Забава
Тор Педерсен – првиот човек што посетил 203 земји, без да користи авион

Четириесет и четиригодишниот Тор Педерсен, авантурист од Данска, стана првиот човек на светот што посетил над 200 земји, без да користи авион, на континуирано патување, кое траело речиси една деценија.
Своето животно искуство го нарекува авантура на животот, но признава и дека се чувствува како последните десет години да ги поминал во кома.
Тор Педерсен отсекогаш имал страст за патувања и предизвици.
Идејата за оваа необична мисија потекнува од е-пошта што му ја испратил татко му. Имало линк до статија за луѓе што патувале во секоја земја во светот – но никој од нив не го направил тоа без летање. Тоа ја запалило искрата.
Педерсен си постави цел: да посети 203 земји, без ниту еден лет и со буџет од 20 евра дневно
Своето патување го почнал на 10 октомври 2013 година во 10 часот оставајќи ја родната Данска и неговата тогашна девојка Ле (40), докторка, која останала дома.
Во тој момент верувал дека патувањето ќе трае четири години. Наместо тоа, биле потребни девет години, девет месеци и 16 дена.
„Имаше моменти кога не знаев дали некогаш ќе завршам. Се чувствував како да сум заробен во временска капсула. Сè се менуваше и постојано бев во движење“, изјави Педерсен.
Неговото патување вклучувало возови, автобуси, бродови, камиони, па дури и пешачење низ џунгли, пустини, планини и градови
Попатно се соочил со болести, бирократија, осаменост, но и неизмерна човечка добрина и солидарност.
Денес, од својот дом во Данска, тој вели дека дури сега полека ги сфаќа размерите на она што го направил.
„Сè уште се навикнувам на идејата дека повеќе не морам да одам никаде. Дека можам да останам. И дека, и покрај сè, преживеав“, вели со насмевка.
Тој даде одлично интервју за „Гардијан“ и опиша какво било неговото патување.
„Иако често имав чувство дека сум роден барем еден век предоцна – во време кога немаше ништо за откривање и снимање – сè уште имав жестока потреба за авантура. Во 2013 година открив дека никој сè уште не успеал да патува постојано во сите земји во светот, без да користи авион. Тоа беше шанса да направам нешто што никој пред мене не го направил.
Во тоа време тој имал околу триесет години, стабилна кариера во поморството и логистиката, штотуку запознал прекрасна жена, а повеќето негови врсници веќе имале деца. Сепак, идејата не го напуштила.
„Јас тргнав на пат на 34 години – и не се вратив дома речиси една деценија“, раскажа.
А што научил за време на ова несекојдневно патување во продолжение.
„Една студена декемвриска вечер пристигнав во Сувалки, најстудениот град во Полска. Без СИМ-картичка, само со моето име и адреса на хартија, талкав во снегот барајќи помош“, се сеќава Педерсен додавајќи дека жена што зборува англиски му ја отворила вратата и веднаш го поканила внатре.
Како што вели, таа му понудила храна, кревет и утрото го придружувала до автобусот за Литванија.
„Бев засолнет од целосен странец – без ништо за возврат“, вели тој.
„Лесото беше 106. земја на мојата листа, вели тој, но една од најпосебните. Целата земја се наоѓа над 1.400 метри надморска височина. На местото Семонконг се најдов среде зелени планини, чист воздух и кристално чисто небо.
Тука се и водопадите Малецуњане – речиси 200 метри високи водопади, кои блескаа на сонцето. И јас бев таму сосема сам“.
Како што објаснува Педерсен, за време на минувањето низ Западна Африка, трите земји – Гвинеја, Сиера Леоне и Либерија – се бореле со најголемата епидемија на ебола. Сепак, по само еден час во Сиера Леоне, ме поканија на свадба – музика, танцување, насмевки.
Во најтешките околности луѓето наоѓаат начини да се радуваат, да сакаат и да се поврзат.
Изолацијата е најголемата грешка
„Во Данска, каде што сум роден, секој избира место што е можно подалеку од другите во јавниот превоз. Но, во Африка, седењето до некого значи создавање заедница – споделување храна, разговор, грижа за децата. Кога помислив дека возачот ќе ме остави на контролниот пункт, жената зад мене ми објасни дека тоа е тактика да ги збуни војниците.
