Свет
Демократско обновување или враќање на хаосот: Што ќе се случува во Сирија по падот на претседателот

Сирија го слави падот на долгогодишното владеење на Асад додека се соочува со тешки прашања за нејзината иднина.
Сирија се наоѓа на историска пресвртница, но насоката во која ќе се движи е многу неизвесна.
Водачот на главната бунтовничка група Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС), Абу Мохамед Ал-Џавлани, вети дека ќе ја насочи Сирија кон поплуралистичка и демократска иднина. Овој оптимизам го поддржуваат Обединетите Нации и меѓународната заедница, но скептиците укажуваат на насилното минато на ХТС, организација која ОН и неколку земји ја прогласија за терористичка организација.
Групата ја следат обвинувањата за кршење на човековите права, а нејзините поранешни врски со Ал Каеда се причина за загриженост. Во исто време, Ал Каеда веќе ги охрабрува и ги повикува бунтовниците да бидат непријателски настроени кон „Евреите и крстоносците“, термин кој се користи за опишување на сите христијани, што дополнително го зголемува стравот меѓу малцинските заедници во Сирија, пишува „Би-Би-Си“.
Сирија е земја со бројни етнички и верски малцинства, вклучително и Алавити, Христијани и Курди, кои имаат причина да се плашат од владеењето на сунитските исламистички бунтовници. Историските тензии меѓу религиозните групи и годините на репресија од страна на режимот на Асад оставија длабоки поделби што може дополнително да ја комплицираат транзицијата.
Ризикот од паѓање во хаос
Иако постојат охрабрувачки знаци дека транзицијата на власта би можела да се одвива релативно мирно, постои сериозен ризик Сирија да го следи патот на Либија, но и нејзиното блиско минато по 2011 година, односно да западне во хаосот на конфликтот меѓу повеќе вооружени фракции. Прашањето е дали ХТС има сила, дури и да ги исполни своите демократски ветувања, да ја задржи контролата над поголемиот дел од Сирија и да ја обезбеди стабилноста на земјата.
Судбината на Сирија зависи од способноста на новата влада да обезбеди стабилност, да ги заштити правата на малцинствата и да избегне враќање на насилството. Ако транзицијата не успее, земјата би можела повторно да се втурне во долготраен конфликт без контрола, со катастрофални последици за регионот.
Додека меѓународната заедница внимателно ја следи ситуацијата, иднината на Сирија останува неизвесна, балансирајќи помеѓу потенцијалното демократско обновување и враќањето на хаосот.
Асад оставен на цедило од сојузниците?
Недостатокот на поддршка од сојузниците на Асад, вклучувајќи ги Русија и Иран, ги остави сириските сили да не можат да го запрат напредувањето на бунтовниците, а некои единици се повлекоа без противење.
Во таа насока е денешната изјава на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп кој изјави дека сирискиот претседател побегнал од својата земја откако ја изгубил поддршката од Русија.
Бунтовниците за неколку дена ги освоија клучните градови Алепо, Хама и Хомс, а потоа влегоа во Дамаск. Додека многумина го слават крајот на владеењето на Асад, прашањето што следува понатаму останува отворено.
ХТС, која го предводеше овој бунт, се обидува да се претстави како легитимна сила, но многумина не се убедени во нивните намери и стравуваат од можна доминација на исламистите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Свет
Европската комисија предлага нова безбедносна стратегија, меѓу мерките е и значително зајакнување на Европол

Европската комисија во вторник предложи нова стратегија за внатрешна безбедност наречена „Протект ЕУ“, која меѓу другото вклучува значително зајакнување на Европол, европската агенција за полициска соработка.
Целта на новата стратегија е да се олесни координираната акција, да се продлабочи соработката преку размена на информации и да се подобри отпорноста и колективната способност на ЕУ за спречување и откривање на безбедносни закани и ефективно реагирање на нив.
„Безбедноста е еден од клучните предуслови за отворени, динамични општества и успешна економија. Затоа денеска покренуваме важна иницијатива за подобра борба против безбедносните закани како што се тероризмот, организираниот криминал, растечкиот сајбер криминал и нападите врз нашата клучна инфраструктура“, изјави претседателката на Комисијата, Урсула фон дер Лајен.
Меѓу другото, стратегијата „Протект ЕУ“ предвидува нов, посилен мандат на Европол, кој треба да стане оперативна полициска агенција за зајакнување на поддршката за земјите-членки.
Европол има над 1.400 вработени кои имаат задача да им помагаат на земјите-членки во борбата против организираниот криминал, тероризмот и сајбер нападите.
Комисијата сака двојно да го зголеми бројот на вработени во Европол.
„Секојдневно слушаме дека криминалците се чекор пред нас. Ова може да се промени само ако ги зајакнеме нашите агенции за спроведување на законот, па затоа ќе предложиме Европол да стане движечка сила на европската безбедност со удвојување на неговиот персонал, зајакнување на неговиот мандат и подобрување на неговата ефикасност“, рече комесарот за внатрешни работи Магнус Брунер.
Сегашниот мандат на Европол не ја вклучува борбата против хибридните закани и саботажи, што треба да се промени. Следната година комисијата ќе предложи закон за промена на мандатот на Европол.
Со новиот мандат, Европол треба да има поголема улога во истрагата на прекуграничните, обемни и сложени случаи кои претставуваат сериозна закана за внатрешната безбедност на Унијата, би се обезбедила поблиска соработка со другите агенции на ЕУ, особено со Европравда и ЕЈПО.
Целта на зголемената поддршка на Европол треба да биде зајакнување на капацитетот на земјите-членки за спроведување на ефективни истраги со помош на дигитална форензика, декрипција, обработка на зголемени количини на податоци, оперативна употреба на нови и иновативни технологии, сузбивање на нелегалниот профит.
Свет
Израел ги укинува царините за сите американски производи

