Култура
Комисијата за култура со заклучоци за Охрид, активистите за заштита на градот на протест

Врз основа на исказите од сведоците, како и дополнително добиените информации, мислења и документи, Комисијата за култура на вчерашната седница усвоила повеќе заклучоци што се однесуваат на заштита на Охрид, додека неколку здруженија на граѓани денеска во 11 часот пред Лагадин почнуваат протест за ненавремена реакција на надлежните и, како што велат, натамошно узурпирање и уништување на градот.
Алармот за итна реакција и на собраниската комисија и на охридските активисти го вклучи Унеско, кога лани предупреди дека градот Охрид може да биде избришан од листата на заштита ако не се спроведува законската регулатива и ако не се спречи уништувањето и негрижата што се спроведува поради неимплементирање на Законот за управување со светското природно и културно наследство во Охридскиот Регион, донесен во 2010 година.
Надзорната расправа на Комисијата за култура за Охридскиот Регион се одвивала во три продолженија на тема „Закон за управување со светското природно и културно наследство во Охридскиот Регион и сродната регулатива во контекст на Конвенцијата на Унеско за заштита на природното и културно наследство“ и на последната расправа вчера се усвоени 24 заклучоци според кои треба да се постапува.
„ Иако во 2010 година Собранието го донесе Законот за управување со светското природно и културно наследство во Охридскиот Регион, истиот не се имплементирал во практиката. Надлежните институции на централно и локално ниво не постапувале согласно со Законот. Не била формирана Комисија за управување со Охридскиот Регион; Планот за управување со Охридскиот Регион почнал да се изработува во 2015 година, и како нацрт-план е во финална фаза, но истиот не бил официјално усвоен; не била изготвена Стратегиска оценка за влијанието врз животната средина; не биле донесени Деталните урбанистички планови за 19-те урбани комплекси во старото градско јадро на Охрид и урбанистичко- планска документација за крајбрежјето; не бил изготвен инвентар на нелегални градби во рамки на Доброто; не била направена ревалоризација на листата на природно и културно наследство во рамки на Доброто; не билe утврдени границите на Доброто итн. Поради тоа, во Извештајот на реактивната мониторинг мисија на Унеско (април 2017 година) се наведува дека, доколку државата до крајот на 2019 година не ги исполни препораките на Комитетот на Унеско, Охридскиот Регион може да биде ставен на Листата на светско природно и културно наследство во опасност“, заклучила надзорната комисија.
Во заклучоците се наведува дека повеќегодишното несоодветно управување со Охридскиот Регион, непочитувањето или честите промени и неусогласености во законската регулатива релевантна за Доброто, потоа, предложените големи инфраструктурни проекти (од кои ски центарот Галичица, патот А3 и туристичките крајбрежни зони се стопирани со одлука на Владата на Република Македонија од 13 февруари 2018 година) и делумно реализираните градежни проекти во рамки на Доброто, како и неприменувањето на последователните препораки во извештаите на Унеско од 2010 година до денес, го загрозија природното и културното наследство во Охридскиот Регион заштитен од Унеско.
Загрижени за состојбите во заштитеното подрачје, на иницијатива на невладините организации Фронт 21/42 и НДИ Македонија, во февруари 2017 година, во Собранието на Република Македонија се формираше неформална група, Пратеници пријатели на Охридскиот Регион, која, имајќи ја предвид претходната иницијатива за надзорна расправа на парламентарната опозиција во 2016 година, се заложи во Собранието да се отвори надзорна расправа за Охридскиот Регион.
Се укажува на Владата на Република Македонија да ги исполни сите 19 препораки од реактивната мониторинг мисија на Унеско (април 2017), со посебен акцент на препораката број 6 за прогласување времен мораториум на сите градежни активности во Охридскиот Регион, сè до донесување на потребните планови (План за управување со Доброто, граници на Доброто, инвентар на природното и културното наследство, подобрување на релевантните законски одредби и друго).
