Култура
Петиција против пазарењето со културата – Не шуткајте нè во невидливи ќошиња

Интензивни реакции на социјалните мрежи по шпекулациите дека Владата преговара со Беса за ресорот култура. Оваа информација не ја потврдија офцијално од Владата, но владини извори велат дека коалицискиот партнер Беса го бара Министерството за култура притоа нудејќи некомпетентен кадар за челното место. Петицијата ја иницираат културните работници и ја адресираат до премиерот и пратениците на Собранието на Македонија.
„Ви се обраќаме од позиција на културни работници на кои културата им е професонална дејност со цел да ви посочиме дека вашите решенија за и во полето на културата, кои некои ги нарекуваат висока политика, односно стратешки чекори, за нас се само пазарење и ние не ги прифаќаме“, стои во петицијата.
Тие, меѓу другото, наведуваат големо „не“ за културата на продажба, „не“ за културата да ја води партија, туку професионалците од полето, „не“ за манипулација и партиски пресметки преку културата, „не“ за културата на (мртви) споменици, „не“ за култура на поделби, „не“ за култура за сите по малку, „не“ за култура на пoпулизам и бројки, без вредносен систем и квалитет, и уште многу други („не“) содржани во претходните забелешки.
„Ние сметаме дека културата мора да доживее реформи, да ја обнови јавната сфера, која е дерогирана и пропадната. Културата и институциите мора да бидат автономни. А уметноста ослободена или, како што вели социологот и теоретичар Растко Мочник, единствено слободно поле. На културата треба да ѝ сe овоможи развој преку стратешки планови и политики, развиени од професионалци во секторот. Само таков третман на културата може да вроди со резултати, долгорочни и стабилни, видливи во секоја пора на општествениот живот, признаени и прифатени од нејзините креaтори – уметниците и културните работници, заедницата и граѓаните“, стои во петицијата.
Според нив, стратешкиот развој бара анализа, долгорочен план и континуитет во неговото спроведување, а не брзи и професионално неиздржани промени што го нарушуваат процесот на развој на културата и продуцураат фиктивни ад хок резултати.
„Доста ни е од партиски заробени институции, од продажби, од симулации на автономија, од поткупувања и докусурувања, од шуткање на просторот за култура во некои маргинализирани невидливи ќошиња. Преку културата мора да развиваме, да инспирираме, да градиме дијалози, да се еманиципираме и образуваме. Мора долгорочно да градиме квалитетни културни системи и вредности, заедно, сите – и институционалната и вонинституционалната култура. Културата и уметноста имаат политички, економски, историски значења и градат општествени вредности, без кои една средина ќе биде бара, а не плодна почва за развој“, пишуваат тие.
Културните работници се залагаат за култура на квалитет, соработка, еманципација, дијалог, вклученост, различности и уште многу други нешта.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Хуманитарен концерт на светски познатиот виолинист Роман Симовиќ и институтот ФЕЈМС за Кочани

На 29 април, во камерната сала на Македонската филхармонија, ќе се одржи хуманитарен концерт со исклучително значење – музичка вечер исполнета со класика, солидарност и поддршка. Концертот е во организација на институтот „ФЕЈМС“, со учество на светски познатиот виолинист Роман Симовиќ, концертмајстор на Лондонскиот симфониски оркестар.
Средствата од продадените билети ќе бидат донирани за фондот за поддршка на семејствата на жртвите и повредените во трагичниот пожар во ноќен клуб во Кочани, каде што животите ги загубија над 60 лица, а повеќе беа повредени.
„Во моменти кога зборовите не се доволни, музиката може да биде најчистата форма на утеха и солидарност. Овој концерт е наш начин, преку уметноста, да им дадеме поддршка на семејствата погодени од оваа незамислива трагедија. Исклучително сме благодарни на Роман Симовиќ што ја прифати поканата да настапи и ја стави својата уметност во служба на хуманоста“, изјавија од „ФЕЈМС“.
На концертот, публиката ќе има ретка можност да ужива во изведба на дела од Бетовен – Концерт за виолина и Симфонија бр. 7, под палката на маестро Симовиќ и оркестарот на „ФЕЈМС“ институтот составен од млади, исклучителни музичари од различни европски земји. Настанот се организира во соработка со Црвениот крст на РСМ, а на самиот концерт ќе бидат поставени и пунктови за дополнителна доброволна донација.