Израел ги укинува преостанатите царини за увоз од САД, еден ден пред најавата на Трамп за возвратни царини.
Соединетите држави се најголемиот трговски партнер на Израел и најблизок сојузник, со билатерална трговија во вредност од 34 милијарди долари во 2024 година.
„Отстранувањето на царините за американските стоки е уште еден чекор кон отворање на пазарот за конкуренција, диверзификација на економијата и намалување на трошоците за живот“, рече премиерот Бенјамин Нетанјаху во заедничката изјава со министерот за економија Нир Баркатле и министерот за финансии Безалморих.
„Покрај економските придобивки за економијата и граѓаните на Израел, сегашниот потег ќе ни овозможи дополнително да го зајакнеме сојузот и врските меѓу Израел и САД“, додаде тој.
Израел и САД потпишаа договор за слободна трговија пред 40 години, а околу 98 отсто од стоките од САД беа ослободени од царини.
Регион
(Видео) Хаос по поплавите на омилените дестинации во Грција: „Се’ се случи за два часа“

Грчките острови Парос и Миконос, популарни меѓу туристите за време на летната сезона, во понеделникот вечерта беа погодени од поројни поплави, а локалните власти соопштија дека се очекува обилните врнежи да продолжат во регионот.
Властите на Парос изјавија дека пожарникарите морале да спасат 13 лица кои се нашле во неволја поради поплавите.
Градоначалникот на Парос, Костас Бизас, изјави дека надојдените води го напуштиле своето корито во рибарското село Науса, поплавувајќи продавници и куќи и носејќи речиси 40 возила.
#NEWS – #Maltempo in #Grecia, dopo forti piogge improvvise inondazioni nelle isole #Cicladi
Ingenti danni a #Paros, nel villaggio di #Naousa, e a #Mikonos#video dalla rete#31marzo #Greece #floods #weather #Lluvias #Meteo #Weather #flooding #cyclades #island @vinmorgante pic.twitter.com/uubDp1lZPq
— Tv2000.it (@TV2000it) March 31, 2025
Според Ројтерс, властите на Парос се соочиле со потешкотии при отстранувањето на возилата кои биле разнесени од калливите порои по патиштата и населените места.
„Патиштата се оштетени и ни требаат повеќе машини за да можеме да ги исчистиме улиците“, изјави градоначалникот Бизас. „Целата катастрофа се случи за само два часа“, додаде тој.
Several cars swept way by heavy floods in Naousa of Paros, Greece 🇬🇷 (31.03.2025) pic.twitter.com/xCf36HJ8TU
— Disaster News (@Top_Disaster) March 31, 2025
Во Миконос паднал и град.
Severe flooding in Naousa, Paros, Greece, cars swept away by floods. pic.twitter.com/8plRLLrQOL
— Disasters Daily (@DisastersAndI) March 31, 2025
Агенцијата за цивилна заштита предупреди дека жителите на Парос и Миконос не треба да излегуваат од своите домови.
Се очекува обилните врнежи да се преместат кон островите Хиос, Самос и Икарија.
Flash Flood after heavy rain in Naousa, Paros Island, Greece pic.twitter.com/sH5sMXeb5R
— Disasters Daily (@DisastersAndI) March 31, 2025
Breaking 🚨: Severe flooding hits Greece, leaving streets submerged and homes evacuated.
Authorities report heavy rainfall overwhelming drainage systems.
Rescue operations are underway as residents are urged to stay safe. pic.twitter.com/3hikG5STXM
— WorldsQuant (@WorldsQuant) March 31, 2025
Според метеоролошката служба, дождот проследен со ветрови до 74 километри на час претставува опасност и се очекува да продолжи и вечерва.
Училиштата и градинките на островите Парос, Миконос, Родос, Кос, Калимнос, Сими и Тилос се затворени од претпазливост.
Грција во декември 2024 година беше погодена од опасно невреме. Тогаш најмногу настрадаа островите Родос и Лемнос.