Меѓу другите заклучоци комисијата за култура ќе иницира формирање на интерресорска работна група.
„Во интерес на заштитата на универзалното Добро, се укажува Владата на Република Македонија во најкус можен рок да обезбеди ефикасно функционирање на колекторскиот систем во Охридското Езеро; затворање на сите диви депонии во Охридскиот Регион и изградба на современа санитарна регионална депонија. На Министерството за транспорт му се укажува на потребата од интервенција во членот 59-ѕ од Законот за градење, бидејќи истиот е во колизија со Законот за просторно и урбанистичко планирање кој треба да е основ за изработка на урбанистичко планска документација“, стои во заклучоците, повикаат надлежните во одбрана на автентичното природно, културно и амбиентално богатство на Охрид и крајбрежјето.
АКТИВИСТИТЕ ДЕНЕСКА НА ПРОТЕСТ, БАРААТ МОРАТОРИУМ НА СПОРНИТЕ ГРАДБИ
По минатогодишниот протест, кој се одржа на 2 август пред градилиштето на спорниот хотел во Лагадин, денеска во 11 часот граѓани и активисти за заштита на охридското крајбрежје повторно ќе се соберат на истото место. Од таму, тие ќе тргнат во протестна поворка за заштита на целото крајбрежје од непланска урбанизација и девастација, и по попатни застанувања кај Горица, Св. Стефан и Студенчишко Блато, ќе пристигнат пред Општина Охрид каде што заедно со граѓаните кои ќе се приклучат од Охрид, со почеток во 12:00 часот ќе одржат протестен перформанс.
Мирниот протест, организиран од Охрид SOS и здружението „Стар Лагадин“ и поддржан од Go green – Биди зелен, Фронт 21/42 и Здружението за заштита на животните и животната средина Е.Д.Е.Н. има за цел да го сврти вниманието на институциите и на јавноста кон сериозната опасност Охрид да го загуби статусот светско наследство на Унеско поради уништувањето на крајбрежјето и езерото со хиперурбанизација и развивање масовен туризам, во услови на нефунционален и нецелосен колекторски ситем.
„Во одбрана на можеби најважното и највредното обележје на земјата, еден од нејзините најзначајни заштитни знаци, единственото место со Унеско-статус, организаторите на овој настан бараат да престане префрлувањето на одговорноста меѓу државната и локалната власт и итно преземање на сите потребни чекори за целосно спроведување на шестата препорака на Реактивната мисија на Унеско – прогласување на мораториум на сите крајбрежни и урбани трансформации на пoдрачјетo на светскoтo наследствo, сè додека не се изработат сите релевантни плански документи и додека не се прифати соодветна правна регулатива и се воспостават ефикасни механизми за контрола“, повикуваат тие.
Преку овој протест, граѓаните бараат од Општина Охрид итно да се заложи за прогласувањеа мораториум според препораката на Унеско, како и да се заложи за поништување на Општиот акт за с. Лагадин најмалку преку стопирање на сите издадени дозволи за градење и стопирање на издавање нови и преку известување на Уставниот суд за својата заложба.
Организаторите на овој настан ги повикуваат сите оние кои не се согласуваат со урбаното и еколошко насилие врз Охридскиот Регион да дојдат и заедно, преку еден симболичен чин – протестен перформанс – гласно и на повеќе светски јазици да ги повикаат надлежните во одбрана на автентичното природно, културно и амбиентално богатство на Охрид и крајбрежјето.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Вечер што ќе се памети со македонскиот виртуоз на гитара Дамјан Пејчиноски

Енергичен и впечатлив настап на „Охридско лето“ имаше еден од најдобрите гитаристи на македонската, но и светската сцена, Дамјан Пејчиноски, кој вчеравечер беше дел од фестивалската програма заедно со неговиот квинтет, Дејан Милосављевиќ на ударни инструменти, перкусионистот Зоран Јасгоридовски, Горан Гешовски на бас-гитара и пијанистот Трајче Станков.