Инаку, Роман Симовиќ е еден од најценетите виолинисти на нашето време, со богата солистичка и оркестарска кариера. Тој е концертмајстор на Лондонскиот симфониски оркестар и настапувал на некои од најпрестижните сцени во светот како Barbican, Carnegie Hall, Rudolfinum и Salle Pleyel. Добитник е на бројни меѓународни награди (вкл. Wieniawski и Sion-Valais), и има настапувано под диригентство на имиња како Валери Гергиев, Антонио Папано и други. Симовиќ свири на автентична виолина Страдивариус од 1709 година, позајмена од познатиот колекционер Џонатан Моулдс. Билетите се веќе достапни преку mktickets.mk – со строго ограничен број места, оваа вечер ветува уникатно, интимно музичко доживување со длабок хуманитарен карактер.
Институтот „FAME’S“ е еден од водечките центри за оркестарски снимања и музичка едукација во Европа. Лоциран во Скопје, Македонија, институтот е посветен на создавање уникатни музички искуства преку едукативни програми, работилници и концерти кои инспирираат млади музичари од целиот свет. Нивните програми нудат можност за професионално усовршување во соработка со водечки уметници и диригенти, промовирајќи ја моќта на музиката како универзален јазик.
Роман Симовиќ е еден од најценетите виолинисти на нашето време, со богата солистичка и оркестарска кариера. Тој е концертмајстор на Лондонскиот симфониски оркестар и настапувал на некои од најпрестижните сцени во светот како Barbican, Carnegie Hall, Rudolfinum и Salle Pleyel. Добитник е на бројни меѓународни награди (вкл. Wieniawski и Sion-Valais), и има настапувано под диригентство на имиња како Валери Гергиев, Антонио Папано и други. Симовиќ свири на автентична виолина Страдивариус од 1709 година, позајмена од познатиот колекционер Џонатан Моулдс.
Култура
Народното позориште Сараево гостува во МНТ со две претстави

Сараевското народно позориште ќе гостува во Македонскиот народен театар со две претстави, на 21 и на 22 мај.
На 21 мај, во 20 часот, ќе се одигра првата претстава „Сараевскиот трговец“, по текст на Игор Штикс, во режија на Михал Дочекал. Во претставата играат 16 актери: Мона Муратовиќ, Мирвад Куриќ, Сањин Арнаутовиќ, Ведран Ѓекиќ, Амина Беговиќ, Фарук Хајдаревиќ, Нерман Махмутовиќ, Дино Бајровиќ, Ирфан Рибиќ, Сара Сексан, Белма Салкуниќ-Бектешевиќ, Милан Павловиќ, Ален Коњиција, Харис Биџан, Риад Љутовиќ и Амра Капиџиќ.
Авторот на претставата, Игор Штикс, ги поставува прашањата: „Книга или живот?“, „Театар или живот?“
Тој истакнува дека „Сараевскиот трговец“ поминал долг и необичен пат од идеја до реализација.
„Поминаа повеќе од 17 години од попладневниот разговор со пријателите Шејла Камериќ, Јован Марјановиќ, Огњен Диздаревиќ и Емина Кујунџиќ за филмска адаптација на познатото спасување на сараевскиот Хагада од Земаљскиот музеј во јуни 1992 година. Фактот што добив покана да напишам драма за стогодишнината од основањето на Националниот театар дополнително ја разгоре мојата имагинација. Така се роди ликот на Фридрих фон Дитрих – човек од Прага, кој непосредно пред Првата светска војна доаѓа во Босна за да изгради Народно позориште во Сараево. Како херцеговскиот Fitzcarraldo, кој сонува за опера среде Амазонија! А можеби токму тој, откако Лијешевиќ беше спречен да го режира овој текст, повика друг човек од Прага – овојпат од крв и месо – режисерот на оваа претстава, Михал Дочекал. Претставата е посветена на Јозеф Коен и на сите чувари и спасители на Хагадата“.