Постои разлика помеѓу она што го сакате и она што навистина ви треба
Патувањето речиси десет години, без пауза, ја црпи душата.
„По две години, удрив во ѕид, но морав да продолжам. Научив дека не ми требаат работи – туку врските што ги создадов со луѓето од целиот светот. Сè друго беше минливо“, вели тој.
Не ви треба заеднички јазик за да се поврзете со луѓето
„Во возот од Белорусија до Москва никој не зборуваше ниеден друг јазик, освен руски. Сепак, се смеевме, делевме храна и вотка. Преговарав за цените покажувајќи сметки, наоѓав сместување со гестови и често детската насмевка ме спасуваше од најтемните моменти“, вели тој.
Бавното патување ја открива вистинската големина на светот
Летот помеѓу Лондон и Њујорк трае неколку часа, но ако одите со брод и со автобуси, гледате премини од пустината во шумата, од селото во градот, од реката до океанот.
Границите ретко се остри – луѓето од двете страни често јадат иста храна, зборуваат слични јазици и споделуваат култура.
Патувањето е најинтензивното образование
Кога патувате, постојано сте под притисок да научите: како да се движите, да препознавате опасност, да комуницирате без јазик, да најдете основни работи.
„Се вратив со знаења за јазиците, геополитиката, хуманитарната работа, географијата и најмногу – за себе. Заминав на 34, се вратив на 44, но според она што го преживеав, можеби сум, всушност, многу постар“, вели тој.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Забава
Британската монархија во нов проблем: пронајден документ што го зголемува притисокот врз кралот Чарлс

Британскиот крал Џорџ IV лично профитирал од работата на робови на плантажите во Гренада, покажува најновото истражување, што дополнително ја зголемува јавната критика кон монархијата да се соочи со својата улога во времето на ропството.
Дезири Баптист, независен истражувач, пронашла документ од 1823-24 година во Националниот архив во Лондон, кој сведочи за уплата од 1.000 фунти (што денес изнесува околу 103.000 фунти или околу 120.000 евра) од две кралски плантажи во Гренада каде што работеле стотици поробени луѓе.
Парите биле наменети за приватната каса на кралот Џорџ IV и, според Баптист, придонеле за неговиот „раскошен начин на живот“.
Баптист истакнува дека досега никој британски монарх јавно не признал дека Круната поседувала и профитирала од поробени луѓе.
Нејзиното истражување е дел од поширока студија наречена „Робови, сопственост на Неговото Величество: Џорџ IV и Гренада“.
Професорот Едмон Смит од Универзитетот во Манчестер, кој ја води студијата за улогата на кралската фамилија во ропството, изјави дека оваа уплата може да биде „само врвот на ледениот брег“.
Тој заедно со Ник Дрејпер од Универзитетскиот колеџ во Лондон ги потврдиле наодите на Баптист.
Смит додаде дека доказите укажуваат на поширок образец на колонијална експлоатација во потрага по приходи од карипските колонии.
Бакингемската палата не дала коментар на извештајот.
Крал Чарлс претходно изразил жалење поради ропството во говор пред лидерите на Комонвелтот во 2022 година и ја поддржал академската студија за историската улога на монархијата, но засега не ја признал директната вмешаност на Круната во робовласништвото, пренесе Ројтерс.
Забава
Џенифер Лопез и Бен Афлек со нови проблеми по разводот

Џенифер Лопез и Бен Афлек го завршија својот брак минатиот август по две години, но споровите околу имотот сè уште траат.
Поранешната двојка го повлече својот дом во Лос Анџелес вреден 68 милиони долари од продажба откако го финализира разводот.
Џенифер Лопез и Бен Афлек го направија овој потег по неуспехот да ја продадат куќата во Беверли Хилс што ја огласија уште во јуни 2024 година, објавува „Пејџ сикс“.
„Додека се надеваа дека ќе можат да го продадат имотот, во исто време не сакаа да претрпат голема финансиска загуба. Ја намалија цената за да привлечат поголем интерес, а кога тоа не се случи, им беше советувано да го повлечат од пазарот“, рече изворот.
