Стареењето носи со себе бројни стравови, но еден особено се издвојува – губење на меморијата.

Можноста да ја заборавиме сопствената адреса, лицата на најблиските или како да ги извршуваме наједноставните задачи влева страв во коските кај многу луѓе. Тој страв дури има и име: деменција.

Деменцијата е општ термин за состојби кои предизвикуваат сериозен когнитивен пад, до тој степен што влијаат на секојдневниот живот. Иако некои луѓе се генетски посклони, експертите истакнуваат дека одредени животни навики, исто така, можат значително да го зголемат ризикот.

Важно е да се напомене дека менувањето на овие навики не е гаранција против деменција, но носи бројни други придобивки за целокупното здравје.

Игнорирање на влијанието на храната врз мозокот
Старата поговорка „она што е добро за срцето е добро и за мозокот“ сè уште важи. Експертите нагласуваат дека исхраната игра клучна улога во зачувувањето на когнитивните функции. Тие препорачуваат медитеранска исхрана, богата со здрави масти, посно месо, интегрални житарки, овошје и зеленчук. Таканаречената диета „УМОТ“, која нагласува бобинки, лиснат зелен зеленчук, риба и маслиново масло – храна за која е докажано дека е добра за здравјето на мозокот.

Игнорирање на постојните здравствени проблеми
Хроничните болести како дијабетес, висок крвен притисок и висок холестерол се познати фактори на ризик за деменција. Редовното и сериозно лекување на овие состојби, особено оние од васкуларна природа, е клучно за намалување на ризикот. Ова ја штити вашата циркулација и осигурува дека вашиот мозок добива доволно крв и кислород – што е клучно за спречување на васкуларна деменција, една од најчестите форми на болеста.

Недостаток на квалитетен сон
Мозокот се поправа за време на длабокиот сон. Потоа се чисти од бета-амилоид, токсичен протеин кој придонесува за Алцхајмеровата болест. Затоа е важно да се добие доволно квалитетен, реставративен сон. Проблеми како што е апнејата при спиење, која често не се препознава кај постарите возрасни лица, можат драстично да го намалат квалитетот на вашиот одмор. Лековите за спиење можат да ги нарушат и природните циклуси на спиење на вашето тело, што значи дека вашето тело не го добива потребниот одмор за консолидирање на спомените.

Занемарување на пријателите и семејството
Социјалната поврзаност е исклучително важна за менталното здравје. Осаменоста, изолацијата и депресијата негативно влијаат не само на когнитивната функција, туку и на стапките на смртност. Некои експерти предупредуваат дека осаменоста кај постарите лица е речиси исто толку опасна како и умереното пушење. Одржувањето социјални контакти, без разлика дали преку разговор, слушање или заеднички активности, го одржува умот активен и ангажиран.

Прекумерна консумација на алкохол
Постојат сè повеќе докази дека алкохолот е штетен за здравјето – од оштетување на црниот дроб до зголемен ризик од рак – а особено штетен за мозокот. Како што старееме, нашите црни дробови потешко го обработуваат алкохолот, а тоа е директен токсин кој, меѓу другото, може сериозно да го наруши сонот. Експертите советуваат дека ако сте загрижени за вашата меморија, намалувањето на внесот на алкохол треба да биде еден од првите чекори.

Избегнување на физичка активност
Активниот начин на живот е клучен за здравјето на мозокот. Ова не значи само одење во теретана, туку и секојдневни активности како што е одење наместо возење. Препораката за постари лица е 30 минути аеробни вежби пет дена во неделата. Вежбањето го подобрува кардиоваскуларното здравје, што директно влијае на здравјето на мозокот. Важно е да се започне со вежбање на време, долго пред да се појават какви било когнитивни промени.

Заштита од повреди на главата
Повредите на главата се поврзани со поголем ризик од деменција. Иако можеби немаат големо влијание врз нивото на популацијата, кај лицата кои доживуваат тешка повреда на главата, ризикот може значително да се зголеми. Затоа експертите даваат едноставен, но важен совет: ако возите велосипед, секогаш носете кацига. Тоа е мала претпазливост што може да има големо влијание.

Игнорирање на симптомите на депресија
Депресијата, дури и во својата најблага форма, може да ги наруши сите навики кои се клучни за когнитивното здравје – од дружење и физичка активност до правилна исхрана и грижа за себе. Затоа лекувањето на депресијата е исклучително важно и може да биде еден начин за подобрување на когнитивното стареење и намалување на ризикот од деменција.

Деменцијата не е ничија вина
Иако бројот на луѓе со деменција се зголемува, ова делумно е затоа што луѓето живеат подолго. Добрата вест е дека ризикот од развој на болеста всушност малку се намалил на одредени возрасти, веројатно благодарение на подобрата грижа за кардиоваскуларното здравје. Денес постојат и лекови кои можат да го забават напредувањето на Алцхајмеровата болест, најчестата форма на деменција.

