Јапонскиот премиер Шинзо Абе во петокот изрази „најдлабоко жалење“ поради патењата коишто Јапонија ги предизвикала во текот на Втората светска војна, но додаде дека идните поколенија на неговите сонародници не бир требало да продолжат да се извинуваат поради грешките од минатото.

По повод од 70-годишнината од јапонската капитулација, 15-ти август 1945 година, премиерот Шинзо Абе нагласи дека ги поддржува „неотповикливите“ извинувања на своите претходници поради јапонските злосторства во војната, вклучително и познатото извинување на премиерот Томичи Мурајама од 1995 година, но не го понуди сопствено извинување, „Јапонија повеќе никогаш нема да војува“, наместо тоа нагласи Абе.

Наследството од Втората светска војна, во која Јапонија беше дел од ткн оска Рим – Берлин – Токио, сé уште ги оптоварува односите на Јапонија со Јужна Кореја и особено со Кина, земјите коишто во тој период ги окупирала и спроведувала брутален режим.

Пекинг и Сеул претходно многу јасно назначија дека сакаат Абе да го повтори „длабокото и искрено“ извинување на Мурајама за патењата кои ги нанела јапонската агресија. Десет години по Мурајама, неговите зборови ги повтори тогашниот јапонски премиер Јуничиро Коизуми. Кина и Јужна Кореја тоа го сметаат за стандард под кој не смее да се оди. Абе, меѓутоа, во изјавата мораше да внимава и на реакциите од неговите конзервативци коишто не се расположени повеќе „да го доживуваат она со понижувачкиот круг од извинувања“.

„Нашата земја предизвика немерливи штети и патења. Кога размислувам за тој факт, останувам без зборови и во срцето чувствувам најдлабока болка“, рече Абе.

„Јапонија неколку пати изрази покајување и извинување за сите свои дела во војната, Тој став на претходните влади ќе остане непоколебливо и во иднината“, додаде Абе.

Истакна, меѓутоа, дека новите генерации не би требало да бидат оптоварувани со тие извинувања. „Во Јапонија сега 80 отсто од населението е родено по војната. Не смееме да дозволиме нашите деца, внуци и идните поколенија, кои немаат ништо со војната, да бидат предодредени на извинувања. Меѓутоа, ние Јапонците, од сите генерации, мораме отворено да се соочиме со нашата историја“, порача премиерот.

Изјавата на Абе, кого критичарите го сметаат за ревизионист кој сака да го ублажи мрачното јапонско воено минато, многу внимателно ќе биде анализирана во Пекинг и во Сеул, но и во Вашингтон, јапонскиот сојузник кој непосредно со двете атомски бомби врз Хирошима и Нагасаки во првата седмица од август 1945 година го принуди Токио на капитулацијата следната седмица, и сака ублажување на тензиите во регионот, особено меѓу своите сојузници како што е Јужна Кореја.

Абе во петокот рече и дека Киензите ќе ги препознаат искрените јапонски чувство и дека наскоро ќе има можност да разговара со кинескиот претседател Кси Џинпинг. Јапонскиот премиер рече дека земјата „не смее да заборави дека зад боиштето имало жени чии чест и достоинство тешко се наружени“, но директно не ги споменува „жените за утеха“, како што еуфемистички се нарекуваат сега девојчињата и девојките, особено Корејки, кои присилно биле одведувани во јапонските воени бордели и им служеле на војниците како сексуални робинки.

Јапонските конзервативци, чиј функционер е и премиерот Абе, и претходно тврдеа дека нема докази за директна вмешаност на воените државни или воени власти во грабнувањата на девојчињата.

Во 1993 година тогашниот генерален секретар на јапонската влада Јохеи Коно понуди „искрено жалење до оние коишто незамисливо физички и психички пателе како ени за утеха“. Јапонија во 1995 година формираше фонд преку кој им нуди индивидуална финансиска помош на тие жени.

Официјален Сеул и активистите споменатата изјава на Коно и фондот ги сметаат само парцијално признание. Преживеаните жени бараат формално владино извинувања и исплата на репарации, но Абе и неговите сојузници тоа не го прифаќаат. Голем дел од преживеаните „жени за утеха“, кои сега се во поодминати години и ги има сé помалку, воопшто не очекуваат дека ќе го доживеат формалното јапонско извинувања./крај/мф/сн

Извор: Reuters/BBC