Свет
Демократско обновување или враќање на хаосот: Што ќе се случува во Сирија по падот на претседателот
Сирија го слави падот на долгогодишното владеење на Асад додека се соочува со тешки прашања за нејзината иднина.
Сирија се наоѓа на историска пресвртница, но насоката во која ќе се движи е многу неизвесна.
Водачот на главната бунтовничка група Хајат Тахрир ал-Шам (ХТС), Абу Мохамед Ал-Џавлани, вети дека ќе ја насочи Сирија кон поплуралистичка и демократска иднина. Овој оптимизам го поддржуваат Обединетите Нации и меѓународната заедница, но скептиците укажуваат на насилното минато на ХТС, организација која ОН и неколку земји ја прогласија за терористичка организација.
Групата ја следат обвинувањата за кршење на човековите права, а нејзините поранешни врски со Ал Каеда се причина за загриженост. Во исто време, Ал Каеда веќе ги охрабрува и ги повикува бунтовниците да бидат непријателски настроени кон „Евреите и крстоносците“, термин кој се користи за опишување на сите христијани, што дополнително го зголемува стравот меѓу малцинските заедници во Сирија, пишува „Би-Би-Си“.
Сирија е земја со бројни етнички и верски малцинства, вклучително и Алавити, Христијани и Курди, кои имаат причина да се плашат од владеењето на сунитските исламистички бунтовници. Историските тензии меѓу религиозните групи и годините на репресија од страна на режимот на Асад оставија длабоки поделби што може дополнително да ја комплицираат транзицијата.
Ризикот од паѓање во хаос
Иако постојат охрабрувачки знаци дека транзицијата на власта би можела да се одвива релативно мирно, постои сериозен ризик Сирија да го следи патот на Либија, но и нејзиното блиско минато по 2011 година, односно да западне во хаосот на конфликтот меѓу повеќе вооружени фракции. Прашањето е дали ХТС има сила, дури и да ги исполни своите демократски ветувања, да ја задржи контролата над поголемиот дел од Сирија и да ја обезбеди стабилноста на земјата.
Судбината на Сирија зависи од способноста на новата влада да обезбеди стабилност, да ги заштити правата на малцинствата и да избегне враќање на насилството. Ако транзицијата не успее, земјата би можела повторно да се втурне во долготраен конфликт без контрола, со катастрофални последици за регионот.
Додека меѓународната заедница внимателно ја следи ситуацијата, иднината на Сирија останува неизвесна, балансирајќи помеѓу потенцијалното демократско обновување и враќањето на хаосот.
Асад оставен на цедило од сојузниците?
Недостатокот на поддршка од сојузниците на Асад, вклучувајќи ги Русија и Иран, ги остави сириските сили да не можат да го запрат напредувањето на бунтовниците, а некои единици се повлекоа без противење.
Во таа насока е денешната изјава на новоизбраниот американски претседател Доналд Трамп кој изјави дека сирискиот претседател побегнал од својата земја откако ја изгубил поддршката од Русија.
Бунтовниците за неколку дена ги освоија клучните градови Алепо, Хама и Хомс, а потоа влегоа во Дамаск. Додека многумина го слават крајот на владеењето на Асад, прашањето што следува понатаму останува отворено.
ХТС, која го предводеше овој бунт, се обидува да се претстави како легитимна сила, но многумина не се убедени во нивните намери и стравуваат од можна доминација на исламистите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Европа
Медведев за контроверзниот европски план: Ова може да биде повод за војна
Шефот на рускиот Совет за безбедност и поранешен руски претседател Дмитриј Медведев вчера предупреди дека користењето на замрзнатите руски средства во Европската Унија за поддршка на Украина може да претставува повод за војна.
Европската комисија, извршното тело на Европската Унија (ЕУ), разгледува начини на кои руските средства замрзнати во Европа би можеле да се користат за понатамошна финансиска помош за Украина.
„Доколку разбеснетата Европска Унија се обиде да украде руски средства замрзнати во Белгија за да обезбеди заем за репарација, таквите дејствија би можеле да се класифицираат според меѓународното право како посебен вид casus belli, со сите последици кои произлегуваат за Брисел и поединечните земји од ЕУ“, рече Медведев, спомнувајќи го латинскиот термин за чин што ја оправдува војната.
