од најмалку 65.000 денари месечно за да го истурка месецот, а за оние што живеат под кирија – и над 80.000 денари, рече пратеничката на СДСМ, Сања Лукаревска, на денешната собраниска седница за ребалансот на буџетот.
Лукаревска потенцираше дека ребалансот се темели врз нереални макроекономски проекции на Владата, при што Владата проектира економски раст од дури 7%, додека реалните проекции – од Народната банка и Светска банка – укажуваат на многу понизок раст од 2,6 до 3 %.
„Дополнително, капиталните инвестиции се на незадоволително ниво, а ребалансот предвидува кратење на средства за реални и неопходни проекти, додека се зголемуваат трошоците за договорни услуги. Се кратат субвенции за земјоделците за 478 милиони денари, поддршка за инвестиции, инвестиции во индустриски зони, во општинска инфраструктура, средства за дигитализација (намалени за 157 милиони денари), субвенции во спортот и средства за заштита на животната средина. Само ставката за намалување на загадувањето е намалена за 50% во однос на претходната година“, рече Лукаревска.
Таа потенцираше дека најголема штета се прави врз најранливите граѓаните и дека се кратат социјалните надоместоци: детски додатоци, образовен додаток, додатоци за деца и лица со попреченост, поддршка за лични асистенти, како и средства за заштитни друштва каде што се вработени лица со попреченост.
„Остануваат со намален буџет и организациите што се борат против семејното насилство – намалување од 20 милиони денари. Да се крати кај најсиромашните е антисоцијален механизам“, нагласи Лукаревска.
Лукаревска потенцираше дека пратеничката група на СДСМ поднесе 160 амандмани со цел да помогне онаму каде што е најпотребно – за локален развој и социјална сигурност, но тие беа масовно одбиени, вклучително и 934 милиони денари за поддршка на семејствата на загинатите и повредените во трагедијата во Кочани, 60 милиони денари за реновирање на болницата во Кочани и 20 милиони за нова медицинска опрема.
„Дури и компромисните амандмани – 1 милијарда денари за семејствата на настраданите и 500 милиони денари за подобрување на пожарникарскиот систем – беа одбиени од владејачкото мнозинство, и покрај консензусот што го понудивме.“, рече Лукаревска.
Според неа, ребалансот ја одлага фискалната консолидација до 2029 година, а тоа значи одржување на високо ниво на јавен долг, финансирање со скапи заеми и целосно непочитување на фискалните правила до најрано 2027.
Наместо средства за економски раст и инвестиции, додаде таа, се таргетира отплата на долгови, камати и покривање на штети од непогоди. Сето ова е директно на штета на граѓаните, на работниците, на ликвидноста на компаниите и на целокупниот економски развој.
„Овој ребаланс нема да ги даде очекуваните резултати. Тој е резултат на политичка кратковидост, а не на визија за развој и социјална правда. Тоа е ребаланс кој кратко ќе трае, но долгорочно ќе ги чини граѓаните скапо. Затоа пратеничката група на СДСМ и колацијата ќе гласа против“, истакна пратеничката на СДСМ, Сања Лукаревска.
Економија
Стојаноски: Ова е ребаланс кој ја отсликува нашата зрела економска политика

На денешната собраниска седница на која се расправаше за дополнетиот ребаланс на Буџетот за 2025 година, се обрати пратеникот од редовите на ВМРО-ДПМНЕ, Бојан Стојаноски кој истакна дека буџетот е флексибилен инструмент што се приспособува на реалните економски движења и на приоритетите на нашето општество, а воедно потенцираше дека има зголемување на приходите, стабилен дефицит и стабилна фискална политика.
„Станува збор за една важна политичка порака, а тоа е дека имаме капацитет за одговорно и визионерско управување со јавните финансии, со јасна стратегија и со фокус кон потребите на граѓаните. Овој пат не ребалансираме затоа што сме принудени, туку затоа што имаме услови и простор да ги пренасочиме средствата таму каде што ќе создадат најголема вредност, ова е ребаланс на стабилност, ребаланс кој ја покажува зрелоста на нашата економска политика и јасната определба за долгорочна фискална и финансиска одржливост, вели Стојаноски.
Пратеникот Стојаноски истакна дека приходите растат, трошењето е насочено кон приоритети, а граѓаните се во центарот на фискалната и финансиската политика.
„Приходите се зголемени за 8,6% споредено со истиот период претходната година, расходите се зголемени за 5,1% а дефицитот станува стабилен и контролиран до 4% од БДП, овие индикатори не се само бројки, тие ја отсликуваат состојбата на економијата и на јавните финансии, тие сведочат на тоа дека остануваме на патот на стабилна фискална политика“, рече Стојаноски.
Тој истакна дека со зголемувањето на платите се вложува во човечки капитал, со зголемувањето на пензиите се вложува во достоинството на постарите генерации, а со капиталните инвестиции се вложува во темелите на економскиот раст.
„Со овој ребаланс предвидени се 800 милиони денари повеќе за покачување на платите, предвидени се 2,5 милијарди денари повеќе за покачување на пензии, вклучени се нови 300 милиони денари за реализација на капитални проекти, што значи дека инвестициите се зајакнуваат“, заклучи Стојаноски.
Економија
УЈП: Уште три дена за поднесување на ДДВ-04 пријавите

Управата за јавни приходи ги повикува сите даночни обврзници да ги достават потребните документи до своите сметководители и навреме да ги поднесат ДДВ-04 пријавите за тековниот даночен период.
Крајниот рок за поднесување на ДДВ-04 пријавите е 25-ти јули 2025 година (петок).
Досега, од очекуваните 41.171 ДДВ-04 пријави, поднесени се вкупно 16.015, што е близу 40% од вкупниот број на даночни обврзници кои треба да поднесат пријава и претставува зголемување од 10 п.п. во однос на претходните два квартала, кога за истиот период биле поднесени околу 30% од очекуваните пријави.
Сепак, велат од УЈП, остануваат уште 25.156 ДДВ-04 пријави да се поднесат до петок кога е и крајниот законски рок за поднесување на ДДВ-04 пријавите.
Управата за јавни приходи апелира до сите даночни обврзници да ги исполнат своите законски обврски навремено, за да избегнат стрес и дополнителни финансиски трошоци.
„Навременото поднесување на ДДВ-04 пријавата е од исклучителна важност за правилното усогласување со даночните прописи, одржување на финансиската стабилност на бизнисите и за развојот на економијата“, велат од УЈП.