Поважно од карактерот на референдумот е фактот дали политичките партии ќе ги почитуваат резултатите, велат експретседателот на Собранието, Стојан Андов, и политичкиот аналитичар и комуниколог Петар Арсовски за „Макфакс“.

„Рефрендумот е консултативен или обврзувачки зависно од резултатите. Ако политичките партии се обврзат дека ќе ги почитуваат резултатите од референдумот, тогаш не е важно дали е консултативен или обврзувачки“, смета Арсовски. „Тоа е поважно од тоа дали ќе го именуваме задолжителен, облигаторен, консултативен итн… Она што е важно е дали двете страни имаат подеднакви шанси да добијат победа на тој референдум и дали политичките елити по тој референдум ќе ја почитуваат таа одлука“, вели тој.

Андов вели: „Ако мислат дека еден консултативен референдум може да служи како основа за намерата за политиката што се води, тоа треба да се прифати“.

На прашањето дали е доволно чесно референдумското прашање, Андов е дециден: „Тоа прашање треба да го разреши референдумот и тоа е од интерес на секој граѓанин и не треба да ги збунува луѓето. Нека бидат против, ама нека излезат сите“.

Аросвски вели дека договорот со Грција не може да се расчлени во 50 референдумски прашања бидејќи е комплесно прашање кое содржи повеќе делови: „Тоа мора да биде некаков пакет. Мислам дека во оваа смисла, добро е прашањето да се врзе со НАТО и ЕУ, бидејќи имаме јасна порака дека тоа е услов“.

Во однос на цензусот, Арсовски смета дека е правен без статистички податоци. „Ние не знаеме колку луѓе всушност се во Македонија, бидејќи сме немале попис и не знаеме дали тој цензус од 51% воопшто може или не може да се достигне. Второ, кај референдумот цензусот е глупост затоа што им ја прави двојно полесна задачата на оние кои би гласале ‘против’. 200 илјади луѓе кои инаку би гласале ‘против’, може да надгласаат одлука од 700 илјади луѓе кои би гласале ‘за’, со тоа што ќе останат дома. Главната поента на референдумот е да им даде на двете страни подеднаква шанса“, додава политичкиот аналитичар.

„Мицкоски тврди дека мнозинството Македонци се против договорот. Тогаш, зошто бојкот? Заев се обврза дека ако има и само 1 глас повеќе ‘против’, ќе се повлече.  Сè додека цензусот се книжи како глас ‘не’, сè додека апстинентите ги книжиш како глас ‘не’, ниедна страна нема да има фер пристап. Единствен фер пристап за двете страни е игнорирање на цензусот“, смета Арсовски.

За првиот претседател на Собранието, Стојан Андов, многу е важно во организацијата на политичките активности од распишувањето на рефрендумот до одржувањето да бидат вклучени сите партии, заедно со оние од опозицијата. „Потребно е сите партии да постигнат договор за една генерална кампања за успех на овој референдум. Ова е потребно заради народот, а не заради партиите. Партиите треба да му служат на народот“, вели Андов.

„Ова е шанса граѓаните да кажат што мислат. Идејата за бојкот и неуспех на референдумот е дефетистичка. Таа идеја го поразува народот, а не го поразува политичкиот противник“, вели Андов и додава дека ако е можно да се примени истиот цензус на референдумот како и оној за изборот на претседател на државата, тоа би било добро. „Опозицијата мора да биде чесна кон својот народ. Не смее да му пречи да излезе. Треба да го мотивира да излезе, а тие што се против, ќе се мерат со оние што се ‘за’“, заклучува Андов.