Програмата со којашто настапија и ѝ приредија на публиката прекрасна вечер содржеше авторски композиции на Пејчиноски, џез теми, како и македонски етно композиции.
-Чувствувам огромна одговорност со мојот настап, со оглед на тоа дека станува збор за престижен фестивал низ чија долгогодишна историја продефилирале фантастични уметници, фестивал кој носи еден посебен дух, една огромна уметничка вредност, вели Пејчиноски.
Младиот гитарист Пејчиноски свири електрична и акустична гитара и специјализира повеќе музички стилови вклучувајќи џипси-џез, џез-фјужн, блуз, рок, кантри, традиционална македонска музика и слично.
Тој е спознориран од компанијата за гитари „Страндберг” и е истовремено дел од уметниците кои ја претставуваат оваа компанија. Ќе ја има честа да го промовира и најновиот модел на гитари што го изработува „Страндберг“. Ова е доказ дека неговото име е прочуено и во светски рамки.
-Компанијата „Страндберг“ ќе вади нов модел на гитара и особено имам чест што од сите нивни уметници ме избраа мене да ја промовирам новата гитара. Што се однесува до интернационалните настапи, тие не се толку чести, но ете, успевам нешто да договорам сам, нешто преку компанијата „Страндберг“ која е мој спонзор. Инаку сум задоволен, изминатиот период ми беше мошне активен. Во мај имав учество на фестивал во Португалија, а потоа и во Велика Британија. Да, би сакал мојата кариера да е светска. Посакувам да имам и менаџер којшто ќе ми договара настапи низ светот. Јас можеби сум скромен но реален во ова што го кажувам, и сепак, сум свесен за својата музичка вредност и знам дека треба повеќе да работам на маркетинг за да ги добијам големите светски сцени, вели охридскиот гитарист Дамјан Пејчиноски.
Пејчиноски запопочнува да свири гитара на шестгодишна возраст, но вистински интерес покажува на 14-годишна возраст. По завршувањето на основното училиште и гимназијата во родниот град Охрид, каде што живее и денес, се запишува на Националната музичка академија „Проф. Пантчо Владигеров “ во Софија (2003) и на Новиот бугарски универзитет, каде добива целосна стипенидија за неговите студии во областа на џезот каде што и магистрира. Во текот на својата музичка кариера Пејчиноски има бројни национални и меѓународни настапи и награди: во 2009 година тој е финалист на Светскиот натпревар по гитара „Гитар идол“ одржан во Лондон. Во 2010 година победува на 2 меѓународни натпревари за гитара – „Шред дис ту“ (“Shred This Too” – онлајн натпревар) и „Зиуа Китарелор“ („Ziua Chitarelor“) во Романија (настап во живо). Во мај 2010 година тој ја претставуваше својата земја како дел од Изборот за песна на Евровизија во Осло, како учесник на сцената. Во април 2013 година Пејчиноски настапува како солист со Претседателскиот оркестар на Белорусија во Минск, Белорусија. Предава во повеќе музички училишта, меѓу кои и на Факултетот за музичка уметност во Скопје каде што бил раководител на Катедрата за гитара како вонреден професор. Во јули 2017 година одржува 4 концерти во Кина со своето трио, каде што е примен со најголеми почести од градоначалникот на градот Ланџоу кој му ја врачува наградата „Екселенс ин перформанс“ (“Excellence in Performance“).
Концертите, турнеите и мајсторските курсеви на Дамјан се одржуваат во Австралија, Кина, САД, Малдиви, Бугарија, Србија, Хрватска, Унгарија, Романија, Косово, Македонија и др. Тој настапувал и ја делел сцената со многу големи имиња како што се: Џенифер Батен (гитарист од бендот на Мајкл Џексон), Сту Хам (Џо Сатријани), Мајкл Ли Фиркинс, Андреас Оберг и други.