Сепак, важно е да се нагласи дека некои луѓе ќе развијат деменција поради генетика или други фактори на кои не можат да влијаат. Не е фер да се очекува таквите луѓе да живееле „погрешно“. Промената на животните навики значи да се направи сè што е во наша моќ за да се намали ризикот, но без да се чувствуваме виновни ако болеста се појави.

По речиси три години од почетокот на разводот, манекенката Емили Ратајковски (34) и актерот Себастијан Бер-Меклард (44) сега се официјално разведени, открива „Дејли мејл“.

Според судските документи, одлуката за развод е донесена на 22 јули во Врховниот суд на Њујорк, со што Емили и Себастијан се законски разведени. Истиот ден е поднесена наредба во врска со здравственото осигурување на нивниот син, но бидејќи евиденцијата за развод во таа држава е затворена за јавноста, деталите се непознати.

Разводот бил финализиран кон крајот на минатата година кога адвокатот на познатиот модел ги поднел сите потребни документи – вклучувајќи предлог-пресуда и договор за старателство. Сепак, судот потоа ја вратил пресудата на ревизија.

Емили поднесе барање за развод во септември 2022 година, четири години по венчавката. Тие се разделија неколку месеци претходно, во јули, а разделбата наводно била предизвикана од неверството на Себастијан.

Двојката има син, Силвестер Аполо Бер, кој е роден во март 2021 година. Момчето живее со Емили, но го гледа својот татко неколкупати неделно.

Во интервју за поткастот Going Mental, Емили призна дека долго време се двоумела дали да го прекине бракот.

„Долго време немав храброст да си заминам. Бев многу несреќна“, искрено рече таа. „И физички го чувствував стресот – имав 45 килограми веднаш по породувањето. Не се чувствував добро“.

Таа исто така зборуваше за тоа како се обидела да најде помош – пиела антидепресиви, но чувствувала дека проблемот не е во неа. „На крајот, научив дека треба да ги слушам сопствените инстинкти“, додаде таа.

Во интервју за „Вог Австралија“ минатиот ноември Ратајковски откри дека размислува да напише книга за разводот надевајќи се дека ќе ги сруши општествените стереотипи.

„Неверојатно е што нема повеќе книги за неуспешните први бракови. Се пишува многу за разводите кога децата се возрасни, но речиси ништо за жените што се разведуваат во своите 30-ти години“, рече таа.

Таа додаде дека сè повеќе жени избираат да се разведат денес затоа што повеќе не се економски зависни од своите партнери.

„Светот се промени. Многу жени заработуваат исто толку или повеќе од своите партнери, а истовремено го преземаат поголемиот дел од емоционалната и од физичката работа дома“.

За разлика од Емили, Себастијан целосно се повлече од јавноста, особено откога две тинејџерки изнесоа сериозни обвинувања – тие тврдат дека тој ги злоупотребувал и сексуално ги експлоатирал преку „Инстаграм“.

Емили, од друга страна, ужива во новата фаза од својот живот. По разводот, таа беше поврзувана со низа познати мажи – од комичарот Ерик Андре, преку пејачот Хари Стајлс, со кого беше видена како се бакнува на улиците на Токио во март 2023 година, до диџејот Орази Рисп, францускиот актер Стефан Бак и музичарот Шабузи.

Венера, планетата што го опишува начинот на кој сакаме, ги напушта Близнаците на 31 јули и влегува во Рак, каде што ќе донесе интересни средби за Раковите, Рибите и Шкорпиите.

Венера во Рак носи длабока емоционалност, нежност и потреба за сигурност во љубовта. Луѓето со оваа позиција на Венера се многу грижливи, лојални и често сакаат да изградат врска што наликува на семејство. Планетата на љубовта ќе остане во Рак до 25 август.

Тие имаат силна потреба да сакаат и да бидат сакани, и често ја поврзуваат љубовта со домот, топлината и спомените од минатото. Нивните чувства се интензивни, но често скриени под површината затоа што се плашат да не бидат повредени.

Кога сакаат, тоа го прават искрено и посветено, а нивната наклонетост се изразува преку грижа, внимание и создавање удобна атмосфера.

Тие се многу интуитивни и лесно ги препознаваат емоциите на другите, што ги прави сочувствителни партнери. Во врските, тие бараат стабилност, емоционална сигурност и верност. Можат да бидат носталгични и приврзани кон минатото, понекогаш премногу, што може да ги направи ранливи ако не научиле емоционално да се заштитат.

Венера во Рак сака подлабока врска и не е задоволна со површни врски. На овие знаци им е потребно чувство на припадност за љубовта да цвета.