Русија претходно изјави дека ќе возврати доколку ЕУ тргне по овој пат. Комисијата тврди дека ова не е кражба бидејќи средствата би биле во форма на заем, а Украина би требало да ги врати само ако Русија плати воени репарации.
Во среда, Комисијата предложи „Заем за репарација“ за Украина, кој би вклучувал користење готовина од сметките на европските финансиски институции кои држат замрзнати средства на Руската централна банка. Комисијата, исто така, предложи задолжување на меѓународните пазари како алтернатива, нудејќи им на земјите-членки опција што не вклучува користење на руски капитал.
Предлогот за користење на замрзнати средства би ослободил 90 милијарди евра за финансирање на потребите на Украина, околу две третини од проценетиот финансиски јаз од 136,5 милијарди долари за Украина за периодот 2026-2029 година, според Меѓународниот монетарен фонд.
Европа
Висок функционер: Нема знаци на напредок кон прекин на огнот во Украина
Висок претставник на Обединетите нации за Украина предупреди дека војната во Украина се влече без знаци на напредок кон прекин на огнот, бидејќи ескалацијата на уништувањето и зимските услови ги зголемуваат хуманитарните ризици.
Матијас Шмале, резидентниот хуманитарен координатор на ОН за Украина, им рече на новинарите во седиштето на ОН во Њујорк дека за време на неговите чести патувања во погодените региони, не чувствувал дека прекинот на огнот е неизбежен.
„Војната продолжува со несмалена свирепост и има навистина значително уништување“, додаде тој.
Тој истакна дека енергетската инфраструктура останува главна цел на нападите. „Го споменав уништувањето на енергијата кога започна зимата, особено сме загрижени за зимата“, предупредувајќи за кошмарното сценарио за континуирано уништување на енергијата.
Шмале рече дека најголемата загриженост е тоа што луѓето би можеле да бидат заробени во високи згради во градовите, особено ако електроенергетскиот систем се исклучи за време на тешки зимски услови.
Тој рече дека бројот на цивилни жртви продолжува да расте, нагласувајќи дека и покрај кратките моменти на претпазлив оптимизам, не чувствува оптимизам дека се приближуваме до завршување на оваа ужасна трагедија.
Свет
Фараж: Путин е „екстремно опасен човек“
Лидерот на Британската реформска партија, Најџел Фараж, денес изјави дека рускиот претседател Владимир Путин е „екстремно опасен човек“ откако јавната истрага откри дека тој наводно е „морално одговорен“ за смртта на британската државјанка Дон Стерџис, која почина откако случајно дојде во контакт со нервниот агент Новичок, употребен во обидот за атентат врз поранешниот руски шпион Сергеј Скрипал.
Во врска со претходните тврдења од 2018 година, кога тврдеше, додека Сергеј и неговата ќерка Јулија Скрипал сè уште беа во болница, дека британската влада пребрзо ја обвини Русија, Фараж рече дека „не знаел што се случило“.
„Не знаев што се случило. Беше труење. Дали мислам дека Путин е чудовиште? Мислам дека тој го докажува тоа секоја недела што поминува“, рече лидерот на британските реформисти.
Фараж додаде дека неговиот „пријател“, американскиот претседател Доналд Трамп, верувал дека може да постигне „разумен компромис“ меѓу Русија и Украина, со цел да се спречи војна што потсетува на обемот на страдањето од Првата светска војна, објавува „GB News“.
Сепак, Фараж истакнува дека Путин секој ден докажува дека е „ирационален“ и дека не сака праведно решение. Фараж го критикуваше британскиот премиер Кир Стармер, кој го обвини реформистичкиот лидер дека е „руски агент“ затоа што имал средба со Путин.
„Па, една година потоа, кралицата се сретна со Путин. Дали таа беше руски агент? Не сум баш сигурен“, додаде Фараж саркастично.
Британска јавна истрага предводена од поранешниот судија лорд Ентони Хјуз откри дека Путин го одобрил атентатот врз поранешниот руски шпион Сергеј Скрипал во Солсбери во 2018 година. Дон Стерџис (44), која случајно стапила во контакт со Новичок, починала во операцијата, додека Скрипал и неговата ќерка Јулија го преживеале нападот, објави „GB News“.
Фото: ЕПА