Култура
Свечено затворање на 55. издание на фестивалот „Илинденски денови“

Со вечер на интернационална музика и игра исполнета со прекрасна музика и изведби, на Платото пред Офицерскиот дом, синоќа свечено беше затворено 55 издание на Фестивалот „Илинденски денови“, кој како значајна традиционална манифестација и оваа година беше дел од програмата на Битолското културно лето БИТ ФЕСТ.
Градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, им се заблагодари на организаторите, учесниците и гостите на фестивалот, нагласувајќи дека, изминатите две недели преку Фестивалот „Илинденски денови“, Битола ги живееше деновите кои не се мерат со време, туку со вистинска емоција, исполнета со пулсот на еден народ кој културата и традицијата ги поставил на пиедесталот на највисоките вредности.
„Боите, звуците и душата на светскиот фолклор, одекнаа од најпрепознатливите агли на нашиот град – сцена, почнувајќи од Старата чаршија, Плоштадот Магнолија, преку Широк Сокак, па се до Офицерскиот дом. Од чекорот на орото, преку шевот на носијата, погледот на младите кои ги учат песните и играта на предците, бројните работилници и едукативните средби, покажавме дека во Битола фолклорот е жив, длабок, топол ритам што трае, но и вистински мост што ги поврзува генерациите и народите.
Нашето 55 издание на фестивалот „Илинденски денови“, токму на еден таков импресивен начин ни покажа уште едно моќно испреплетување на македонската традиција со традициите и културните обележја на Швајцарија, Индонезија, Мексико, Грузија, Полска и Хрватска.
Благодарност до сите кои беа дел од ова фестивалско издание, до ансамблите и уметниците, до нашите партнери и институции, а посебна благодарност до публиката која за време на секој настан го исполнуваше просторот со љубов, восхит и силни аплаузи.
Ова фестивалско издание нека ни биде потсетник дека она што го правиме денес, останува за утре, дека културата е светлина што не се гасне, а фолклорот не е само традиција, туку иднина што ги чува корените.
Со срце полно гордост, со љубов кон нашиот град и со поглед свртен кон идното издание – ве поздравувам и Ви благодарам што бевте дел од Програмата на 55 издание на Фестивалот на народни песни и игри „Илинденски денови“ – рече градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
Директорот на Центарот за култура, Сашо Илковски, нагласи дека во изминатите две недели Битола повторно пулсираше во ритамот на народната музика, во боите на носиите, во живиот збор и изразот на традицијата. Тој додаде дека, мисијата на институцијата не завршува тука, напротив веднаш започнуваат подготовките на новото издание на фестивалот, кое повторно ќе биде мост помеѓу генерации, култури и простори.
„Нека живее фолклорот, нека живее културата. Да ја негуваме и одржуваме традицијата, а со тоа и фестивалот „Илинденски денови“. До ново видување со уште повеќе љубов, музика и традиција“, порача Илковски.
Култура
„Галичник филм фестивал“ од 1 до 3 август

Галичник Филм Фестивал го најавува своето шесто издание, кое ова лето ќе донесе 35 внимателно одбрани филмови од целиот свет во – Галичник.
Од 1 до 3 август, во срцето на планината Бистра, фестивалот ќе биде место на среќавање за автори и публика, за смели идеи и длабоки емоции, за традиција и современост. Оваа година, програмата ќе понуди филмови што го преиспитуваат светот, што допираат длабоко, што зборуваат гласно – и тивко.
„Галичник не е само локација – тоа е став, историја и инспирација што се прелива на големо платно,“ вели директорката на фестивалот, Јана Пауноска. „Горди сме што токму тука ги прикажуваме овие 35 филмови – на место каде што секој камен има приказна, а секој залез изгледа како последен кадар.“
Се додава дека фестивалот годинава се случува без поддршка од Агенција на филм, но со огромна верба – во филмот, во местото, и во луѓето што не се откажуваат.
Целосната програма е објавена на: [www.galichnikfilmfestival.com]