Забраната на мачење, нечовечко или понижувачко постапување или казнување, како фундаментално право кое е цврсто востановено во обичајното меѓународно право беше тема на Петтиот регионален форум за владеење на правото за Југоисточна Европа.

Премиерот Зоран Заев истакна дека овој форум и неговата тема доаѓаат во вистинско време и потенцираше дека и нашата земја е дел од културното и хуманистичкото наследство на Европа, од кое се развија универзални вредности на неприкосновените и неотуѓиви права на човечката личност, слобода, демократија, еднаквост и владеење на правото. „Сакам да додадам дека за Република Македонија, како и за сите европски земји, владеењето на правото не е само инспирација, туку исто така е – аспирација. Наш стремеж: Принцип кој ги води и нашите внатрешни и надворешни активности. За да биде цврсто утврдено владеење на правото, граѓаните треба да видат дека СИТЕ институции на државата – не само оние на правдата и безбедноста – се таму, за да им служат токму нив, на граѓаните.”, изјави Заев.

Британскиот амбасадор во Македонија, Чарлс Гарет потенцираше дека „постои неугасива жед за дебата за владеењето на правото, не само на Балканот – како што покажува овој форум – но и низ целиот свет. И со добра причина: владеењето на правото е основата врз која ги градиме и развиваме нашите демократски општества. Тоа владеење на правото е темел на нашиот драгоцен меѓународен поредок базиран на правила, без кој нашиот свет ќе биде бескрајно помалку сигурен и поопасен. Бара постојано внимание и грижа”.

Амбасадорт на Шведска во Македонија, Матс Стафансон рече дека „ова е уникатна и импресивна иницијатива. Успеавте овде во Скопје да ги соберете највисоките судски органи од целиот регион, вклучувајќи ги судиите на Европскиот суд за човекови права и невладините организации, да ги разгледуваат прашањата за човековите права и некои од најтешките реформи во контекст на поглавјето 23, веројатно најважното поглавје во процесот на ЕУ интеграцијата”

„Сите претставници на надлежни инситуции кои се присутни овде ја имаат Европската конвенција за човекови права како дел од нивното домашно законодавство и сите наши устави забрануваат мачење како и нечовечки ин понижувачки третман. Но, постоењето на на забраната не е само по себе доволно да ги исполни обврските кои ги наметнува Конвенцијата, има многу повреди на Членот 3, без оглед на таквите одредби во правните системи на земјите-членки на Советот на Европа”, рече Биљана Брајтвајт, програмска менаџерка за Западен Балкан во AIRE Центарот.

Горан Милетиќ од Civil Righst Defenders потенцираше дека „кога се занимаваме со случаи на тортура, сите ние, вклучувајќи го и ЕСЧП, го проценуваат времетраењето на лошото постапување, физичките и менталните аспекти, како и полот, возраста и здравствената состојба на жртвата. Мислам дека во овој регион многу често се забораваат два аспекти – жртви и ментални аспекти. Во овој регион, многу е вообичаено да се мисли дека тортурата е само кога инцидентите траат подолго време и ако жртвата има сериозни повреди. Менталните аспекти често не се доволно земени предвид додека пресудите во кои криминалот се гледа како криминал од омраза се уште се исклучок во регионот. Друг аспект е тортурата од страна на приватни лица, екстремистички групи и држави ќе станат одговорни ако нема соодветен одговор од спроведување на законот институции.”

На Форумот учествуваa преку 150 претставници од Албанија, Босна и Херцеговина, Хрватска, Косово, Македонија, Црна Гора и Србија. Тие вклучуваат претседатели и судии од врховните и уставните судови, судски совети, директори и директорки на правосудни академии, институции и невладини организации од регионот, како и девет сегашни и поранешни судии од Европскиот суд за човекови права во Стразбур.

Оваа година Форумот е организиран со поддршка од Британската влада, Шведската агенција за меѓународен развој и Советот за регионална соработка. Целта на Форумот кој од 2014 година се организира еднаш годишно е да го подобри спроведувањето Европската конвенција за човекови права, да ја поттикне регионалната соработка во услови на континуиран развој на владеењето на правото и човековите права и да помогне во процесот на интеграција на регионот во ЕУ и и да помогне во процесот на интеграција на регионот во ЕУ.