Во авторскиот тим се потпишуваат: Џорџо Урсини Уршиќ – драматург, Давид Марек – сценограф, Лејла Хоџиќ – костимограф, Мирза Реџепагиќ – композитор, Дино Хуиќ – видеодизајнер, Моамер Шаковиќ – дизајнер на светло, Бранко Векиќ – дизајнер на плакат, Велија Хасанбеговиќ – фотограф, Омар Шело – асистент сценограф, Ајла Бешиќ – асистент режисер, Мустафа Зрниќ – инспициент и Есмералда Абдиевиќ – суфлер.
На 22 мај, во 20 часот, ќе се изведе и претставата „Селска опера“ од авторот Д. Бенедек-П. Бела, во режија на Андраш Урбан, а драматург е Ведрана Божиновиќ.
Во претставата, покрај актерите што играат: Сањин Арнаутовиќ, Амра Капиџиќ, Алдин Омеровиќ, Санела Крсмановиќ-Бистривода, Сара Сексан, Ведрана Божиновиќ, Мирвад Куриќ, Санин Милавиќ и Мак Ченгиќ, е и музичкиот состав: Фауд Шетиќ – чембало, корепетитор и диригент, Амар Беширевиќ – виолина I, Ајнија Гермиќ – виолина II, Сара Касап – виолина III и Растко Зечевиќ – контрабас.
„Селска опера“ претставува бласфемија кон операта и кон квазисериозната уметност, но во исто време ја истражува суштината на универзалните вредности, исто како што тоа го прави големата уметност. Ова дело испраќа силна порака во време кога етничкото се претставува како есенција на националниот идентитет, а националниот или верскиот идентитет како врховна вредност, само тоа го прави на свој начин, слободоумен и немистификуван, кажувајќи ја вистината, смеејќи се на другите и на себе. Дали сме лицемерни? Дали нашето општество е лицемерно? Да. Ги криеме ли гревовите од минатото? Ги криеме. Дали ги оптоваруваме сите идни генерации? Да. Дали се мразиме? Да, се мразиме. Дали сме несреќни? Да. Дали е проблем да зборуваме за нашата несреќа? Проблем е. Дали нашите општество, влада, политика, државна и општествена инфраструктура се промискуитетни, инцестоидни? Да. Кога гледаме на сѐ околу нас и се соочуваме со нештата, дали на врвот на јазикот ни доаѓа реченицата: „Мајко, мила мајко, зошто ме роди?“ Да, ни доаѓа.
Во авторскиот тим се потпишуваат: Кристијан Гергеје – кореограф, Адиса Ватреш-Селимовиќ – сценограф и костимограф, Лејла Јусиќ – музичка соработничка за подготовка на актерите, Моамер Шаковиќ – дизајнер на светло, Вранко Векиќ – дизајнер на плакат и Велија Хасанбеговиќ – фотограф.
Билетите се достапни на билетарницата во МНТ и онлајн.
Култура
Нова изложба „Форми што летаат, меѓународни уметници во француските колекции“ во МСУ

Вечерва со почеток во 20 часот, во Музејот на современа уметност – Скопје ќе биде отворена изложбата „Форми што летаат, меѓународни уметници во француските колекции“, со бројни дела од четириесет реномирани уметници од колекцијата на МСУ-Скопје и 4 актуелни уметници од колекцијата на МСУ Лион.
Низ селекција на значајни дела од колекцијата на Музејот на современата уметност – Скопје, од автори како Карлос Круз-Диез, Хисао Домото, Ана-Ева Бергман, Пјотр Ковалски, Зоран Мушиќ, Енрике Пејсере, се истакнуваат уметници и од целиот свет, кои по Втората светска војна заминуваат во Париз, каде се формираат многубројни меѓународни уметнички заедници.
Селекција на дела од современи и реномирани автори од Музејот за современа уметност во Лион, како Јасмина Чибиќ, Даниеле Вале-Клајнер, Анж Лесија и Шурук Хриеш ќе бидат премиерно прикажани за време на изложбата. Тоа дополнително ќе влијае на размислата за миграциите на уметниците и важноста на културната размена.
Кураторот на изложбата е г. Матје Лелиевр, Директор на оделот на колекции во Музејот на современа уметност во Лион.
Изложбата ќе ја отворат Тихомир Топузовски, в.д Директор на Музејот на современата
уметност-Скопје, Филип Маршето, прв советник во Амбасадата на Франција и Матје Лелиевр, одговорен за одделот „колекции“ во Музејот на современа уметност во Лион и куратор на изложбата.