„Тоа беше деловна одлука што ја донесоа заедно“, додаде тој.
Извор од недвижнини изјави за медиумите дека „пазарот во моментов е лош за продавачите, особено за недвижности во тој ценовен опсег“.
„Повлекувањето на понудата сè додека пазарот не стане поповолен за продавачите изгледа како најпаметен потег“, рече истиот извор.
Претставниците на двојката не беа достапни за коментар.
Поп-ѕвездата и актерот ја намалија цената на вилата со 12 спални соби и 24 бањи на 59 милиони долари, пред официјално да ја повлечат од продажба.
Hitech
„Опен АИ“ го претстави „Чат ГПТ 5“, дава поточни одговори за медицината, науката, финансиите

Компанијата „Опен АИ“ денес официјално го претстави својот долгонајавуван модел на вештачка интелигенција „ГПТ-5“, кој сега е достапен бесплатно за сите корисници.
Според компанијата, тоа е нивниот најпаметен, најбрз и најкорисен модел досега, кој дава поточни и порелевантни одговори во области како што се математика, наука, финансии, право и медицина.
„ГПТ-5 е првпат навистина да се чувствувате како да разговарате со експерт за која било тема“, рече извршниот директор на „ОпенАИ“, Сем Алтман, на денешната прес-конференција. Тој го спореди овој пробив со моментот кога „Епл“ ги претстави дисплеите со висока густина, чии поединечни пиксели повеќе не можеа да се видат со голо око.
Алтман тврди дека „ГПТ5“ е „најдобриот модел во светот за кодирање“ и пишување, но исто така и за здравствена заштита и долг список на други области.
За разлика од претходните верзии, „ГПТ5“ е претставен како „модел на расудување“, што значи дека користи итеративен пристап кон решавање проблеми – размислување низ повеќе чекори пред да понуди конечен одговор.
Компанијата е толку убедена во супериорноста на новата верзија што го најавува крајот на претходните: „Со доаѓањето на моделот ГПТ-5, ги откажуваме сите наши стари модели“, рече истражувачката Тина Ким за време на презентацијата.
Меѓу проблемите што ГПТ-5 наводно подобро ги решава се долгогодишните проблеми како што се „халуцинации“ – кога моделот измислува непостоечки информации – но и безбедносните ранливости, кои беа особено изразени во неодамнешните истраги како онаа на списанието „Вирд“.
Новиот модел, исто така, воведува можност за избор помеѓу четири предефинирани „личности“: циник, робот, слушател и гик, со цел дополнително прилагодување на стилот на комуникација на корисникот.
Сепак, и покрај помпезните тврдења, Алтман признава дека тие се уште се далеку од крајната цел – вештачка општа интелигенција (АГИ), термин што означува ниво на кое способностите на ВИ би ги надминале човечките.
„Искрено, го мразам терминот АГИ бидејќи секој го користи во различна смисла, но [ГПТ-5] е значаен чекор напред кон модели кои се навистина способни“, рече Алтман.
„Сè уште ни недостасува нешто клучно“.
Исто така, не е јасно дали ГПТ-5 ќе го реши проблемот познат како „Чат ГПТ психоза“, каде што некои корисници пријавиле чувство на губење на контакт со реалноста по долгите сесии за разговор со моделот. Засега, „Опен АИ“ најавува само воведување на „нежни потсетници за паузи“ за време на продолжена употреба.
Како и претходните генерации, ГПТ-5 се потпира на инфраструктура која бара огромни инвестиции и троши огромни количини енергија, што предизвика сè поголеми критики за неговото влијание врз животната средина. И покрај ова, „Опен АИ“ исто така објави два нови јазични модели со „отворена тежина“ претходно оваа недела – gpt-oss-120b и gpt-oss-20b – кои сега сигурно ќе паднат во втор план поради доаѓањето на ГПТ-5.
Компанијата, која започна како непрофитна организација, денес е една од највредните на пазарот. Во среда се појави информација дека „Опен АИ“ е во преговори за продажба на акции во секундарна понуда што би можела да ја процени на дури 500 милијарди долари.